Czynniki wpływające na dobre samopoczucie w okresie

ZDROWIE I DOBROSTAN 3/2014
DOBROSTAN I RODZINA
ROZDZIAŁ I
Zakład Rehabilitacji i Fizjoterapii
WPiNoZ Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Department of Rehabilitation and Physiotherapy
Medical University of Lublin
2
Kolegium Pracowników Służb Społecznych w Lublinie
Board of Social Workers in Lublin
Department of Neurological Nursing
3
Katedra i Zakład Pielęgniarstwa Neurologicznego
WPiNoZ Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Medical University of Lublin
1
BOŻENA KRZYSIAK-RYDEL1, MARZENA SZUSTER 2,
KRZYSZTOF TUROWSKI3
Czynniki wpływające na dobre samopoczucie
w okresie młodzieńczym
Factors affecting the well-being during adolescence
Dążenie do zapewnienia młodzieży w okresie młodzieńczym dobrego samopoczucia staje się w wielu rodzinach i placówkach wychowawczych istotnym problemem. Okres młodzieńczy określany jest także jako okres dorastania. Trwa do osiągnięcia ostatecznej wysokości ciała, u kobiet następuje w wieku 18-20 lat, u mężczyzn między 20 - 23 rokiem życia[1]. Wiek młodzieńczy charakteryzuje ustanie
przyrostu wysokości ciała, które jest zróżnicowane i zależne od tempa dojrzewania
jednostki. W tym okresie rozwój motoryczny cechuje powrót do równowagi między
procesami pobudzenia i hamowania oraz ukształtowanie się motoryczności pełnej.
Wraz z zakończeniem okresu młodzieńczego następuje względna równowaga metaboliczna. Na prawidłowy rozwój i samopoczucie w okresie młodzieńczym mają
wpływ czynniki płynące ze środowiska rodzinnego, szkolnego i pozaszkolnego.
Samopoczucie jest stanem psychicznym i fizycznym bezpośrednio odczuwanym
przez daną osobę. Dobre samopoczucie zarówno fizyczne, psychiczne jak i społeczne to inaczej stan zdrowia. Potwierdzeniem tego jest definicja Światowej Organizacji Zdrowia: zdrowie to pełny dobrostan(pozytywny stan samopoczucia) jednostki w
sensie biologicznym, psychicznym i społecznym, a nie tylko brak choroby[8].
ZDROWIE I DOBROSTAN 3/2014
Dobrostan i rodzina
J. Karski uważa, iż definicja ta „przyjęła pozytywne rozumienie zdrowia empirycznie, a nie logiczne zależne od pojęcia choroby. Poczucie zdrowia stało się w niej
pojęciem subiektywnym i równoprawnym, a niekiedy uprzywilejowanym kryterium
oceny stanu zdrowia”[2].
Zdaniem Antonovsy'ego w życiu człowieka istnieje kontinuum, linia ciągła pomiędzy zdrowiem a chorobą i każdy znajduje się w jakimś punkcie tego kontinuum.
Autor ten przyjmuje, że „nikt nie jest całkowicie zdrowy, ani całkowicie chory”.
Czynnikiem sprzyjającym zdrowiu wg Antonovsy'ego jest poczucie koherencji.
Poczucie koherencji to globalna orientacja jednostki, wyrażająca stopień jej ogólnego, trwałego, a jednocześnie dynamicznego poczucia, że bodźce, które do niej docierają w ciągu życia płyną ze środowiska zewnętrznego i wewnętrznego[2].
Zatem, zdrowie nie tkwi w samym człowieku, ale w układzie człowiek – środowisko.
Zdrowie można stopniować. Mierników tej różnicy należy szukać w subiektywnym samopoczuciu, jak też w danych obiektywnych, określających wydolność i
odporność ustroju. Ważny jest subiektywny aspekt zdrowia, tak silnie uwypuklony
w definicji zdrowia według WHO[8].
Zdrowie zarówno w wymiarze jednostkowym jak i społecznym stanowi istotny
potencjał, który warunkuje wszechstronny rozwój oraz poprawę jakości życia.
Zdrowy człowiek ma większe szanse na samorealizację, satysfakcjonujące pełnienie
ról społecznych, czy też adaptację do zmian środowiska. Tylko zdrowe społeczeństwo może tworzyć dobra materialne i kulturowe oraz zapewnić rozwój społeczny i
gospodarczy.[6].
Zdrowie człowieka zgodnie z Karta Ottawską Promocji Zdrowia zależy głównie
od stylu życia(50%), środowiska fizycznego i społecznego życia, pracy i nauki(20%), czynników genetycznych(20%) i działania służby zdrowia(10%)[3].
Abraham Maslow przyjął, że twórcze potencjały człowieka stanowią wynik
zdrowego i właściwe ukierunkowanego rozwoju. Rozwój dokonuje się w drodze
poszukiwania i realizowania celów, a rodzaje tych celów wyznaczają potrzeby[7].
Według W. Szewczuka potrzeba to stan braku czegoś, co jest niezbędne
do prawidłowego funkcjonowania lub utrzymania organizmu przy życiu[4]. Natomiast Ch.. Buhler definiuje potrzebę jako tendencję do zachowań wynikających z
istnienia braków w organizmie; braki te generują napięcia[10]. Człowiek dążąc do
usunięcia tego napięcia, a tym samym zaspokojenia potrzeby, która je wywołała
podejmuje mniej lub bardziej złożone działanie celowe.
W piśmiennictwie spotyka się rożne typologie potrzeb człowieka, najpopularniejszą jest klasyfikacja potrzeb A.H. Maslowa[7, 9]. Według opracowanej koncepcji potrzeb autor przyjął następujące założenia:
1) istnieje grupa potrzeb typowych dla populacji ludzi
2) potrzeby mają układ hierarchiczny
3) potrzeby zaspakajane są w określonej kolejności od potrzeb podstawowych do
potrzeb wyższych
4) rozwój człowieka polega na samorealizacji, a więc przechodzeniu do potrzeb
10
Bożena Krzysiak-Rydel, Marzena Szuster, Krzysztof Turowski
Czynniki wpływające na dobre samopoczucie w okresie młodzieńczym
wyższych[5].
Hierarchię potrzeb Maslowa można przedstawić w postaci piramidy pamiętając,
że istnieją rożne ich modyfikacje.
Ryc.1. Piramida potrzeb ludzkich według Maslowa
Źródło: T. Wilk, Możliwości zaspokojenia potrzeb edukacyjnych młodzieży w warunkach
zmiany społecznej w Polsce, Wyd. UŚ, Katowice 2001
Istnieją różnice psychologiczne i operacyjne pomiędzy potrzebami „niższymi”
i „wyższymi”. Organizm człowieka sam narzuca hierarchię potrzeb.
Do potrzeb fizjologicznych, bez których zaspokojenia organizm nie może prawidłowo funkcjonować należą: potrzeba odżywiania, przyjmowania płynów, utrzymania ciepła, snu i wypoczynku, utrzymania czystości, wydalania, aktywności fizycznej oraz potrzeby seksualne. Nie do wszystkich potrzeb biologicznych przywiązujemy jednakową wagę. O zaspokojenie jednych dbamy w większym stopniu, inne
zaniedbujemy. Zależy to od wiedzy na temat ich roli jaką odgrywają w utrzymaniu
równowagi organizmu, od wytworzonych nawyków, możliwości.
Potrzeby bezpieczeństwa należą do potrzeb środowiska psychicznego
i emocjonalnego. Obejmują one między innymi takie elementy, jak zapewnienie
sobie bezpieczeństwa czy życia wolnego od trosk materialnych, jak również potrzeba stabilności, ochrony, porządku, sprawiedliwości czy wyeliminowania zagrożeń.
Zaspokojenie potrzeb bezpieczeństwa pozwala na rozwinięcie potrzeby miłości i
przynależności, których deprywacja wywołuje chęć odnajdywania ludzi i sytuacji
zaspokajających tę potrzebę. Potrzeby afiliacji, to potrzeby odnoszące się do relacji
człowieka z otoczeniem. Są to potrzeby nawiązywania bliskich kontaktów z ludźmi.
Obejmują między innymi potrzebę miłości, przyjaźni, przywiązania, akceptacji.
Potrzeby te nasilone są zwłaszcza w wieku młodzieńczym i zaspokajane są przez
11
ZDROWIE I DOBROSTAN 3/2014
Dobrostan i rodzina
rodzinę i środowisko rówieśnicze. Poczucie przynależności pozytywnie wpływa na
funkcjonowanie człowieka i jego efektywność.
Zapewnienie potrzeby szacunku i uznania daje uznanie we własnych oczach
i oczach innych ludzi. Na tym poziomie nie wystarczają uczucia bliskich, ważne
jest, aby inni dostrzegali nasz profesjonalizm i doceniali go.
Zaspokojenie potrzeb zgodnych z hierarchią Maslowa wyzwala potrzebę samorealizacji. Potrzeba samorealizacji daje możliwość zaspokajania własnych ambicji,
nabywania wiedzy, zrozumienia świata, poszukiwania doznań estetycznych. Potrzeby te związane są z pełnym wykorzystaniem własnego potencjału i osiąganiem celów, które przynoszą satysfakcję. Potrzeby te dają nam możliwość ciągłego indywidualnego rozwoju i doskonalenia się[4].
Zaspokojenie potrzeb biopsychospołecznych w sposób optymalny jest podstawowym warunkiem dobrego samopoczucia każdego człowieka, szczególnie
w okresie rozwoju somatycznego i psychospołecznego. Wobec tego pożądane jest
określenie czynników, które warunkują dobre samopoczucie w okresie młodzieńczym.
Celem prowadzonych badań własnych była próba określenia czynników
wpływających na dobre samopoczucie młodzieży.
Problemy badawcze dotyczyły:
 określenia wpływu zaspokojenia wybranych potrzeb fizjologicznych na
dobre samopoczucie młodzieży
 określenia wpływu zaspokojenia potrzeb psychospołecznych jakie
uwzględnia hierarchia Maslowa
 określenia wpływu czynników środowiska rodzinnego, szkolnego i pozaszkolnego na dobre samopoczucie w okresie młodzieńczym.
MATERIAŁ BADAŃ
Badania zostały przeprowadzone we wrześniu 2013 roku w z Szkole Policealnej
w Lublinie kształcącej w systemie 2-letnim w zawodach medycznych. Badaniami
objęto młodzież(50 osób) w wieku 18 – 23 lata. W badanej grupie było 30 kobiet i
20 mężczyzn.
METODY BADAŃ
Do określenia czynników wpływających na dobre samopoczucie młodzieży zastosowano kwestionariusz ankiety własnego autorstwa. Ankieta zawierała 22 pytania, najczęściej zamknięte i zaopatrzone w kafeterię, czyli zestaw wszelkich możliwych odpowiedzi.
Zastosowane kafeterie miały charakter zamknięty, półotwarty lub koniunktywny.
Ankietowana grupa podkreślała właściwą odpowiedź lub stawiała określone znaki
przy odpowiednich zadaniach kafeterii.
12
Bożena Krzysiak-Rydel, Marzena Szuster, Krzysztof Turowski
Czynniki wpływające na dobre samopoczucie w okresie młodzieńczym
WYNIKI BADAŃ I OMÓWIENIE
Wiek młodzieńczy jest okresem, w którym określone potrzeby fizjologiczne nabierają szczególnego znaczenia Wiąże się to głównie z niezakończonym jeszcze
rozwojem somatycznym. Stąd analizowano zaspokojenie wybranych potrzeb fizjologicznych: potrzebę odżywiania, snu, wypoczynku i ruchu.
Wypowiedzi ankietowanych pozwalają stwierdzić, że potrzeba odżywiania jest
zapewniona w sposób optymalny(92%). Pozostałe 8% ankietowanych uważa, iż
odżywia się nieracjonalnie z powodu braku czasu.
W mniejszym stopniu zaspokojona jest potrzeba snu, bo tylko 62% śpi 7- 8 godzin, pozostałe 38% śpi krócej, ze względu na: dużą ilość nauki (15%), wczesne
wstawanie do szkoły (15%), korzystanie z Internetu (15%), obowiązki zawodowe
(6%) i oglądanie wieczorami telewizji(2%).
Zaspokojenie potrzeby ruchu i wypoczynku w wypowiedzi ankietowanych dotyczyły głównie najdłuższego wypoczynku, jakim są wakacje i ferie. Większość ankietowanej młodzieży spędza czas głównie z przyjaciółmi i znajomymi. Pozostałe
30% podejmuje pracę zarobkową poza granicami kraju. Czas wolny poza wakacjami, feriami młodzież (56%) spędza: w domu (28%), na zajęciach dodatkowych
(12%), słuchając muzyki 8%, wypełniając obowiązki domowe (8%). Pozostałe 44%
młodzieży nie ma czasu na wypoczynek.
Analizowano, także zaspokojenie potrzeb psychicznych w tym potrzebę bezpieczeństwa. Ankietowani określali środowisko, w którym mają zapewnione poczucie
bezpieczeństwa(Tabela I).
Tabela I. Środowisko zapewniające potrzebę bezpieczeństwa w opinii młodzieży
Liczba
wypowiedzi
dom
22
szkoła
4
rówieśnicy
6
dom, szkoła
3
dom, rówieśnicy
3
szkoła, rówieśnicy
2
dom, szkoła, rówieśnicy
10
Źródło: Opracowanie własne
Środowisko
%
44
8
12
6
6
4
20
Dane przedstawione w Tabeli 1 wskazują, że w opinii młodzieży środowiskiem,
które optymalnie zaspokaja potrzebę bezpieczeństwa jest dom rodzinny (44%).
Młodzież ma zapewnione poczucie bezpieczeństwa gdy: jest kochana przez rodziców (18%), lubiana przez znajomych (18%), ma dobre wyniki w nauce (16%),
nic im nie dolega (10 %).
Potrzeby psychospołeczne takie jak potrzeba miłości, akceptacji i przynależności
przejawiają się w zachowaniach i postawach ludzi. Stąd oceniając zachowania swoich rodziców, 96% ankietowanych uczniów czuje się kochana przez rodziców. Pozostałe 4% młodzieży, takich odczuć nie ma. W grupie młodzieży, która czuje się
13
ZDROWIE I DOBROSTAN 3/2014
Dobrostan i rodzina
kochana przez rodziców sposobem okazania miłości jest najczęściej słowo i
gest(86%).
Funkcjonowanie w określonych rolach społecznych jest istotne z wychowawczego punktu widzenia. Wiąże się z możliwością zaspokojenia potrzeby akceptacji,
która w wieku młodzieńczym w głównej mierze realizowana jest w grupie rówieśniczej.
W ankietowanej grupie 82% „czuje się” akceptowanych i lubianych przez kolegów w środowisku szkolnym. Młodzież uzasadnia akceptację swoim postępowaniem w stosunku do kolegów i koleżanek, chęcią pomocy w nauce, poczuciem humoru, umiejętnością współpracy w grupie. Pozostałe 18% ankietowanych dzieli się
na tych, którzy nie są akceptowani w zespole (10%) i tych, którzy nie posiadają na
ten temat zdania (8%).
Potrzebę przynależności zaspokaja ankietowana grupa młodzieży (86%)
w wybranej grupie rówieśników w środowisku pozaszkolnym. Najczęstszą motywacją przynależności do grupy znajomych (86%) jest koleżeństwo, przyjaźń, wspólna
akceptacja. Pozostałe 38% uzasadnia to trudnością w wyborze określonej grupy
znajomych, bądź chęcią pozostania w samotności.
Zaspokojenie potrzeb poznawczych uczniów analizowano na podstawie danych
dotyczących: zainteresowań uczniów, wiedzy i doświadczenia przekazywanego
przez rodziców, nauczycieli.
Wypowiedzi ankietowanych pozwalają stwierdzić, że potrzeby poznawcze zaspokajają głównie poprzez rozwijanie zainteresowań (98%).
Zainteresowania młodzieży przedstawiono w Tabeli 2.
Tabela II. Zainteresowania młodzieży
Rodzaje
Liczba
%
zainteresowań wypowiedzi
sport
25
50
muzyka
6
12
motoryzacja
4
8
zwierzęta
4
8
masaż
3
6
fotografika
2
4
malarstwo
2
4
literatura
2
4
Bez zainteresowań
1
2
Źródło: Opracowanie własne
Ankietowani swoje zainteresowania rozwijają głównie w grupie znajomych
(36%), w mniejszym odsetku w domu (26%) i w szkole (20%).
Analizując zaspokojenie potrzeb estetycznych młodzieży, stwierdzono, że te potrzeby zaspakajane są głównie przez korzystanie z dóbr kultury: kino, teatr, wystawy
(80%). Pozostałe 20% młodzieży nie zaspakaja potrzeb estetycznych ze względów
finansowych i braku czasu.
14
Bożena Krzysiak-Rydel, Marzena Szuster, Krzysztof Turowski
Czynniki wpływające na dobre samopoczucie w okresie młodzieńczym
Zaspokojenie potrzeby samorealizacji wymaga od młodzieży określonych działań. Stąd pytano ankietowanych o wymagania stawiane przez rodziców jak też o
osiągnięcia własne.
Wymagania stawiane młodzieży przez rodziców w opinii większości ankietowanych są trudne, ale są w stanie im sprostać (50%), 44% uważa,
że rodzice stawiają przed nimi łatwe wymagania, pozostałe 6% jest zdania, że wymagania stawiane przez rodziców są bardzo trudne i nie są w stanie im sprostać.
Analizując zaspokojenie potrzeby samorealizacji ankietowanych, zwrócono
się z prośbą o dokonanie samooceny w zakresie osiągnięć własnych. Miernikiem
zaspokojenia potrzeby samorealizacji okazały się wyniki w nauce.
Największy odsetek 62% stanowią uczniowie niezadowoleni z własnych osiągnięć, spowodowanych brakiem dobrych wyników w nauce. 18% to uczniowie
zadowoleni z własnych osiągnięć w nauce. Natomiast 2% uczniów nie potrafiło
określić czy jest zadowolona czy nie z własnych osiągnięć.
Oddziaływanie środowiska domowego, szkolnego i pozaszkolnego powinno
tworzyć spójny system, gdy celem jest zapewnienie dobrego samopoczucia młodzieży. Stąd ankietowana grupa wypowiadała się na temat czynników wpływających
na ich samopoczucie (Tabela III, IV, V).
Tabela III. Czynniki warunkujące dobre samopoczucie młodzieży w środowisku
domowym
Liczba
wypowiedzi
Akceptacja przez rodziców
30
Dobra atmosfera rodzinna
28
Zapewnienie poczucia bezpieczeństwa
8
Przyjacielski stosunek rodziców
11
Dobre warunki mieszkaniowe
9
Dobre warunki finansowe
18
Dobry stan zdrowia
6
Dostosowanie wymagań rodziców do możliwości
5
Źródło: Opracowanie własne
Czynniki
%
60
56
16
22
18
36
12
10
Tabela IV. Czynniki warunkujące dobre samopoczucie młodzieży w środowisku
szkolnym
Liczba
wypowiedzi
Dobre wyniki w nauce
31
Akceptacja przez nauczycieli
15
Akceptacja przez koleżanki, kolegów
34
Dobre warunki lokalowe
5
Swoboda w wyborze
30
Dostosowanie wymagań do możliwości ucznia
3
Minimalizowanie stresów
7
Źródło: Opracowanie własne
Czynniki
%
62
30
68
10
60
6
14
15
ZDROWIE I DOBROSTAN 3/2014
Dobrostan i rodzina
Tabela V. Czynniki warunkujące dobre samopoczucie młodzieży w środowisku
pozaszkolnym
Czynniki
Akceptacja przez koleżanki,
kolegów, dalszych znajomych
Wspólne zainteresowania
Wspólne spędzenie
czasu wolnego ze znajomymi
Źródło: Opracowanie własne
Liczba
%
wypowiedzi
23
46
2
4
22
44
Przeprowadzona analiza zaspokajanych potrzeb fizjologicznych i psychospołecznych, czynników środowiska domowego, szkolnego i pozaszkolnego, które
warunkowały dobre samopoczucie młodzieży w wieku młodzieńczym, skłoniła do
poznania opinii na temat samopoczucia ankietowanej grupy.
Ankietowana grupa dysponując czterostopniową skalą ocen: bardzo dobry, dobry, dostateczny, niedostateczny dokonała samooceny swojego samopoczucia(Tabela VI).
Tabela VI. Ocena własnego samopoczucia w opinii młodzieży
Ocena
Liczba
%
samopoczucia wypowiedzi
Bardzo dobre
19
38
Dobre
28
56
Dostateczne
3
6
Niedostateczne
Źródło: Opracowanie własne
Ankietowani uznali, iż ich dobre samopoczucie jest przede wszystkim wynikiem
starań rodziców(48%) i ich własnych(34%).
WNIOSKI
Przeprowadzone badania młodzieży w grupie 50 osób na temat czynników
wpływających na dobre samopoczucie w wieku młodzieńczym dały możliwość
wysunięcia następujących wniosków:
 zaspokojenie wybranych potrzeb fizjologicznych jest optymalne;
 zaspokojenie potrzeb psychospołecznych uwzględnionych w hierarchii Maslowa jest optymalne;
 w środowisku domowym dobre samopoczucie młodzieży uwarunkowane jest
dobrą atmosferą, akceptacją przez rodziców, dobrym stanem zdrowia, dobrymi warunkami finansowymi i mieszkaniowymi;
16
Bożena Krzysiak-Rydel, Marzena Szuster, Krzysztof Turowski
Czynniki wpływające na dobre samopoczucie w okresie młodzieńczym
 w środowisku szkolnym o dobrym samopoczuciu młodzieży decyduje: akceptacja przez rodziców i nauczycieli oraz możliwość sprostania wymaganiom szkolnym;
 w środowisku pozaszkolnym dobre samopoczucie młodzieży wynika głównie
z akceptacji w grupie rówieśniczej;
 samopoczucie ankietowanej młodzieży oceniono jako dobre, wynikało
to w główniej mierze z działań rodziców.
PIŚMIENNICTWO
1. Jopkiewicz A., Suliga E.: Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania.. Radom- Kielce 2005.
2. Karski J. B.: Praktyka i teoria promocji zdrowia. Wybrane zagadnienia. CeDeWu Sp.zoo, Warszawa 2003.
3. Karta Ottawska, tłum. Karski J.B., Słońska Z., Wasilewski B. W.(red).Promocja
zdrowia. Wprowadzenie do zagadnień krzewienia zdrowia. Warszawa 1994.
4. Lisowski A.: Badanie potrzeb społecznych. Wyd. Interart, Warszawa 1996.
5. Maslow A.H.: Motywacja i osobowość. PWN, Warszawa 1990.
6. Narodowy Program Zdrowia na lata 2007-2015 Uchwała Nr. 90/2007 Rady
Ministrów z dnia 15 maja 2007 r. w sprawie Narodowego Programu Zdrowia
na lata 2007 - 2015.
7. Obuchowski K.: Przez galaktykę potrzeb. Wyd. Zysk i S-ka, Poznań 1995.
8. Sokołowska M.: Socjologia zdrowia i medycyny. Warszawa 1989.
9. Wilk T.: Możliwości zaspokojenia potrzeb edukacyjnych młodzieży w warunkach zmiany społecznej w Polsce. Wyd. UŚ, Katowice 2001.
10. Zborowski Z.: Współczesne problemy psychologii społecznej i psychologii osobowości. Wyd. Porfir, Warszawa 1994.
STRESZCZENIE
Wiek młodzieńczy określany jest mianem okresu dorastania. Na prawidłowy
rozwój i dobre samopoczucie młodego człowieka wpływ wywierają czynniki pochodzące ze środowiska rodzinnego, szkolnego i pozaszkolnego. Dobre samopoczucie warunkują również czynniki takie jak – styl życia, środowisko fizyczne i społeczne, czynniki genetyczne i służba zdrowia. Prawidłowy rozwój człowieka odbywa się w oparciu o poszukiwanie i realizowanie celów, które to cele wyznaczają
potrzeby człowieka. Celem tego artykułu jest wskazanie wpływu zaspokojenia
potrzeb fizjologicznych i psychospołecznych na dobre samopoczucie młodzieży
oraz określenie wpływu czynników środowiska rodzinnego, szkolnego i pozaszkolnego na dobre samopoczucie uczniów w okresie młodzieńczym. Badaniami objęto
grupę młodzieży liczącą 50 osób w wieku 18 – 23 lata. Zastosowano kwestionariusz
ankiety własnego autorstwa, składający się z 22 pytań zaopatrzonych w kafeterię. Z
17
ZDROWIE I DOBROSTAN 3/2014
Dobrostan i rodzina
analizy przeprowadzonych badań wynika, że w grupie badanych osób potrzeby
fizjologiczne i psychospołeczne zaspokajane są w stopniu optymalnym. Czynniki
środowiska domowego warunkujące dobre samopoczucie młodzieży uwarunkowane
są dobrą atmosferą, akceptacją przez rodziców, dobrym stanem zdrowia oraz warunkami mieszkaniowymi i finansowymi. Analiza wyników dostarczyła informacji,
że w grupie czynników szkolnych istotną rolę odgrywają takie, które związane są z
akceptacją młodzieży przez rodziców i nauczycieli oraz możliwością sprostania
stawianym im wymaganiom szkolnym. Na dobre samopoczucie młodzieży w grupie
czynników pozaszkolnych wpływ ma akceptacja w grupie rówieśniczej. Największa
grupa badanych – 56% swoje samopoczucie ocenia jako dobre. Podsumowując
można stwierdzić, że na zdrowie i dobre samopoczucie człowieka w dużym stopniu
wpływa styl życia i zachowania zdrowotne, które są kształtowane głównie w okresie
dzieciństwa i młodości.
ABSTRACT
Adolescence is the time of growing- up. The factors originating in the family environment, school and out of school factors affect proper development and
well-being of young people. The well-being is also guaranteed by the following
factors: lifestyle, physical and social environment, genetic factors and the factors of
provided health care. Proper human development is based on the search for and
implementation of objectives, which define the objectives of human needs. The
purpose of this article is to show the impact of fulfilling physiological and psychosocial needs on the well-being of young people. It is also to determine the influence
of the family environment factors, school and out of school factors on the well-being
of students during the adolescence. The study involved a group of 50 young people
aged 18 - 23 years old. The questionnaire survey prepared by the author consists of
22 questions provided with a cafeteria. The analysis of the study shows that in the
group of respondents the physiological and psychosocial needs are fulfilled in the
optimal extent. Home environment factors conditioning the well-being of young
people depend on a good atmosphere, the acceptance by parents, good health, housing and financial standards. The result analysis proved that in the group of the
school factors, the essential role have those associated with the acceptance of young
people by parents and teachers and the ability to meet the school demands. The
acceptance in the age group, which is the out of school factor, influences the wellbeing of youth. The largest group of respondents - 56% define their well-being is as
good. Summing up, the health and well-being of a man is greatly affected by a lifestyle and health behaviors, which are mainly formed during childhood and adolescence.
Artykuł zawiera 21649 znaków ze spacjami + grafika
18