Paweł Frąckiewicz, Stanisław Lenart

WPŁYW UPROSZCZONYCH SYSTEMÓW UPRAWY
ROLI NA WYBRANE WSKAŹNIKI JAKOŚCI GLEBY
Effect of soil tillage systems on selected indicators of soil quality
Paweł Frąckiewicz, Stanisław Lenart
Katedra Agronomii; Wydział Rolnictwa i Biologii; Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
WSTĘP
Utrzymanie jakości gleby odgrywa kluczową rolę dla
działalności człowieka i przetrwania ekosystemów. Nie tylko
zapewnia bezpieczeostwo żywnościowe ale i wpływa na
jakośd wody i powietrza, różnorodnośd biologiczną, zmiany
klimatyczne czy zdrowie ludzi. Jednym z powodów
występowania lub nasilania się degradacji gleby jest
tradycyjna, płużna uprawa roli. Konieczne staje się zatem
poszukiwanie uproszczonych systemów uprawy roli przy
jednoczesnym zachowaniu zadowalającego poziomu
plonowania roślin uprawnych.
Celem badao była ocena wpływu systemów uprawy roli na
wybrane właściwości fizyczne i chemiczne gleby, decydujące
o jej jakości.
WYNIKI
MATERIAŁ I METODY
Długotrwałe (40-letnie) doświadczenie polowe w Chylicach,
zmodyfikowane w 2011 r., czarna ziemia właściwa, glina
piaszczysta.
Systemy uprawy roli:
• płużny od 1975 r. (Pł)
• siew bezpośredni od 1975 r. (SB)
• bezpłużny / po uprawie płużnej 1975-2010 (Bp/Pł),
• bezpłużny / po siewie bezpośr. 1975-2010 (Bp/SB).
Badania przeprowadzone w 2014 roku obejmowały
następujące właściwości gleby: zawartośd Corg w warstwie
0-50 cm (metoda spalania katalitycznego), gęstośd
objętościowa, odpornośd gleby na rozmywanie (metoda
przesiewania na mokro), wilgotnośd aktualna warstwy
powierzchniowej w trakcie sezonu wegetacyjnego (pomiar
sondą TDR).
AB
Bp/Pł
Bp/Pł
Bp/SB
Bp/SB
AB
Wykres 3. Wilgotnośd aktualna gleby w okresie
wegetacji roślin w zależności od systemu
uprawy roli
Wykres 1. Koncentracja Corg w
poszczególnych warstwach gleby w
zależności od systemu uprawy roli
Jednakowe litery podane przy średnich obiektowych oznaczają
brak istotnych różnic między nimi.
Wykres 2. Zasoby Corg w
warstwach gleby 0-20 cm oraz
0-50 cm w zależności od
systemu uprawy roli
WNIOSKI
1. Siew bezpośredni chroni zasoby węgla organicznego w glebie, w
szczególności w warstwie powierzchniowej.
2. Długotrwałe stosowanie siewu bezpośredniego wpływa korzystnie
na wilgotnośd aktualną powierzchniowej warstwy gleby.
3. Po 3 latach od konwersji siewu bezpośredniego na uprawę
bezpłużną, wodoodpornośd makroagregatów glebowych utrzymuje
się na znacznie wyższym poziomie niż w warunkach uprawy płużnej.
Tabela 1. Wodoodpornośd wybranych frakcji
makroagregatów glebowych, wyrażona za
pomocą średniej ważonej średnicy agregatu
wodoodpornego (MWDg) [mm]