NAUKOWE PSZCZELNICZE ZESZYTY WARTOSC UZYTKOWA

NAUKOWE
ZESZYTY
PSZCZELNICZE
LISTOPAD
ROK XVI
WARTOSC
UZYTKOWA MIESZAŃCÓW PSZCZOŁY
Z PSZCZOŁĄ MIEJSCOWĄ
Cyprian
1972:
KAUKASKIEJ
Zmarlicki
Oddział Pszczelnictwa
IS
WPROWADZENIE
Mieszańce międzyrasowe, czy międzyodmianowe są bardzo popularne,
zarówno w produkcji zwierzęcej jak i roślinnej, ponieważ występujące
u nich zjawisko heterozji daje często poważne zwiększenie produktywności w porównaniu do ras wyjściowych. W ostatnich latach również
wśród pszczelarzy jest bardzo wielu zwolenników wprowadzenia mieszańców międzyrasowych pszczół w celu zwiększenia produkcji miodu.
W o ł o s i e w i c z (1958), krzyżując pszczoły kaukaskie (matki)
z pszczołami z Dalekiego Wschodu (trutnie), uzyskał wzrost wydajności
w zbiorze miodu o 265°/0, w stosunku do pszczół miejscowych, natomiast
czyste kaukaskie zbierały tylko o 83°10 więcej miodu od miejscowych.
A ł p a t o w (1959) przytacza dane, według których pszczoły rasy
kaukaskiej w północnych i środkowych terenach europejskich części
Związku Radzieckiego dają o 67,4% więcej miodu niż miejscowe, a ich
mieszańce z pszczołą miejscową (środkowo-europejską) o 53,2%. Pszczoły
kaukaskie i ich mieszańce z pszczołami miejscowymi, mając stosunkowo
długie języczki, mogą korzystać z głęboko ukrytego nektaru koniczyny
czerwonej i innych gatunków roślin, dzięki czemu bardzo dobrze zapylają te rośliny.
Według A d a m a (1961) najważniejszą zasadą przy krzyżowaniu
pszczół jest znajomość materiału wyjściowego oraz znajomość zachowywania się krzyżówek. Autor ten twierdzi, że wbrew ogólnemu mniemaniu można również wykorzystać dalsze pokolenia krzyżówek w produkcji. A d a m (1963) ponadto podaje, że przy krzyżowaniu międzyrasowym matka pszczela w większości przypadków ma decydujący wpływ
na dziedziczenie cech przez pierwszą generację, FI. Zjawisko heterozji,
czyli bujności mieszańców, występuje niezależnie od dziedziczenia poszczególnych cech w krzyżówkach.
43
B o r n u s i inni (1961) porównując zbiory miodu przez, trzy rasy
pszczół, największą produkcję uzyskali od pszczół kaukaskich (572% w
porównaniu do miejscowych), a następnie od krainek - Tatranka (292%
w stosunku do miejscowych). W doświadczeniach G r o m i s z a (1965)
natomiast mieszańce pszczoły miejscowej (9) z pszczołą włoską (d') dały
prawie o 100% większe zbiory miodu z rodziny niż mieszańce pszczół
kaukaskich (9) z pszczołą miejscową (0"). Woź n i c a (1968) uzyskiwał
o 37-61% więcej miodu od mieszańców pszczół kaukaskich (9) z pszczołą miejscową (ci') w porównaniu do pszczół miejscowych.
Celem niniejszej pracy było zbadanie wartości użytkowej mieszańców
pszczoły kaukaskiej (9) z miejscową pszczołą środkowo-europejską (ci').
MATERIAŁ I METODYKA
Doświadczenie przeprowadzono w latach 1969-1971 w warunkach pożytkowych okolicy Puław. Materiał zarodowy pszczoły rasy kaukaskiej
otrzymano ze Związku Radzieckiego, a pszczoły rasy środkowo-europejskiej - z Rolniczego Rejonowego Zakładu Doświadczalnego w Siejniku
woj. białostockie.
Matki wyhodowano w miesiącu lipcu metodą przekładania l-no dniowych larw do sztucznych miseczek matecznikowych na mleczko. Larwy
poddawano osieroconym rodzinom wychowującym. Matki po wygryzieniu przebywały przez 5 dni w rodzinach wychowujących, po czym znakowano je, a następnie poddawano do rodzinek weselnych w ulikach
Zandera. Pszczoły do formowania rodzinek weselnych pochodziły zawsze
z rodzin wychowujących.
Połowę rodzinek z matkami kaukaskimi i środkowo-europejskimi linii
"Mazurka" wywieziono do unasieniania na trutowisko w Hanusie k. Augustowa, gdzie znajdowały się pnie ojcowskie z trutniami linii "Mazurka",
natomiast drugą połowę przygotowanych rodzinek z matkami wystawiono na trutowisku w Gołębiu k/Puław, gdzie były pnie ojcowskie
z trutniami kaukaskimi.
Matki po unasienieniu, na początku sierpnia, poddano do 3-4 ramkowych odkładów w ulach dadanowskich 15 ramkowych. W każdym ulu
formowano po 2 odkłady. Po przyjęciu matek i rozpoczęciu przez nie czerwienia przystąpiono do pobudzającego podkarmiania nowo utworzonych
rodzin syropem cukrowym. Pod koniec sierpnia i na początku września
uzupełniono zapasy zimowe karmiąc rodziny półgęstym syropem cukrowym w stosunku 3: 2.
Wiosną, po głównym przeglądzie, rozpoczęto wyrównywanie siły przezimowanych rodzin. Nie można było w tym czasie jeszcze przeprowadzać
dokładnych porównań, ponieważ matki doświadczalne w głównej mierze
zimowały z pszczołami użytymi do formowania odkładów. Braki pokar44
mu w rodzinach wyrównywano _plastrami z zapasami, względnie podkarmiano pszczoły półgęstym syropem cukrowym.·.
Po wyrównaniu siły rodzin, które nastąpiło w połowie czerwca.rwybrano losowo (spośród ponad 40' rodzin) 32 rodziny doświadczalne; w
4-ech grupach po 8 pni.
I grupa K x K pszczoły rasy kaukaskiej
II
" MxM
"
"krajowej
III
" K x M"
kaukaskiej x krajowa
IV
" MxK
"
"krajowej
x kaukaska
W rodzinach doświadczalnych prowadzono gospodarkę pasieczną, mającą na celu zapewnienie
maksymalnego
rozwoju rodzin pszczelich.
W zależności od potrzeby poszerzano względnie zwężano gniazda. W okresie od końca czerwca 1970 r. i od końca maja w 1971 r. do rozpoczęcia się pożytku z gryki wystąpił w części rodzin nastrój rojowy, który
likwidowano poprzez niszczenie mateczników rojowych. Poza wspomnianymi powyżej czynnościami nie przeprowadzano w czasie trwania obserwacji innych zabiegów, mających na celu kierowanie rozwojem rodzin.
Po odwirowaniu miodu i ułożeniu gniazda, pod koniec sierpnia i na
początku września 1970 r. uzupełniono zapasy zimowe. Siłę poszczególnych rodzin określano
poprzez mierzenie ilości czerwiu. Zarówno w
1970 r., jak i w roku 1971 przeprowadzono po 2 pomiary czerwiu. Pierwszy pomiar w 1970 r. przeprowadzono 4 maja, a drugi 18 czerwca. Natomiast w 1971 r. pierwszy pomiar przeprowadzono 15 kwietnia, a drugi
11 maja przed rozpoczęciem pożytku z rzepaku. Wyniki produkcyjne
określano na podstawie ilości odwirowanego miodu, oddzielnie z każdej
rodziny, ważąc plastry przed i po odwirowaniu. Ponadto w 1970 r. pobierano próbki pszczół z 26 rodzin doświadczalnych do badań morfologicznych. Oznaczono trzy cechy: długość języczka, sumę szerokości III
i IV tergitu odwłokowego oraz indeks kubitalny. Przeprowadzono pomiary na 30 pszczołach robotnicach z każdej rodziny wg. metody przyjętej
przez Oddział Pszczelnictwa IS.
Wyniki doświadczenia
opracowano
statystycznie,
przeprowadzając
analizę wariancji metodą Fischera. W związku z tym, że stwierdzono
istotne różnice między latami i grupami rodzin, średnie wartości z poszczególnych lat przedstawiono oddzielnie. Obliczono również błędy standardowe średnich dla badanych cech morfologicznych.
WYNIKI
PRODUKCJA
MIODU
Warunki pożytkowe okolicy Puław można określić jako słabe; zbiory
miodu towarowego kształtują się tu na poziomie 5-8 kg z rodziny (B o rn u s i G r o m i s z 1964). Wczesny pożytek rozpoczyna się na początku
45
maja (IO.V.), w okresie kwitnienia drzew owocowych i trwa do zakończenia kwitnienia rzepaku ozimego. Główny pożytek przychodzi dość
późno, bo dopiero około 15 lipca; a dostarcza go przede wszystkim gryka.
W pierwszym roku doświadczenia (1970) rozwój rodzin pszczelich
wiosną był słaby, głównie na skutek długiej i surowej zimy, która odbiła
się ujemnie na zimowli pszczół. W czasie tej zimy w większości rejonów
kraju przemarzł rzepak ozimy i koniczyna czerwona. Brak tych pożytków w naszym przypadku wpłynął na duże zmniejszenie zbioru miodu.
Warunki pożytkowe
w miesiącu czerwcu sprzyjały intensywnemu
rozwojowi rodzin, ale brakowało silniejszych wziątków na przykład z robinii akacjowej. Wpłynęło to na powstanie nastroju rojowego w większości rodzin z matkami krajowymi. Natomiast w rodzinach z matkami
kaukaskimi tylko w jednym przypadku wystąpił nastrój rojowy. Nastrój
rojowy likwidowano poprzez zrywanie miseczek matecznikowych, stosowanie dużej ilości ramek z węzą oraz zwiększanie wentylacji, otwierając
maksymalnie wy loty uli.
Dnia 16 lipca rodziny doświadczalne zostały wywiezione na pożytek
z gryki znajdujący się w odległości 20 km od Puław. W okolicy Puław
brak jest dużych powierzchni obsiewanych gryką, w związku z tym pożytek ten nie był zbyt intensywny, ale zdołał zahamować nastrój rojowy
u wszystkich rodzin doświadczalnych. Po zakończeniu pożytku gryczanego pasiekę doświadczalną przywieziono z powrotem do Górnej Niwy,
gdzie przeprowadzono miodobranie.
Uzyskane wyniki w zbiorach miodu przez rodziny z matkami krajowymi i ich krzyżówki (grupa II i IV) nie odbiegają od przeciętnych wieloletnich dla tego rejonu (tab. 1). Natomiast rodziny z matkami kaukaskimi i ich krzyżówki (grupa I i III) dały o ponad 50Q/o większą produkcję
miodu.
Zupełnie inaczej kształtowały się warunki pożytkowe w 1971 r. Zima
1970/71 była krótka i stosunkowo łagodna, tak że od bardzo wczesnej
wiosny nastąpił intensywny rozwój rodzin pszczelich. Dnia 12 maja rodziny doświadczalne zostały wywiezione na znajdujący się w odległości
7 km pożytek rzepakowy. Nektarowanie rzepaku w pierwszych dniach
kwitnienia było bardzo intensywne, ale wkrótce zostało zahamowane na
skutek suszy. Spowodowało to występowanie nastroju rojowego u części
rodzin doświadczalnych, szczególnie z matkami krajowymi. Po zakończeniu pożytku rzepakowego przeprowadzono miodobranie. Najlepsze wyniki uzyskano od rodzin z matkami kaukaskimi (KS? x MO' i KS? x Kd')przeciętnie 11,74 i 8,07 kg z pnia przy czym od najlepszej rodziny wzięto
18,10 kg miodu. Dużo gorsze wyniki dały rodziny z matkami krajowymi
(MS? x Kd' i MS? x Men - przeciętnie 5,09 i 4,75 kg miodu z pnia.
W okresie od końca maja do końca czerwca pożytek był bardzo słaby.
W najbliższej okolicy również brakowało roślin dostarczających nektaru, na które można było by wywieźć pszczoły.
46
Tabela
l
Wyniki badania niektórych cech użytkowych dwu ras pszczół i ich mieszańców
Results of investigation of some productive characteristic of two races of bees and their crossbreeds
Grupa doświadczalna
pszczół
Investigated groups
of bees
I
Przedziały
ufności*
Confidence
Year I-K--x-:-IM-:-II-K--x-IIM---:interval*
Rok
badań
Cecha badana
Investigated characteristic
I
xK
Produkcja miodu w kg od jednej rodziny 11970 112,81
Production of honey in kg per one colony 11971 37,08
Zapasy miodu pozostawione po miodo\
braniu w kg na l rodzinę
! 1970 5,75
Surplus of honey left for winter in kg
i
per one colony
1971
8,30
Liczba r~mek czerwiu w czasie drugiego 1\
pomiaru
1970 I 7,5
Number combs of broo j from the second
counting before rape honeyflow
1971
8,1
I
I
xM xM xK I
--~-~~--:----8,26 112,771 7,81 I
8,85 33,40 11,92\1
3,834
14,520
2,25
5,06 \ 2,14 I
3,225
1,10
5,80
2,047
I
2,00
I
6,5
7,6 \ 5,4
6,0
6,1
1,36
II
1
l
l
5,6
I
2,78
* Przedziały ufności obliczono przy poziomie wiarogodności a = 0,01
* Confidence interval counted for significance leveI a = 0,01
Dnia 27 czerwca pasieka została wywieziona na pożytek z gryki, w
to samo miejsce co w ubiegłym roku. Nektarowanie gryki było bardzo
słabe na skutek postępującej suszy, która powodowała wkrótce więdnięcie całych roślin. Z drugiej strony warunki te wpłynęły na wcześniejsze
nektarowanie koniczyny czerwonej. Od tego momentu wystąpiły duże
dzienne przybytki na wadze rodzin z matkami kaukaskimi. Pożytek ten
zakończył się 10 sierpnia i cała pasieka została przywieziona do Górnej
Niwy, gdzie przeprowadzono miodobranie. Najlepsze wyniki uzyskano
w grupie rodzin z matkami kaukaskimi (K? x KO' i K? x MO') - przeciętnie 29,01 kg i 21,66 kg miodu z pnia, przy czym rozpiętość między
naj słabszą a najlepszą rodziną w grupie I (K? x KO') wynosiła od 17,00-41,10 kg. Średnie wyniki w grupie III były (K? x MO') nieco niższe,
ponieważ część rodzin weszła w silny nastrój rojowy. Bardzo niskie natomiast wyniki w produkcji miodu uzyskano w rodzinach z matkami krajowymi (M? x MO' i M? x KO') przeciętnie 4,10 i 6,83 kg.
Wyniki podane w tabeli 1 przedstawiają średnią produkcję miodu
(w kg na 1 pień) przez badane grupy pszczół w poszczególnych latach,
bez rozróżnienia kolejnych miodobrań. W pierwszym roku trwania doświadczenia, gdy nie było pożytku z koniczyny czerwonej, rodziny z matkami kaukaskimi (grupa I i III) dały o ponad 50% wyższą produkcję
miodu niż rodziny z matkami krajowymi i ich krzyżówki (grupa II i IV).
Natomiast w drugim roku doświadczenia, kiedy wystąpił pożytek z koniczyny czerwonej, rodziny z matkami kaukaskimi i ich krzyówki
47
(KS? x KO' i KS? x MO') dały o 350% wyższą produkcję miodu niż rodziny z matkami krajowymi i ich krzyżówki (MS? x MO' i MS? x KO').
Różnice te zarówno w pierwszym roku doświadczenia jak i drugim zostały potwierdzone statystycznie.
ZAPASY MIODU POZOSTAWIONE
W GNIAZDACH
Na podstawie uzyskanych wyników (tab. l) wyraźnie widać, że w
pierwszym roku prowadzenia doświadczenia w rodzinach z matkami
kaukaskimi i ich krzyżówkami (KS? x KO' i KS? x MO') pozostawiono
o 150°/0 więcej miodu niż w rodzinach z matkami krajowymi (MS? x MO'
i MS? x KO'). Natomiast w drugim roku doświadczenia, w związku z wystąpieniem pożytku z koniczyny czerwonej, w rodzinach z matkami kaukaskimi i ich krzyżówkami pozostawiono o ponad 350% więcej miodu
niż w rodzinach z matkami krajowymi. Należy podkreślić, że miodu tego
nie można było odwirować, ponieważ znajdował się w plastrach z czerwiem.
Rodzinom z pozostawionym miodem po wirowaniu do uzupełnienia
zapasów zimowych przeznaczono prawie o 50% mniejsze ilości cukru.
Związane to więc było z mniejszym wyczerpaniem w jesieni pszczół
przerabiających syrop cukrowy. Nie stwierdzono aby rodziny z matkami
kaukaskimi i ich krzyżówki (KS? x MO') gorzej zimowały, a wiosenny
rozwój u tych rodzin wydawał się być dużo lepszy, aczkolwiek różnic
tych w pełni statystycznie nie potwierdzono. Lepszy rozwój wiosenny
tych rodzin związany był prawdopodobnie z pozostawieniem większych
ilości miodu, co wiąże się z mniejszym wyczerpaniem pszczół przeznaczonych do zimowli oraz ze skłonnością pszczół kaukaskich do gromadzenia większych ilości pyłku w gnieździe, z którego pszczoły korzystają
na przedwiośniu i wczesną wiosną. Dzięki szybszemu rozwojowi wiosennemu rodziny te mogły lepiej wykorzystać pożytek rzepakowy w drugim
roku prowadzenia doświadczenia.
WYNIKI POMIARÓW ILOŚCI CZERWIU
Na podstawie wyników przedstawionych w tabeli 1 widać, że więcej
czerwiu w czasie drugiego pomiaru miały rodziny z matkami kaukaskimi i ich krzyżówkami (KS? x MO') niż rodziny z matkami krajowymi
i ich krzyżówkami (MS?x KO'). Różnice te potwierdzono statystycznie.
Rodziny z matkami kaukaskimi i ich mieszańce odbudowały też nieco
większą liczbę arkuszy węzy niż rodziny z matkami krajowymi i ich
mieszańce, jednakże różnic tych nie udało się potwierdzić statystycznie.
Należy podkreślić, że spośród rodzin I i III grupy tylko trzy nie przeszły
do nadstawki w czasie pożytku gryczano-koniczynowego, natomiast z rodzin w grupie II i IV ani jedna.
48
Wyniki pomiarów niektórych
cech morfologicznych pszczół.
Tabela
2
Wartość średnich arytmetycznych i ich średnie błędy dla niektórych cech morfologicznych pszczół
dwu ras czystych i ich mieszańców
Value of arithmetical averages and their mean errors for some morphological features of two
races of bees and their crossbreeds
~----;---------,:-------
Rasy pszczół
i ich mi eszańce
-%Race of bees
and their
crossbreeds
KxK
MxM
KxM
MxK
I
I
Liczba
rodzin
Number
of
colonies
Długość języczka
wmm
Length of tongue
in mm
x
Sx
x
7
6,728
0,02033
5
6,148
0,03578
7
6,668
6,181
0,07299
7
Szerokość III i IV
tergitu w mm
Width of the III and IV
tergites-of abdomen in mm
Indeks kubitalny
Cubital index
Sx
x
o,o2479159,1
0,01342
59,8
°'°2268158,7
0,01928
63,4
0,05926
Sx
1,199
3,148
1,651
1,824
Na podstawie wyników uzyskanych pomiarów morfologicznych (tab.
2) widzimy, że pszczoły z rodzin z matkami kaukaskimi i ich mieszańcami różniły się znaczniej od pszczół z rodzin z matkami krajowymi
i ich mieszańcami jedynie większą długością języczka. Jakkolwiek mieszańce znajdują się pomiędzy kaukaskimi i krajowymi, to jednakże
krzyżowki K« x Mo" zbliżają się do kaukaskich, a M« x Kd do krajowych.
DYSKUSJA
«
Pszczoły kaukaskie i ich mieszańce (K x Md), w przypadku słabego
pożytku w ciągu sezonu oraz braku upraw koniczyny czerwonej, zbierały o ponad 50% więcej miodu niż pszczoły krajowe i ich mieszańce.
Wyniki te zgodne są z danymi A ł P a t o w a (1959), według którego
pszczoły kaukaskie i ich mieszańce na terenach środkowo-północnej części ZSRR zbierają więcej miodu niż pszczoły miejscowe. Osiągnięcie
o około 350% większej produkcji miodu od pszczół kaukaskich i ich
mieszańców (K« x Md), w roku dobrego pożytku z koniczyny czerwonej
jest znowu zgodne z danymi W o ł o s i e w i c z a (1958), który od mieszańców (kaukaskie
x miejscowe d) uzyskał o 265% więcej miodu
niż od pszczół miejscowych. Czyste kaukaskie wg Wołosiewicza zbierały
tylko o 83% więcej miodu od miejscowych.
W naszym doświadczeniu rodziny z matkami kaukaskimi zbierały
jeszcze więcej miodu niż ich mieszańce, a mogły na to wpłynąć dwa
czynniki. Pierwszy to ten, że matki pszczół kaukaskich wzięte do doś-
«
~-
Pszczelnicze Zeszyty Naukowe
49
wiadczenia pochodziły z Krasnej Polany, gdzie jak wiadomo w ostatnich
kilku latach zrobiono olbrzymi postęp w zakresie selekcji pszczoły kaukaskiej (W i n o g r a d o w 1970). Pszczoły te lepiej zimują od dawnych,
a matki składają prawie o 100% więcej jajeczek i doprowadzają rodziny
do dużej siły. Właśnie w naszym doświadczeniu rozwój rodzin z matkami
kaukaskimi był prawie taki sam jak rodzin mieszańców. Najważniejszą
cechą pszczół kaukaskich z Krasnej Polany jest brak silnej tendencji do
ograniczenia matek w czerwieniu, na które zwracało uwagę wielu autorów
wcześniej prowadzących doświadczenie z tymi pszczołami: A ł p a t o w
(1959), G r o m i s z (1965). Drugim czynnikiem jest brak 100% pewności, czy pszczoły te były zupełnie czyste ponieważ unasieniane zostały
na trutowisku, a wiadomo, że w kraju nie mamy trutowisk o pełnej izolacji. Gdyby jednak zachodziła taka ewentualność, to i tak nie umniejszyłoby to wartości pszczół kaukaskich i ich mieszańców w naszych warunkach pożytkowych.
Dzięki długim języczkom pszczoły kaukaskie i ich mieszańce wykorzystują
głęboko ukryty nektar u roślin motylkowych, a szczególnie
u koniczyny czerwonej. Zwiększają one przeto bardzo wydatnie zbiory
miodu z tych roślin, które występują w dużych ilościach na przeważającym obszarze naszego kraju, a jednocześnie przyczyniają się do ich
zapylania i wzrostu wydajności nasion.
WNIOSKI
Pszczoły kaukaskie czystej rasy oraz ich mieszańce z naszą pszczołą
miejscową (kaukaskie
x miejscowe 0") zbierają więcej miodu w przeciętnych warunkach pożytkowych niż pszczoły miejscowe i ich mieszańce z pszczołą kaukaską (miejscowe
x kaukaskie 0").
W rejonach upraw koniczyny czerwonej pszczoły kaukaskie i ich
mieszance z pszczołą miejscową są bezkonkurencyjne w zbiorach miodu.
Wprowadzenie ich do naszych pasiek mogłoby prawdopodobnie zwiększyć
produkcję miodu w tych rejonach kraju co najmniej o 50010.
Pszczoły kaukaskie i ich mieszańce, dzięki długim języczkom, bardzo
chętnie oblatują kwiaty koniczyny czerwonej, przyczyniając się do jej
zapylania i wzrostu plonu nasion.
«
«
LITERATURA
A d a m, brat
(1961) -
Einige probleme
der Kreuzungs
und Kombinations
zucht.
Deutsch. Bienenwirt., 12(6): 133-137.
A d a m, brat (1963) Some economic aspects of cross breeding, Bee World.,
44(3): 102-113.
A ł p a t o w W. W. (1959) - Nowy je materiały po opylitielnoj diejatielnosti pczeł
raznych porod. Pczełowodstwo, 36(2): 47-50.
50
Bor n u s
L.
1960) -
Pomiary
wielkości
pszczoły
i niektórych
części
jej
ciała.
Pszczelno Zesz. Nauk., 4(3-4): 175-182.
B o r n u s L. i G r o m i s z M. (1964) Charakterystyka
pożytków
pszczelich
i zbioru miodu w Polsce (1950-1963). Pszczelno Zesz. Nauk., 8(1): 1-19.
B o r n u s L., F a b i a ń s ki A., L e c e w i c z W. (1961) - Gromadzenie
miodu
przez pszczoły trzech ras w warunkach
pożytkowych
Puław. Pszczelno Zesz.
Nauk., 5(2): 85-94.
G r o m i s z M. (1965) - Wstępna ocena wartości użytkowej
pszczół mieszańców
międzyrasowych
w warunkach
pożytkowych
Dąbrowie k/Skierniewic.
Pszczelno
Zesz. Nauk., 9(1-2): 35-48.
W i n o g r a d o w M. N. (1970) - Specjalizacja
w pczełowodstwie.
Moskwa, Rosselchozizdat.
W o ł o s i e w i c z A. P. (1958) - Ispytanje
pomiesiej sierych górnych gruzińskich
i dalniewostocznych
pczeł. Pczelowodstwo, 35(5): 23-28.
Woź n i c a J. (1968) - Mieszańce pszczoły szarej górskiej gruzińskiej
z pszczołą
miejscową oraz ich wartość użytkowa. Pszczelarstwo, 19(7): 2-4.
IlPO,ll;YKTJ1BHOCTb
IlOMECEl:r
:u;.
II'IEJI
KABKA3CKJ1X
C MECTHbIMJ1
3MapJI~~K~
Pe310Me
B 197(}'-1971 rr. B o6JIacTY! IlyJIaBbI ~CCJIeAOBaHOMeAoIlpoAyKTHBHoCTbIlOMeceM Il'JeJIbI cepea ropaea KaBKa3cKOM c MeTHbIMK IlepBbIM rop; OIlbITa, IlOCJIe
cporon 3HMbI xorna parte M KpacHbIM:KJIeBep norH6JIH - novecst n'JeJI KaBKa3CKI1X
J\'aJI~ Ha 50% 60JIbIIIe Mep;a 'JeM MecTHble ~ ~X IlOMec~ c KaBKa3CKHMH.B HaCJIep;HbIM:rop; OIlbITa B3RTOKc parrca ~ xpacnoro xneaepa 6bIJI XOpOIII~ ~ 60JIee BbICIIIbl
360p Mep;a p;aJI~ rrosrecn Il'JeJIbI KaBKa3CKOM- 350% 'JeM MeCTHble ~ ~X nosrecn
c KaBKa3eK~M~.
PRODUCTIVE
VALUES
OF CAUCASIANS,
CROSSBREEDS
LOCAL
BEES AND THEIR
C. Z m a r l i c k i
Summary
In the years of 1969-1971 there were compared productive value of Caucasians
and IoeaI bees as well as their first crossbreeds
FI' Experiment
was performed
near Pulavy in the area of mean honeyflow.
During the first year of tests when after severe winter, rape Brassica napus
and red clover Trifolium
pratense were damaged, causing sharp decrease of
honeyflow.
Caucasians
and their crossbreeds
with local bees gathered
only 50%
more honey than local bees and their crossbreeds
with Caucasians.
During the next year of tests when was a very good honeyflow
from rape
and red clover, Caucasians
and their crossbreeds
with local bees gathered
350D/o
more honey than local bees and their crossbreeds
with Caucasians.