docprzeczytaj
download 
Reklamacja Transkrypt
przeczytaj
104 Treści kształcenia Powtórzenie wiadomości o wypowiedzeniu złożonym Liczba godzin 1 – potrafi wskazać w tekście zdanie złożone – zna kryterium podziału zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie – odróżnia zdanie współrzędnie złożone od zdania podrzędnie złożonego – umie zadać pytanie o zdanie podrzędne – stosuje w wypowiedziach ustnych i pisemnych różne typy zdań złożonych – próbuje dokonywać przekształceń konstrukcji składniowych – zna zasady interpunkcji w zdaniu złożonym i próbuje je stosować Uczeń: Wymagania konieczne Uczeń: – poprawnie rozpoznaje, tworzy i przekształca zdanie złożone – w wypowiedziach ustnych i pisemnych świadomie i celowo posługuje się różnymi rodzajami zdań złożonych w zależności od intencji, z jaką przekazuje komunikat – poprawnie rozpoznaje, tworzy i przekształca zdania złożone podrzędnie w zdania złożone z imiesłowowym równoważnikiem zdania i odwrotnie – samodzielnie wyciąga wnioski na temat poprawnego stosowania imiesłowowego – układa wskazane zdania złożone współrzędnie lub podrzędnie – przekształca zdania pojedyncze w złożone, używa różnych wskaźników zespolenia – poprawnie nazywa rodzaje zdań złożonych – na ogół poprawnie stosuje zasady interpunkcji – przekształca zdania złożone podrzędnie w zdania złożone z imiesłowowym równoważnikiem zdania i odwrotnie – poprawnie stosuje w wypowiedziach imiesłowowy równoważnik zdania, – potrafi uzupełnić zdanie wskazanym zdaniem składowym – nazywa różne rodzaje wypowiedzeń złożonych – na ogół poprawnie dokonuje przekształceń konstrukcji składniowych – wie, czym jest imiesłowowy równoważnik zdania – rozpoznaje imiesłowowy równoważnik zdania w tekście – na ogół poprawnie stosuje różne typy imiesłowowych równoważników zdania w wypowiedziach Wymagania dopełniające Uczeń: Wymagania rozszerzone Uczeń: SKŁADNIA Wymagania podstawowe Przedmiotowy System Oceniania www.wsip.pl 105 3 Budowa wypowiedzenia wielokrotnie złożonego – zna pojęcie wypowiedzenia wielokrotnie złożonego – rozumie budowę wypowiedzenia wielokrotnie złożonego – potrafi wskazać w tekście wypowiedzenie wielokrotnie złożone – na ogół potrafi poprawnie wskazać orzeczenia czasownikowe w wypowiedzeniach składowych – stosuje w wypowiedziach imiesłowowy równoważnik zdania – umie wyodrębnić wy- – poprawnie dokonuje – próbuje rozpoznawać analizy składniowej powiedzenia składowe wypowiedzenia wielowypowiedzenia – próbuje dokonać krotnie złożone wielokrotnie złożoanalizy składniowej – potrafi wskazać orzenego, także o skomwypowiedzenia wieczenia czasownikowe plikowanej budowie, lokrotnie złożonego oraz formy zastępująnp. z wypowiedzezgodnie z kolejnością ce orzeczenie w wyponiami wtrąconymi czynności wiedzeniach – samodzielnie sporzą– umie przyporządko– rozumie zależności dza wykres wypowiewać podany wykres między wypowiedzedzenia złożonego wypowiedzenia wieloniami składowymi krotnie złożonego do w wypowiedzeniu wie– poprawnie i samowybranego zdania lokrotnie złożonym: dzielnie stosuje równoważnika zdania zachowując zgodność (zgodność podmiotów podmiotów i właściwą i relacja czasowa) relację czasową – poprawia błędy skład- – poprawia błędy składniowe w konstrukniowe w konstrukcjach z imiesłowowym cjach z imiesłowowym równoważnikiem równoważnikiem zdania i wyjaśnia, na zdania czym polegają – poprawnie, świadomie i celowo używa konstrukcji z imiesłowowym równoważnikiem zdania w wypowiedziach, zwłaszcza o charakterze argumentacyjnym (np. w rozprawce) 106 Treści kształcenia Interpunkcja wypowiedzenia wielokrotnie złożonego Liczba godzin 1 Wymagania rozszerzone Wymagania dopełniające – poprawnie stosuje zasady interpunkcji zdania wielokrotnie złożonego w tekstach własnych i w materiale ćwiczeniowym, również w zdaniach o skomplikowanej budowie w wypowiedziach zarówno współrzędne, – dokonuje analizy ustnych i pisemnych składniowej wypowiejak i podrzędne wypowiedzenia wielodzenia wielokrotnie – przekształca kilka krotnie złożone, zachozłożonego wypowiedzeń pojewuje spójność i logicz– dostrzega błędy składdynczych w wieloność wypowiedzi, wyniowe w wypowiekrotnie złożone nikające z zależności dzeniach wielokrotnie i odwrotnie między czynnościami złożonych – stosuje w wypowie– eliminuje błędy skład– poprawnie stosuje dziach ustnych i piniowe w wypowiezasady interpunkcji semnych wypowiedzeniach wielokrotnie wypowiedzenia wiedzenia wielokrotnie złożonych lokrotnie złożonego, złożone, zachowując zarówno w tekstach na ogół logiczną spójwłasnych, jak mateność wypowiedzi riale ćwiczeniowym Wymagania podstawowe – zna zasady interpunk- – rozumie i stara się stosować zasady incji wypowiedzenia terpunkcji wypowiewielokrotnie złożonego dzenia wielokrotnie – odwzorowuje interzłożonego punkcję w wypowiedzeniach wielokrotnie złożonych – stara się poprawnie wyodrębnić wypowiedzenia składowe – zna kolejność wykonywania czynności przy analizie wypowiedzenia wielokrotnie złożonego – stara się stosować w wypowiedziach ustnych i pisemnych wypowiedzenia wielokrotnie złożone Wymagania konieczne www.wsip.pl 107 2 Mowa niezależna i zależna – zna pojęcia mowy zależnej i niezależnej – próbuje wyodrębnić w tekście mowę niezależną – zna zasady przekształcania mowy niezależnej w zależną i odwrotnie – przekształca wypowiedzi w mowie niezależnej na mowę zależną, kierując się podanym wzorem – stara się ułożyć dialog z zachowaniem zasad posługiwania się mową niezależną według podanego wzoru – wie, czym jest mowa zależna i niezależna – wyodrębnia w tekście mowę zależną i niezależną – stara się rozpoznać funkcje stylistyczne mowy niezależnej – przekształca wypowiedzi w mowie niezależnej w mowę zależną i odwrotnie – stara się samodzielnie ułożyć dialog z zachowaniem zasad posługiwania się mową niezależną, zna zasady interpunkcji mowy niezależnej – dostrzega i rozumie różnice między mową zależną i niezależną – rozpoznaje funkcje stylistyczne mowy niezależnej – na ogół poprawnie przekształca wypowiedzi w mowie niezależnej w mowę zależną i odwrotnie – stosuje mowę niezależną w swoich wypowiedziach pisemnych, szczególnie w opowiadaniu z dialogiem, pamięta o zasadach interpunkcji mowy niezależnej – redaguje dialogi do rysunków – potrafi wyjaśnić, czym charakteryzuje się mowa zależna i niezależna – potrafi wyjaśnić funkcje stylistyczne mowy niezależnej – celowo, poprawnie i świadomie przekształca wypowiedzi w mowie niezależnej w mowę zależną i odwrotnie – potrafi poprawić błędne zdania, przekształcając je w odpowiedni rodzaj mowy – świadomie i celowo stosuje mowę niezależną w swoich wypowiedziach pisemnych, szczególnie w opowiadaniu z dialogiem, stosuje poprawną interpunkcję mowy niezależnej – wykorzystuje funkcje stylistyczne mowy zależnej i niezależnej w swoich wypowiedziach ustnych i pisemnych 108 Treści kształcenia Cytaty i cytowanie Liczba godzin 1 – zna sposoby wprowadzania cytatu do wypowiedzi pisemnej oraz zasady cytowania – dostrzega cytaty w różnych tekstach Wymagania konieczne – stosuje zasady wprowadzania cytatów do wypowiedzi pisemnej – stara się wprowadzać cytaty do wypowiedzi pisemnych Wymagania podstawowe – potrafi rozpoznać rozmówców na podstawie ich mowy – redaguje dialogi do rysunków, uwzględniając cechy mowy poszczególnych postaci Wymagania dopełniające – dostrzega funkcję – trafnie i celowo, pocytatu w różnych prawnie i w sposób tekstach uzasadniony stosuje – poprawnie wprowacytaty w swoich wydza cytaty do swoich powiedziach pisemwypowiedzi pisemnych, w zależności od nych intencji wypowiedzi, – stara się samodzielnie np. dla poparcia wybierać odpowiednie swoich sądów, cytaty do późniejszepodjęcia polemiki, go wykorzystania ich zilustrowania swoich w wypowiedzi poglądów przykładem z tekstu literackiego – umie samodzielnie wybrać odpowiednie cytaty do późniejszego wykorzystania ich w wypowiedzi Wymagania rozszerzone www.wsip.pl 109 – zna zasady podziału Budowa głosek na dźwięczne narządów i bezdźwięczne, mowy. twarde i miękkie, Klasyfikacja ustne i nosowe głosek – stara się rozróżnić głoski dźwięczne i bezdźwięczne, twarde i miękkie, ustne i nosowe – dostrzega różnicę między wymową a pisownią 1 – odróżnia głoskę od litery – klasyfikuje głoski na spółgłoski i samogłoski – zna zasady oznaczania miękkości głosek Głoska a litera 1 FONETYKA – rozumie, w jaki sposób pracują narządy mowy – rozumie, jak powstają głoski dźwięczne i bezdźwięczne, twarde i miękkie, ustne i nosowe – rozróżnia głoski dźwięczne i bezdźwięczne, twarde i miękkie, ustne i nosowe – rozumie różnicę między głoską a literą – rozumie różnicę między samogłoskami a spółgłoskami – oznacza miękkość głosek – potrafi podzielić wyraz na litery i na głoski – rozumie zgłoskotwórczą i zmiękczającą funkcję i w zależności od pozycji w wyrazie – wyjaśnia, w jaki sposób powstają głoski dźwięczne i bezdźwięczne, twarde i miękkie, ustne i nosowe – poprawnie rozróżnia głoski dźwięczne i bezdźwięczne, twarde i miękkie, ustne i nosowe – potrafi podać bezdźwięczne odpowiedniki głosek dźwięcznych i odwrotnie – wyjaśnia różnicę między głoską a literą – wyjaśnia różnicę między samogłoskami a spółgłoskami – poprawnie oznacza miękkość głosek – poprawnie dzieli wyraz na litery i głoski, z uwzględnieniem dwuznaków i zgłoskotwórczej lub zmiękczającej funkcji i – poprawnie rozróżnia głoski dźwięczne i bezdźwięczne, twarde i miękkie, ustne i nosowe – klasyfikuje głoski ze względu na stopień zbliżenia narządów mowy oraz na miejsce artykulacji 110 Treści kształcenia Upodobnienia fonetyczne. Upodobnienia spółgłosek pod względem dźwięczności Liczba godzin 1 – rozumie proces upo– wyjaśnia proces upodobnień wewnątrzdobnień wewnątrzwywyrazowych i uporazowych i upodobnień dobnień międzywyramiędzywyrazowych zowych pod względem pod względem dźwięczdźwięczności oraz ności oraz zjawisko zjawisko ubezdźwięczubezdźwięcznienia nienia spółgłosek spółgłosek w wygłosie w wygłosie – rozróżnia upodobnie– stara się przestrzegać nia wsteczne i postęzasad ortografii ze powe, zarówno wewzględu na zachodząwnątrzwyrazowe, jak ce upodobnienia międzywyrazowe – poprawnie zapisuje wyrazy, w których zachodzą upodobnienia pod względem dźwięczności – dostrzega upodobnienia wewnątrzwyrazowe i upodobnienia międzywyrazowe pod względem dźwięczności – dostrzega zjawisko ubezdźwięcznienia spółgłosek w wygłosie Wymagania rozszerzone – wyjaśnia, na czym polega różnica między wymową a pisownią – poprawnie zapisuje wyrazy o odmiennej wymowie i pisowni – poprawnie stosuje zasady ortograficzne pisowni liter oznaczających głoski nosowe Wymagania podstawowe – stara się poprawnie zapisywać wyrazy o odmiennej wymowie i pisowni – zna zasady ortograficzne pisowni liter oznaczających głoski nosowe Wymagania konieczne Wymagania dopełniające www.wsip.pl 111 Pisownia przedrostków zakończonych na spółgłoskę Uproszczenia grup spółgłoskowych Sylaba Akcent wyrazowy 1 1 1 1 – zna zasady akcentowania wyrazów w języku polskim – zna zasady podziału wyrazu na sylaby – zna zasady dzielenia wyrazów przy przenoszeniu – dostrzega zjawisko uproszczeń grup spółgłoskowych – odwzorowuje poprawny zapis wyrazów z uproszczeniami grup spółgłoskowych – zna zasady pisowni przedrostków zakończonych na spółgłoskę – stara się poprawnie akcentować różne wyrazy, także wyjątki – dzieli wyraz na sylaby – dzieli wyraz przy przenoszeniu – poprawnie zapisuje wyrazy z uproszczeniami grup spółgłoskowych – wyjaśnia zjawisko akcentu – poprawnie dzieli wyraz na sylaby – poprawnie dzieli wyraz przy przenoszeniu – wyjaśnia zjawisko uproszczeń grup spółgłoskowych – poprawnie zapisuje wyrazy z uproszczeniami grup spółgłoskowych – stosuje zasady pisowni przedrostków zakończonych na spółgłoskę – potrafi wyjaśnić, dlaczego wymowa niektórych przedrostków różni się od ich pisowni – dba o kulturę językową swoich wypowiedzi ustnych, poprawnie – wyjaśnia zjawisko uproszczeń grup spółgłoskowych – dba o staranne wypowiadanie wyrazów, w których znajdują się grupy spółgłoskowe, unika hiperpoprawności – znajduje i poprawia błędy w wymowie grup spółgłoskowych 112 1 Liczba godzin Treść i zakres znaczeniowy wyrazu Treści kształcenia – zna pojęcia treść wyrazu i zakres znaczeniowy wyrazu – dostrzega różnicę między treścią a zakresem znaczeniowym wyrazu – potrafi podać niektóre wyjątki Wymagania konieczne – rozumie, czym jest treść i zakres znaczeniowy wyrazu – rozumie różnicę między treścią a zakresem znaczeniowym wyrazu SŁOWNICTWO Wymagania podstawowe – wyjaśnia, czym jest treść i zakres znaczeniowy wyrazu – wyjaśnia różnicę między treścią a zakresem znaczeniowym wyrazu – porządkuje wyrazy w kolejności od najwęższego do najszerszego zakresu znaczeniowego i odwrotnie – poprawnie akcentuje wyrazy, dba o poprawne akcentowanie form pierwszej i drugiej osoby liczby mnogiej czasu przeszłego, trybu przypuszczającego, liczebników oraz wyrazów zapożyczonych zakończonych na -yka, -ika Wymagania rozszerzone – wyjaśnia, czym jest treść i zakres znaczeniowy wyrazu – wyjaśnia różnicę między treścią a zakresem znaczeniowym wyrazu – porządkuje wyrazy w kolejności od najwęższego do najszerszego zakresu znaczeniowego i odwrotnie akcentując formy pierwszej i drugiej osoby liczby mnogiej czasu przeszłego, trybu przypuszczającego, liczebników, oraz wyrazów zapożyczonych zakończonych na -yka, -ika, a także innych wyrazów zapożyczonych, np. uniwersytet, fabuła, technikum – zauważa błędy w akcentowaniu wyrazów w publicznych wystąpieniach dziennikarzy, polityków, artystów Wymagania dopełniające www.wsip.pl 113 Synonimy Homonimy 1 1 – stara się stosować synonimy – potrafi wybrać synonimiczne pary wyrazów – unika błędów powtórzeniowych przez stosowanie synonimów w swoich wypowiedziach ustnych i pisemnych – zastępuje podane wyrazy odpowiednimi synonimami – świadomie wykorzystuje różnorodne synonimy do wzbogacenia swoich wypowiedzi ustnych i pisemnych, unikając błędów powtórzeniowych oraz precyzyjnie oddając treść przekazywanego komunikatu – zauważa i poprawia błędy powtórzeniowe, wykorzystując synonimy – zna pojęcie homonimu – rozumie różne znacze- – wyjaśnia różne znacze- – poprawnie stosuje różne homonimy nia wyrazów o takim nia wyrazów o takim – wyjaśnia różne znaczesamym brzmieniu na samym brzmieniu nia wyrazów o takim podstawie kontekstu – wyjaśnia różne znasamym brzmieniu bez – w razie wątpliwości czenia wyrazów o tapodanego kontekstu umie posłużyć się właśkim samym brzmieniu – samodzielnie korzyciwym słownikiem na podstawie odposta z odpowiedniego wiedniego słownika słownika – zna pojecie synonimu (wyrazu bliskoznacznego) – zauważa synonimy w podanym tekście – stosuje wyrazy o zna– w swoich wypowieczeniu ogólnym i szczedziach ustnych i pigółowym ze względu semnych świadomie na przekazywaną treść i celowo stosuje różne wyrazy o bogatszej lub uboższej treści oraz o szerszym i węższym zakresie znaczeniowym, w zależności od intencji 114 Antonimy Neologizmy. Rodzaje neologizmów 1 Treści kształcenia 1 Liczba godzin – zna pojęcie neologizmu – zna kryteria podziału neologizmów na słowotwórcze, znaczeniowe, frazeologiczne i zapożyczenia – zna pojęcie antonimu (wyrazu o znaczeniu przeciwnym) Wymagania konieczne – rozumie i wyjaśnia, w jaki sposób powstały neologizmy słowotwórcze – rozumie różnicę między wyrazami o znaczeniu przeciwnym i przeciwstawnym Wymagania podstawowe Wymagania dopełniające – rozróżnia i rozpoznaje neologizmy słowotwórcze, znaczeniowe, frazeologiczne i zapożyczenia – dostrzega napływ neologizmów do współczesnego języka – poprawnie rozróżnia i rozpoznaje neologizmy słowotwórcze, znaczeniowe, frazeologiczne i zapożyczenia – potrafi ocenić zasadność użycia neologizmu słowotwórczego – umie łączyć w pary – świadomie stosuje wyrazy o znaczeniu antonimy w wypowieprzeciwnym i przeciwdziach ustnych i pistawnym semnych ze względu – potrafi zredagować na ich funkcję styliwłasny tekst, wykostyczną rzystując antonimy – dostrzega i rozumie zjawisko używania antonimów w tekstach reklamowych i oceniających ze względu na ich funkcję opiniotwórczą – analizuje funkcję antonimów w różnych tekstach literackich, zwłaszcza poetyckich, interpretuje tekst literacki ze względu na stylistyczną funkcję antonimów Wymagania rozszerzone www.wsip.pl 115 Neologizmy artystyczne Archaizmy i archaizacja języka 1 1 – znajduje archaizmy w tekście literackim – wyjaśnia znaczenie archaizmów na podstawie przypisów – znajduje neologizmy artystyczne w tekście literackim – potrafi zastąpić archaizmy wyrazami współczesnymi na podstawie przypisów – próbuje wyjaśnić znaczenie neologizmów artystycznych – poprawnie rozpoznaje sposób powstania neologizmów artystycznych – interpretuje tekst literacki, właściwie określając funkcję stylistyczną neologizmów artystycznych lub zapożyczenia zarówno w tekstach własnych, jak literackich, a przede wszystkim użytkowych, np. w reklamie – w swoich wypowiedziach ustnych i pisemnych stosuje neologizmy tylko wtedy, gdy jest to uzasadnione, nie nadużywa zapożyczeń – znajduje polskie odpowiedniki zbytecznych zapożyczeń – potrafi znaleźć współ- – potrafi na podstawie czesne formy gramakontekstu znaleźć tyczne wyrazów dawwspółczesne znaczenie nych niektórych archaizmów – próbuje samodzielnie – w swoich wypowiewyjaśnić znaczenie dziach ustnych i piniektórych archaizmów semnych świadomie – wyjaśnia znaczenie neologizmów artystycznych, uzasadnia celowość ich użycia, rozpoznaje sposób ich powstawania polskiego, próbuje ocenić to zjawisko 116 1 Liczba godzin Wymagania konieczne – zna pojęcia: dialekt, Dialekt, dialektyzm i dialektyzacja dialektyzmy – znajduje dialektyzmy i dialektyw tekście literackim zacja języka Treści kształcenia Wymagania dopełniające i celowo stosuje przysłowia i związki frazeologiczne zawierające archaizmy – próbuje archaizować język niektórych swoich wypowiedzi dla oddania kolorytu lokalnego epoki – potrafi na podstawie kontekstu znaleźć odpowiedniki z języka ogólnopolskiego dla niektórych dialektyzmów – rozróżnia gwary: mazowiecką, kaszubską, podhalańską, śląską, mazurską – rozumie konieczność zachowania podwójnej kompetencji językowej na tych terenach Polski, gdzie mówi się gwarą Wymagania rozszerzone – potrafi wyjaśnić znaczenie przysłów i związków frazeologicznych, zawierających archaizmy – rozumie zjawisko archaizacji języka i jego funkcję stylistyczną – potrafi znaleźć od– próbuje wyjaśnić powiedniki z języka znaczenie niektórych ogólnopolskiego dla dialektyzmów na podniektórych dialektystawie przypisów zmów – wie, w jakich rejonach – potrafi na podstawie Polski zachowały się podanego tekstu gwary wskazać niektóre cha– zauważa różnice mięrakterystyczne cechy dzy gwarami: mazogwary mazowieckiej, wiecką, kaszubską, kaszubskiej, podhapodhalańską, śląską, lańskiej, śląskiej, mamazurską zurskiej – rozumie zjawisko dialektyzacji języka i jego funkcję stylistyczną Wymagania podstawowe www.wsip.pl 117 Podanie List prywatny i oficjalny 1 2 – zna zasady pisania listu – stara się stosować stałe elementy (np. nagłówek, data, miejscowość, pozdrowienia, podpis, PS) – wie, że zaimki osobowe w liście należy pisać wielką literą – wie, co to jest list otwarty – redaguje podanie według podanego wzoru – rozróżnia różne rodzaje listu (prywatny i oficjalny) – poprawnie redaguje list prywatny – rozpoznaje rozmaite części listu – stara się redagować list oficjalny – rozumie, w jakim celu pisze się list otwarty – redaguje podanie według wzoru, podaje argumentację – stosuje stałe elementy podania – redaguje list prywatny i oficjalny – dostosowuje styl wypowiedzi do sytuacji komunikacyjnej, uzależnia go od adresata – zachowuje poprawną kompozycję – pisząc list otwarty, posługuje się różnymi argumentami – redaguje podanie – stosuje odpowiedni styl oraz zwyczajowe formuły – zachowuje poprawny układ graficzny FORMY WYPOWIEDZI – redaguje list prywatny i oficjalny, także list otwarty, wchodząc w różne role, dostosowując styl wypowiedzi do sytuacji – wprowadza związki frazeologiczne, bogate słownictwo – świadomie i celowo dobiera środki językowe dla nadania wypowiedzi charakteru prywatnego lub oficjalnego – łączy fakty, syntezuje, dedukuje, trafnie i wnikliwie analizuje poruszane problemy – samodzielnie redaguje podanie – zachowuje wszystkie stałe elementy – stosuje oficjalny, zwięzły styl – samodzielnie i przekonująco motywuje podanie – poprawnie stosuje wymagane zwroty grzecznościowe 118 3 Liczba godzin Wymagania konieczne Przemówie- – redaguje przemówienie według podanego nie planu – z pomocą nauczyciela gromadzi argumenty na poparcie tezy – z pomocą nauczyciela wyciąga wnioski z przytoczonych argumentów – stosuje trójdzielną kompozycję wypowiedzi – stara się używać różnych środków językowych dla poparcia swojego stanowiska Treści kształcenia – sporządza plan kompozycyjny przemówienia – porządkuje argumenty – wyciąga ogólne wnioski na podstawie przeprowadzonej argumentacji – stosuje trójdzielną kompozycję wypowiedzi z zachowaniem odpowiednich proporcji – używa różnych środków językowych dla poparcia swojego stanowiska Wymagania podstawowe – formułując własną opinię, posługuje się przykładami ze świata kultury i sztuki, życia publicznego, własnych doświadczeń – selekcjonuje argumenty i wybiera najtrafniejsze – logicznie porządkuje argumenty – samodzielnie wyciąga wnioski – posługuje się cytatami i innymi środkami retorycznymi – dobiera odpowiednie słownictwo i składnię dla oddania dynamiki tekstu Wymagania rozszerzone – tworzy wypowiedź o charakterze polemicznym, przytacza różnorodne argumenty – łączy fakty, syntezuje, dedukuje, trafnie i wnikliwie analizuje poruszane problemy – prowadzi logiczny i spójny wywód, z którego wyprowadza samodzielne wnioski – poprawnie wprowadza umiejętnie dobrane cytaty dla poparcia własnych argumentów – świadomie i celowo posługuje się obrazowym, zrozumiałym, dojrzałym stylem i składnią, odpowiednią – pisząc list otwarty, tworzy wypowiedź o charakterze polemicznym, przytacza różnorodne argumenty – zachowuje spójną, logiczną i przejrzystą kompozycję wypowiedzi Wymagania dopełniające www.wsip.pl 119 2 Wywiad – zna zasady przeprowa- – układa pytania do dzania wywiadu wywiadu na zadany – zna różne rodzaje wytemat wiadów – rozumie relacje zacho– potrafi z pomocą nadzące między dzienuczyciela ułożyć pytanikarzem a rozmówcą nia do wywiadu i ich wpływ na charakter rozmowy do sytuacji komunikacyjnej i adresata wypowiedzi – świadomie i celowo dobiera środki językowe dla nadania wypowiedzi charakteru ekspresywnego, wprowadza różnorodne figury retoryczne (np. pytania retoryczne, wykrzyknienia, obrazowe porównania i przenośnie, gry słów, hiperbole, kontrast, powtórzenia, cytaty) – wygłaszając mowę, potrafi przykuć uwagę słuchaczy i przekonać ich do swoich poglądów – samodzielnie formułu- – samodzielnie formułuje pytania do wywiadu je niebanalne pytania – dostosowuje formę do wywiadu na zadapytań do rozmówcy ny temat i powagi tematu – potrafi reagować na – nawiązuje do wcześnieprzewidziane wyniejszych wypowiedzi powiedzi rozmówcy, rozmówcy zadaje spontanicznie – wykorzystuje zdobytą nieprzygotowane wcześniej wiedzę wcześniej pytania – stosuje zwroty i wyrażenia uzasadniające stanowisko nadawcy – zachowuje spójność wypowiedzi, także poprzez językowe nawiązania pomiędzy poszczególnymi częściami pracy Liczba godzin Treści kształcenia Wymagania konieczne Wymagania podstawowe Wymagania dopełniające – prowokuje do przedstawienia i obrony wypowiadanych sądów – umie sformułować własną opinię na temat przeczytanych, obejrzanych lub wysłuchanych wywiadów – krytycznie ustosunkowuje się do taniej sensacji, naruszania prywatności, efekciarstwa w popularnych programach telewizyjnych i kolorowych pismach Wymagania rozszerzone na temat osoby, z którą rozmawia, lub problemu, którego dotyczy rozmowa – stara się uważnie słuchać i szanować poglądy rozmówcy
