Rodzina katolicka - Rewolucja w stosunkach rodzinnych

Rodzina katolicka - Rewolucja w stosunkach rodzinnych
sobota, 13 czerwca 2009 14:00
Zmienione zasady ustalania rodzicielstwa, ułatwienie kontaktów z dziećmi po rozwodzie oraz
ograniczenia w wypłacie alimentów – to niektóre nowości.
To skutek liczącej ponad 100 zmian noweli kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z 6 listopada
2008 r. (DzU nr 220, poz. 1431), a także procedury cywilnej w zakresie spraw rodzinnych.
Ojciec z DNA
Uznanie dziecka (przez mężczyznę, który nie jest mężem matki) nie będzie aktem jego woli, ale
wiedzy. Krótko mówiąc, będzie zależało od tego, czy rzeczywiście jest biologicznym ojcem.
Podczas składania takiego oświadczenia wątpliwości ma prawo zgłosić kierownik urzędu stanu
cywilnego, co może skutkować procesem i badaniami DNA. Łatwiejsze będzie też uchylenie się
od uznania, co formalny ojciec będzie mógł zrobić w ciągu pół roku od dowiedzenia się, że nie
jest ojcem, byle tylko dziecko nie skończyło 18 lat.
Stare uznania dziecka pozostaną jednak w praktyce niewzruszone: do nich stosować się będzie
stare przepisy.
Nie wszyscy chwalą te zmiany: – Wydaje się, że nie służy interesom dziecka możliwość
cofnięcia uznania po latach, kiedy zawiązało ono relacje z takim ojcem. Więzy biologiczne
współwyznaczają relację ojcostwa, ale nie wyczerpują jej – uważa Piotr Bodył Szymala,
specjalista od prawa rodzinnego.
Wynajęta, czyli surogatka
Kolejna nowość to przesądzenie, że matką jest ta kobieta, która dziecko urodziła. Tak więc tzw.
surogatka, która urodziła dziecko z uzyskanego in vitro zarodka innych osób, będzie prawnie
matką. – Brak takiej regulacji wobec obecnego rozwoju nauk spowodował lukę prawną –
wskazują Katarzyna Kierzkowska i Małgorzata Racka, autorki pracy na ten temat na
Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu.
1/3
Rodzina katolicka - Rewolucja w stosunkach rodzinnych
sobota, 13 czerwca 2009 14:00
Czy „umowy o urodzenie” są skuteczne? – Bywają umowy, np. o wychowanie dziecka, na które
dziecko nie ma wpływu – liczy się jego dobro. Można więc sobie wyobrazić, że wynajęcie matki
będzie dla zarodka korzystne – odpowiada adwokat Maciej Bednarkiewicz, były prezes
Naczelnej Rady Adwokackiej.
Kontakty, alimenty
Duże zmiany wprowadzono w dziedzinie kontaktów z dziećmi po rozwodzie, a także alimentów i
uprawnień samych dzieci.
Kontakty z dziećmi to najboleśniejsze kwestie w sporach rodzinnych. Wydawałoby się, iż nie
powinno być problemu w tym, że ojciec chce się spotkać z dzieckiem dwa razy w tygodniu. – W
tych wypadkach jest to walka między dorosłymi, a dzieci są, niestety, tylko orężem – wskazuje
adwokat Ewa Milewska-Celińska specjalizująca się w prawie rodzinnym.
Słabością prawa rodzinnego jest słaba egzekucja uprawnienia do kontaktów z dzieckiem.
Dlatego do kodeksu wpisano wyraźnie, że każde z rodziców ma prawo i obowiązek
utrzymywania kontaktów z dzieckiem, nawet jeśli nie przysługuje mu władza rodzicielska. Takie
gwarancje dano również rodzeństwu dziecka, jego dziadkom i powinowatym w linii prostej.
Istotna zmiana dotyczy alimentów. Rodzic będzie mógł uchylić się od obowiązków
alimentacyjnych względem pełnoletniego dziecka, jeżeli łączą się one z nadmiernym dla niego
uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie stara się samo o możliwości samodzielnego utrzymania.
Obecnie rodzice zobowiązani są do alimentów tak długo, jak długo dziecko nie zdoła utrzymać
się samodzielnie, w praktyce, z powodu studiów, do 26 lat.
Zastępcze matki w innych krajach
- USA: Kilka stanów, m.in. Floryda, dopuszcza kontrakty bezdzietnych małżeństw z zastępczą
matką, przyznając prawa rodzicielskie „zleceniodawcom”. Kilka innych wprowadziło zakaz
2/3
Rodzina katolicka - Rewolucja w stosunkach rodzinnych
sobota, 13 czerwca 2009 14:00
takich praktyk.
- NIEMCY: Matką dziecka jest wyłącznie jego biologiczna matka. Nie ma matki zastępczej,
zarówno w wyniku zabiegu in vitro, jak i innych metod. Takie praktyki są zabronione ze
względów etycznych, moralnych i obyczajowych pod groźbą kary do trzech lat więzienia.
- KANADA: Surogatki mogą rodzić parom dzieci, pod warunkiem jednak, że robią to bez
czerpania z tego tytułu korzyści finansowych. Kanada przyjęła takie regulacje w 2004 r. W
prowincji Quebec jakakolwiek umowa zawarta między surogatką a parą w świetle prawa nie jest
wiążąca.
- GRUZJA: Zgodnie z tutejszym prawem działalność surogatek jest legalna. Wynajęta matka nie
ma władzy rodzicielskiej nad urodzonym przez nią dzieckiem.
Marek Domagalski
Źródło: Rzeczpospolita
3/3