Leśnictwo Funkcje przyrodnicze lasów Funkcje

2016-04-13
Funkcje przyrodnicze lasów
Leśnictwo
Poziom rozszerzony
• Pochłanianie dwutlenku węgla i produkcja tlenu w
procesie fotosyntezy (wpływ na wartość efektu
cieplarnianego)
• Redukcja zanieczyszczeń gazowych i pyłowych
powietrza
• Regulacja stosunków wodnych – zmniejszenie
tempa spływu wód opadowych
• Ochrona gleb przed erozją
• Funkcja glebotwórcza
• Zmniejszanie prędkości wiatru
• Miejsce bytu wielu organizmów żywych
Funkcje gospodarcze lasów
Zasoby leśne świata
• Pozyskanie drewna (wykorzystywanego na opał, do
produkcji celulozy i papieru, w budownictwie i
przemyśle meblarskim)
• Pozyskanie żywności (mięso zwierząt leśnych,
grzyby, owoce leśne itp.)
• Miejsce rekreacji i turystyki
• Miejsce pracy wielu ludzi
• Pozyskanie z roślin leśnych substancji
wykorzystywanych w przemyśle farmaceutycznym i
kosmetycznym
• Pozyskanie żywicy, kauczuku itp.
Na świecie wyróżniamy pięć podstawowych formacji
leśnych:
• las równikowy (deszczowy)
• las zwrotnikowy (monsunowy) i podzwrotnikowy
• lasy liściaste i mieszane strefy umiarkowanej
• lasy północne iglaste (borealne) – tajga
• lasy górskie
Współcześnie w miarę dobrze zachowane są las
równikowy, lasy tajgi oraz lasy górskie. Pozostałe lasy
zostały przez ludzi mocno zniszczone.
Lesistość według kontynentów
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
świat
Europa
Azja
Afryka
Ameryka
Północna
Ameryka
Południowa
Australia
1
2016-04-13
Współczesne rozmieszczenie lasów na świecie
Las równikowy wilgotny (deszczowy)
•
•
•
•
Całoroczna wegetacja
Szybki przyrost biomasy
Dominacja drzew liściastych
Bardzo duże zróżnicowanie gatunkowe
(hebanowiec, palisander, balsa, kakaowiec,
kauczukowiec itp.)
Las północny iglasty (borealny) - Tajga
•
•
•
•
Krótki okres wegetacji
Wolny przyrost biomasy
Dominacja drzew iglastych
Niewielkie zróżnicowanie gatunkowe (świerk,
jodła, limba, modrzew, sosna itp.)
Kraje o dużej lesistości
Położone w strefie lasów równikowych:
 Brazylia
 Brunei
 Kambodża
 Kolumbia
 Kongo
 Kostaryka
 Gabon
2
2016-04-13
Kraje o dużej lesistości
Położone w strefie tajgi:
 Finlandia
 Szwecja
 Kanada
 Rosja
Kraje o bardzo niskiej lesistości
Kraje znajdujące się na obszarach występowania
klimatów suchych:
 Egipt
 ZEA
 Kuwejt
 Libia
 Oman
 Mongolia
 Irak
 Kazachstan
Kraje o bardzo niskiej lesistości
Kraje, w których niska lesistość jest efektem
działalności człowieka (deforestacji):
 Wielka Brytania
 Irlandia
 Dania
 Holandia
 Nigeria
 Singapur
 Ruanda
Kraje o dużej lesistości
Położone na obszarach górskich:
 Austria
 Bhutan
 Japonia
Kraje o bardzo niskiej lesistości
Kraje znajdujące się na obszarach występowania
klimatów zimnych ( izoterma najcieplejszego
miesiąca +10oC wyznacza zasięg występowania
zwartych obszarów leśnych):
 Islandia
Racjonalna gospodarka leśna - cechy
• Masa wyciętych drzew w ciągu roku nie może być
większa niż roczny przyrost biomasy w lasach
• Na miejsce wyciętych lasów sadzi się nowe o
zbliżonej strukturze gatunkowej
• Prowadzi się ochronę lasów przed: pożarami,
szkodnikami
• Pielęgnuje się obszary leśne: odchwaszczanie,
regulowanie stosunków wodnych, czasami
stosuje się sztuczne nawożenie
3
2016-04-13
Racjonalna gospodarka leśna
Racjonalna gospodarka leśna
Rabunkowa gospodarka leśna
Rabunkowa gospodarka leśna
• Szybka deforestacja (wylesianie) wywołana
masową wycinką lasów
• Brak nowych nasadzeń (jeżeli występują nowe
nasadzenia to są zazwyczaj monokulturowe – sadzi
się gatunki szybkorosnące)
• Wypalanie lasów pod uprawy (zwłaszcza
plantacyjne)
Rabunkowa gospodarka leśna
Rabunkowa gospodarka leśna
4
2016-04-13
Rabunkowa gospodarka leśna
Przyczyny deforestacji
• Pozyskanie drewna (na opał, do produkcji mebli,
celulozy i papieru, do celów budowlanych itp.)
• Pozyskanie nowych terenów rolniczych
• Pozyskanie nowych terenów pod budownictwo
• Budowa dróg na terenach leśnych
• Pozyskanie surowców mineralnych
Skutki deforestacji
Pozyskanie drewna
• Zmniejszenie tempa fotosyntezy, a tym samym
zmniejszenie pochłaniania CO2 i produkcji tlenu –
przyczynia się to do intensyfikacji procesu
globalnego ocieplenia
• Przyspieszenie obiegu wody – wzrost zagrożenia
powodziowego
• Przyspieszenie tempa erozji gleby
• Zmniejszenie bioróżnorodności - możliwość
wyginięcia rzadkich gatunków roślin i zwierząt
• Zagrożenie bytu plemion tubylczych żyjących w lesie
równikowym
Indie
USA
Chiny
Brazylia
Rosja
Kanada
Indonezja
Pozostałe
Pozyskanie drewna na 1 mieszkańca
m3 na mieszkańca
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
Świat Finlandia Szwecja Nowa Kanada Brazylia
Zelandia
Rosja
USA
Indie
Chiny
5