Zasady Uproszczonej Techniki Uprawy (UTU) i konserwacja gleby

Zasady Uproszczonej Techniki Uprawy (UTU) i konserwacja gleby

12
Agrotechnika
Zasady Uproszczonej Techniki Uprawy (UTU)
i konserwacja gleby na przykładzie buraka cukrowego
Katarzyna Marczyńska
W nowoczesnej uprawie roli obserwuje
się przechodzenie z metod klasycznych
do uproszczonych tj. uprawa bezorkowa tzn.; uprawa powierzchniowa lub
siew bezpośredni w ścierń lub mulcz.
Powodem tych zmian są względy ekonomiczne i przyrodnicze. Stosowanie
uproszczeń w uprawie roli wymaga od
rolnika rozsądnego postępowania, które pozwoli ograniczyć ujemne skutki tej
uprawy, ale jednocześnie umożliwi wykorzystać jej zalety.
Warto stosować Uproszczoną Technikę Uprawy
Uproszczona Technika Uprawy (UTU)
jest alternatywą do konwencjonalnych
upraw bez orki. Pozostaje zatem zadać
sobie pytanie: Dlaczego warto stosować
system UTU w swoim gospodarstwie?
Uproszczenia w uprawie roli pozwalają:
– uzyskać takie same, albo nawet wyższe
plony niż te, osiągane w tradycyjnym
systemie z orką,
– obniżyć koszty produkcji poprzez obniżenie wydatków na: olej napędowy,
robociznę, części zamienne, amortyzację maszyn,
– zastosować system produkcji stabilny
i długoterminowy, aby z roku na rok
poprawiać jakość gleby,
– dostosować się do przepisów środowiskowych krajowych i tych, narzucanych przez Unię Europejską, które
utrudniają pracę rolników, a które z
roku na rok będą zaostrzane.
– proste – aby
zaoszczędzić
szybko zużywające się części i
ograniczyć liczbę potrzebnych
maszyn,
– efektywne
– aby zaspokoić
potrzeby agronomiczne. Podorywka musi
doprowadzić do
wzrostu chwaWysiew buraków cukrowych przy pomocy zestawu do uprawy Stripp-Till
stów, wyrów(głębosz plus siewnik punktowy)
nać pole i aktywować rozkład
resztek poprzez pozostawienie ich na
3. Płodozmian ma na celu stworzenie
powierzchni. Ziarno musi być wysiane
zrównoważonego systemu uprawy dla
w dobrych warunkach gwarantujących
zachowania i systematycznego podnowzrost i rozwój korzeni roślin.
szenia żyzności gleby oraz w dłuższym
2. Międzyplon wzbogaca glebę w subczasie uprawy dla ograniczenia zastancje organiczne, dostarczając pochwaszczenia. Odpowiedni płodozmian
trzebnej do życia energii organizmom
może pomóc w zwalczaniu niektórych
glebowym (dżdżownicom), zapobiega
powracających problemów dotyczących
erozji gleby przez jej przykrycie oraz powystępowania chwastów lub chorób.
prawia strukturę gleby i jej porowatość.
Dla uzyskania pozytywnefo efektu mięTylko stosowanie tych trzech zasad jeddzyplon powinien wyprodukować więcej
nocześnie przyniesie pożądany efekt. Skoniż 4 t suchej masy.
ro można robić coś w zgodzie z naturą,
Trzy zasady UTU
Idea uprawy UTU jest prosta i polega na
maksymalnym ograniczeniu ilości prac w
polu. Opiera się ona na trzech podstawowych zasadach Uproszczonej Techniki
Uprawy: pracach polowych, płodozmianie oraz międzyplonie.
1. Prace polowe powinny być (z punktu
widzenia rolnika):
– szybkie – aby ograniczyć zużycie oleju
napędowego i liczbę przepracowanych
godzin,
BURAK CUKROWY 2/2011
Agrotechnika
zmniejszając tym samym koszty nakładu,
to dlaczego nie?
Rolnictwo i przemysł podlegają stałej
ewolucji i zagadnienia, na które jeszcze
parę lat temu nie zwracano większej
uwagi teraz znalazły się w jej centrum
zainteresowania. Zmiany związane są
głównie z ochroną środowiska. Dlatego
powinniśmy się czuć zobowiązani nie
tylko do nadążania za postępującym rozwojem, ale również do poprawy istniejących już form rolnictwa.
Zaczynając kilka lat temu studia doktorskie na Wydziale Rolniczym nie
miałam pojęcia o istnieniu tak szerokiego spektrum nowoczesnej idei rolnictwa. Nieznane mi były dotąd metody
uproszczonej techniki uprawy. Dopiero
rzetelna praca oraz cenne wskazówki i
wiedza Pana Thibault Perrier pozwoliły
obiektywnie ocenić funkcjonowanie tego
systemu. Sam bowiem jest rolnikiem,
który kiedyś postanowił zaryzykować
i wypróbować uproszczoną technikę
uprawy, mimo tego, że sposób bezorkowy był mało popularny i jakże wtedy
odległy. Dzięki spotkaniom z rolnikami z
Kanady i Francji mógł pogłębiać wiedzę i
zdobywać nowe doświadczenia na temat
uproszczonej techniki uprawy. Spotkania
te pomogły w przekazywaniu informacji
i doświadczeń kolejnym rolnikom. Dziś,
po wielu latach doświadczeń można
śmiało potwierdzić słuszność jego decyzji. Bogatszy nie tylko o wiedzę praktyczną, ale i teoretyczną nie musi powtarzać
błędów, na których sam się uczył. System
funkcjonuje prawidłowo, idea rozwija się.
Błędem rolnika byłoby zatem nie skorzystać z tych doświadczeń i z wiedzy jaka
istnieje na temat uproszczonej techniki,
a przecież już prawie od 30 lat (odkąd
zaczęto stosować ten system uprawy),
mamy możliwość przyswajania wiedzy i
nauki, opartej na wieloletniej praktyce i
doświadczeniach.
terystyczną tego
systemu jest pozostawianie resztek pożniwnych
pochodzących z
międzyplonu na
powierzchni gleby
(mulczowanie).
Resztki na powierzchni ziemi
odgrywają rolę fizyczną. Są warstwą
zabezpieczającą
przed czynnikami
Buraki cukrowe wysiane na polu gdzie uprawiany był poplon
zewnętrznymi,
często agresywnystem i zrezygnowali z uproszczonej techmi, jak deszcz czy wiatr. Przeciwerozyjne
niki. Dlatego też, przed zmianą sposobu
okazuje się tu działanie mulczu, który
stanowią wymieszane lub nie wymieuprawy warto się zastanowić jaki mamy
cel agronomiczny i w jaki sposób chcemy
szane z glebą resztki masy organicznej
ten cel osiągnąć?
międzyplonu lub plonu głównego. Są to
martwe liście, łodygi, odchody, a także
Stosując bezorkowy system uprawy,
należy zwracać szczególną uwagę na
organizmy żywe, które wiążą się z tymi
następstwo roślin. Ze względów orgaodpadkami: grzyby, bakterie, owady, ślinizacyjnych i sprzętowych konieczne
maki, dżdżownice. W ten sposób ziemia
staje się ograniczenie ilości uprawianych
ma podwójną ochronę: roślinność orgagatunków, jak również uprawa tych saniczną i mulcz. W klasycznym rolnictwie
mych gatunków roślin po sobie. Zaletą
mulcz w zasadzie nie istnieje – resztki
uproszczonej techniki uprawy jest możmasy organicznej są grzebane w ziemi. W
liwość ograniczenia parku narzędzi i
nowej technologii na polu pozostawia się
resztki poprzednich upraw i poplony.
maszyn rolniczych w gospodarstwie. OdTen system uprawy wpływa korzystnie
powiednio dobrany agregat uprawowosiewny wykonuje zabiegi, które wymagana ochronę środowiska, zwiększając różnorodność i aktywność biologiczną miją przynajmniej kilku rodzajów narzędzi
kroorganizmów glebowych. Chroni rówpotrzebnych do wykonania tradycyjnych
nież przed nadmiernym wymywaniem
uprawek. UTU opiera się na konserwacji
gleby i i jej biologicznej aktywności, która
składników pokarmowych, zwłaszcza
jest istotnym elementem przy uzyskaniu
azotanów.
pełnego efektu uprawy. Cechą charakSystem uproszczonej techniki uprawy
funkcjonować będzie niezależnie od
tego jaką mamy ziemię, w jakim klimacie
mieszkamy i jakie rośliny chcemy uprawiać. Na poprawność działania systemu
nie ma określonej recepty, przepisu.
Każdy rolnik musi dopasować te
czynniki do swojego gospodarstwa
Utrzymanie żyzności i biologicznej
aktywności gleby
Zasadniczy element Uproszczonej Techniki Uprawy (od strony gleby) to podejście rolnika do gleby, a zasadą podstawową – dążenie do utrzymania żyzności
i biologicznej aktywności gleby. Kiedy
gleba jest żywotna – system funkcjonuje.
Często spotykamy się z rolnikami którzy
kiedyś próbowali siać systemem bezorkowym, niestety narzekają na ten sy2/2011 BURAK CUKROWY
Ta idea rolnictwa pasuje dla każdej uprawy i na każdej ziemi. Rolnikowi pozostaje jedynie dostosowanie jej do swojego
środowiska. Gleba służy nie tylko do zaspokajania potrzeb roślin w niej uprawia-
Buraki cukrowe po wschodach, w międzyrzędziach widoczne są resztki kukurydzy
Oferujemy siewniki KLEINE Unicorn 3 6-12 rzędowe
wyremontowane oraz
inne maszyny rolnicze
www.lesny.poznan.pl
Tel. kom: 0502 613 576
13
14
Agrotechnika
kurydzy były rozłożone na powierzchni
pola po zastosowaniu agregatu Compil,
a system korzeniowy międzyplonu żyta
wystarczył do stabilizacji struktury gleby.
Cała ziemia była tym samym chroniona,
życie biologiczne mogło się rozwijać, a na
wiosnę ziemia i resztki kukurydzy były
naruszone tylko pod rzędy buraków.
Między burakami struktura gleby została nienaruszona. Na plantacji zaobserwowano mniej uciążliwe zachwaszczenie
niż na innych polach. Pozostał jedynie
problem wizualny, gdyż na pierwszy rzut
oka, pole wyglądało naprawdę brzydko.
Nowa strona www.rolnictwo-utu.pl
Prawidłowo wykształcony systemy korzenio-
Słonecznik, w tle poplon – mieszanka z gryki
wy buraka cukrowego
rzodkwi, peluszki i faceli
nych, sama w sobie też ma swoje określone potrzeby, o których warto pamiętać.
Źle zarządzana może podlegać degradacji, a to przecież warsztat produkcji,
przedstawiający ogromny, o określonej
wartości, kapitał dla każdego rolnika.
Warto jest więc dbać o jej naturalny potencjał plonotwórczy, jak również o niego zabiegać.
pożniwne i stworzyć dogodne warunki
do kiełkowania chwastów i poplonów. W
tym samym czasie należy wysiać międzyplon. Można tu zastosować mieszankę:
słonecznik, gryka, facelia, rzodkiew oraz
różne gatunki roślin motylkowych. Następnie na wiosnę wysiać buraki bezpośrednio przy pomocy zestawu Strip-Till.
Uprawa buraków cukrowych w systemie UTU
Burak cukrowy jest jedną z ważniejszych
roślin rolniczych. Historia jego uprawy
liczy ponad 200 lat. W uproszczonej
technice uprawy podstawowym celem
jest kształtowanie optymalnych warunków dla wschodów, kiełkowania, wzrostu i rozwoju tej rośliny.
W jaki sposób uprawiać buraki cukrowe?
Po których roślinach warto je uprawiać ?
Co ile lat ? Jaki międzyplon będzie najlepszy? Jakim sprzętem dysponujemy,
by można było siać na wiosnę? Odpowiedź na te pytania przedstawię za pomocą dwóch przykładów.
Buraki po zbożach ozimych
Siew poplonu może nastąpić od razu po
żniwach (koniec lipca/początek sierpnia),
aby rośliny miały czas na rozwój przed
zimą (poplon w fazie kwitnienia będzie
bardziej wrażliwy na mróz). Jeżeli w
trakcie zbioru warunki są dobre i nie jest
zniszczona struktura gleby, można uprawiać glebę na głębokości 5 cm, od razu
za kombajnem, tak by wyrównać resztki
W celu uzupełnienia braku informacji
na temat Uproszczonej Techniki Uprawy została utworzona strona internetowa: www.rolnictwo-utu.pl. Założeniem
naszej strony ma być jej „żywotność”.
Nasza strona ma żyć, tak samo jak żyje
nasza ziemia.
Zachęcamy wszystkich do wspólnej wymiany doświadczeń i do przysyłania nam
zdjęć z komentarzem, które będziemy
mogli umieścić na stronie internetowej.
Buraki cukrowe
po kukurydzy
Idea pozostaje ta
sama. Bezpośrednio po zbiorze
można uprawiać
i w jednym czasie
siać międzyplon
(żyto – gdyż w tym
terminie inne rośliny nie przyniosą oczekiwanego
efektu). Następnie
na wiosnę wysiać
buraki bezpośrednio przy pomocy
Strip-Till. Drugi
wariant był po raz
pierwszy wypróbowany w 2010
roku w Gospodarstwie Rolnym
Barycz (Ryczeń),
a uzyskane wyniki zachęcają do
dalszego rozwoju tego kierunku
uprawy. Rzeczywiste resztki kuBURAK CUKROWY 2/2011