z szacunku dla zabytków - Alma Mater

Z SZACUNKU DLA ZABYTKÓW
109
zabytkowych obiektów otrzyma w tym roku
wsparcie finansowe ze strony Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa.
Na zrealizowanie zaplanowanych prac
restauracyjnych SKOZK dysponuje kwotą 44,8 miliona złotych. Szczegółowe
informacje dotyczące planu rzeczowo-finansowego odnowy zabytków naszego
miasta na rok 2008 ze środków NFRZK
przedstawiono 19 lutego 2008 roku podczas
zebrania plenarnego SKOZK, które tym
razem odbyło się w Librarii Collegium
Maius UJ. Obradom przewodniczył prof.
Franciszek Ziejka.
nych przy ul. Botanicznej (718 tys. zł), a także na zakończenie
konserwacji elewacji Collegium Minus (670 tys. zł).
Warto podkreślić, że w roku 2008
rozpoczną się między innymi prace konserwatorskie wewnętrznych ścian ceglano-kamiennych wieży ratuszowej na Rynku
Głównym, a także remonty dachów kościoła
św. Jana Chrzciciela przy ul. św. Jana 7
oraz kaplicy św. Marii Magdaleny przy ul.
Dożynkowej 35. Ruszy też kompleksowy
remont, należącego do Muzeum Narodowego, pałacu Czapskich przy ul. Piłsudskiego
10–12.
SPRAWOZDANIE
ZA ROK 2007
3,4 MILIONA
NA WZGÓRZE WAWELSKIE
M. Grychowski
M. Grychowski
Sprawozdanie z realizacji planu odnowy
Z dokumentacji zaprezentowanej podzabytków Krakowa za rok 2007 przedstawił
czas spotkania przez prof. Bogusława KrasTadeusz Murzyn, dyrektor Zarządu Rewanowolskiego wynika, że 3,4 miliona złotych
loryzacji Zespołów Zabytkowych Krakowa,
pochłoną remonty prowadzone na Wzgórzu
informując, że w ubiegłym roku SKOZK
W tym roku rozpoczną się prace konserwatorWawelskim. Dotacja wykorzystana zodysponował rekordową kwotą prawie 46
skie wewnętrznych ścian ceglano-kamiennych
stanie na kontynuację prac remontowych
milionów złotych. – Pozyskane środki wywieży ratuszowej na Rynku Głównym
budynku nr 7 oraz konserwację murów
korzystano w pełni, prowadząc prace w 121
kleszczowych. Dodatkowo 700 tysięcy złotych przeznaczone obiektach na 173 zadaniach – mówił. – Rok 2007 był też szczególny
zostanie między innymi na wykonanie izolacji podziemia archi- pod innym względem. Po raz pierwszy bowiem pozyskano pieniąkatedry na Wawelu, rozpoczęcie remontów konserwatorskich dze z funduszy unijnych, wykorzystując je na prace restauracyjne
dziedzińca i biblioteki oraz na
w zespole klasztornym oo. Benedyktynów w Tyńcu.
zakończenie prac badawczych
w kryptach katedry. Niemałą
DRAMATYCZNY APEL
kwotę, bo 2,9 miliona złotych,
na zakończenie remontu Domu
Podczas spotkania zwrócono
Wolskiego oraz kontynuację
uwagę na dramatyczną sytuację
remontu Schindlerówki i furty
personalną w wojewódzkiej
otrzyma klasztor oo. Kamedusłużbie ochrony zabytków oraz
łów. Prawie 2 miliony złotych
ZRZZK. Z powodu niskich wyprzewidziano na zakończenie
nagrodzeń, plasujących się na
remontu tak zwanej Wielkiej
granicy minimum socjalnego,
Ruiny oraz muru oporowego
rezygnuje z pracy coraz więcej
w zespole klasztornym oo.
fachowców, a co gorsza – na
Benedyktynów w Tyńcu. Po
Wkrótce ruszy też remont sąsiadującego z redakcją „Alma Mater”
pałacu Czapskich przy ul. Piłsudskiego 10–12
ich miejsce nie ma chętnych.
milionie złotych przeznaczono
na kontynuację remontu kompleksowego wraz z przedprożami – Osobie po studiach mogę zaproponować jedynie 900 złotych
w pałacu „Pod Krzysztofory” oraz na kontynuację konserwacji netto, a pracownik z 35-letnim stażem zarabia 1300 złotych – podwnętrza w kościele Bernardynów.
kreślał wojewódzki konserwator zabytków Jan Janczykowski.
Z dotacji SKOZK skorzysta także Uniwersytet Jagielloński, – W ubiegłym roku z powodu niskich zarobków z urzędu odeszło
który otrzyma w tym roku w sumie blisko 6 milionów złotych, 10 osób, a w tym już kolejnych pięć zgłosiło, że szuka innej pracy.
między innymi na rozpoczęcie rewitalizacji Ogrodu Profesorskie- W tej sytuacji możemy nie poradzić sobie z obsługą spraw do
go wraz z elewacją Collegium Maius od strony ogrodu (800 tys. nas kierowanych, których w ubiegłym roku było około 14 tysięcy!
zł), zakończenie remontu dachów w Zespole Klinik Neurologicz- Jeśli zatem czarny scenariusz się sprawdzi, to zagrożona może
82
ALMA MATER
być realizacja tegorocznych planów renowacyjnych. Członkowie
SKOZK jednomyślnie orzekli, że do tego dopuścić nie można. Z uwagi
więc na skalę problemu postanowili wystosować apel do wojewody
małopolskiego oraz ministrów kultury i spraw wewnętrznych o pilne
i pozytywne rozpatrzenie tej sprawy.
PROJEKT „MOJA OJCZYZNA”
Przewodniczący SKOZK prof. Franciszek Ziejka poinformował także o nowej i ważnej inicjatywie Komitetu, jaką jest projekt
„Moja ojczyzna”, realizowany pod patronatem Prezydenta RP, we
współpracy z Kurią Metropolitalną, Urzędem Marszałkowskim Województwa Małopolskiego, Zamkiem Królewskim na Wawelu oraz
Komitetem Kopca Kościuszki. – Projekt przewiduje, że począwszy od
kwietnia bieżącego roku, co tydzień będzie przyjeżdżać do Krakowa
50 uczniów z najuboższych rejonów naszego kraju, nie płacąc za to
ani złotówki – podkreślał prof. Franciszek Ziejka. – Przewidujemy,
że dzięki temu przedsięwzięciu do końca roku około 1400 uczniów
z II klas gimnazjalnych z województw zachodniopomorskiego i warmińsko-mazurskiego po raz pierwszy zobaczy Kraków.
Grupy młodzieży będą przebywać w naszym mieście cztery
dni, podczas których odwiedzą Wawel oraz najpiękniejsze zakątki
Krakowa, w tym kwartał uniwersytecki, a ponadto kopalnię soli
w Wieliczce, Wadowice i Kalwarię Zebrzydowską. – Chodzi o to,
by poprzez kontakt z zabytkami Krakowa i miejscami związanymi
z życiem Jana Pawła II przybliżyć młodym ludziom naszą historię
i kulturę narodową – akcentował profesor. – By nauczyć ich szacunku
dla polskiej tradycji i dziedzictwa narodowego.
Rita Pagacz-Moczarska
CENTRUM BADAŃ HOLOKAUSTU NA UJ
U
A. Wojnar
niwersytet jest od tego, żeby badać prawdę, przekazywać ją z którego większość krakowskich Żydów rozpoczęła wędrówkę
młodym ludziom i pamiętać – mówił rektor UJ prof. Karol do wieczności. Działa także Apteka pod Orłem, w której Polacy
Musioł podczas uroczystej inauguracji działalności Centrum ratowali Żydów na terenie getta.
Badań Holokaustu na Wydziale Studiów Międzynarodowych
Do szczegółowych zadań Centrum Badań Holokaustu należy
i Politycznych UJ, która odbyła się 17 stycznia 2008 roku rozpowszechnianie wiedzy o Holokauście i innych ludobójstwach
w Librarii Collegium Maius
poprzez działalność edukacyjUJ. – Holokaust jest częścią
ną, organizację konferencji,
historii współczesnej, ale też
seminariów, szkół letnich,
historii faszyzmu, jest częścią
zjazdów, odczytów, wykładów,
tradycji europejskiej, z którą
spotkań, wystaw, publikacji
musimy się pogodzić i którą
własnych wydawnictw, opramusimy zrozumieć – stwiercowania strony internetowej,
dził rektor.
tworzenia elektronicznych
Jest to pierwsza tego typu
baz danych oraz opracowyjednostka w Polsce, której
wania innowacyjnych metod
podstawowym celem jest pronauczania i materiałów edukawadzenie badań naukowych
cyjnych przeciwdziałających
oraz zajęć dydaktycznych
antysemityzmowi, rasizmowi,
dotyczących Holokaustu, jak
ksenofobii i dyskryminacji.
również obszarów badawCentrum będzie także prowaczych bezpośrednio z nim Uroczyste otwarcie Centrum Badań Holokaustu, przemawia prezydent dzić dokumentację badań nad
Krakowa prof. Jacek Majchrowski
związanych. Uczeni z całego
Holokaustem prowadzonych
świata będą mieli więc okazję przyjechać na Uniwersytet Ja- w różnych ośrodkach akademickich w Polsce.
Centrum zapewni studentom i nauczycielom szeroki dostęp
gielloński i prowadzić badania naukowe w tej dziedzinie. Sam
Kraków to w historii Żydów miasto szczególne. Przede wszystkim do istniejących w Europie, Izraelu i USA zasobów edukacyjz powodu bliskiego sąsiedztwa największego na świecie cmen- nych dotyczących pamięci o historii i kulturze Żydów w Polsce.
tarza żydowskiego na terenie byłego obozu zagłady Auschwitz- Zobowiązuje się także do udzielania pomocy osobom trzecim
Birkenau. Po drugie, dlatego, że przed drugą wojną światową 25 zajmującym się popularyzacją wiedzy o Holokauście i innych
procent mieszkańców Krakowa stanowili właśnie Żydzi. – Po ludobójstwach, upowszechnianiem pamięci o Holokauście oraz
zakończeniu wojny okazało się, że tej ludności nie ma, że skoń- publikacjami na ten temat. Przewidziane jest też prowadzenie szeczył się tysiącletni okres kultury żydowskiej, religii żydowskiej, rokiej współpracy z międzynarodowymi i krajowymi instytucjami
Żydów w Krakowie – podkreślił obecny na uroczystości prezydent o podobnym charakterze i podobnych celach, w szczególności
Krakowa prof. Jacek Majchrowski. – Te pustki coraz częściej z Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau (PMAB), z którymi
wypełniamy, między innymi właśnie przez prowadzenie badań nad UJ zawarł umowę o współpracy.
zjawiskiem Holokaustu. Tu również świadomie zaczynamy powrót
Dyrektorem Centrum została dr Jolanta Ambrosewicz-Jacobs,
do tradycji. Potwierdza to odtworzony plac Bohaterów Getta, natomiast w skład Rady Naukowej Centrum weszli: prof. Wie-
ALMA MATER
83
A. Wojnar
sław Kozub-Ciembroniewicz
siadów, Z kroniki Auschwitz.
(przewodniczący), prof. Czesław
Uczestnicy przeglądu, który
Porębski, prof. Zdzisław Mach
odbywał się w Instytucie Euoraz dr Magdalena Góra.
ropeistyki UJ w PrzegorzaPodczas inauguracji CBH
łach, mieli też okazję spotkać
UJ odbyła się także prezentacja
się z wybitnym reżyserem
monografii naukowej Dyktatury
Andrzejem Wajdą.
i tyranie. Szkice o niedemokraCentrum planuje zortycznej władzy autorstwa prof.
ganizowanie w lipcu, we
Wiesława Kozuba-Ciembroniewspółpracy z American
wicza oraz Marka Bankowicza.
Jewish University w Los
Doktor Jolanta AmbrosewiczAngeles, Międzynarodowej
-Jacobs przedstawiła natomiast
Szkoły Letniej „Nauczanie
plany i strategię działalności
o Holokauście”.
jednostki. – Holokaust podważył
Otwarcie Centrum zbiegGoście podczas otwarcia Centrum w Collegium Maius
fundamenty cywilizacji. Zaplało się w czasie z obchodami
nowała go i zrealizowała władza
XI Dnia Judaizmu w Kośpaństwowa. Dlatego ważna jest wiedza na temat mechanizmów ciele Katolickim. W krakowskiej bazylice oo. Franciszkanów
jego powstawania, by nigdy w przyszłości nic takiego już się nie odprawiona została msza, podczas której wspólnie modlili się
wydarzyło.
między innymi kardynał Stanisław Dziwisz, rabin Krakowa Boaz
12 marca 2008 roku Centrum Badań Holokaustu, Instytut Pasz i przedstawiciele miejscowej gminy żydowskiej. W homilii
Europeistyki UJ oraz Biuro Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci metropolita krakowski stwierdził: – Niech towarzyszy nam braNarodowej Oddział w Warszawie zorganizowały przegląd filmów terski dialog, który będzie dominował w naszych codziennych
Holokaust w polskim filmie. Licznie zgromadzona publiczność odniesieniach. W tym duchu powinniśmy rozwiązywać trudne
obejrzała pięć filmów: Korczak, Jeszcze tylko ten las, Kornblu- zaszłości i prosić Boga o miłosierdzie, wystrzegając się wszelkiej
menblau, Życie za życie. Relacje osieroconych dzieci, wnuków, są- nieufności, a tym bardziej wrogości.
AWoj
DZIEŃ CHOREGO W UNIWERSYTECKIM
SZPITALU DZIECIĘCYM W KRAKOWIE
Ś
wiatowy Dzień Chorego ustanowiony został przez Jana Pawła II
11 lutego 1992 roku – w liturgiczne wspomnienie Najświętszej
Maryi Panny z Lourdes. Papież wskazywał najbardziej skomplikowane problemy chorych i służby zdrowia, które powinny być
rozwiązane wspólnym wysiłkiem. W tym roku Benedykt XVI
w orędziu ukazuje związek pomiędzy tajemnicą Eucharystii, rolą
Maryi w planie zbawienia, doświadczeniem choroby i zobowiązaniami ze strony duszpasterstwa chorych.
Dzień ten obchodzony jest w Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym w Krakowie od 1996 roku. Dwukrotnie miał charakter
głównej uroczystości w archidiecezji krakowskiej, skupiając
wielu kapelanów szpitalnych i gości. W tym szczególnym dniu
z chorymi dziećmi i ich opiekunami jest zawsze metropolita
krakowski lub biskup pomocniczy. Poprzez sprawowaną mszę
świętą i wspólną modlitwę ukazuje on solidarność chrześcijańską
z chorym. Ciężka choroba jest bowiem jedną z tych trudnych
sytuacji, które zmuszają człowieka do refleksji nad sensem życia,
jego relacją z Bogiem i innymi ludźmi. Zazwyczaj towarzyszy jej
doświadczenie osamotnienia, pomimo usilnego wsparcia ze strony
bliskich i medycznego personelu. Wówczas trudność przekazania
wewnętrznych przeżyć jest bardziej dokuczliwa niż sama choroba. Człowiek stopniowo odkrywa, że nie ma siły, lub nie potrafi
84
ALMA MATER
tych przeżyć opisać słowami. Wbrew niektórym opiniom choroba
w niczym nie przypomina rekolekcji czy atmosfery pielgrzymki.
Wykorzystywanie tego porównania jest pewnym uproszczeniem,
które usprawiedliwia tylko zachęta do modlitwy i wewnętrznej
przemiany. W wielu wypadkach nie pomaga cierpiącemu również
zapewnienie, że jest z nim Bóg.
Skuteczność wsparcia uzależniona jest od osobistej wiary
i życiowego doświadczenia, które nie musi być związane z wiekiem
opiekuna. Trudno sobie wyobrazić, jak pomaga odzyskać choremu
wiarę, podczas gdy sam wątpi lub ją utracił. Chory przede wszystkim potrzebuje przykładu, jak ma się zmagać z trudnościami losu,
oraz zainteresowania swoją osobą, co trafnie ujął grecki filozof
Epikur z Samos (341–270 p.n.e.): Nie tak bardzo jest potrzebna
pomoc przyjaciół, ile wiara w ich pomoc.
Wsparcie w ciężkiej chorobie musi obejmować zarówno umacnianie zdrowia fizycznego, jak i psychicznego. Staje się to możliwe
tylko wówczas, gdy medyczny opiekun wykracza poza granice
urzędowego wykonywania swoich obowiązków, a członkowie
rodziny nie ograniczają się do stworzenia pozorów solidnej opieki.
Troska o chorego musi być uprzedzająca, dyskretna i wytrwała.
Ks. Lucjan Szczepaniak SC