glikokortykosteroidy – perspektywy syntezy nowych leków le ki im

ROZDZIAŁ II.2
Leki o działaniu przeciwzapalnym
CZĘŚĆ II
Miejsca
halogenacji
Wstawienie
podwójnego
wiązania hamuje
degradację
Usunięcie lub
„ukrycie” grupy
polarnej zwiększa
lipofilność
Ryc. 5. Newralgiczne miejsca w strukturze hydrokortyzonu (kortyzolu), których zmiany skutkują
zmianami w profilu farmakologicznym glikokortykosteroidu.
do tkanek oka niż leki referencyjne. Choć
dobrze rokuje jako przyszły lek okulistyczny nowej generacji w stanach zapalnych
po operacji zaćmy czy alergicznym zapaleniu spojówek, Mapracorat przechodzi także
testy kliniczne w kierunku zastosowań dermatologicznych, zwłaszcza w leczeniu atopowego zapalenia skóry.
GLIKOKORTYKOSTEROIDY
– PERSPEKTYWY SYNTEZY
NOWYCH LEKÓW
Na koniec warto jeszcze wrócić do struktury
chemicznej endogennego glikokortykosteroidu, mianowicie hydrokortyzonu (kortyzolu) – pierwszego leku kortykosteroidowego,
protoplasty syntetycznych glikokortykosteroidów. Do tej pory nie wyczerpano wszystkich możliwości tworzenia jego syntetycznych pochodnych. Na rycinie 5 przedstawiono newralgiczne miejsca w strukturze
steroidu, których zmiany mogą decydująco
wpływać na aktywność biologiczną związku: 1) wstawienie podwójnego wiązania mię-
dzy atomami węgla C1 i C2 hamuje funkcjonalną degradację; 2) pozycje węgla C6,
C9 i C21 są już sprawdzonymi miejscami halogenacji (np. przyłączenie atomu fluoru),
zwiększającymi powinowactwo halogenowanego związku do receptora GR; 3) usunięcie
lub „ukrycie” grupy polarnej (np. grupy –
OH) przy atomie węgla w pozycji C17
zwiększa lipofilność związku, skutkującą lepszą penetrowalnością przez błony biologiczne, a zatem i lepszą biodostępnością. Zmiany w wymienionych miejscach były i nadal
są wykorzystywane w bieżących pracach
nad stworzeniem nowych silnie działających
analogów kortyzolu. Czy wysiłek naukowców zaowocuje lepszą strukturą niż obecnie
dostępne? Miejmy nadzieję, że odpowiedź
nadejdzie w najbliższym czasie.
LEKI IMMUNOSUPRESYJNE
Leki immunosupresyjne mają za zadanie hamowanie reakcji immunologicznych. Właściwościami immunosupresyjnymi charakteryzują się wcześniej omówione glikokorty-
177