AgroTydzień, 19.01.2014
Transkrypt
AgroTydzień, 19.01.2014
Nr 376 – 19 stycznia 2015 Bank BGŻ ul. Kasprzaka 10/16 01-211 Warszawa tel. 22 860 44 00 fax. 22 860 58 68 http://www.bgz.pl Departament Analiz Makroekonomicznych i Sektorowych [email protected] Zboża: Główny Ekonomista Dyrektor Departamentu Dariusz Winek tel. +48 22 860 43 56 [email protected] Rośliny oleiste: Analizy Sektorowe Michał Koleśnikow Kierownik, rynek zbóż tel. 22 860 50 58 [email protected] • W ostatnim kwartale 2014 r. znacznie pogorszyły sie˛ marże realizowane przez młyny. W okresie tym przeważały wzrostowe tendencje cen zakupu pszenicy i żyta, podczas gdy przez duża˛ cz˛eść kwartału ceny maki ˛ i otrab ˛ nadal spadały. • Wyraźne spadki cen zbytu maki ˛ z zakładów, dotychczas w stosunkowo niewielkim stopniu znalazły odzwierciedlenie w cenach detalicznych. • W 2014 r. ceny rzepaku, śruty i oleju rzepakowego na krajowym rynku były znacznie niższe niż w 2013 r. Najgłebsze ˛ obniżki cen zaobserwowano w przypadku oleju rzepakowego. • W pierwszych trzech kwartałach 2014 r. wolumen eksportu oleju rzepakowego z Polski był o ponad 1/3 wiekszy ˛ niż w tym samym okresie przed rokiem. Mieso: ˛ • Eksperci KE w najnowszym raporcie przestawiajacym ˛ perspektywy średniookresowe dla sektora rolnego "Medium-term prospects for EU agricultural markets and income 2014-2024"podkreślaja, ˛ że drób bedzie ˛ najszybciej rozwijajacym ˛ sie˛ segmentem sektora miesnego. ˛ Analizy rynków rolnych Marta Skrzypczyk Koordynator Sekcji; rynek mleka tel. 22 860 59 55 [email protected] Monika Drażek ˛ rynek miesa ˛ tel. 22 860 56 53 [email protected] Mariusz Dziwulski rynek owoców i warzyw tel. 22 860 46 31 [email protected] Anna Kitala rynek roślin oleistych tel. 22 860 52 23 [email protected] Danych dostarcza: Sparks Polska, KE, Reuters GUS, MRiRW, IERiGŻ Mleko: • W ubiegłym roku wolumen miedzynarodowej ˛ wymiany handlowej przetworami mleczarskimi był prawdopodobnie nieznacznie wyższy niż w 2013 roku. • Najwieksze ˛ zmiany zaszły na rynku pełnego mleka w proszku, głównie ze wzgledu ˛ na Chiny. Owoce i warzywa: • Możliwy spadek produkcji truskawek w Hiszpanii w 2015 r. ze wzgledu ˛ na ograniczenie powierzchni upraw. • Eksport warzyw świeżych i grzybów z Polski w okresie lipiec-październik 2014 r. zmniejszył sie˛ o blisko 4% w relacji rocznej. Mimo wprowadzenia embarga eksport niektórych kategorii warzyw świeżych zanotował wzrost r/r. Ważne daty: Wydarzenie Data 15.01-25.06 Składanie wniosków o przyznanie dopłaty z tytułu zużytego do siewu lub sadzenia materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany majacej ˛ charakter pomocy de minimis w rolnictwie. Ceny referencyjne/minimalne w Unii Europejskiej Produkt Pszenica Buraki cukrowe Odtłuszczone mleko w proszku Masło w blokach ∗ Cena (w EUR) 101,31 EUR/t 26,29 EUR/t 169,80 EUR/100 kg 246,39 EUR/100 kg Cena (w PLN*) 432,92 PLN/t 110,15 PLN/t 725,59 PLN/100 kg 1052,87 PLN/100 kg Od 1.01.2015 1.10.2014 1.01.2015 1.01.2015 Do 31.01.2015 30.09.2015 31.01.2015 31.01.2015 Według fixingu z dnia 31.12.2014 r. Buraki cukrowe – cena w PLN została wyliczona w oparciu o średni kurs EUR/PLN z września 2014 r (4,1899 zł/euro). Okres obowiazywania ˛ cen dotyczy ceny wyrażonej w PLN, jeżeli taka jest podana. Średniotygodniowe kursy walutowe Tydzień EUR/PLN 22-28.12 4,30 29.12-4.01 4,30 5-11.01 4,29 12-18.01 4,30 USD/PLN 3,52 3,54 3,62 3,67 GBP/PLN 5,47 5,51 5,49 5,58 PLN/UAH 4,44 4,41 4,31 4,26 PLN/RUB 15,59 16,66 16,81 17,67 Niniejszy dokument jest jedynie materiałem informacyjnym do użytku odbiorcy. Nie może on być uznany za rekomendacje˛ do dokonania jakiejkolwiek inwestycji. Wszystkie opinie i prognozy wyrażone w niniejszym dokumencie sa˛ wyrazem oceny autorów w dniu publikacji i moga˛ ulec zmianie bez zapowiedzi. Żadna cz˛eść jak i całość utworów zawartych w publikacji „AgroTydzień”, nie może być powielana i rozpowszechniania lub dalej rozpowszechniana w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób (w tym także elektroniczny, mechaniczny lub inny albo na wszelkich polach eksploatacji) włacznie ˛ z szeroko pojet ˛ a˛ digitalizacja, ˛ fotokopiowaniem lub kopiowaniem, w tym także zamieszczaniem w Internecie - bez uprzedniej pisemnej zgody Banku Gospodarki Żywnościowej S.A. z siedziba˛ w Warszawie. Jakiekolwiek użycie lub wykorzystanie z naruszeniem prawa utworów zawartych w „AgroTydzień”, w całości lub w cz˛eści, bez uprzedniej pisemnej zgody Banku Gospodarki Żywnościowej S.A. jest zabronione pod groźba˛ kary i może być ścigane prawnie. Nr 376 – 19 stycznia 2015 Zboża Rynek krajowy Marże przemiałowe W ostatnim kwartale 2014 r. znacznie pogorszyły sie˛ marże realizowane przez młyny. W okresie tym przeważały wzrostowe tendencje cen zakupu pszenicy i żyta, podczas gdy przez duża˛ cz˛eść kwartału ceny maki ˛ i otrab ˛ nadal spadały. Jeszcze w końcówce III i na samym poczatku ˛ IV kwartału 2014 r. cena pszenicy konsumpcyjnej w kraju spadała. Jednak przez pozostała˛ cz˛eść ostatniego kwartału 2014 r. ceny systematycznie wzrastały. W rezultacie przecietna ˛ cena w całym kwartale, wyliczona na podstawie cen tygodniowych podawanych przez zakłady i punkty skupu monitorowane przez MRiRW, wyniosła 684 zł/t. Mimo systematycznych wzrostów, była ona jednak nadal minimalnie (o 0,4%) niższa niż przecietna ˛ cena w III kwartale, która wynosiła 686 zł/t. Jednocześnie osiagni ˛ ety ˛ poziom był o 9,2% niższy niż w IV kwartale 2013 r. Podobnie wygladały ˛ tendencje cenowe na rynku żyta konsumpcyjnego. Przecietna ˛ cena w kwartale ukształtowała sie˛ na poziomie 503 zł/t, tj. praktycznie takim samym (-0,1%) jak kwartał wcześniej i o 3,7% niższym niż rok wcześniej. Warto jednak zauważyć, że w tym samym czasie przecietne ˛ ceny zbytu maki ˛ i otrab ˛ spadły w znacznie wiekszym ˛ stopniu. Ceny maki ˛ spadały jeszcze w listopadzie, a potem rosły w bardzo niewielkim stopniu. Przecietna ˛ cena zbytu popularnej maki ˛ pszennej typu 500 sprzedawanej luzem w IV kwartale ub.r. wyniosła 916 zł/t i była o 4,5% niższa niż w III kwartale i o 10,6% niższa niż w IV kwartale 2013 r. Jeszcze wiekszy ˛ spadek dotyczył cen otrab ˛ pszennych sprzedawanych luzem. Ich przecietna ˛ cena w IV kwartale wyniosła 368 zł/t i była o 20,2% niższa niż kwartał wcześniej i o 29,7% niższa niż rok wcześniej. Oznacza to, że szczególnie w końcówce 2014 r. marże przemiałowe były pod duża˛ presja. ˛ Liczona na cenach bieżacych ˛ marża przemiałowa (przy założeniu produkcji 50% maki ˛ 500, 25% maki ˛ 750 i 25% otrab) ˛ w ostatnim kwartale 2014 r. wyniosła zaledwie 96 zł/t, co jest bardzo niska˛ wartościa, ˛ o 36% niższa˛ niż w III kwartale. Oczywiście sytuacja każdego młyna jest inna i jest uzależniona chociażby od prowadzonej polityki zakupowej i poziomu utrzymywanych zapasów, polityki sprzedażowej, regionu działania i wielu innych czynników. Niemniej jednak, przecietnie ˛ osiagni ˛ ety ˛ poziom marż był niski i można podejrzewać, że sytuacja wielu młynów dosyć trudna. Trzeba pamietać, ˛ że wyliczona w ten prosty sposób marża musi pokryć wszystkie koszty działalności młyna, poza kosztami surowca. Co interesujace, ˛ mimo wyraźnych spadków cen zbytu maki ˛ z zakładów, ceny detaliczne spadły jak dotychczas w niewielkim stopniu. Dla porównania, przecietna ˛ cena maki ˛ tortowej 450 w opakowaniach detalicznych (1 kg) sprzedawanej z zakładów w okresie październik-listopad 2014 r. była o 8,5% niższa niż rok wcześniej, a cena detaliczna maki ˛ pszennej wg GUS w tym samym czasie obniżyła sie˛ zaledwie o 3,6%. Przecietne ˛ ceny (PLN/t; bez VAT) płacone przez przedsiebiorstwa ˛ dokonujace ˛ zakupu zbóż (5-11.01) Towar Rodzaj Polska Kons. Pasz. Kons. Żyto Pasz. Kons. Jeczmie ˛ ń Pasz. Brow. Kukurydza Pasz. Kons. Owies Pasz. Pszenżyto Pasz. 737 702 546 536 638 593 709 582 445 – 567 Pszenica Makroregiony∗ CentralnoWschodni 781 667 559 nld nld 573 nld 591 – – 541 Południowy 673 632 nld nld – 590 nld 560 nld – 556 PółnocnoZachodni 750 713 512 538 554 598 715 586 447 – 573 Źródło: MRiRW ∗ Makroregiony: Centralno-Wschodni: lubelskie, łódzkie, mazowieckie, podlaskie, warmińsko-mazurskie; Południowy: dolnoślaskie, ˛ małopolskie, opolskie, świetokrzyskie, ˛ podkarpackie, ślaskie; ˛ Północno-Zachodni: kujawsko-pomorskie, lubuskie, pomorskie, wielkopolskie, zachodniopomorskie nld – niewystarczajaca ˛ liczba danych Dynamika (%) średnich cen zakupu zbóż w Polsce Tydzień t (5-11.01) PLN/t t/t-1 (29.12-4.01) t/t-2 (22-28.12) t/t-3 (15-21.12) t/t-4 (8-14.12) r/r Pszenica kons. 736,6 5,4 5,4 -2,1 5,6 -4,1 Żyto kons. 545,9 2,1 2,1 7,1 6,8 -1,6 Jeczmie ˛ ń paszowy 593,4 -1,7 -1,7 -2,4 -0,9 -25,9 Kukurydza paszowa 582,3 3,3 3,3 3,1 2,6 -13,6 Źródło: opracowanie własne na podstawie MRiRW Przecietne ˛ ceny skupu zbóż w Polsce (dane miesieczne) ˛ Źródło: GUS Ceny zbóż w UE-27 (EUR/t; 29.12-4.01) Pszenica konsum. Hiszpania bd Niemcy 207 Czechy bd Słowacja 142 W˛egry bd UE 177 Polska 162 UE=100 92 zmiana tyg. (%) bd bd bd bd bd bd bd - Jeczmie ˛ ń paszowy bd 175 bd bd bd 160 140 87 zmiana tyg. (%) bd bd bd bd bd bd bd - Kukurydza paszowa bd 180 128 bd bd 146 131 89 zmiana tyg. (%) bd bd bd bd bd bd bd - Źródło: MRiRW Ceny zbóż na giełdach światowych (USD/t) z 16.01.2014 r. Giełda CBOT MGE KCBT MATIF∗ LIFFE∗∗ Zboże kukurydza pszenica SRW pszenica DNS pszenica HRW pszenica pszenica III 15 152,35 195,70 214,73 212,01 197,50 128,75 V 15 155,19 196,43 217,01 212,89 197,75 131,00 VII 15 157,87 197,75 219,95 214,07 131,30 IX 15 160,07 200,62 222,52 218,11 192,75 136,40 (XI) Źródło: Reuters CBOT - Chicago Board of Trade; KCBT - Kansas City Board of Trade; MGE - Minneapolis Grain Exchange; ∗ MATIF - Marche a Terme International de France (EUR/t) ∗∗ LIFFE - London International Financial Futures and Options Exchange (GBP/t) 2 AgroTydzień Nr 376 – 19 stycznia 2015 Oleiste Dynamika (%) średnich cen sprzedaży (bez VAT) Rynek krajowy Spadek cen oleju rzepakowego w 2014 r. W 2014 r. ceny rzepaku, śruty i oleju rzepakowego były znacznie niższe niż w 2013 r. Najgłebsze ˛ obniżki cen zaobserwowano w przypadku oleju rzepakowego. Według MRiRW, cena netto tego produktu (rafinowanego) na krajowym rynku w 2014 r., liczona jako średnia arytmetyczna, wyniosła ok. 3160 zł/t i była o 17% niższa niż w 2013 r. Dla porównania, średnia cena zbytu netto śruty rzepakowej w zakładach tłuszczowych wyniosła 900 zł/t, co oznacza 10procentowy spadek w relacji rocznej. Natomiast przecietne ˛ ceny zakupu rzepaku były o 12-15% niższe niż w 2013 r. Podobne tendencje cenowe obserwowano na rynku światowym, gdzie w ub.r. także najbardziej potaniały oleje roślinne. Miało to zwiazek ˛ ze stosunkowa˛ wysoka˛ ich podaża˛ i hamujacym ˛ wzrostem popytu zgłaszanego przez sektor biopaliw. Wg Oil World, potencjał dalszych spadków cen olejów jest jednak ograniczony, przynajmniej w I połowie 2015 r., ze wzgledu ˛ na stosunkowo niewielki wzrost ich produkcji w bieżacym ˛ sezonie. Duży wzrost produkcji i eksportu oleju rzepakowego z Polski w pierwszych 3 kwartałach 2014 r. Bardzo wysokie krajowe zbiory rzepaku, zarówno w 2013 r., jak i w 2014 r., rzutowały na wielkość produkcji oleju rzepakowego w Polsce w 2014 r. W ciagu ˛ pierwszych 9 miesiecy ˛ 2014 r. przedsiebiorstwa ˛ zatrudniajace ˛ co najmniej 50 osób wytworzyły ok. 849 tys. t tego surowca, tj. o 29% wiecej ˛ niż przed rokiem (za IERiGŻ, ”Rynek rolny”). Trzeba dodać, że w analizowanym okresie nastapił ˛ bardzo duży wzrost eksportu oleju rzepakowego (CN 1514) z Polski. Według danych MRiRW wyniósł on prawie 355 tys. t i był o ponad 1/3 wiekszy ˛ r/ r. Ze wzgledu ˛ na spadek cen, jego wartość wyrażona w euro wzrosła znacznie mniej, bo o blisko 16% r/r, do ok. 263 mln euro. Najwiekszym ˛ odbiorca˛ oleju rzepakowego z Polski w trzech pierwszych kwartałach 2014 r. były Czechy, gdzie trafiło ok. 136 tys. t surowca, tj. o 57% wiecej ˛ r/r. Do Niemiec wyeksportowano 107 tys. t oleju, czyli aż dwukrotnie wiecej ˛ niż rok wcześniej. Z kolei na Słowacje˛ wysłano ok. 78 tys. t oleju rzepakowego, co w relacji rocznej oznacza wzrost o 4%. Łaczny ˛ udział 3 wyżej wymienionych krajów w polskim eksporcie wyniósł 90% wobec 84% rok wcześniej. W analizowanym okresie import oleju rzepakowego do Polski również znacznie sie˛ zwiekszył ˛ (o 54% r/r, do 103 tys. t). Warto zauważyć, że w tym przypadku nastapiły ˛ duże zmiany w zakresie dostawców. W ciagu ˛ pierwszych 9 miesiecy ˛ 2014 r. olej rzepakowy do Polski przywożono przede wszystkim z Czech (37 tys. t), Cypru (31 tys. t) oraz z Niemiec (11 tys. t), podczas gdy rok wcześniej najwiekszymi ˛ dostawcami były Austria, Belgia i Białoruś. Łaczny ˛ udział Czech, Cypru i Niemiec w polskim imporcie oleju wyniósł 77%. Tydzień Rzepak t (05-11.01) t/t-1 (22.12-04.01) t/t-2 (15-21.12) t/t-3 (08-14.12) t/t-4 (01-07.12) r/r (PLN/t) 1455 2,97 3,26 3,85 4,08 -1,42 Olej rzepakowy rafinowany (PLN/t) 3047 6,06 2,66 3,89 1,87 -11,73 Śruta rzepakowa (PLN/t) 801 1,14 -0,62 0,88 3,22 -11,59 Makuch rzepakowy (PLN/t) 874 1,98 -1,02 1,51 2,22 -10,45 Źródło: MRiRW Światowe ceny olejów i oleistych Źródło: Oil World Ceny produktów oleistych na giełdach światowych z 16.01.2015 r. Termin dostawysoja USD/t III 15 364,35 V 15 366,48 VII 15 368,54 VIII 15 368,32 IX 15 362,73 CBOT śruta sojowa USD/short t (ok. 907 kg) 326,00 320,50 320,70 320,50 319,80 MATIF (EUR/t) rzepak 357,00 (II’15) 356,50 353,75 354,75 (XI’15) Źródło: Reuters CBOT - Chicago Board of Trade; MATIF - Marche a Terme International de France 3 AgroTydzień Nr 376 – 19 stycznia 2015 Mieso ˛ Przecietne ˛ ceny żywca (PLN/kg; bez VAT) (5-11.01) Rynek europejski Rynek drobiu Eksperci KE w najnowszym raporcie przestawiajacym ˛ perspektywy średniookresowe dla sektora rolnego „Mediumterm prospects for EU agricultural markets and income 2014-2024“ podkreślaja, ˛ że drób bedzie ˛ najszybciej rozwijajacym ˛ sie˛ segmentem sektora miesnego. ˛ Oczekuje sie, ˛ że zarówno produkcja, jak i konsumpcja, drobiu w latach 20142024 wzrosna˛ o 7%. Ta dynamika jest jednak niższa niż w ostatnich pieciu ˛ latach, kiedy produkcja wzrosła o 11%. Warto niemniej podkreślić, że stałe zainteresowanie drobiem wiaże ˛ sie˛ ze stosunkowo niska˛ cena˛ w porównaniu z pozostałymi gatunkami miesa ˛ (lepsza˛ konwersja˛ paszy na kg przyrostu miesa) ˛ i relatywnie krótkim procesem produkcji. Konsumenci postrzegaja˛ to mieso ˛ jako zdrowe i łatwe do przygotowania. Nie wystepuj ˛ a˛ również ograniczenia zwia˛ zane z normami religijnymi. Czynniki te powoduja, ˛ że na rynku unijnym zwieksza ˛ sie˛ systematycznie konsumpcja miesa ˛ drobiowego, kosztem miesa ˛ wieprzowego. Ten proces jest widoczny zarówno w państwach starej pietnastki, ˛ jak i w nowych krajach członkowskich. Według prognoz KE bedzie ˛ on również wystepo˛ wał w kolejnej dekadzie, kiedy to przecietne ˛ spożycie miesa ˛ drobiowego w UE ma wzrosnać ˛ o 5% do poziomu 22,8 kg na osobe˛ w roku. Widzac ˛ rosnace ˛ zapotrzebowanie producenci miesa ˛ drobiowego w UE decyduja˛ sie˛ cz˛esto na zwiekszenie ˛ mocy przerobowych. Jest to szczególnie widoczne w nowych krajach członkowskich, gdzie w latach 2014-2024 według ekspertów KE, wolumen produkcji powinien zwiekszyć ˛ sie˛ o 11%. Bedzie ˛ on napedzany ˛ głównie przez W˛egry, Polsk˛e i Rumunie. ˛ Z kolei produkcja w starych państwach członkowskich powinna zwiekszyć ˛ sie˛ w analizowanym okresie o 6%. Tu najwiekszymi ˛ graczami pozostana˛ Francja, Wielka Brytania, Niemcy oraz Holandia. Na tym tle Polska, jak podaje IERiGŻ, ze wzrostem produkcji w 2014 r. na poziomie 10% i wolumenem produkcji ok. 1825 tys. t wyłania sie˛ jako jeden z głównych graczy na rynku UE. Z jednej strony, wynika to z dużego zapotrzebowania na mieso ˛ drobiowe w kraju na poziomie 26,9 kg na osobe˛ w ciagu ˛ roku (szacunek za 2014 r.). Z drugiej strony, polscy producenci drobiu systematycznie umacniaja˛ swoja˛ pozycje˛ na rynku wspólnotowym, gdzie kierowane jest ponad 34% produkcji drobiu. Biorac ˛ pod uwage˛ powyższe prognozy, perspektywy rozwoju dla polskich producentów drobiu w kolejnych dziesieciu ˛ latach sa˛ zdecydowanie korzystne. Z drugiej strony, wraz ze stopniowy nasycaniem sie˛ rynku zachodnioeuropejskiego, wzrost sprzedaży polskiego drobiu na rynek wspólnotowy może słabnać. ˛ Towar Polska Północny Trzoda 4,04 chlewna Prosieta ˛ ∗∗∗ 148,98 do 20 kg Byki < 1 roku (URO) 6,80 Byki <1-2> lat (URO) 6,87 Byki >2 lat (R) 6,80 Krowy (ROP) 4,32 Jałówki (URO) 6,28 Bydło 5,93 ogółem Kurcz˛eta 3,41 brojlery Indory 6,02 Makroregiony∗ Centralny Pd.-Wsch. Zachodni∗∗ 4,07 4,09 4,08 3,95 - 137,51 156,70 144,28 5,64 6,63 6,64 4,04 5,71 6,87 6,88 6,81 4,39 6,31 6,85 6,90 6,84 4,32 6,37 - 5,45 5,95 6,02 - 3,46 3,37 3,44 3,45 5,97 - - 6,16 Źródło: MRiRW ∗ Makroregiony: Północny: pomorskie, warmińsko-mazurskie, kujawsko-pomorskie; Centralny: mazowieckie, łódzkie, podlaskie; Południowo-Wschodni: lubelskie, świetokrzyskie, ˛ podkarpackie, małopolskie, ślaskie; ˛ Zachodni: opolskie, dolnoślaskie, ˛ wielkopolskie, lubuskie, zachodniopomorskie. ∗∗ Region zachodni dla bydła został cz˛eściowo właczony ∗∗∗ ˛ do regionu centralnego i północnego. PLN/szt. Dynamika (%) średnich cen skupu żywca w Polsce Tydzień Trzoda chlewna t (5-11.01) 4,04 PLN/kg t/t-1 (22.12-4.01) -1,0 t/t-2 (15-21.12) -0,4 t/t-3 (08-14.12) -0,9 t/t-4 (01-07.12) -3,7 r/r -19,5 Bydło 5,93 PLN/kg -2,9 2,4 2,8 2,5 -0,3 Kurcz˛eta 3,41 PLN/kg 0,0 -0,7 -2,2 -2,5 -4,0 Indory 6,02 PLN/kg -1,9 -1,0 -0,5 -1,3 0,8 Źródło: Opracowanie własne na podstawie MRiRW Średnie ceny skupu żywca w Polsce (notowania miesieczne) ˛ Źródło: Opracowanie własne na podstawie GUS Ceny referencyjne żywca i miesa ˛ w wybranych krajach UE (5-11.01) Trzoda chlewna E EUR/100 kg mps Niemcy 131,55 Francja 122,00 Holandia 111,45 Dania 128,88 Polska 125,92 Czechy 134,62 W˛egry 138,07 Litwa 124,86 Słowacja 142,48 Rumunia 139,73 UE średnio 130,61 Bydło kl. U+R+O EUR/100 kg mpc 385,73 384,16 311,28 375,92 305,72 313,54 279,21 320,88 264,39 373,86 Kurcz˛eta tuszki 65% EUR/100 kg 260,00 210,00 196,00 250,03 123,19 178,51 150,83 145,94 185,72 148,18 184,48 Źródło: KE 4 AgroTydzień Nr 376 – 19 stycznia 2015 Mleko Rynek europejski Handel miedzynarodowy ˛ przetworami mleczarskimi W ubiegłym roku wolumen miedzynarodowej ˛ wymiany handlowej przetworami mleczarskimi był prawdopodobnie nieznacznie wyższy niż w 2013 roku. Mimo wprowadzanych ograniczeń, sprzedaż zwiekszyły ˛ regiony należace ˛ do czołówki światowych eksporterów – Nowa Zelandia i Unia Europejska, które razem odpowiadaja˛ za 50% światowego handlu, a także Stany Zjednoczone, majace ˛ 15-procentowy udział w globalnym eksporcie. Po stronie importu aktywne były kraje azjatyckie: Chiny, Tajlandia, Wietnam, ale także państwa Afryki Północnej (Algieria, Maroko), które w 2012 i 2013 roku, ze wzgledu ˛ na wysokie ceny przetworów mleczarskich, wstrzymywały sie˛ z zakupami. Z kolei import ze strony Rosji prawdopodobnie obniżył sie˛ o około 10% (szacunki FAO). W ujeciu ˛ produktowym najwieksze ˛ zmiany zaszły na rynku pełnego mleka w proszku (PMP), głównie ze wzgledu ˛ na Chiny, które odpowiadaja˛ za około 35-40% światowego importu tego produktu. Według danych Global Trade Information Service (za Komisja˛ Europejska) ˛ w ciagu ˛ pierwszych jedenastu miesiecy ˛ ub. r. Państwo Środka zakupiło na rynku globalnym 646,3 tys. t PMP, tj. o 21% wiecej ˛ niż w analogicznym okresie 2013 roku. Wzrósł również import pełnego mleka w proszku przez Wenezuele˛ – w I półroczu 2014 roku był o 50% wyższy w relacji rocznej, siegaj ˛ ac ˛ 112,6 tys. t (brak danych za kolejne miesiace) ˛ – a także prawdopodobnie przez Algierie, ˛ która w pierwszych czterech miesiacach ˛ 2014 roku kupiła 65,6 tys. t PMP, co oznacza przyrost o 14% r/r. Chiny napedzały ˛ także koniunkture˛ w przypadku odtłuszczonego mleka w proszku (OMP). W analizowanym okresie Państwo Środka zaimportowało o 19% wiecej ˛ OMP niż rok wcześniej (łacznie ˛ 238,0 tys. t). Swoja˛ aktywność na rynku zwiekszyły ˛ również niektóre kraje Azji PołudniowoWschodniej. W okresie styczeń-październik 2014 roku Malezja zakupiła ogółem 105,7 tys. t OMP, tj. o 27% wiecej ˛ niż w analogicznym czasie 2013 roku, zaś Tajlandia – 55,6 tys. t (styczeń-listopad), co oznacza wzrost o 16% w relacji rocznej. W przypadku serów FAO szacuje, że w 2014 roku obroty handlowe zmniejszyły sie˛ o 4% w relacji rocznej. Jest to przede wszystkim efekt rosyjskiego embarga. Nieznacznie mniej serów (w okresie styczeń-listopad 2014 roku o 2% r/r) zaimportowała także Japonia. Pozostali liczacy ˛ sie˛ importerzy (USA, Korea Południowa, Arabia Saudyjska) zwiekszyli ˛ zakupy. Oceniamy, że na skutek ubiegłorocznych spadków cen artykułów mlecznych, w bieżacym ˛ roku w handlu mie˛ dzynarodowym nadal aktywne bed ˛ a˛ kraje wrażliwe cenowo, czyli państwa Afryki Północnej, Azji PołudniowoWschodniej oraz Bliski Wschód. Szczególnie biorac ˛ pod uwage˛ przyspieszenie tempa wzrostu gospodarczego w krajach rozwijajacych ˛ sie˛ do 5,0% w bieżacym ˛ roku wobec 4,4% w 2014 roku (prognozy MFW). Wprawdzie jest to znacznie mniej niż w latach 2004-2007, gdy przekraczało ono 8%, niemniej wystarczajaco, ˛ aby stymulować popyt importowy na artykuły mleczarskie. Przecietne ˛ ceny mleka i jego przetworów (PLN/100 kg; bez VAT) (5-11.01) Towar Polska Mleko surowe∗∗ 124,76 PMP 1 002,50 OMP 756,02 Masło w blok. 1 192,86 Masło konfek. 1 393,79 Ser Edamski 1 182,45 Ser Gouda 1 216,70 Północny 126,57 1 022,47 754,80 1 198,71 1 383,66 1 171,27 1 236,10 Makroregiony∗ Centralny Pd.-Wsch. 122,22 122,70 1 034,20 nld 813,73 704,44 1 188,57 1 194,30 1 475,67 1 426,71 1 344,87 nld 1 265,09 1 151,01 Zachodni 124,32 1 026,76 803,31 1 111,21 1 340,70 nld 1 161,77 Źródło: MRiRW ∗ Makroregiony: Północny: pomorskie, warmińsko-mazurskie, kujawsko-pomorskie; Centralny: mazowieckie, łódzkie, podlaskie; Południowo-Wschodni: lubelskie, świetokrzyskie, ˛ podkarpackie, małopolskie, ślaskie; ˛ Zachodni: opolskie, dolnoślaskie, ˛ wielkopolskie, lubuskie, zachodniopomorskie. ∗∗ Dane za listopad 2014 r. Średnie ceny sprzedaży bydła mlecznego na targowiskach (PLN/szt.) (1-7.12) Kategoria bydła Jałówki cielne Krowy mleczne Cena 3250,00 zmiana tyg. (w %) -1,5 zmiana roczna (w %) -12,2 Źródło: MRiRW Ceny produktów mleczarskich (bez VAT) w Polsce (notowania miesieczne) ˛ Źródło: Opracowanie własne na podstawie MRiRW Dynamika (%) cen głównych wyrobów mleczarskich w Polsce Tydzień Masło ekstra w blokach (PLN/100 kg) t (5-11.01) 1 192,86 t/t-1 (29.12-4.01) -1,2 t/t-2 (22-28.12) bd. t/t-3 (15-21.12) -6,0 t/t-4 (8-14.12) -7,5 r/r -29,9 OMP (PLN/100 kg) 756,02 3,2 bd. -2,0 -5,9 -42,6 Ser Edamski (PLN/100 kg) 1 182,45 -0,7 bd. -3,1 -3,4 -30,7 Źródło: Opracowanie własne na podstawie MRiRW Ceny skupu oraz zbytu mleka i przetworów mleczarskich w wybranych krajach UE (5-11.01) oraz ceny eksportowe w portach Oceanii i Europy Zachodniej (22.12-4.01; F.O.B.) w EUR/100kg Niemcy Francja Holandia Polska Czechy Słowacja Oceania Europa Zachodnia Stałe refundacje Refundacje przetargowe Mleko surowe* OMP 35,14 36,00 34,50 30,02 33,95 30,93 23,86** - 189 179 177 176 197 174 0,00 - Masło ekstra (w blokach) 290 279 280 278 287 279 0,00 - Źródło: MRiRW, USDA-Agricultural Marketing Service, KE ∗ Dane za listopad 2014 r. ∗∗ Nowa Zelandia, Fonterra, listopad 2014 r. 5 AgroTydzień Nr 376 – 19 stycznia 2015 Owoce i warzywa Rynek krajowy/światowy Produkcja truskawek w Hiszpanii Z informacji podanych przez Foodnews wynika, że areał uprawy truskawek w hiszpańskiej prowincji Huelva w bieżacym ˛ sezonie zmniejszył sie˛ o 9,2% w stosunku do roku poprzedniego. Główna˛ przyczyna˛ spadku było znaczne pogorszenie opłacalności uprawy tych owoców w 2014 roku. Obniżka cen truskawek w minionym sezonie siegała ˛ nawet 40% w stosunku do 2013 r. Prowincja Huelva jest najwiek˛ sza˛ w Hiszpanii pod wzgledem ˛ produkcji truskawek. Według Foodnews produkcja tych owoców sezonie 2013/2014 wyniosła tam 279 tys. t. Wiekszość ˛ truskawek sprzedawana jest na rynek świeży (w tym również na eksport) - w minionym sezonie było to 220 tys. t (80%). Pozostała˛ cz˛eść (20%) przeznacza sie˛ do przetwórstwa, głównie do produkcji puree czy też zageszczonych ˛ soków. Tylko niewielka cześć trafia do mrożenia. Niemniej, sama Hiszpania jest ważnym eksporterem mrożonych truskawek na rynek Unii Europejskiej. Według danych Eurostatu 2013 roku wyeksportowała na rynek Unii Europejskiej 35 tys. t truskawek mrożonych, co stanowiło 20% całego importu Unii Europejskiej tych produktów. Gdyby spadek produkcji, wynikajacy ˛ z ograniczenia powierzchni upraw, spowodowanej niska˛ opłacalnościa, ˛ dotyczył również pozostałych regionów, można byłoby oczekiwać także ograniczenia eksportu mrożonych truskawek przez Hiszpanie˛ w 2015 roku. Eksport warzyw z Polski Według danych Eurostatu eksport warzyw świeżych i grzybów w okresie od lipca do października 2014 r. zmniejszył sie˛ o 3,7% w stosunku do tego samego okresu w roku poprzednim wynoszac ˛ 223 tys. t. Przyczyna˛ spadku, w najwiekszym ˛ stopniu, było ograniczenie wywozu warzyw do Rosji. Eksport tych produktów do krajów poza UE-28, biorac ˛ pod uwage˛ okres pierwszych czterech miesiecy ˛ sezonu 2014/2015, zmniejszył sie˛ o 36% r/r. Wzrósł natomiast eksport warzyw z Polski do krajów Unii Europejskiej - o 13,9% do 171 tys. t. Było to jednak konsekwencja˛ wysokiej produkcji i niskich cen warzyw w Polsce, a nie wzrostu popytu w Unii. Podaż warzyw w krajach Wspólnoty jest w bieżacym ˛ sezonie również wysoka. W najwiekszym ˛ stopniu obniżyła sie˛ sprzedaż zagraniczna pomidorów (-22% do 46 tys. t), podobnie jak kapusty pekińskiej (-23% do 11 tys. t), dla których rynek Federacji Rosyjskiej w 2013 roku był najważniejszym rynkiem zbytu. Jeśli chodzi o kapuste˛ biała˛ i czerwona, ˛ zanotowano łaczy ˛ wzrost eksportu o 4%, choć już w samym październiku obserwować było znaczne osłabienie wywozu (- 25%). Łaczny ˛ eksport marchwi obniżył sie˛ o 7% w stosunku do pierwszych czterech miesiecy ˛ sezonu 2013/2014 (14,7 tys. t). Przy czym, podobnie jak w przypadku innych warzyw, dotyczył głównie rynków wschodnich - sprzedaż do krajów UE wzrosła o 25% r/r (12,5 tys. t). Co ciekawe, o 2% zwiek˛ szył sie˛ łaczny ˛ eksport pieczarek z Polski, za co głównie odpowiadał wzrost do krajów poza UE (+10% r/r). Wolumen spadku w całości kompensowany był wzrostem eksportu do Białorusi, wynoszacym ˛ 7 tys. t, tj. blisko 190% r/r. Ceny hurtowe owoców na giełdach towarowych (PLN/kg) Krajowe Gruszki Jabłka Cortland Golden Ligol Lobo Szampion Importowane Banany Cytryny Pomarańcze Bronisze 15.01 Min Max Lublin 13.01 Min Max Poznań 14.01 Min Max 2,15 2,75 2,25 3,00 2,50 3,50 1,00 1,00 0,80 1,00 0,66 1,33 1,15 1,25 1,33 1,20 0,67 0,93 0,87 0,93 0,67 1,33 1,20 1,33 1,47 1,33 1,00 1,33 1,00 1,00 1,53 1,33 3,50 3,50 2,75 3,88 4,75 4,50 3,90 3,50 2,70 4,50 4,50 3,80 3,72 3,50 3,50 4,33 4,60 4,50 Źródło: notowania WR-SRH Bronisze, LRH Elizówka, WGRO Poznań za MRiRW. Ceny hurtowe warzyw na giełdach towarowych (PLN/kg) Krajowe Buraki ćwikłowe Cebula biała Marchew Pietruszka Pory Sałata (szt.) Selery Ziemniaki Pieczarki Importowane Ogórki długie Papryka czerwona Pomidory Bronisze 15.01 Min Max Lublin 13.01 Min Max Poznań 14.01 Min Max 0,45 0,50 0,60 1,50 1,60 3,00 1,40 0,38 5,00 0,65 0,75 0,80 2,00 2,50 3,85 1,65 0,55 6,00 0,70 0,67 0,70 2,00 3,00 2,00 2,00 0,40 5,00 0,70 0,80 0,80 2,60 3,50 2,50 2,00 0,60 6,00 0,90 0,80 0,80 2,40 2,00 2,00 1,60 0,40 5,00 1,10 1,50 1,20 3,00 3,00 2,50 2,60 0,53 7,00 4,30 7,00 5,75 4,50 8,00 6,30 4,40 7,00 4,60 5,00 8,00 6,50 4,44 6,60 5,00 5,56 7,60 9,00 Źródło: notowania WR-SRH Bronisze, LRH Elizówka, WGRO Poznań za MRiRW. Średnie miesieczne ˛ ceny skupu wybranych owoców (PLN/kg) Źródło: Opracowanie własne na podstawie MRiRW Średnie miesieczne ˛ ceny skupu wybranych warzyw (PLN/kg) Źródło: Opracowanie własne na podstawie MRiRW 6 AgroTydzień