KL.III - Gimnazjum Strzelce

Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne - geografia klasa III
Podręcznik : PULS ZIEMI 3
Wydawnictwo: Nowa Era
Dział: Położenie oraz środowisko przyrodnicze Polski.
Ocena dopuszczająca:
-uczeń wymienia i wskazuje na mapie państwa sąsiadujące z Polską
-podaje skrajne punkty Polski
-pokazuje przebieg granicy Europy i Azji
-podaje nazwy głównych jednostek tektonicznych na terenie Europy i Polski
-wymienia nazwy er w dziejach Ziemi
-podaje nazwy zlodowaceń i ich zasięgi
-wymienia pasy rzeźby powierzchni Polski
-podaje nazwy największych rzek i jezior Polski i pokazuje je na mapie
-wymienia strefy klimatyczne Europy
-wymienia klimatyczne pory roku w Polsce
-określa położenie Bałtyku
-podaje przyczyny zanieczyszczenia Bałtyku
-wymienia główne typy gleb występujące w Polsce
- wskazuje obszary Polski o najbardziej żyznych glebach
-wymienia typy zbiorowisk roślinnych w Polsce
-wymienia gatunki chronione zwierząt i roślin w Polsce
Ocena dostateczna:
-uczeń określa współrzędne geograficzne skrajnych punktów Polski
-wskazuje na mapie przebieg głównych jednostek tektonicznych
-wymienia nazwy okresów w poszczególnych erach, umiejscawia w nich orogenezy
-wymienia cechy rzeźby powierzchni Polski
-podaje nazwy krain w poszczególnych pasach rzeźby
-podaje nazwy form polodowcowych
-wskazuje na mapie obszary , które mają krajobraz młodo i staroglacjalny
-wymienia czynniki klimatyczne
-opisuje cechy klimatu przejściowego Polski
-wymienia masy powietrza kształtujące pogodę w Polsce
-wymienia cechy geograficzne Bałtyku
-wymienia typy wybrzeży i wskazuje miejsce ich występowania
-opisuje sposoby zasilania rzek w Polsce
-wskazuje na mapie rozmieszczenie głównych typów gleb w Polsce
-rozróżnia typy gleb ze względu na ich żyzność
-podaje przyczyny degradacji gleb
-wskazuje na mapie zasięgi występowania wybranych gatunków drzew w Polsce
-wskazuje na mapie regiony charakteryzujące się największą i najmniejszą lesistością w kraju
-wyjaśnia potrzebę ochrony gatunkowej roślin i zwierząt
Ocena dobra:
-opisuje położenie fizycznogeograficzne i polityczne Polski
-podaje konsekwencje rozciągłości równoleżnikowej i południkowej Polski-porównuje powierzchnię Polski z innymi państwami Europy
-wyjaśnia co to są skamieniałości przewodnie i podaje przykłady
-rozróżnia formy polodowcowe
-porównuje krajobraz staro- i młodoglacjalny
-porównuje cechy rzeźby poszczególnych pasów powierzchni Polski
-porównuje warunki klimatyczne miejscowości na podstawie klimatogramów
Wyjaśnia przyczyny asymetrii dorzeczy Wisły i Odry
-wyjaśnia procesy powstawania polskich jezior
-wyjaśnia różnice w zasoleniu i temperaturze wód Bałtyku
-wyjaśnia zależność między klimatem a szatą roślinną
-dokonuje klasyfikacji gleb w Polsce
-ocenia przydatność rolniczą głównych typów gleb w Polsce
-porównuje zbiorowiska roślinne nizin i gór
-ocenia lesistość Polski
Ocena bardzo dobra:
-Oblicza rozciągłość południkową i równoleżnikową Polski w km i czasie
-wykazuje związki pomiędzy budową a dziejami geologicznymi
-opisuje najważniejsze wydarzenia geologiczne na terenie Polski
-opisuje warunki powstawania form polodowcowych i objaśnia ich pochodzenie
- analizuje profil terenu
-wyjaśnia przyczyny zróżnicowania temperatury powietrza i opadów w Europie
-omawia klimat wybranych regionów na podstawie map klimatycznych
-analizuje przyczyny zróżnicowanego przepływu wody w rzekach
-ocenia stopień wykorzystania wód powierzchniowych i podziemnych w Polsce
-analizuje profil glebowy
Dział: Obszar, ludność i urbanizacja w Polsce.
Ocena dopuszczająca:
-opisuje trójstopniowy podział administracyjny Polski
-podaje nazwy województw i ich stolic oraz wskazuje je na mapie
-używa terminów: demografia, gęstość zaludnienia
-omawia rozmieszczenie ludności w oparciu o mapę
-opisuje strukturę płci i wieku Polsce
-używa terminów: przyrost naturalny, rzeczywisty, migracje
-omawia procesy emigracji i imigracji w Polsce
-podaje przyczyny starzenia się społeczeństwa
-wskazuje obszary o największej i najmniejszej gęstości zaludnienia
-używa terminów emigracja, saldo migracji, imigracja
-opisuje strukturę narodowościowa w Polsce
-omawia przyczyny i skutki bezrobocia
-używa terminów: konurbacja , aglomeracja, urbanizacja
-wymienia i pokazuje na mapie największe miasta Polski
Ocena dostateczna:
-omawia zmiany na mapie politycznej Europy po 1945r
-wymienia zadania władz województwa
-opisuje zmiany przyrostu naturalnego w Europie
-przedstawia zmiany liczby ludności po II wojnie światowej
-opisuje zmiany przyrostu naturalnego po II wojnie światowej
-wskazuje na mapie politycznej świata państwa zamieszkałe przez ludność pochodzenia polskiego
-podaje nazwy obszarów zamieszkiwanych przez mniejszości narodowe i wskazuje je na mapie
-podaje nazwy grup etnicznych zamieszkujących Polskę i wskazuje je na mapie
-opisuje zmiany w strukturze zatrudnienia ludności Polski na podstawie danych statystycznych
-opisuje zróżnicowanie stopy bezrobocia w kraju w ostatnich latach
Ocena dobra:
-ukazuje przyczyny i skutki zmiany granic w Europie w XX w.
-uzasadnia znaczenie podziału administracyjnego
-wymienia przyczyny nierównomiernego rozmieszczenia ludności w Europie
-interpretuje piramidę płci i wieku ludności Polski
-oblicza średnią gęstość zaludnienia
-porównuje liczbę ludności Polski i innych państw
-określa przyczyny i skutki spadku przyrostu naturalnego
-analizuje przyczyny i skutki starzenia się społeczeństwa
-oblicza saldo migracji i je interpretuje
-porównuje udział procentowy mniejszości narodowych w Polsce przed wojną i obecnie
-analizuje strukturę wyznaniową Polaków w oparciu o diagram
-analizuje przyczyny zmian struktury zatrudnienia ludności
-wyjaśnia na czym polega proces urbanizacji
-porównuje wskaźnik urbanizacji w Polsce i innych krajach
-ocenia warunki życia w mieście i na wsi
Ocena bardzo dobra:
-ocenia wady i zalety dawnego i aktualnego podziału administracyjnego
-ocenia tempo zmian liczby ludności w Europie na tle innych kontynentów
-określa przyczyny i skutki spadku przyrostu naturalnego w ostatnich latach
-prognozuje zmiany struktury płci i wieku ludności Polski
-porównuje strukturę zatrudnienia w Polsce i w innych krajach i wyciąga wnioski
-ocenia wpływ ruchów migracyjnych na zmianę rozmieszczenia ludności Polski
-porównuje dawne i współczesne przyczyny migracji Polaków
-przedstawia dorobek kulturowy wybranych grup etnicznych
-proponuje sposoby przeciwdziałania bezrobociu
-wyjaśnia dlaczego w ostatnich latach maleje liczba ludności w dużych miastach
-wyjaśnia jak kształtuje się sytuacja migracji zewnętrznych Polaków
Dział: Rolnictwo w Polsce
Ocena dopuszczająca:
-wymienia czynniki przyrodnicze i pozaprzyrodnicze rozwoju rolnictwa
-wymienia i wskazuje na mapie rejony o najdłuższym i najkrótszym okresie wegetacyjnym
-wymienia najważniejsze rośliny uprawne i zwierzęta hodowlane w Polsce
-używa terminów: plon, zbiór
-podaje nazwy i wskazuje główne obszary upraw wybranych roślinna mapie Polski
-przedstawia dane statystyczne dotyczące plonów i zbiorów wybranych roślin w Polsce i innych krajach
-wymienia główne uprawy w Polsce
-używa terminów: pogłowie , obsada
-przedstawia dane statystyczne dotyczące pogłowia wybranych zwierząt oraz produkcji mleka i mięsa w Polsce
-opisuje główne kierunki produkcji zwierzęcej w Polsce
-wskazuje na mapie obszary hodowli wybranych zwierząt gospodarskich
-omawia mocne słabe strony polskiego rolnictwa na tle Unii
Ocena dostateczna:
-omawia problemy rolnictwa polskiego
-opisuje uwarunkowania przyrodnicze i pozaprzyrodnicze rozwoju rolnictwa w Polsce
-omawia na podstawie diagramu udział gleb poszczególnych klas bonitacyjnych w Polsce
-opisuje na podstawie mapy przestrzenne zróżnicowanie wielkości gospodarstw w Polsce
-wskazuje przyczyny zmian ilości pogłowia zwierząt hodowlanych Polsce
-przedstawia dane statystyczne dotyczące nawożenia, plonów, pogłowia w Polsce i innych krajach UE
-wymienia najważniejsze problemy polskiego rolnictwa związane z integracją Polski z państwami UE
-omawia korzyści dla polskiego rolnictwa w związku z przystąpieniem Polski do UE
Ocena dobra:
-wyjaśnia dlaczego w ostatnich latach wzrasta znaczenie rolnictwa ekologicznego
-ocenia czynniki rozwoju rolnictwa w Polsce
-wyjaśnia znaczenie produkcji roślinnej w wyżywieniu ludności kraju
-wyjaśnia związek pomiędzy rodzajem upraw a żyznością gleby
-porównuje plony i zbiory wybranych roślin w Polsce i innych krajach
-wyjaśnia znaczenie produkcji zwierzęcej w wyżywieniu ludności Polski
-wskazuje wady i zalety limitowania produkcji wUE
-analizuje dane statystyczne dotyczące nawożenia, plonów, pogłowia w Polsce i innych krajach Unii
Ocena bardzo dobra:
-ocenia przyrodnicze i pozaprzyrodnicze warunki rozwoju rolnictwa w Polsce
-ocenia przydatność rolniczą gleb w Polsce
-analizuje skutki rozdrobnienia gospodarstw rolnych
-uzasadnia zróżnicowanie natężenia upraw roślin w wybranych rejonach
-uzasadnia potrzebę rozwoju gospodarstw ekologicznych w Polsce
-porównuje pogłowie trzody chlewnej w Polsce i innych krajach
- uzasadnia zróżnicowanie natężenia hodowli zwierząt gospodarskich w wybranych rejonach
-prognozuje zmiany w rolnictwie wynikające z przystąpienia Polski do UE
Dział: Przemysł w Polsce.
Ocena dopuszczająca:
-uczeń przedstawia podział przemysłu ze względu na rodzaj produkcji
-wymienia cechy polskiego przemysłu w latach 1945-1989
-opisuje problemy polskiego przemysłu po 1989r
-przedstawia podział surowców mineralnych
-podaje nazwy i wskazuje na mapie obszary wydobycia surowców mineralnych
-określa na podstawie danych statystycznych wielkość wydobycia wybranych surowców mineralnych w Polsce
-podaje przyczyny wydobycia węgla kamiennego w Polsce
-przedstawia podział elektrowni
-podaje nazwy i pokazuje na mapie wybrane elektrownie cieplne i wodne
-wymienia czynniki lokalizacji elektrowni
-odczytuje z danych statystycznych wielkość produkcji energii elektrycznej
-używa terminów: okręg i ośrodek przemysłowy
-podaje nazwy i wskazuje na mapie Polski największe okręgi przemysłowe
-podaje nazwy i pokazuje na mapie porty morskie
-przedstawia problemy przemysłu stoczniowego
-omawia sytuację polskiego rybołówstwa
Ocena dostateczna:
-używa określenia: high-tech
-opisuje zjawisko globalizacji produkcji przemysłowej na przełomie XX i XXI wieku
-omawia perspektywy rozwoju przemysłu w Polsce
-podaje przyczyny importu niektórych surowców mineralnych
-opisuje wady i zalety poszczególnych typów elektrowni
-wyjaśnia konieczność oszczędzania energii elektrycznej
-wymienia i pokazuje na mapie Polski wybrane ośrodki przemysłu: metalurgicznego, elektromaszynowego, chemicznego, spożywczego i
wysokiej technologii
-opisuje strukturę gałęziową wybranych okręgów w Polsce
-opisuje strukturę przeładunków w największych polskich portach morskich
Ocena dobra:
-wykazuje różnice pomiędzy przemysłem europejskim sprzed 200 lat a współczesnym
-uzasadnia potrzebę wytwarzania produktów high-tech
-ocenia rolę przemysłu w rozwoju kraju
-wykazuje atuty polskiego przemysłu ;liczące się w UE
-ocenia zasoby surowców mineralnych w Polsce
-ocenia diagramy ilustrujące wielkości wydobycia wybranych surowców
-porównuje produkcję energii elektrycznej w Polsce i innych krajach UE
-wyjaśnia przyczyny i skutki dominacji energetyki cieplnej w Polsce
-wykazuje korzyści płynące z zastosowania alternatywnych źródeł energii
-wyjaśnia związek pomiędzy lokalizacją zakładów przemysłowych a warunkami naturalnymi, rynkiem zbytu, szlakami komunikacyjnymi i
potencjałem ludzkim
-analizuje wielkość produkcji statków morskich w Polsce
-omawia czynniki sprzyjające rozwojowi gospodarki morskiej w Polsce
Ocena bardzo dobra:
-wykazuje pozytywne i negatywne aspekty globalizacji produkcji przemysłowej
-prognozuje kierunki rozwoju przemysłu w Polsce
-wykazuje potrzebę racjonalnego wykorzystania surowców
-ocenia strukturę produkcji energii elektrycznej według rodzajów elektrowni w Polsce i wybranych krajach UE
-ocenia skutki koncentracji przemysłu
-zauważa bariery dla rozwoju przemysłu wysokiej technologii w Polsce
-ocenia sytuację polskich rybaków
Dział : Usługi w Polsce
Ocena dopuszczająca:
uczeń opisuje znaczenie usług we współczesnej gospodarce
-używa terminów: usługi, komunikacja, transport
-wyróżnia rodzaje transportu
-podaje nazwy i wskazuje na mapie największe porty morskie Europy
-wymienia największe lotniska w Europie
-wymienia rodzaje usług świadczonych przez łączność
-wymienia przyczyny wzrostu znaczenia transportu samochodowego
-przedstawia znaczenie transportu przesyłowego, wodnego i lotniczego
-wymienia największe porty lotnicze w Polsce
-wyjaśnia znaczenie łączności i Internetu
-przedstawia klasyfikację turystyki wg ustalonych kryteriów
-wymienia walory turystyczne Europy
-objaśnia terminy:eksport, import, bilans handlowy
-wymienia i wskazuje na mapie głównych partnerów handlowych Polski
-wymienia działy gospodarki, w które najchętniej inwestują inwestorzy zagraniczni
-opisuje strukturę towarową handlu zagranicznego
-wymienia największe inwestycje zagraniczne w polskim przemyśle
-wskazuje na mapie województwa, na które przypada największy odsetek firm z udziałem kapitału zagranicznego
-podaje kraje, z których pochodzi najwięcej inwestycji zagranicznych w Polsce
Ocena dostateczna:
-podaje przyczyny spadku transportu kolejowego
-przytacza dane statystyczne potwierdzające dynamiczny rozwój telefonii komórkowej
-wskazuje na mapie najatrakcyjniejsze regiony Europy i Polski
-przedstawia na podstawie diagramu udział cudzoziemców najliczniej przyjeżdżających do Polski
-podaje nazwy regionów najliczniej odwiedzanych przez Polaków i wskazuje je na mapie Europy
-wyjaśnia przyczyny ujemnego salda bilansu handlu zagranicznego
-przedstawia inwestycje zagraniczne w sektorze usług
Ocena dobra:
-wykazuje znaczenie usług w tworzeniu PKB
-omawia wpływ warunków naturalnych na rozwój transportu
-ukazuje wady i zalety poszczególnych rodzajów transportu lądowego
-ukazuje wady i zalety transportu lotniczego i wodnego
-wyjasnia potrzebę budowy nowoczesnych autostrad
-opisuje zasady funkcjonowania tanich linii lotniczych
-ocenia wpływ turystyki na tworzenie PKB
-porównuje atrakcyjność turystyczną wybranych regionów Polski
-analizuje dane liczbowe dotyczące bilansu handlu zagranicznego Polski w ostatnich latach
-porównuje wartość inwestycji zagranicznych w ostatnich latach
-wyjaśnia przyczyny lokowania obcego kapitału w dużych miastach
Ocena bardzo dobra:
-omawia przyczyny i skutki rozwoju technologii informacyjnej
-porównuje gęstość sieci autostrad i linii kolejowych w Polsce i innych krajach
UE
-wyjaśnia potrzebę budowy nowoczesnych autostrad
-ocenia zmiany zachodzące w Polsce na skutek rozwoju telekomunikacji
-wykazuje związki pomiędzy rozwojem gospodarczym a łączności
-porównuje wartość eksportu i importu na jednego mieszkańca w Polsce i innych krajach
-ocenia znaczenie handlu zagranicznego
-ocenia strukturę towarową handlu zagranicznego
-proponuje sposoby uzyskania przez Polskę dodatniego bilansu handlu zagranicznego
-ocenia społeczne i gospodarcze korzyści z tworzenia Specjalnych Stref Ekonomicznych
Dział: Degradacja i ochrona środowiska w Polsce
Ocena dopuszczająca:
-podaje źródła zanieczyszczeń powietrza
-podaje sposoby przeciwdziałania degradacji powietrza i wód
-omawia problemy wytwarzania odpadów
-wymienia formy ochrony przyrody w Polsce
-pokazuje na mapie Europy obszary chronione
-podaje nazwy parków narodowych i wskazuje je na mapie
Ocena dostateczna:
-podaje nazwy krajów europejskich o największej emisji SO2 na 1 km2 i wskazuje je na mapie
-opisuje rezerwaty biosfery w Polsce
Ocena dobra:
-porównuje emisje gazów cieplarnianych w wybranych regionach i wyciąga wnioski
-analizuje na podstawie diagramów zmiany stanu czystości rzek w Polsce w ostatnich latach
-porównuje wielkość odpadów komunalnych wytworzonych w wybranych województwach Polski w ostatnich latach
Ocena bardzo dobra:
-porównuje nakłady inwestycyjne na ochronę środowiska w wybranych regionach i wyciąga wnioski
-uzasadnia znaczenie współpracy międzynarodowej na rzecz ochrony środowiska
Dział: Charakterystyka regionów geograficznych Polski.
Ocena dopuszczająca:
-uczeń podaje nazwy i wskazuje na mapie regiony pobrzeży
-wymienia najważniejsze cechy krajobrazu pobrzeży
-wymienia najważniejsze ośrodki miejskie pobrzeży
-podaje nazwy i wskazuje na mapie regiony pojezierzy
-podaje nazwy największych miast pojezierzy
-wyróżnia cechy rzeźby młodoglacjalnej
-podaje przykłady jezior polodowcowych, wskazuje je na mapie
-wymienia kompleksy leśne pojezierzy
-podaje nazwy regionów nizin, wskazuje je na mapie
-podaje nazwy i wskazuje kompleksy leśne nizin
-podaje nazwy największych miast nizin
-nazywa krajobraz nizin staroglacjalnym, podaje jego cechy
-podaje nazwy regionów wyżyn i wskazuje je na mapie
-wymienia cechy krajobrazu wyżyn
-podaje nazwy największych miast wyżyn
-podaje nazwy kompleksów leśnych wyżyn
-wskazuje na mapie i nazywa poszczególne pasma górskie
-zna najwyższy szczyt Tatr i Karkonoszy
-opisuje cechy rzeźby wysokogórskiej
-wymienia ośrodki turystyczne w górach
-określa cechy klimatu Sudetów i Karpat
-określa położenie geograficzne swojego regionu
-podaje indywidualne cechy regionu
Ocena dostateczna:
-uczeń wymienia atrakcje turystyczne pobrzeży
-przedstawia informacje o wybranych miastach
-wyróżnia cechy rzeźby polodowcowej, rozróżnia formy polodowcowe
-wie czym cechuje się krajobraz młodoglacjalny
-opisuje zróżnicowanie klimatyczne pojezierzy
-wymienia atrakcje turystyczne pojezierzy
-wymienia cechy krajobrazu staroglacjalnego
-omawia rozmieszczenie ośrodków przemysłowych na nizinach
-pokazuje na mapie rejony występowania surowców mineralnych na nizinach
-omawia wybrane miasta nizin
-omawia budowę geologiczną wyżyn
-opisuje wybrane miasta wyżyn
-pokazuje na mapie rejony występowania surowców mineralnych i osrodków przemysłowych
-opisuje budowę geologiczną gór
-omawia cechy klimatu górskiego
-wymienia atrakcje turystyczne Karpat i Sudetów
-przedstawia gospodarkę Karpat i Sudetów
-podaje tradycje swojego regionu
Ocena dobra:
-wyjaśnia genezę Żuław Wiślanych, wydm i jezior przybrzeżnych
-ocenia walory turystyczne pobrzeży
-wyjaśnia genezę rzeźby pojezierzy
-ocenia walory krajobrazowe w pasie pojezierzy
-wyjaśnia proces zarastania jezior
-wyjaśnia różnice pomiędzy krajobrazem staro- i młodoglacjalnym
-omawia czynniki rzeźbotwórcze
-ocenia walory przyrodnicze nizin
-wyjaśnia zróżnicowanie krajobrazu pasa wyżyn
-opisuje proces rzeźby krasowej
-opisuje wpływ człowieka na krajobraz wyżyny Śląskiej
-wyjaśnia genezę kotlin
-opisuje budowę fliszową Karpat
-omawia piętra klimatyczno-roślinne Karpat
-ocenia możliwości rozwoju turystyki w Karpatach
-wyjaśnia genezę rzeźby zrębowej
-wskazuje zależności pomiędzy środowiskiem a działalnością człowieka
-opisuje warunki przyrodnicze i gospodarcze własnego regionu
Ocena bardzo dobra:
-analizuje mapę geologiczna oraz geomorfologiczną i na ich podstawie ocenia czynniki rzeźbotwórcze
-porównuje cechy i genezę wybrzeża klifowego i płaskiego
-ocenia możliwości rozwoju gospodarczego w pasie pojezierzy
-ocenia możliwości rozwoju gospodarczego nizin
-wskazuje związek pomiędzy budową geologiczna a rzeźbą terenu
-przedstawia propozycje zagospodarowania terenów zdegradowanych przez człowieka
-uzasadnia konieczność ochrony przyrody w pasie wyżyn
-ocenia możliwość rozwoju gospodarczego pasa wyżyn
-omawia na podstawie mapy geologicznej budowę kotlin
-wyjaśnia rolę rzek w kształtowaniu krajobrazu kotlin
-ocenia możliwości rozwoju gospodarki w kotlinach
-uzasadnia konieczność budowy sztucznych zbiorników na rzekach
-ocenia możliwość rozwoju gospodarki w górach
-ocenia możliwości rozwoju gospodarczego własnego regionu
-prognozuje możliwości rozwoju własnego regionu w ramach członkostwa w UE
Dział: Polska w Świecie.
Ocena dopuszczająca:
-przedstawia udział Polski w organizacjach międzynarodowych
-wymienia nazwy światowych organizacji politycznych i gospodarczych
Ocena dostateczna:
-przedstawia przykłady międzynarodowej współpracy Polski
-wymienia korzyści wynikające z przynależności do międzynarodowych organizacji
-wymienia nazwy euroregionów
Ocena dobra:
-charakteryzuje wybrany euroregion
-wskazuje na mapie euroregiony
-przedstawia wybrane zadania, które realizuje Polska w ramach współpracy międzynarodowej
Ocena bardzo dobra:
-ocenia skutki integracji Polski z UE i NATO
-opisuje na podstawie danych statystycznych poziom rozwoju społeczno-gospodarczego Polski na tle innych krajów
-ocenia możliwości rozwoju terenów przygranicznych w ramach euroregionów