nota prasowa, PDF - Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski

ARTUR ŻMIJEWSKI
Pracując
Galeria 2
8 grudnia 2012 – 24 lutego 2013
Koordynator projektu: Katarzyna Szydłowska
Aranżacja wystawy: Marcin Kwietowicz/ Zuzanna Gąsior
Wystawa Artura Żmijewskiego w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie
to pierwsza prezentacja artysty po zakończeniu jego ważnego kuratorskiego projektu, jakim było 7.
Biennale Sztuki Współczesnej w Berlinie w 2012.
W Berlinie, Żmijewski podkreślał, że kluczowym zadaniem sztuki pokazywanej na Biennale, jest jej
związek z polityką i możliwość efektywnego uczestniczenia w zmianach społecznych poprzez
powiązanie działania politycznego i artystycznego. Przy czym politykę Żmijewski wydaje się
rozumieć szeroko, jako narzędzie świadomego generowania zmian przez wspólnotę. Prezentacja w
CSW nie ma bezpośredniego związku z pracą kuratorską Żmijewskiego, ale odzwierciedla jego
przekonania o kulturze jako polu do politycznego myślenia i działania.
Wystawa w CSW to retrospektywna prezentacja twórczości artysty z ostatnich kilku lat. Porusza on na
niej takie wątki jak: otwieranie sztuki na innych, rezygnacja z artystycznej jakości na rzecz bardziej
równościowej kultury, zasięg wspólnotowej władzy, upolitycznienie kultury i polityka obywatelska
oraz sztuka jako narzędzie doraźnego działania, pozbawione ambicji zajmowania sobą uwagi
przyszłych
pokoleń,
które
będą
miały
inne
problemy
do
rozwiązania
niż
my.
Wystawa to projekt autorski artysty, który dokonał wyboru własnych prac. Wystawa składa się z
około pięćdziesięciu filmów z lat 2007-2012. Uzupełnieniem narracji filmowej są rysunki i obrazy,
prace uczestników projektów oraz, gromadzone przez artystę przy okazji kontynuowania serii
filmowej Demokracje, archiwum wycinków prasowych dotyczące filmowanych wydarzeń.
Wszystkie filmy są bardziej efektem codziennej pracy artysty niż twórczego napięcia. Twórczość to
po prostu codzienna praca. Co zdaje się łączyć artystę i jego ekipę z bohaterami Wybranych prac wszyscy pracują - jedni sprzątają lub leją beton, inni filmują. Pozycja społeczna zaangażowanych w tę
pracę stron i wynikające z niej profity są inne, ale wysiłek podobny. Ciężar pracy odczuwają i jedni, i
drudzy.
1
Na wystawie prezentowana jest seria filmów Demokracje (2007-2012). Seria trzydziestu kilkukilkunastominutowych filmów dokumentująca różnorodne przejawy politycznej aktywności w
przestrzeni publicznej. Artysta i jego ekipa filmowa wyruszają z kamerami na ulice, by obserwować
polityczne wydarzenia o różnym charakterze. W ten sposób powstał zbiór krótkich dokumentów z
przebiegu demonstracji, które artysta śledził w Europie m.in. w Polsce, Izraelu i na Zachodnim Brzegu
Jordanu. Są wśród nich zdarzenia, których polityczny charakter wydaje się oczywisty: protesty, wiece,
parady. Ale są i takie, których polityczność jest ukryta, niejawna, a poprzez to może skuteczniej
wykonująca swoją ideologiczną pracę: sceny rekonstrukcji historycznych wydarzeń, zapis pogrzebu
Jörga Haidera, zamieszek ulicznych podczas Euro 2008 w Berlinie czy mszy w warszawskim kościele
św. Stanisława Kostki.
Kolejną prezentowaną pracą jest seria osiemnastu filmów Wybrane Prace (2007-2012). Artysta
filmował codzienne aktywności: pracę i czas wolny, ludzi różnych zawodów. Zawody te łączy
powtarzalność wykonywanych czynności: sprzątaczka, operator koparki, kasjerka, sprzedawczyni hotdogów, pracownica pralni, budowlaniec, mechanik, tramwajarka itd. Okiem kamery śledzimy
bohaterów i bohaterki przez jedną dobę: w zakładzie pracy, w domu, przy jedzeniu kolacji czy myciu
zębów, a także we śnie. Ci ludzie to członkowie klasy pracującej, obecni nieobecni. Filmy były
kręcone w Polsce, Niemczech, Szwajcarii, we Włoszech i Meksyku.
Film Moi Sąsiedzi (2009) powstał podczas pobytu artysty w Izraelu na zaproszenie Digital Art Lab w
Holonie. Akurat trwała izraelska inwazja na Gazę pod kryptonimem „Płynny ołów”. Wyczuwalny stan
napięcia społecznego spowodowany wojną odległą o kilkadziesiąt kilometrów, militarna propaganda
w mediach, uliczne demonstracje za i przeciw atakowi na Gazę skłoniły artystę do odwiedzania jego
sąsiadów z tej samej kamienicy i z tych, które stały w pobliżu. Pytał ich o opinię na temat wojny, o to
jak wygląda Gaza po długotrwałym ostrzale rakietowym. Żmijewski i jego ekipa, przeprowadzili
wiele rozmów z mieszkańcami Holon i Tel Awiwu. Ich rozmówcy opowiadali słowem i rysunkiem.
Dominowała opinia, że „wojna zmieni sytuację ludzi w Gazie na lepsze”. Ta okrutna opinia jest
powtarzana i dziś, gdy izraelska armia zaatakowała Gazę, nazywając ów atak kryptonimem „Filar
obrony”. Projekcji towarzyszą rysunki wykonane przez rozmówców Żmijewskiego w czasie
nagrywania filmu.
Na Ślepo (2010) to film, który dokumentuje rzecz z pozoru niemożliwą - niewidomych, którzy malują
obrazy. Pokazuje niewidomych podczas próby opowiedzenia wyglądu świata przez malowanie
portretów, pejzaży, wizerunków własnego domu i własnej postaci. Poznawanie, widzenie, bycie
widzianym – film pokazuje wysiłek poznawania rzeczywistości i trudną próbę wizualizacji
zapamiętanych lub tylko wyobrażonych jej obrazów. Uzupełnieniem filmu są prace na papierze, które
powstały w trakcie trwania warsztatów.
2
Msza (2011) jest to filmowy zapis katolickiej mszy przeniesionej wiernie na scenę Teatru
Dramatycznego w Warszawie. Na scenie teatru pojawił się ołtarz, a na nim mszał rzymski. Obok
ołtarza liturgiczne świece, zawisł krzyż i postawiono tabernakulum. Odegraniu mszy według
scenariusza „Obrzędów Mszy Świętej” towarzyszyła muzyka organowa i śpiew. W role księdza i
kleryka wcielili się aktorzy Teatru Dramatycznego.
Koncepcję artysty uzupełnia wizja architektoniczna Marcina Kwietowicza i Zuzanny Gąsior.
Wystawie towarzyszy katalog, a także program filmowy i edukacyjny.
Artur Żmijewski (ur.1966) – polski artysta multimedialny i redaktor artystyczny pisma Krytyka
Polityczna, związany z Fundacją Galerii Foksal. Jeden z głównych przedstawicieli nurtu sztuki
krytycznej. Mieszka i pracuje w Warszawie.
W latach 1990–1995 studiował na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Uczeń
prof. Grzegorza Kowalskiego. Po studiach zajmował się fotografią oraz filmem, uznając je za bardziej
adekwatne dla wyzwań współczesnego świata. Jego prace obracały się wokół tematów niewygodnych,
dotykały obszarów tabu, zajmował się problematyką ciała i Innego. Okres ten zamknął manifestem
„Stosowane sztuki społeczne”, w którym wypracował nową formułę społecznego zaangażowania.
Realizacje Żmijewskiego z ostatnich lat mają wcielać ją w życie.
W 2005 Żmijewski reprezentował Polskę w pawilonie narodowym na 51. Biennale w Wenecji,
pokazując pracę Powtórzenie – reenactment eksperymentu prof. Philipa G. Zimbardo. W 2007 wydał
zbiór wywiadów z artystami Drżące ciała (Wydawnictwo Krytyki Politycznej). W 2012
Artur
Żmijewski był kuratorem 7. Biennale Sztuki Współczesnej w Berlinie.
Organizator: FUNDACJA f.o.r.t.e.
Partnerzy FUNDACJI f.o.r.t.e.: Canon, Salony muzyczne Henglewscy
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Partner techniczny: Eidotech
Patroni medialni CSW: Aktivist, Exklusiv, Stolica, Elle Decoration
Zdjęcia dostępne pod adresem:
ftp://cswd.home.net.pl
login: media
hasło: press
folder: Artur Żmijewski
Informacje: Zofia Chojnacka, Biuro Prasowe CSW, kom. 510 160 637
tel. / faks 22 625 05 22, [email protected]
3