Mózgowe Pora enie Dziecięce Mózgowe Pora

M
ózgowe Pora
żenie
Mózgowe
Porażenie
Dzieci
ęce
Dziecięce
mgr Ewa Żak
Physiotherapy & Medicine
www.pandm.org
Definicja MPD
Mózgowe porażenie dziecięce
opisywane jest jako grupa zaburzeń
rozwoju ruchu oraz postawy ciała
wynikających z ograniczeń aktywności
którym przypisuje się nie postępujące
zmiany pojawiające się w
rozwijającym się płodzie lub mózgu
niemowlęcia.
Bax et all – Developmental Medicine & Child Neurology 2005:47:571-6
Zaburzeniom ruchowym często towarzyszą, zaburzenia :
1. Zespół psychoorganiczny: upośledzenie umysłowe,
zaburzenia sfery emocjonalnej, drażliwość,
wybuchowość, zachowania agresywne.
2. Zaburzenia adaptacyjne, przejściowe zaburzenia
zachowania, moczenie mimowolne, tiki, zespoły
nerwicowe, zespoły depresyjne, autyzm.
3. Padaczka w 30-65%.
4. Zaburzenia widzenia: zez, krótkowzroczność,
astygmatyzm (ok. 50%).
5. Upośledzenie słuchu (ok 25%).
6. Zaburzenia mowy: dysfazja, dyzartria (ponad 50%).
7. Dysfunkcje przewodu pokarmowego: refluks
żołądkowo-przełykowy, trudności w żuciu, dysfagia,
zaparcia.
8. Wady zgryzu.
Inne definicje
• Michałowicz – „nie postępujące zaburzenia
czynności będącego w rozwoju ośrodkowego
układu nerwowego, a zwłaszcza ośrodkowego
neuronu ruchowego powstałe w czasie ciąży,
porodu, lub w okresie okołoporodowym"
• Czochańska – „różnorodne zaburzenia
czynności ruchowych i postawy będące
następstwem uszkodzenia mózgu
znajdującego się w stadium niezakończonego
rozwoju lub jego zaburzeń rozwojowych”
Klasyfikacja MPD
Zależna jest od :
1) Obrazu klinicznego
2) Poziomu aktywności (motorycznej,
manualnej)
3) Wrodzonej zdolności
4) Funkcji percepcji wzorkowej i słuchowej
5) Padaczki
Podtypy MPD
Podział wg Ingrama :
• Spastyczna postać ( 90%)
bilateralna (obustronne porażenie kurczowe) (60%)
-Niedowład w kkd przeważa nad niedowładem w kkg.
-Często występuje u wcześniaków.
-Dodatkowe zaburzenia: słuchu, wzroku, mowy.
-Rozwój umysłowy jest w dużym odsetku przypadków
w granicach normy,
-Rzadko występuje padaczka i zaburzenia sfery
emocjonalnej.
DIPLEGIA
jednostronna (porażenie kurczowe połowicze) (30%)
-Porażenie z przewagą kg lub kd
-Towarzyszy objawy atetozy.
-Rozwój umysłowy jest prawidłowy lub nieznacznie
obniżony,
-Mogą występować zaburzenia sfery emocjonalnej.
-Często towarzyszy padaczka.
HEMIPLEGIA
czterokończowa (obustronne porażenie połowicze)
-Kkg są w większym stopniu niedowładne niż kkd.
-Jedna z najcięższych postaci.
-Dzieci wykazują w dużym odsetku objawy znacznego
upośledzenia umysłowego,
-W dużym odsetku występuje padaczka.
HEMIPLEGIA BILATERALIS
2) Dyskinetyczna postać (6%)
- dystoniczna
- ateotyczna
- pląsawicza
objawiająca się :
• częstymi zmianami w napięciu mięśniowym,
• ruchami mimowolnymi,
• rozwój umysłowy w granicach normy,
• często towarzyszy niedosłuch typu odbiorczego lub
głuchota, zez, zaburzenia mowy
3) móżdżkowa postać (4%)
-Napięcie mięśniowe obniżone,
-Towarzyszą zaburzenia :
* koordynacji wzrokowo-ruchowej,
* zaburzenia mowy (dyzartia)
ATAXIA
Chód dziecka z
DIPLEGIĄ
Chód dziecka z atetozą
Podział wg Hagberga
• zespoły spastyczne
porażenie kurczowe czterokończynowe – TETRA,
obustronne porażenie kurczowe - DIPLEGIA,
porażenie połowicze - HEMIPLEGIA
• zespoły móżdżkowe
wrodzona ataksja - ataxia congenita,
• zespoły dyskinetyczne
postacie atetotyczne - atetosis,
postacie dystoniczne - dystonia
Etiologia
Złożona, poza uwarunkowaniami genetycznymi,
wymienia się szereg czynników :
A. Czynniki ryzyka ze strony matki:
B. Czynniki ryzyka związane z przebiegiem ciąży i
porodu:
C. Czynniki ryzyka związane z okresem
noworodkowym:
Czynniki ryzyka ze strony matki
• choroby somatyczne matki (choroby serca, płuc,
nerek),
• leki,
• promieniowanie X,
• palenie papierosów
• alkoholu
• zakażenia w czasie ciąży,
• wibracje, hałas, ultradźwięki,
• niedożywienie,
• poronienia samoistne,
-
Czynniki ryzyka w trakcie ciążu i w
przebiegu porodu
zagrażające poronienie,
leki tokolityczne,
łożysko przodujące,
odklejanie się łożyska,
przedwczesne odejście wód płodowych,
zakażenie wewnątrzmaciczne,
ciąża mnoga
wahania tętna płodu,
pękniecie macicy,
cięcie cesarskie,
poród przy pomocy próżnociągu, kleszczy,
poród przedwczesny lub po terminie.
-
Czynniki ryzyka związane z okresem
noworodkowym
wcześniactwo,
mała masa urodzeniowa,
zespół niewydolności oddechowej, sztuczna
wentylacja - respirator, tlenoterapia,
zamartwica,
wewnątrzmaciczne zahamowanie rozwoju płodu,
zakażenia okresu okołoporodowego-posocznica,
zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu,
hiperbilirubinemia,
wady wrodzone mózgu,
wylewy śródczaszkowe
Możliwości leczenia
Możliwości
oddziaływania
Rehabilitacja
Farmakologia
Zabiegi
chirurgiczne
Zaopatrzenie ortopedyczne
Podstawowe problemy dziecka z
MPD
• Utrata kontroli nad selektywnością mm
• Zaburzenie mechanizmów odpowiedzialnych
za utrzymanie naturalnej równowagi
• Niewłaściwe napięcie mięśniowe
(spastyczność, dystonia, atetoza)
• Zaburzona równowaga mięśniowa pomiędzy
antagonistami i agonistami wokół stawu
Dodatkowy problem
NAPIĘCIE
MIĘŚNIOWE
SPASTYCZNOŚĆ
NAPIĘCIE MIĘŚNIOWE
BÓL
OGRANICZENIE
RUCHOMOŚCI
NIEZDOLNOŚĆ MM DO
PRAWIDŁOWEGO ROZCIĄGNIĘIA
PRZYKURCZ
Dodatkowy problem przy rozwoju
szkieletu
• Zaburzony prawidłowy rozwój mm
Mięśnie rozwijają się w wyniku stymulacji odruchu
rozciągania.
Potrzebna jest stymulacja rozciągania mm od 2-4h
dziennie, co jest niemożliwe u dzieci CP
• Zaburzony wzrost kości
Zaburzone mięśnie oraz reakcje podłoża powodują :
- brak normalnej przebudowy kości
- zaburzenie wzrostu i modelowania w czasie
Regiony problematyczne
Większe problemy - chód
• Niestabilność w fazie podporu
• Nienaturalny wzorzec chodu który powoduje
zwiększenie wydatku energetycznego
• Ból
• Funkcjonalne zaburzenia kkg
Cele terapii
• Ugruntowanie, utrzymanie postawy stojącej oraz
wydolności chodu.
• Poprawa stabilności w pozycji stojącej
• Poprawa zdolności chodzenia
• Zmniejszenie wydatku energetycznego
• Prewencja deformacjom
• Zmniejszenie bólu