22_PARSZA WAJACHEL

22. Cotygodniowe czytanie Tory
Parsza Wajachel
‫( וַיַּ ְקהֵל‬
i zgromadził )
Szemot 35;1-38;20
Streszczenie parszy:
W parszy Wajachel Mojżesza "zgromadza" [od czasownika kahalu (‫])ק ַהל‬
ָ lud ich by uczyć Tory, którą
otrzymał na górze Synaj. Mojżesz napomina synów Izraela, aby przestrzegali Szabatu, i domaga się
od nich darów potrzebnych na budowę Przybytku (Namiotu Zgromadzenia). Zbiera on złoto, srebro,
drogocenne kamienie, skóry zwierząt, przędzę, jak również kadzidło i olej z oliwek do Menory
(świecznika) oraz do namaszczeń. Książęta z każdego z dwunastu plemion przynoszą drogocenne
kamienie na napierśnik efodu arcykapłana (Kohen Gadol). Bóg wybiera Becalela i Oholiawa do
zbudowania Przybytku oraz sporządzenia do niego sprzętów. Synowie Izraela ofiarowali tyle darów,
że Mojżesz odmówił dalszego ich przyjmowania. Specjalne zasłony z dwóch różnych okryć
zaprojektowano jako materiał na dach i drzwi Przybytku. Pokryte złotem deski na srebrnych podstawach
połączono, aby utworzyć ściany Przybytku. Becalel uczynił z drzewa akacjowego pokrytego na zewnątrz
i w środku złotem - Aron Ha-Kodesz (Arkę), w której mieściły się Tablice Przymierza. Na wieku Arki
znajdowały się dwie figurki cherubów - zwrócone ku sobie skrzydłami, tworzącymi łuk nad Arką.
Menora (świecznik) i Szulchan (stół na chleby pokładne) także uczynione były ze złota. Zrobiono dwa
ołtarze: mniejszy, dla spalania kadzidła, uczyniony z drzewa pokrytego złotem, a większy, na ofiary
z drzewa pokrytego miedzią.
Pierwszą pozycją na liście było przypomnienie znaczenia przestrzegania szabatu . To ma być dzień
"całkowitego odpoczynku" - szabat szabbaton - ". Kto wykonuje jakąkolwiek pracę (melakhah) będzie za
to ukarany śmiercią", z zastrzeżeniem, że obejmuje to ograniczenie nie rozpalania ognia w żaden Szabat
(która wprowadziły władze rabiniczne "budując płot" (gezeirah) wokół tego przykazania, nawet nie
dopuszczając włączania świateł elektrycznych lub samochodów, od chwili rozpoczęcia dnia Szabatu).
To wyjaśnia, dlaczego ostatnia micwa wykonywana przed Szabatem zaczyna się od zapalanie świec
szabatowych. Zauważ, że kobieta w domu zapala najpierw świece (18 minut przed zachodem słońca,
kiedy Szabat się zaczyna), a następnie mówi, błogosławieństwo nad płomieniami, oficjalnie
rozpoczynając świętować dzień odpoczynku. Parsza rozpoczyna się słowami:
Zgromadził Mojżesz całą społeczność synów Izraela i rzekł do nich: "To są rzeczy, które JHWH nakazał
wam zrobić." Exodus 35:1
Zespół ten wystąpił już po pierwszym " Jom Kipur "(10 Tiszri/Etanim), gdy Mojżesz zstąpił po raz trzeci
z Góry Synaj. Mojżesz ogłosił, że choć Izrael był tak ciężko zgrzeszył oddając cześć egel maseikha
(Złotego Cielca), Bóg im odpuszczone, a że Szechina który prowadził ich przez pustynię będzie teraz
przebywać z nimi w świętym miszkan (Przybytek).
Mojżesz poszedł powiedzieć ludziom, że Bóg wezwał do ofiarnowania (terumah) złota, srebra, miedzi
i innych materiałów do budowy miszkan i jego wyposażenia. To miało być ofiarowane z wolnej woli,
(nedavah LaAdonai) przez tych", których serce tak poruszył go." Ludzie reagowali z taką ochotą,
że Mojżesz w końcu musiał ich powstrzymać się od przynoszenia więcej! Mojżesz wezwał różnych
rzemieślników aby przyszli do budowy miszkanu i wykonali wszystkie jego przedmioty rytualne.
Budowę Miszkan zaczęli, Becalel i Oholiab, którzy kierowali pracami. Należy pamiętać, że Becalel
(betzal'el) jest typem Mesjasza, człowieka "znanego po imieniu" z pokolenia Judy, który był "pełen
Ducha Bożego" (ruach Elohim) i którego imię oznacza "w cieniu Boga". Zastępcą Betzalel jest Oholiab
(aholi'Av), człowiek z pokolenia Dan, którego imię oznacza "Namiot Ojca".
Następnie podane są szczegóły budowy Miszkan: zasłony (yeriot) z pętlami i zatrzaskami, które spinają
namiotowe struktury; pokrycie (dach) w miszkan wykonano z koziej sierści, belki z drewna akacjowego;
i zasłona (parochet) oddzielająca Miejsce Święte od komory wewnętrznej (Najświętszego).
Wymieniono wszystkie sprzęty znajdujące się w Przybytku; Święta Arka (aron hakodesz) z ubłaganią
(kaporet), stół (szulchan) z Chlebami Obecności (Lechem ha-panim), Menora , ołtarz kadzenia (mizbach
ha-ketoret) i ołtarz ofiarny (mizbach ha'olah) z naczyniami, itp. parsza kończy się opisem zewnętrznego
dziedzińca. Co ciekawe, choć Miszkan został zmontowany z tak wielu różnych elementów, to mówi się,
że jest echad – tylko jednym wyjątkowym urządzeniem, bo jedynym w swoim rodzaju obiektem.
Przegląd Przybytku (wymiary Miszkan)
Miszkan składa się z dwóch głównych części: namiot-jako struktura zwana ohel (‫)אהל‬
ֶ i zewnętrzny
dziedziniec zwany chotzer (‫)חצֵר‬.
ָ Namiot był na 30 Åmot długi (52,5 ") i 10 Åmot szeroki (17,5") i miał
być podzielony na dwie oddzielne komory. Najgłębszą komorę nazwano "Miejscem Najświętszym"
Kedosz Hakedoszim (‫ָשׁים‬
ִ ‫)קדֶשׁ ַה ְקּד‬, o wymiarach 10x10 Åmot, które otaczało Arkę Przymierza
Aron ha Brit (‫)אֲרוֹן הַבּרית‬. Najświętsze Miejsce miało być oddzielone od sąsiedniej komory (tzw."
Miejsca Świętego") za pomocą grubej, misternie tkanej zasłony zwanej parochet. Świątynia została więc
podzielona na dwa rejony. W części najbliżej parochet miały być umieszczone trzy specjalne sprzęty:
ָ ‫)שׁל‬,
ֻ Menora (‫)מנוֹ ָרה‬
ְ i ołtarz kadzenia (‫ֶת‬
‫) ִמזְבַּח ַהקְּטר‬. (często nazywany
stół na "chleby pokładne" (‫ְחן‬
złotym ołtarzem) stały w ścisłym centrum Świętego miejscu. Zewnętrzne wymiary miszkan mierzyły 100
Åmot długości (175”) i 50 Åmot szeroki (87,5 "). Po wschodniej stronie dziedzińca, 30 Åmot od wejścia
stał ołtarz miedziany na którym spalano codziennie całopalne ofiary (olah). Ponadto kadź miedziana,
która miała być używana przez kapłanów przed wykonaniem ich posługi była umiejscowiona pomiędzy
ołtarzem całopalnym a wejściem do Namiotu Zgromadzenia. Zewnętrzny dziedziniec miał być otoczony
przez ogrodzenie utrzymywane w miejscu przez srebrne gniazda podstawy (adanim), na słupach zaś
miały być zawieszone zasłony z niebieskich, fioletowych, i szkarłatnych tkanin.
Poniżej zamieszczono bardzo uproszczony schemat układu Miszkanu i jego sprzętów (UWAGA tłumacza:
rysunek zawiera pewien błąd: jak wynika z biblijnego przekazu, że złoty ołtarz kadzenia miał stać najbliżej
zasłony (parochet), a nie pośrodku Miejsca Świętego za Menorą i stołem jak błędnie pokazano na ilustracji)
Zauważ, że jest to już drugi opis Miszkanu i jego wyposażenia znajdujący się w Torze (po raz pierwszy
widzimy go w poprzednich czytaniach Tory w parszach Teruma , Tecawe i Ki Tisa ). Dlaczego tak jest?
Po pierwsze, Bóg pokazywał, że jego cele nie zostaną udaremnione, nawet jeśli grzechy ludzi (np.
sporządzenie idola złotego cielca) powoduje opóźnienie w doskonałej woli Bożej. Drugi powód wiąże się
z fundamentalnym znaczeniem Miszkan i rytuału przebłagania krwią, które pozwalają na komunię z
Bogiem. Bóg próbuje powiedzieć Izraelitom, że jedyny sposób, przyjścia do Niego, jest przez krew
Ofiar, co ostatecznie zostało wypełnione w osobie Mesjasza. Wreszcie myślę, że dwa opisy mówią o
dwóch przyjściach Mesjasza Jeszui. W pierwszym przyjściu Żydom brakowało odwagi i poznania ich
szansy dla powszechnej narodowej pokuty, ale w drugim przyjściu będą oczyszczeni jako naród na
wielkim Jom Kippur , gdy "cały Izrael będzie zbawiony" Ten Mesjasz, którego Żydzi odrzucili (jak
Josefa), ale, zostanie ostatecznie uznany za prawdziwego Wybawiciela przy końcu czasu łaski.
Uwaga: Rabinacka halacha definiuje "pracę" (melakhah) jako jednąj z kategorii
działań roboczych zabronionych w szabat. Miszna (Szabat) podaje wykaz 39 zakazanych zadań których
nie wolno robić w szabat w oparciu o działania niezbędne do budowy Miszkan. Te 39 rodzajów prac
nazywa się Avot Melakhah, "ojcowskie" lub podstawowe kategorie, ponieważ są one uważane za
paradygmat lub pierwsze źródła we wszystkich szkołach rabinicznych, rodzaje melakhah są podobne w
różnych szkołach i pochodzą od tych pierwotnych. Jest to kluczowe pojęcie dla talmudycznego judaizmu.
AWOT MELAKHA
Co stało się z Arką Przymierza?
Tak naprawdę to nie wiadomo co stało się z Arką i kiedy zniknęła na dobre z Miejsca Najświętszego.
Według różnych midraszy, Betzalel sam zrobił Świętą Arkę, która później została złożona w Hamikdasz
Bet (Świątyni Salomona). Później, tuż przed zniszczeniem Świątyni prawdopodobnie została ukryta
przez, proroka Jeremiasza w grocie na Górze Nebo, lub przez króla Jozjasza (Josziyahu) w podziemiach
świątyni. Gdy Druga Świątynia została odbudowana czasach Ezdrasza i Nehemiasza, nie zawierała już
Arki, ponieważ nikt nie mógł jej znaleźć, niektórzy wierzą, że kiedy Mesjasz odbuduje Świątynie w
ostatnich dniach, powróci ona do Kodesz Hakodeszim (Najświętszego). Inni powołując się na proroctwo z
księgi Jeremiasza twierdzą, że Arka już nigdy nie pojawi się w historii Izraela: „A gdy się rozmnożycie
i rozplenicie w kraju w owych dniach - mówi Bóg - już nie będą mówić o Skrzyni Przymierza z Panem
i nikt o niej nie będzie myślał, i nikt jej nie będzie wspominał, nikt nie będzie odczuwał jej braku ani też
nie będą sporządzać nowej”. (Jer 3,16)
Przypis tłumacza; Arkę najprawdopodobniej zrabowali i zniszczyli Babilończycy w 586 r. p.n.e.
Czytanie z Haftara (Melachim/I Królów 7;13-26, 40-50):
Haftara do Paraszy Wajachel jest o pierwszej Świątyni (hamikdasz ), zbudowanej przez Salomona.
W szczególności dane na temat wyposażenia świątyni budowanej przez króla Hirama (Tyru) w imieniu
Salomona są tutaj wymienione.
Podczas miesięcy Adar i Nisan czytamy cztery szczególne fragmenty z Tory. Każdemu z nich towarzyszy
specjalna Haftora. Te cztery fragmenty z Tory mają nam pomóc przygotować się na święto Purim, a potem
Pesach. Są to: Parsza Szekalim, która mówi o zbieraniu półszeklowej daniny na ofiary w Beit Ha-Mikdasz
(Świątyni); Parsza Zachor, która przypomina o obowiązku zniszczenia pamięci o Amalekitach, którzy
zaatakowali lud Izraela po wyjściu z Egiptu; Parsza Para, która wyszczególnia prawa dotyczące oczyszczania się
z duchowej nieczystości, spowodowanej kontaktem z ciałem nieboszczyka; i na koniec Parsza Ha-Chodesz,
mówiąca o obowiązku święcenia nowego księżyca.
Czytanie z Brit Chadasza: 2 Kor. 9,6-11 i 1 Kor. 3,11-18:
Pierwsze czytanie z Brit Chadasza powtarza zasadę, że "ochotnego dawcę Bóg miłuje" co nawiązuje do
dzieci Izraela przedstawionych w tej parszy, gdy złożyli chętnie dobrowolną i bardzo hojną ofiarę na
budowę Miszkan. Drugie czytanie (1 Koryntian) przypomina nam, że Jeszua Mesjasza jest prawdziwym
fundamentem Świątyni, a my jesteśmy "żywymi kamieniami", z którego jest wykonana ta prawdziwa
duchowa Światynia .
DALSZE MYŚLI O PARSZY WAJAKHEL (Potem zebrał)
2 Mojż. 35:1-38:20
• Zakaz rozniecania ognia w Szabat (35:1-3) • Zachęta do składania darów na budowę Przybytku i do
ochotniczego uczestniczenia w pracy (35:4-19) • Izraelici ochoczo składają dary (35:20-29) •
Mianowanie Besalela i Ocholiaba na przełożonych budowy Przybytku (35:30-36:4) • Nadmiar darów i
prośba o zaniechanie dalszego składania materiałów (36:5-6) • Wykonanie Przybytku (36:7-38) •
Wykonanie skrzyni przymierza (37:1-9) • Wykonanie stołu i jego naczyń (37:10-16) • Wykonanie
świecznika i jego przyrządów (37:17-24) • Wykonanie złotego ołtarza, olejku i kadzidła (37:25-29) •
Wykonanie ołtarza całopalenia i jego naczyń oraz przyrządów (38:1-7) • Wykonanie umywalni (38:8) •
Wykonanie ogrodzenia dziedzińca i bram (38:9-20) •
"Zbierzcie od siebie dar ofiarny dla JHWH. Każdy, kto jest ochotnego serca, przyniesie ją, jako dar
ofiarny dla JHWH: złoto, srebro i miedź;" (Szemot 35:5). Takie słowa skierował Mosze do Żydów.
Gdy przychodzi do ofiarowania Bogu darów - jak w przypadku budowy Miszkanu - Bóg pragnie, aby
ludzie dawali dobrowolnie. W końcu Bóg nie potrzebuje darów. Ale w przypadku dawania czegoś
biednym, Tora nakazuje, że co trzy lata każdy okładać będzie jedną dziesiątą swojego dochodu, a w
czasie pozostałych dwóch lat, w czasie żniw: "Kiedy żąć będziecie zboże ziemi waszej, nie będziesz żął aż
do samego skraju pola i nie będziesz zbierał kłosów pozostałych na polu. Nie będziesz ogołacał winnicy
i nie będziesz zbierał tego, co spadło na ziemię w winnicy. Zostawisz to dla ubogiego i dla przybysza"
(Kpł 19:9-10)
Bóg jest samowystarczalny, ale człowiek ubogi nie. Z tego powodu, Tora stwierdza, że dary dla biednych
nie są dobrowolne. Są one obowiązkową daniną nałożoną na cały Izrael. Współcześnie prawo żydowskie
(halacha) zobowiązuje każdego Żyda do tego, by na cele charytatywne oddał 10% swoich dochodów.
Jeśli nie mogą dać tyle, powinni dać tyle, ile są w stanie.
Solidarny wysiłek społeczności...
Jak piękną rzeczą jest społeczny wysiłek, skierowany na budowanie świętości... Oby serce piszącego i
jego współbraci pobudzała miłość do pełnej oddania dla bratniej społeczności ofiarności, pracy, i oby
owoc tych wysiłków był błogosławieństwem - czymś co uwielbia Boga i przynosi pożytek ludziom...
Niech Bóg tak kieruje uczuciami i motywami oraz celami działań starszych ludu, by społeczna ofiarność
nie przyczyniała się do czegoś ewidentnie złego - czyli za starotestamentalnych czasów - na przykład
ulanie złotego cielca przez Aarona - lub coś wątpliwie zgodnego z Bożym prawem - jak na przykład
ulanie posągu za czasów Gedeona - co stało się sidłem dla całego domu tego męża Bożego i powodem do
odstępstwa Izraela.
Solidarnym wysiłkiem wspólnoty starajmy się budować świętość - a nie bałwochwalcze odstępstwo,
społeczność wokół Słowa Bożego, uczucia uwielbienia i czci dla Jedynego Boga, postawy pełne wsparcia
dla współbraci w ich niełatwej pielgrzymce ku wieczności.
Budowa przybytku...
Bóg buduje przybytek naszych uczuć, myśli, naszych czynów, w którym będziemy chwalić Wiekuistego przy pomocy Besalela z pokolenia Judy czyli nauk, pouczeń Słowa Bożego, błogosławionego wpływu
świętych uczuć i myśli czyli mocy ducha świętego oraz dzięki działaniom Oholiaba z plemienia Dan czyli
naszych trudności pochodzących z zewnątrz i z naszego własnego wnętrza. Płoty i zasłony pokazują
nasze oddzielenie (poświęcenie), sprzęty z miedzi ukazują nasz trud w zmaganiu się z niedoskonałością
ludzkiej natury, która niestety nie przypomina błyszczących lusterek z miedzianej umywalni czy
miedzianego ołtarza, dzięki któremu Bóg może patrzeć na nas przez pryzmat doskonałej ofiary Jeszua,
której krew kozłów i cielców była symbolem. Zaś złote najświętsze przedmioty pokazują nasze duchowe
doświadczenia jako Nowych Stworzeń w Jeszua. Wszystko co lśniące i kosztowne - a mianowicie miedź,
srebro, złoto kojarzy się z pięknem Syna Człowieczego - z doskonałością jego ziemskiego ciała
i niezwykłością umysłu i ducha tej Chwalebnej Istoty.
Z pokorą i pełną czci bojaźnią oczekujemy na codzienne poświęcanie naszego przybytku przez obecność
Bożego obłoku. Wspominamy również z rozrzewnieniem czas kiedy nasz ziemski namiot był
błogosławiony przez Boga w początkach naszej drogi chrześcijańskiej - to był pierwszy dzień, pierwszy
miesiąc, pierwszy rok naszego poświęcenia...
Tylko dzięki Bożej łaskawości trwamy w owym poświeceniu jeszcze dzisiaj...
(Autor komentarza przeprasza za brak szczegółowej analizy symboliki przybytku - jego grzejące się do
czerwoności czoło - pełne zachwytu ogólnym planem, konstrukcją i przeznaczeniem przybytku - jest
gotowe do pełnego żarliwości uwielbienia - a nie orlego dystansu i spojrzenia z góry analitycznym,
analizującym, bystrym wzrokiem mądrości...)
Niech będzie uwielbiony WIEKUISTY....
Chcenie i wykonanie
„Albowiem Bóg jest, który sprawuje w was chcenie i skuteczne wykonanie według upodobania swego.” –
Filip. 2:13
Są ludzie, którzy wiedzą, co, kiedy i jak zrobić, ale im się nie chce. Innym znów może by się chciało, ale
nie wiedzą jak. I tylko łaska Boża sprawić może, żeby ci ludzie zeszli się razem albo żeby znaleźli się
tacy co i wiedzą, i im się chce.
Jeśli niekiedy zdarza nam się coś wiedzieć i nawet mieć chęć zrealizowania naszej wiedzy, to jeszcze
wcale nie oznacza, że uda nam się to, co wiemy, skutecznie wykonać. Gdyby się zaś i tak zdarzyło, to nie
wypada zrobić nic innego, jak tylko paść na kolana i dziękować Bogu za wyjątkowy dar łaski.
Mojżesz dowiedział się na górze, co, kiedy i jak należy uczynić. Gdy zszedł z góry jego twarz jaśniała
Bożym światłem Prawdy. Bóg natchnął darami ducha dwóch bogobojnych i umiejętnych mężów, którzy
umieli zrealizować wiadomą tylko Mojżeszowi wizję przybytku. Ale nawet ci trzej, z całą ich wiedzą i
umiejętnością, sami nie daliby rady ucieleśnić idei Bożej służby. Do tego potrzebne były materiały i
pomocnicy.
Każdy, kto kiedyś próbował coś zrobić, wie jak trudno połączyć jest wiedzę z umiejętnością jej
zrealizowania i jeszcze do tego znaleźć odpowiednie siły i środki, które pozwoliłyby na zrealizowanie
pomysłu. Jeśli dotyczy to niewielkich zamierzeń, to czasami we trzech udaje się sporo osiągnąć. Ale gdy
mierzymy się z projektami dotyczącymi setek tysięcy ludzi, narodów całych, to trzech nawet bardzo
zdolnych i natchnionych ludzi nie wystarczy. Bóg musi im dać środki i pomocników. Jeśli się tak czasami
dzieje, to znaczy, że mamy do czynienia z wyjątkowym Bożym dziełem i znów jedyne, co zrobić
możemy, to tylko paść na kolana i dziękować, że dał On swemu „nieużytecznemu” słudze mieć część w
Jego wielkich sprawach.
Z jakąż satysfakcją czyta się słowa, że Izraelici w świętym zapale znieśli tyle darów, że Mojżesz musiał
ogłosić, by już więcej nic nie dawali. Pewnie i ludzi do pomocy zgłosiło się tyle, że trzeba było resztę
ochotników odesłać do namiotów. Marzy nam się, aby choć tylko czasami nasze projekty i pomysły
spotykały się z takim przyjęciem. Jeśli zaś tak się nie dzieje, to prawdopodobnie dlatego, że Bóg nie
sprawuje skutecznego wykonania. I wcale nie musi to oznaczać, że pomysł jest zły czy z wolą Bożą
niezgodny. Czasem po prostu nie jest czas na wykonanie dzieła.
Mojżesz przeżył i takie chwile. Kiedy jako młody, pełen zapału człowiek zabił złego nadzorcę i gotów
był przejąć inicjatywę i pewnie doprowadzić do oswobodzenia Izraela, okazało się, że wśród swoich
ziomków nie znalazł zrozumienia i musiał uciekać. Chęć była dobra, ale brakło prawdy i umiejętności, by
Boże zamierzenie mogło się ziścić. Czas też jeszcze się nie wypełnił. Gdy zaś przyszedł czas, a Mojżesz
posiadł odpowiednie umiejętności, to przestało mu się chcieć. I oto teraz po straszliwej klęsce kultu
złotego cielca, po wyczerpujących modlitwach wstawienniczych, wszystko schodzi się w jednym
punkcie. Mojżesz promienieje światłem, ludowi się chce, kobiety przędą, mężczyźni pracują, bogaci
obficie udzielają, aby urzeczywistnić ideę. Jakież wspaniałe Boże błogosławieństwo!
I tylko na początku czytania jakby ciche ostrzeżenie: Pamiętajcie, że nawet w dobrym dziele Bożym
można się zapędzić. Można sobie powiedzieć: Sprawa jest tak ważna i tak święta, że godna pracy nawet
i w Szabat. Ale cel nie uświęca środków. Pan Bóg po raz kolejny upomina, że przestrzeganie Szabatu
obowiązuje nawet w odniesieniu do najświętszych projektów. Kapłani będą owszem zabijać ofiary w
Szabat, będą użytkować święte urządzenia, ale ich budowa i remonty miały się odbywać wedle zasad
Prawa Bożego. Dotyczy to zresztą nie tylko Szabatu. Czasami wydaje nam się, że sprawa jest tak święta,
że warto pozyskać do niej ludzi podstępem, a środki chyłkiem wyciągnąć komuś z kieszeni. Powtórzmy
raz jeszcze: Cel nie uświęca środków! Dla Bożej sprawy znajdą się odpowiedni ludzie, wystarczająca
ilość środków, a i czasu nie braknie. Nie bójmy się! A jeśli czegoś brakuje, to znaczy, że to nie jest Boże
dzieło, a z własnej woli można co najwyżej ulać złotego cielca, ale nie da się zbudować prawdziwej
Świątyni.
I najważniejsze: dobre dary muszą pochodzić z serca. Za pieniądze wyciągnięte siłą metodami nacisku,
reklamy i umiejętnego marketingu można bardzo wiele dokonać, ale nie da się zbudować Bożej służby.
Jakże wspaniały to dar Bożej łaski, gdy ludzie wierzący wspólnym wysiłkiem i z ochotą pod
kierownictwem mądrych przywódców sprawują dzieło Boże, a Pan daje im swoje błogosławieństwo.
Daj Panie Boże, aby się coś takiego za naszych dni zdarzyło!
Pierścienie doczesności
Większość ze sprzętów Przybytku miała przymocowane cztery pierścienie, które umożliwiały
bezproblemowe przenoszenie ich przy pomocy dwóch drążków, wkładanych w pierścienie. Tak było w
przypadku Skrzyni Świadectwa, złotego stołu, ołtarza do kadzenia...
Owe pierścienie mogą pięknie symbolizować doczesny charakter naszych praktyk religijnych.
Skrzynia Świadectwa, która symbolizować może obecność Bożą w naszym oddanym Bogu umyśle także
jest na miarę naszego doczesnego, materialnego trwania. Wprawdzie wierzymy, że zostanie nasza
świadomość cudownie ochroniona i znajdziemy się w wieczności świadomi naszych doczesnych
doświadczeń (co pięknie może pokazywać umieszczenie Skrzyni w trwałym Przybytku, jakim dla niej
stała się Świątynia Salomona), ale nawet Boża Obecność w naszym życiu, jak kiedyś w czasach Sędziów
Skrzynia Świadectwa, może być poddana perturbacjom, wynikającym z naszej niedoskonałości i
niedoskonałości warunków nas otaczających. Tym bardziej złoty stół, pokazujący nasze intelektualne
zainteresowanie "duchowymi pokarmami" oraz złoty ołtarz, symbolizujący nasze modlitwy - mają swój
doczesny wymiar pokazywany przez cztery pierścienie i dwa drążki.
Szczególnym wzruszeniem komentujący obdarza owalny, okrągły kształt tych pierścieni. Czyż
pięknie on nie pokazuje na cykle, którym poddane jest nasze materialne istnienie? Cykle owe (doba,
tydzień, miesiąc, rok) porządkują nasze życie, pomagają nam kultywować w życiu właśnie pobożność,
praktyki religijne. Bo czyż nie dość regularnie - przeważnie rano i wieczorem nie modlimy się do Boga,
czyż nie co tydzień spotykamy się na badanie Pisma Świętego i wielbienie Boga nabożeństwem, czyż nie
w cyklu miesięcznym ukazują się różne periodyki niosące nam duchowe pokrzepienie i czyż nie w cyklu
rocznym obchodzimy Boże Święta, a w tym to najważniejsze - pamiątki śmierci Jezusa? Podobnie jak w
naszych religijnych praktykach - w przepisach zakonu ważną rolę odgrywał cykl dzienny (ofiara
ustawiczna z dwóch jagniąt), cykl tygodniowy (obchodzenie szabatu), cykl miesięczny (ofiary związane
ze świętem nowiu) i cykl roczny (trzy najważniejsze pielgrzymie święta).
I tutaj więc mądre starotestamentowe przepisy odzwierciedlane są pięknie przez chrześcijańskie
praktyki religijne...
Repetitio est mater studiorum
…Te są rzeczy, które rozkazał JHWH, abyście je czynili. 2 Mojż. 35:1
W Biblii pewne informacje powtarzane są po wielokroć. Niektóre długie fragmenty są cytowane
prawie dosłownie w innych miejscach (ale warto je czytać, bo czasami trafia się drobna różnica, która
wnosi coś do treści). Pewne zdarzenia opowiadane są przez różnych obserwatorów, jak choćby nauczanie
Jezusa w relacji czterech ewangelistów. Są także powtórzenia formalne i wyrazowe typu: „Pocieszajcie,
pocieszajcie lud mój”, czy „refreny” i paralelizmy w poetyckich tekstach Biblii.
Opis konstrukcji Przybytku powtórzony jest prawie dosłownie dwa razy. Przykazania również.
Niektóre z nich nawet po wielokroć w różnych wersjach i brzmieniach. Niektórym współczesnym
czytelnikom Biblii wydaje się to zbędne i czytają tylko raz. Inni mają teoretyczne objaśnienia tego
zjawiska. Być może ważniejsze prawdy powtarzane są częściej, być może liczba powtórzeń ma wymiar
symboliczny. Wszystko to może być prawdą, ale chyba najprostszym i jednocześnie najgłębszym
objaśnieniem zjawiska powtórzeń w Biblii jest stare rzymskie powiedzenie: „Powtarzanie jest matką
nauki”. A może jeszcze trafniej ujmuje to zdanie psalmisty: „Bóg raz powiedział, dwa razy to słyszałem”
(Psalm 62:11)
Teksty Biblii były w głównej mierze przeznaczone do głośnego, publicznego odczytywania i do
słuchania: „Błogosławiony, który czyta i ci, którzy słuchają” (Obj. 1:3). Tekst przeznaczony do
publicznego odczytywania, a nie oglądania okiem, przenosi pewne elementy, których zauważenie
wymaga pewnego doświadczenia kaznodziejskiego lub aktorskiego. Można ich jednak nie analizować,
tylko po prostu głośno przeczytać tekst i wtedy elementy te zadziałają automatycznie.
Jedno jest pewne, jeśli Boży autor coś dwa razy napisał, to warto to dwa razy przeczytać. I to najlepiej
na głos.
Mądrość, rozum i umiejętność
I napełnił go Duchem Bożym, mądrością, rozumem, i umiejętnością wszelkiego rzemiosła;
2 Mojż. 35:31
W języku hebrajskim, podobnie jak i w naszych współczesnych językach, jest kilka określeń
zbliżonych do pojęcia mądrości. W zacytowanym powyżej wersecie jest ich trzy i są to bodaj trzy
najważniejsze. Mądrość to hebr. Chokhmah, rozum – Tewunah (wywodzące się od pokrewnego Binah)
oraz umiejętność – Daat. Zacznijmy od końca.
Daat (umiejętność) – to praktyczna wiedza, która wynika z praktyki własnej lub zapoznanej od
mistrza, nauczyciela zawodu. Tym właśnie słowem nazwane zostało słynne zakazane drzewo z raju:
Drzewo poznania (Daat) dobra i zła. Nie wystarczyło teoretyczne zapoznanie się z ewentualnymi
skutkami przestąpienia Bożego przykazania. Człowiek, czyli każdy z nas, musiał na własnej skórze
odczuć czym jest grzech i śmierć.
Tewunah lub Binah (rozum) – to wiedza intelektualna, teoria. Sprawność umysłu w korzystaniu z
zasobów pamięci, umiejętność łączenia informacji w logiczną całość (synteza), zdolność poznania
rozumowego, czyli analiza – to wszystko określamy dziś słowem wiedza lub inteligencja, po hebrajsku
jest to Binah.
Chokhma – to bardziej przymiot charakteru niż właściwość umysłu lub sprawność rąk. To najwyższy
przymiot mądrości, który staje się integralną cechą całej duchowej konstrukcji człowieka. Charakter
ukształtowany mądrością nie potrzebuje już czasami dogłębnej analizy i syntezy, by w stresujących
okolicznościach podejmować mądre decyzje. Dzisiaj nazwalibyśmy to wyczuciem. Jednak tego rodzaju
wyczucie, nazywane mądrością, ukształtowane zostało w oparciu o dogłębną wiedzę jak i doświadczenie,
czyli umiejętność praktycznego stosowania wiedzy.
Takimi trzema cechami obdarzył Bóg rzemieślnika i artystę Besalela, by umiał pięknie wykonać
Przybytek wedle wzoru pokazanego Mojżeszowi na górze Synaj. Człowiek dobry umie tworzyć piękno.
Zdarza się czasami, że piękno tworzą dzisiaj ludzie źli. Zaskakują nas czasami życiorysy twórców
wspaniałych dzieł sztuki. Choć to zapewne dobro występujące w tych ludziach obok zła, a nie zło samo,
stworzyło owo piękno. Tymczasem dobro zawsze jest piękne. Inna sprawa, że czasami wypaczone gusty
potrafią nazwać brzydotę czymś dobrym. Podobno o gustach nie należy dyskutować. Ja jednak wolę
trzymać się Słowa, które mówi, że tylko człowiek dogłębnie mądry Bożą mądrością potrafił stworzyć
piękne dzieło.
Czego uczą nas Nesiim?
"Książęta (Nesiim) zaś przynieśli kamienie onyksowe i inne drogie kamienie dla ozdobienia efodu
i pektorału" (Wj 35:27)
Kiedy Nesiim usłyszeli, że Haszem nakazał Mojżeszowi zbudować Miszkan, niezwłocznie pospieszyli
i ochotniczo ofiarowali wszystkie potrzebne materiały. Wierzyli, że ponieważ byli przywódcami swoich
plemion, byli na wyższym duchowym poziomie niż przeciętni ludzie. Po drugie, ponieważ nie
uczestniczyli w Cheit HaEigel (Grzechu Złotego Cielca), to byłoby właściwsze, żeby to oni byli tymi,
którzy wsparli budowę Miszkanu.
Bycie razem, prawdopodobnie powinno być lepsze niż środki finansowe, które powinny przyjść od nich,
Mosze myślał, i powiedział im, że Haszem pragnie, żeby Miszkan był zbudowany z wkładu od całej
społeczności. Wobec tego, Nesiim później zaofiarowali się dostarczyć cokolwiek, co byłoby nie wzięte
pod uwagę lub czego Bnei Jisrael nie dostarczyli.
Tam leży mały problem. Nesiim wyręczyli żydowski naród. Zamiast nie być zdolnym do dostarczenia
wszystkiego potrzebnego do budowy Miszkanu, żydowski naród pragnął wspaniale uczestniczyć w tej
micwie, dać tak wiele. Tora pomija literę 'jud' ze słowa "Nesiim", żeby pokazać przewinienie w ich
procesie myślenia.
Czego możemy się nauczyć z zachowania przywódców plemion, Nesiim?
Są dwie lekcje, które mogą być wyciągnięte z niego.
Po pierwsze, możemy się nauczyć, że kiedy przychodzi do wykonania micwot, to jest nie trzeba czynić
wszelkiego rodzaju kalkulacji. Człowiek powinien po prostu zrobić ją. Kiedy jest szansa na pojawienie
się micwy, człowiek powinien spełnić ją tak szybko, jak to możliwe w najlepszy możliwy sposób, bez
ciągłego zastanawiania się „a może, koniec końców, ona będzie zrobiona, więc ja już nie będę musiał”.
Kiedy możliwość przychodzi, chwyć ją i wniknij w nią z całym zapałem. Wszyscy pamiętamy sytuację
ślubu lub Bar Micwy, kiedy stoisz i zastanawiasz się, co kupić na prezent i na koniec mówisz 'Poczekam i
zobaczę co wszyscy mu dają i zobaczę czego brakuje'. A później odkrywasz, że brakuje jedynie bardzo
drogich rzeczy.
Możemy też przyjąć odmienne podejście. Misją Żyda w życiu jest doskonalenie siebie poprzez Torę
i micwot. Nie powinien spędzać czasu, patrząc wokół na świat i szukając czego w nim brakuje. On
powinien patrzeć w SIEBIE i widzieć w jaki sposób on może naprawić siebie i innych.
Jak możemy pomagać innym, kiedy my sami tak bardzo potrzebujemy pomocy? To, możliwe za sprawą
Nesiim. Zamiast patrzeć w siebie, byli oni zajęci patrzeniem na świat i pragnęli 'załatać' jakiekolwiek
brakujące dziury. Jest wiele dobroczynnych organizacji, widzimy ich wkład do Tikun Olam, spędzających
swój czas w swoich odmiennych społecznych agendach. To dobre i ważne, ale jedynie pod warunkiem,
że najpierw będą próbować naprawić siebie. Potem mogą wyjść i próbować naprawiać całą resztę.
Możemy zobaczyć ważne lekcje płynące z zachowania Nesiim. Kiedy micwa przychodzi na twoją drogę,
chwyć ją i wypełnij ją z całą twoją siłą. Ale pamiętaj, czym micwa aktualnie jest! To nie bieganie wokół
'ocalenia świata'. To bieganie wokół i budowanie nas samych, a potem kończenie globalnego Tikun Olam.
Świętość Szabatu i Miszkan
Zwoławszy całe zgromadzenie Izraela, Mojżesz powiedział: Oto, co nakazał nam Jahwe: Sześć dni
będziesz wykonywał pracę, ale dzień siódmy będzie dla was świętym szabatem odpoczynku dla Pana;
ktokolwiek zaś pracowałby w tym dniu, ma być ukarany śmiercią. 2 Mojżeszowa 35:1-2
Dosłownie przed chwilą Żydzi sporządzili złotego cielca, a rozgniewany Mojżesz połamał tablice z
przykazaniami. A teraz? Cały lud buduje Miszkan, gdzie może zamieszkać Szechina.
Parsza zaczyna się od przypomnienia (piąty już raz) o konieczności święcenia szabatu. Rabini wnioskują
stąd, że szabat jest ważniejszy nawet od budowy Miejsca Obecności. Świętość realizuje się w trzech
wymiarach: szabat jest daniną czasu, koheni są daniną ludzką, a dziesięcina i ofiary – daniną
przedmiotów. W tej właśnie kolejności. Szabat jest najważniejszy. Szabat jest święty i istniał nawet
wówczas, gdy nie istniał jeszcze czas, co tylko pozornie jest paradoksem. Nie rozumiemy do końca
natury szabatu, widzimy tylko jego emanację w dotyczącym nas czasie. To świętość nad świętości.
Jak mówi rabin Ari Kahn, “zarówno szabat, jak i Miszkan są ziemskim “domem” Boga. Poprzez
włączenie Boskości w nasze życie przybliżamy wybawienie. Oto jest najważniejsza rzecz, jaką Mojżesz
przekazał ludowi Izraelskiemu po zejściu z góry Synaj. Ta nauka dała im możliwość zbliżenia się do
Nieskończonego Boga, którego ujrzeli”.
Świadomość przemijania materialnego istnienia także ma charakter nauki, skłania do zastanowienia i
rodzi konieczność przypominania, że od wieków końcem naszych ziemskich doświadczeń jest ciemna
mogiła. Jest jednak coś, co rozprasza powagę czerni, nieprzeniknione mroki grobu i ciemność nocy…
Jest to świt sobotniego ranka… O ile niebo jest bezchmurne – syci oczy czystym błękitem i jasnością
słonecznego światła.
Haszem ustami Mojżesza nakazał budowę Miejsca Obecności. Co ciekawe, realizatorem i głównym
wykonawcą najważniejszych elementów został z woli Najwyższego człowiek zwany imieniem Besalel.
Wówczas ponoć trzynastoletni chłopiec, którego talent docenił sam Bóg. To daje nam pewność, że każdy
otrzyma w którymś momencie życia szansę na właściwe wykorzystanie swojego talentu…
PYTANIA i ODPOWIEDZI do Parszy WAJACHEL
Parsza: Wajachel [ ‫] וַיַּ ְקהֵל‬, ("i zgromadził / zebrał / zwołał") 2 Mojż) 35:1-38:20
Streszczenie:
Mojżesz napomina synów Izraela, aby przestrzegali Szabatu, i domaga się od nich darów potrzebnych na
budowę Przybytku (Namiotu Zgromadzenia). Zbiera on złoto, srebro, drogocenne kamienie, skóry
zwierząt, przędzę, jak również kadzidło i olej z oliwek dla Menory (świecznika) i dla namaszczeń.
Książęta z każdego z dwunastu plemion przynoszą drogocenne kamienie na napierśnik i efod arcykapłana
(Kohen Gadol). Bóg wybiera Becalela i Oholiawa dla zbudowania Przybytku i sporządzenia do niego
sprzętów. Synowie Izraela ofiarowali tyle darów , że Mojżesz odmówił dalszego ich przyjmowania.
Specjalne zasłony z dwóch różnych okryć zaprojektowano jako materiał na dach i drzwi Przybytku.
Pokryte złotem deski na srebrnych podstawach połączono, aby utworzyć ściany Przybytku. Becalel
uczynił z drzewa - pokrytego na zewnątrz i w środku złotem - Aron Ha-Kodesz (Arkę), w której mieściły
się Tablice Przymierza. Na wieku Arki znajdowały się dwie figurki - zwrócone ku sobie skrzydłami,
tworzącymi łuk nad Arką. Menora (świecznik) i Szulchan (stół na chleby pokładne) także uczynione były
ze złota. Zrobiono dwa ołtarze: mniejszy, dla spalania kadzidła, uczyniony z drzewa pokrytego złotem, a
większy, na ofiary - z drzewa pokrytego miedzią.
Uwaga: Parsza Wajachel jest połączona z Parszą Pekudei podczas lat nieprzestępnych (czyli w latach,
w których nie ma w kalendarzu umieszczonego dodatkowego miesiąca Adar). W tym roku nie jest
łączona.
PYTANIA:
1. Jakie było pierwsze przykazanie, które Mojżesz przekazał ludowi, po zejściu z góry z drugim
zestawem tablic? 2. Jakie ograniczenie zostało dodane w tym czasie do czwartego przykazania?
3. Kto został mianowany/ wyznaczony jako szef wszystkich rzemieślników przy budowie Miszkanu?
4. Skąd Becalel wiedział, jak wybudować Przybytek?
5. Co się wydarzyło gdy Mojżesz zapytał ludzi, kto chciałby złożyć Bogu “dobrowolną ofiarę” na rzecz
Świątyni / Przybytku?
6. Według tradycji żydowskiej, kiedy Mojżesz instruował ludzi odnośnie budowy Miszkanu?
7. W nawiązaniu do mędrców, dlaczego Tora umieszcza przykazanie dotyczące zaprzestania pracy w Szabat,
zaraz przed opisem prac niezbędnych do wykonania Miszkanu?
8. Jaki był “błąd” przywódców plemion dotyczący darowizny / daru?
9. Jaki dar ostatecznie złożyli przywódcy plemion?
10. Z jakich przedmiotów został wykonany miedziana obmywalnia?
11. Co to jest „parochet"?
12. Co zostało umieszczone w środku Arki?
13. Pytanie bonusowe: Jedną z potraw, którą zazwyczaj jemy na szabat jest ryba. Dlaczego?
ODPOWIEDZI:
1. Aby przestrzegać dnia szabatu. Odzwierciedla to wcześniejsze doświadczenie Mojżesza dania mu
powtórnie Czwartego Przykazania zaraz przed tym, jak Bóg ofiarował mu pierwszy zestaw Tablic
(2 Mojż/Wj 31:12-17).
2. Nie rozpalajcie ognia w waszych miejscach mieszkalnych / siedzibach w Szabat (2Mojż/Wj 35:3,
chociaż porównaj 2Mojż/Wj 16:23).
3. Becalel, syn Uriego, syna Hura / Chura, z pokolenia Judy („dziadeczny” siostrzeniec Mojżesza [Hur
był mężem Miriam])
4. Duch Boży obdarzył go mądrością (chochmah), zrozumieniem (tewunah), i wiedzą (da'at) – te same
atrybuty użyte były do opisu Boga, jako Stwórcy Świata (2Mojż/Wj 35:31; Przysłów. 3:19-20).
5. Dawali tak ochoczo i hojnie, że w końcu Mojżesz kazał im przestać dawać!
6. Jeden dzień po Jom Kippur (tzn. 11 Tiszri).
7. W celu nauczenia nas, jaka praca nie może być wykonywana w dniu Szabatu.
8. Oni odwlekli datki, ale darowizny ludu były tak hojne, że nic im nie pozostało do dania od siebie!
Tora wskazuje na to przez błąd ortograficzny w nazwie „przywódców” [‫]נּשאם‬. (?)
9. Wozy, woły i drogocenne kamienie do choszen (napierśnika Najwyższego Kapłana). 2Mojż./Wj 35:27
10. Z lusterek kobiet. Początkowo Mojżesz sprzeciwił się temu, ale Bóg odrzucił jego decyzję.
11. Zasłona, która oddzielała Miejsce Święte od Najświętszego w namiocie (ohel).
12. Drugie luchot (Tablice) wraz z rozbitymi kawałkami z pierwszego zestawu.
13. Słowo „ryba” po hebrajsku to „dag” [‫]דּג‬, a jego wartość liczbowa wynosi siedem, co reprezentuje
siódmy dzień tygodnia, czyli Szabat.
Tematy do dyskusji:
1. Słowo Wajachel (Vayakhel) oznacza "gromadzić / zwoływać" lub "zbierać się / gromadzić się"
(zgromadzenie nazywane jest kahał). Słowo to po raz pierwszy pojawia się w Torze, kiedy ludzie
"gromadzą się" przed Aaronem domagając się, żeby uczynił bożka, który prowadzić ludzi przez pustynię
(2Mojż/Wj 32:1). Drugi raz pojawia się, kiedy ludzie zbierają się, aby zrobić Miszkan. Niektórzy mędrcy
powiadają, że słowo jest powtórzone aby wskazać, że okres apostazji / odstępstwa i buntu minął. Omów
zalety / wartość takiego spojrzenia.
2. Darowizny na Miszkan miały pochodzić od "każdego, kogo serce jest tak poruszone" (2Mojż./Wj
35:5). Nazywane jest to "dobrowolną ofiarą" [‫] נדבה זבח‬. Omów ważność pobudek / motywów w dawaniu
Bogu. Jaka jest różnica między „dawaniem z serca”, a dawaniem ze strachu lub obowiązku?
3. Bóg powtarza prawo o szabacie tuż przed wręczeniem Mojżeszowi oryginalnego zestawu tablic,
które zawierały Dziesięcioro Przykazań (2Mojż./Wj 31:12-17). Co więcej, zakaz pracy w szabat
dano tuż przed tym, jak Mojżesz dał instrukcje dotyczące budowy sanktuarium. Mędrcy twierdzą, że
to zestawienie nie było przypadkowe i miała na celu określenie, co stanowi „pracę” (melakhah). Jak
ważna jest idea dnia szabatu dla ciebie? Jak możesz zdefiniować „pracę” i „odpoczynek”? Jak mamy
zrozumieć ideę tych pojęć w świetle końcowych / zakończonych prac Jeszui (tzn. Nowego
Przymierza)?
4. Omów jak Becalel może być postrzegany jako “typ” lub obraz Mesjasza.
5. Pierwszy raz blask na twarzy Mojżesza pojawił się po zejściu z Synaju z drugim zestawem tablic,
co według tradycji żydowskiej, nastąpiło w Jom Kippur. Innymi słowy, blask/ promienienie było
konsekwencją zrozumienia Bożego przebaczenia i miłości, pomimo naruszenia spowodowanego
przez grzech złotego cielca. Omów jak blask na twarzy Mojżesza odzwierciedlił chwałę Nowego
Przymierza – będącej także chwałą Jeszui
6. Prawie cała parsza Wajachel (i wiele z parszy Pekudei) składa się z informacji wynikających z
wcześniejszych fragmentów Tory, w których Bóg najpierw dał Mojżeszowi wizję Miszkanu.
Dlaczego więc Tora zaangażowana jest w takie zdawałoby się pozornie niepotrzebne powtarzanie?
Jak zauważył jeden z mędrców, całą budowę Miszkanu można by było podsumować stwierdzeniem:
"A Becalel syn Uriego, syna Chura wykonał prace do Miszkanu, jak Bóg nakazał Mojżeszowi ..."
Ponadto, dlaczego kolejność / porządek instrukcji dotyczących Miszkanu jest odwrotny od
poprzednich fragmentów?
Tłumaczyła: Izabela Wardzińska
PYTANIA i ODPOWIEDZI do Parszy WAJACHEL
(w ujęciu judaizmu ortodoksyjnego wg Pardes Lauder)
PYTANIA:
1. Jakie trzy różne słowa w Parszy na ten tydzień pisane są przy użyciu tych samych czterech liter?
2. W jakim dniu Mojżesz zgromadził lud Izraela ?
3. Dlaczego zakaz pracy podczas Szabatu znajduje się wcześniej niż opis budowy Przybytku ?
4. Dlaczego Tora wyróżnia zakaz zapalania ognia podczas Szabatu ?
5. Czemu służyły "Jitdot Ha-Miszkan" ("paliki Przybytku") ?
6. Czemu służyły "Bigdej Ha-Srad" ("szaty dla służby w Przybytku") ?
7. Co było niezwykłego w sposobie, w jaki kobiety przędły kozią wełnę ?
8. Dlaczego "Nesi'im" (książęta) ostatni składali dary na budowę Przybytku ?
9. Jak nazywała się matka Chura ?
10. Kto był głównym budowniczym Przybytku ?
11. Dlaczego Ha-Szem wybrał ludzi z plemion Dana i Jehudy do budowy Przybytku ?
12. Do czego potrzebna była przędza z koziej sierści ?
13. Co było wyszyte na "Parochecie" (zasłonie) ?
14. Dlaczego Tora przypisała Becalelowi budowę Arki ?
15. Ile lamp miała Menora ?
16. Z czego zrobiony był "Mizbach Ha-Ketores" (ołtarz na kadzidła) ?
17. Z czego zrobiony był "Mizbach Ha-Ola" (ołtarz dla ofiar) ?
18. Co oznacza słowo "newuw" ?
19. „Kijor" (kadź) sporządzono z materiału z miedzianych luster. Jaką funkcje spełniały te lustra w Egipcie?
20. W jaki sposób "kijor" (kadź) przyczyniała się do zapobiegania konfliktom ?
ODPOWIEDZI:
1. 36:35, 37:6,19 - Parochet (zasłona), Kaporet (wieko) i Kaftor (gałka).
2. 35:1 - W dniu Jom Kippur.
3. 35:2 - Aby podkreślić, że budowa Przybytku nie zwalnia z przestrzegania praw dotyczących Szabatu.
4. 35:3 - Są dwie opinie na ten temat: a) Aby nauczyć nas, że zapalanie ognia podczas Szabatu jest mniej poważne
od innych "melachos" (działań), b) Aby nauczyć nas, że każda "melacha" jest odrębnym pogwałceniem prawa,
wymagającym odrębnej pokuty.
5. 35:18 - Powstrzymywały zasłony od trzepotania na wietrze.
6. 35:19 - Przykrywały Aron (Arkę), Szulchan (stół), Menorę (świecznik) i Mizbechot (ołtarze) podczas
transportu.
7. 35:26 - Była to przędza z sierści z grzbietu kozy.
8. 35:27 - Nesi'im pozwalali innym ludziom najpierw składać dary dlatego, aby sami mogli dać to, czego
jeszcze brakowało.
9. 35:30 - Miriam.
10. 35:30, 35:34 - Byli to Becaiel ben Uri z plemienia Jehudy i Oholiaw ben Achisamach z plemienia Dana.
11. 35:34 - Ha-Szem wybrał ludzi z plemienia Dana, nieznacznego w porównaniu z plemieniem Jehudy, aby
pokazać, że wszyscy są równi przed obliczem Ha-Szem.
12. 36:14 - Zrobiono z niej zasłony nad Przybytkiem.
13. 36:35 - "Keruwim" (Cherubiny) (Zob. Raszi 26:31).
14. 37:1 - Ponieważ poświęcił się jej budowie bardziej niż ktokolwiek inny.
15. 37:23 - Siedem.
16. 37:25,26 - Z drewna pokrytego złotem.
17. 38:1,2 - Z drewna pokrytego miedzią.
18. 38:7 - Coś pustego, wydrążonego.
19. 38:8 - Kobiety używały tych luster dla spotęgowania uczucia swoich mężów, wyczerpanych
niewolniczą pracą. Dzięki temu wzrastała liczebność Ludu Izraela.
20. 38:8 – Jego wody pozwalały oskarżonemu o cudzołóstwo udowodnić swoją niewinność.
Błogosławieństwo końcowe po czytaniu Tory:
Błogosławiony jesteś, JHWH, Boże nasz, Królu wszechświata, który
dałeś nam Torę prawdy i ustanowiłeś życie wieczne pośród nas.
Błogosławiony jesteś, JHWH, dawco Tory.
UWAGA: Współcześnie większość ortodoksyjnych żydów nie wymania oryginalnego IMIENIA BOGA Izraela
‫ יְהוָה‬JHWH , zastępując je w modlitwach różnymi substytutami, z których najpopularniejsze to Adonai i Haszem.
Dlatego w ich wykonaniu to błogosławieństwo brzmi tak:
Baruch atta Adonai eloheinu melekh ha-olam, Aszer.
Natan lanu torat emet wechaijei olam nata betokheinu.
Baruch atta Adonai, notein hatorah .
Kopiowanie i dalsze rozpowszechnianie jest dozwolone, a nawet bardzo wskazane według zasady: „Darmo wzięliście, darmo też dawajcie”