7. Żyto ozime

7. Żyto ozime
7.1. Uwagi ogólne
Obecnie w Krajowym Rejestrze znajduje się 47 odmian żyta ozimego przeznaczonych głównie do
uprawy na ziarno, w tym zestawie jest 21 odmian populacyjnych, 23 odmiany mieszańcowe i 2 odmiany
syntetyczne. Udział form rodzimych jest wciąż dominujący i wynosi 51%, a tych z rodowodem hodowli
zagranicznych 49%. W krajowym rejestrze znajduje się także 1 odmiana „Pastar” przeznaczona do uprawy na zielonkę. Obecnie nie prowadzi się badań z uprawą żyta na zieloną masę.
W sezonie wegetacyjnym 2014/2015 doświadczenia z tym gatunkiem w systemie PDO założono
w województwie świętokrzyskim w trzech punktach:
 SDOO Słupia
(doświadczenie typu K – 19 odmian)
 ZSCKR Chroberz
(doświadczenie typu K – 19 odmian)
 ZSP Włoszczowa
(doświadczenie typu K – 19 odmian).
LOZ dla żyta ozimego w województwie świętokrzyskim ustalana jest od 2012 roku, w 2016 roku
wynosi 8 odmian.
7.2. Wyniki doświadczeń
Tabela 7.1. Żyto ozime. Odmiany badane. Rok zbioru 2015
Rok
wpisania
do KRO
w Polsce
Rok
właczenia
do LOZ
Kod kraju
pochodzenia
1 DAŃKOWSKIE DIAMENT
2005
2012
PL
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o.
Choryń 27; 64-000 Kościan
2 STANKO
2007
2014
PL
Alicja Ramenda , Antoniny 3/6; 64-100 Leszno
3 DOMIR
2008
2012
PL
Alicja Ramenda , Antoniny 3/6; 64-100 Leszno
4 BRASETTO F1
2009
2012
DE
KWS Lochow GmgH
Postfach 1197; 29296 Bergen
KWS Lochow Polska sp. z o.o.
Kondratowice, ul. Słowiańska 5; 57-150 Prusy
DE
KWS Lochow GmgH
Postfach 1197; 29296 Bergen
KWS Lochow Polska sp. z o.o.
Kondratowice, ul. Słowiańska 5; 57-150 Prusy
PL
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o.
Choryń 27; 64-000 Kościan
Lp.
Odmiana
Adres jednostki zachowującej odmianę
lub w przypadku odmiany zagranicznej – pełnomocnika w Polsce
5 PALAZZO F1
2009
6 DAŃKOWSKIE AMBER
2010
7 SU SKALTIO F1
2010
DE
HYBRO Saatzucht GmbH &Co. KG
Kleptow 53; 17291 Schenkenberg
Saaten-Union Polska sp. z o.o.
ul. Straszewska 70; 62-100 Wągrowiec
8 ARMAND
2011
PL
Alicja Ramenda , Antoniny 3/6; 64-100 Leszno
9 SU DRIVE F1
2011
DE
HYBRO Saatzucht GmbH&Co. KG
Kleptow 53; 17291 Schenkenberg
Saaten-Union Polska sp z o.o.
ul. Straszewska 70; 62-100 Wągrowiec
DE
HYBRO Saatzucht GmbH&Co. KG
Kleptow 53; 17291 Schenkenberg
Saaten-Union Polska sp z o.o.
ul. Straszewska 70; 62-100 Wągrowiec
DE
HYBRO Saatzucht GmbH&Co. KG
Kleptow 53; 17291 Schenkenberg
Saaten-Union Polska sp z o.o. ul.
Straszewska 70; 62-100 Wągrowiec
2013
10 SU ALLAWI F1
2012
11 SU STAKKATO F1
2012
12 ANTONIŃSKIE
2013
PL
Poznańska Hodowla Roślin sp. z o.o.
ul. Kasztanowa 5; 63-004 Tulce
13 DAŃKOWSKIE RUBIN
2013
PL
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o.
Choryń 27; 64-000 Kościan
2016
14 SU SATELLIT F1
2013
2016
DE
HYBRO Saatzucht GmbH &Co. KG
Kleptow 53; 17291 Schenkenberg
Saaten-Union Polska sp. z o.o.
ul. Straszewska 70; 62-100 Wągrowiec
15 SU SPEKTRUM F1
2013
2016
DE
HYBRO Saatzucht GmbH &Co. KG
Kleptow 53; 17291 Schenkenberg
Saaten-Union Polska sp. z o.o.
ul. Straszewska 70; 62-100 Wągrowiec
16 TUR F1
2013
PL
Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR
Smolice 146; 63-740 Kobylin
17 BRANDIE F1
2014
DE
Monsanto Saaten GmgH
Vogelsanger Weg 91, 40470 Düsseldorf
Monsanto Polska sp z o.o.
ul. Domaniewska 49; 02-672 Warszawa
18 KWS BONO F1
2014
DE
KWS Lochow GmgH
Postfach 1197; 29296 Bergen
KWS Lochow Polska sp. z o.o.
Kondratowice, ul. Słowiańska 5; 57-150 Prusy
19 SU PERFORMER F1
2014
DE
HYBRO Saatzucht GmbH &Co. KG
Kleptow 53; 17291 Schenkenberg
Saaten-Union Polska sp. z o.o.
ul. Straszewska 70; 62-100 Wągrowiec
F1 – odmiana mieszańcowa.
Tabela 7.2. Żyto ozime. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2015
Punkt
SDOO Słupia
ZSCKR Chroberz
doświadczalny
ZSP Włoszczowa
Jędrzejów
Pińczów
Włoszczowa
Pszenny dobry
Pszenny dobry
Pszenny dobry
Klasa bonitacyjna
gleby
III a
II
III a, III b
pH gleby w KCl
5,6
–
–
Przedplon
Groch siewny
Pszenica ozima
Jęczmień jary
Data siewu
30.09.2014
06.10.2014
10.10.2014
200
200
200
04.08.2015
14.08.2015
11.08.2015
Powiat
Kompleks rolniczej
przydatności gleby
Obsada nasion
(szt/m2)
Data zbioru
Nawożenie mineralne
N na poziomie a1
(kg/ha)
N na poziomie a2
(kg/ha)
95
98
95
115
138
135
P2O5
(kg/ha)
50
60
50
K2O
(kg/ha)
75
90
75
Basfoliar 36 Extra + ADOB Mn +
ADOB Cu – 6 l + 1,5 l + 1 l
Basfoliar 36 Extra + ADOB
Mn + ADOB Cu – 6 l + 1,5
l+1l
Basfoliar 36 Extra + ADOB
Mn + ADOB Cu – 6 l + 1,5 l
+1l
Nawożenie dolistne
preparatami wieloskład. na poziomie a2
(na ha)
Środki ochrony roślin
Zaprawa nasienna
Funaben Plus 02 WS
Funaben Plus 02 WS
Funaben Plus 02 WS
Herbicyd
Expert Met 56 WG – 0,35kg
Huzar Activ 387 OD
– 1l
Lentipur Flo 500 SC
– 2l
Fastac 100 EC – 0,1
Fastac 100 EC – 0,1
Fastac 100 EC – 0,1
(na ha)
Insektycyd
(l/ha)
(tylko na poziomie a2)
Fungicyd
– I zabieg
(l/ha)
Fungicyd
– II zabieg
(l/ ha)
Regulator wzrostu
(l/ ha)
Soligor 425 EC – 1
Soligor 425 EC – 1
Soligor 425 EC – 1
Menara 410 EC – 0,5
Prosaro 250 EC – 1
Prosaro 250 EC – 1
Moddus 250 EC – 0,3
Moddus 250 EC – 0,3
Moddus 250 EC – 0,3
Tabela 7.4. Żyto ozime. Plon % wzorca. Rok zbioru 2015
Poziom a1
Lp.
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
Poziom a2
SDOO
Słupia
ZSCKR
Chroberz
ZSP
Włoszczowa
SDOO
Słupia
ZSCKR
Chroberz
ZSP
Włoszczowa
95,4
107,7
63,3
111,7
109,9
76,9
1
DAŃKOWSKIE
DIAMENT
91
85
92
86
89
91
2
STANKO
89
100
90
90
93
90
3
DOMIR
83
96
100
89
97
88
4
BRASETTO F1
111
105
119
106
106
119
5
PALAZZO F1
107
105
97
105
106
108
6
DAŃKOWSKIE
AMBER
95
91
88
90
92
92
7
SU SKALTIO F1
111
95
106
112
101
101
8
ARMAND
89
81
94
81
83
85
9
SU DRIVE F1
104
108
111
110
98
108
10 SU ALLAWI F1
110
114
111
113
118
106
11 SU STAKKATO F1
111
109
117
116
114
111
12 ANTONIŃSKIE
93
82
87
88
81
84
13 RUBIN
90
87
84
89
85
84
14 SU SATELLIT F1
93
106
101
104
100
106
15 SU SPEKTRUM F1
106
110
108
108
115
111
16 TUR F1
101
106
92
99
110
101
17 BRANDIE F1
97
92
90
102
95
90
18 KWS BONO F1
103
111
96
104
96
101
19 SU PERFORMER F1
116
117
117
110
121
124
DAŃKOWSKIE
Wzorzec 2015 – wszystkie badane odmiany.
Wykaz odmian żyta ozimego znajdujących się w Krajowym Rejestrze w roku 2015
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
Gatunek/odmiana
POPULACYJNE
AGRIKOLO
AMILO
ANTONIŃSKIE
ARANT
ARMAND
BOSMO
DAŃKOWSIKE AMBER
DAŃKOWSKIE DIAMENT
DAŃKOWSKIE GRANAT
DAŃKOWSKIE NOWE
DAŃKOWSKIE RUBIN
DAŃKOWSKIE ZŁOTE
DARAN
DOMIR
HORYZO
MATADOR
POZNAŃSKIE
ROSTOCKIE
SŁOWIAŃSKIE
STANKO
WALET
Rok rejestracji
2003
1989
2013
1993
2011
2001
2010
2005
2015
1976
2013
1968
2005
2008
2011
2003
2015
2002
2004
2007
1999
SYNTETYCZNE
22
23
CAROASS
HERAKLES
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
BRENDIE F1
BRASETTO F1
GONELLO F1
GRADAN F1
KWS BONO F1
KWS DANIELLO F1
KWS LIVADO F1
KWS NIKKO F1
MINELLO F1
PALAZZO F1
STACH F1
SU ALLAWI F1
SU DRAIVE F1
SU NASRI F1
SU PERFORMER F1
SU PROMOTOR F1
SU SATELLIT F1
SU SKALTIO F1
SU SPEKTRUM F1
SU STAKKATO F1
SU SWIFT F1
TUR F1
VISELLO F1
40
PASTAR
2003
2007
MIESZAŃCOWE
2014
2009
2009
2003
2014
2015
2015
2015
2008
2009
2002
2012
2011
2015
2014
2015
2013
2010
2013
2012
2015
2013
2007
POPULACYJNA NA ZIELONKĘ
1980
7.3. Analiza wyników doświadczeń
Doświadczenia z żytem ozimym przeprowadzono w trzech punktach doświadczalnych.
Wschody były dobre i wyrównane. Długa i ciepła jesień w sezonie 2014/2015 sprawiła że rośliny
weszły w okres spoczynku zimowego w dobrej kondycji. Po zimie nie stwierdzono znaczących uszkodzeń. Stan po zimie oceniono od 8,20 w Słupi do 7,70 we Włoszczowie w skali 90.
Ruszenie wegetacji nastąpiło w I dekadzie marca. Dalsza wegetacja przebiegała prawidłowo.
W związku ze zróżnicowanymi warunkami pogodowymi zaobserwowano znaczne różnice w wyleganiu
roślin w poszczególnych punktach doświadczalnych. Wyleganie roślin w ZSCKR Chroberz spowodowane było ulewnym pochodzenia burzowego deszczem.
Suche i bardzo ciepłe lato przyczyniło się do mniejszego porażenia roślin przez choroby grzybowe.
Porażenie przez mączniaka było niewielkie i wystąpiło tylko w Chrobrzu. Natomiast rdza brunatna
wystąpiła w dość dużym nasileniu w Słupi i we Włoszczowe (5,4–5,6 na a1 w skali 90). Septorioza liści
wystąpiła w każdym z punktów doświadczalnych w średnim stopniu. Odmianami na których wystąpiło
największe porażenie przez rdzę brunatną były: Palazzo, Domir i Armand.
Zbiór doświadczenia przyspieszony z powodu wysokich temperatur i braku opadów.
Odmianami żyta najwyżej plonującymi na obydwu poziomach były w 2015 roku: SU Performer,
SU Allawi, SU Stakkato i Brasetto.
W trzyletnim cyklu badań odmianami najwyżej plonującymi były na poziomie a 1: Brasetto 113%
wzorca, SU Stakkato 113% wzorca, SU Skaltio 106% wzorca a na poziomie a2 o zwiększonej intensywności produkcji najlepiej plonowały odmiany: SU Stakkato 116% wzorca, Brasetto 108% wzorca
i Palazzo 106% wzorca.