ARKUSZ ORGANIZACYJNY SZKOŁY A INFORMACJA PUBLICZNA

ARKUSZ ORGANIZACYJNY SZKOŁY, A INFORMACJA PUBLICZNA
Pojęcie informacji publicznej zdefiniowane zostało w art. 1 ust. 1 i art. 6 Ustawy o dostępie do
informacji publicznej zwanej dalej u.d.i.p.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 u.d.i.p. każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację
publiczną w rozumieniu tej ustawy i podlega udostępnieniu na określonych w tej ustawie
zasadach. Udostępnieniu podlegają zwłaszcza informacje wymienione w art. 6 u.d.i.p.
Zaznaczyć należy, że katalog informacji wymienionych w art. 6 u.d.i.p. nie ma charakteru
katalogu zamkniętego, lecz stanowi jedynie przykładowe wyliczenie źródeł i rodzajów
informacji. I tak przykładowo w pkt 3 ust. 1 art. 6 wskazano, iż udostępnieniu podlega
informacja publiczna, w szczególności o zasadach funkcjonowania podmiotów, o których
mowa w art. 4 ust. 1 u.d.i.p., w tym o:
a) trybie działania władz publicznych i ich jednostek organizacyjnych,
b) trybie działania państwowych osób prawnych i osób prawnych samorządu terytorialnego w
zakresie wykonywania zadań publicznych i ich działalności w ramach gospodarki budżetowej
i pozabudżetowej,
c) sposobach stanowienia aktów publicznoprawnych,
d) sposobach przyjmowania i załatwiania spraw,
e) stanie przyjmowanych spraw, kolejności ich załatwiania lub rozstrzygania.
W pkt 4 ust. 1 art. 6 u.d.i.p. wskazano natomiast, że udostępnieniu podlega informacja
publiczna, w szczególności o danych publicznych, w tym:
a) treść i postać dokumentów urzędowych, w szczególności: treść aktów administracyjnych i
innych rozstrzygnięć, dokumentacja przebiegu i efektów kontroli oraz wystąpienia, stanowiska,
wnioski i opinie podmiotów ją przeprowadzających,
b) stanowiska w sprawach publicznych zajęte przez organy władzy publicznej i przez
funkcjonariuszy publicznych w rozumieniu przepisów Kodeksu karnego,
c) treść innych wystąpień i ocen dokonywanych przez organy władzy publicznej,
d) informacja o stanie państwa, samorządów i ich jednostek organizacyjnych.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej służy realizacji
konstytucyjnego prawa dostępu do wiedzy na temat funkcjonowania organów władzy
publicznej. Z tego też względu przy wykładni pojęcia informacji publicznej należy posługiwać
się przepisem art. 61 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z ust. 1 i 2 tego przepisu
obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz
osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o
działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz
jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i
gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa (ust. 1). Prawo do
uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia
kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z
możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu (ust. 2).
Uwzględniając wszystkie te aspekty, należy przyjąć, że informacją publiczną będzie każda
wiadomość wytworzona lub odnosząca się do władz publicznych, a także odnosząca się do
innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań
władzy publicznej (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 grudnia 2006 r.,
sygn. akt l OSK 123/06).
Informacją publiczną jest treść dokumentów wytworzonych przez organy władzy publicznej,
treść wystąpień i ocen przez nie dokonywanych, niezależnie do jakiego podmiotu są one
kierowane i jakiej sprawy dotyczą. Informację publiczną stanowi więc treść wszelkiego rodzaju
dokumentów odnoszących się do organów władzy publicznej, związanych z organem bądź w
jakikolwiek sposób dotyczących organu, bez względu na to, co jest ich przedmiotem. Są nią
zarówno treści dokumentów bezpośrednio wytworzone przez organ, jak i te, których organ
używa przy realizacji przewidzianych prawem zadań, nawet gdy nie pochodzą wprost od niego
(wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 lutego 2012 r., sygn. akt I OSK
2198/11, z dnia 18 kwietnia 2012 r., sygn. akt I OSK 192/12, z dnia 21 czerwca 2012 r., sygn.
akt I OSK 736/12).
W świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego treść arkusza organizacji szkoły
stanowi informację publiczną, gdyż stanowi ją treść wszelkiego rodzaju dokumentów
odnoszących się do organu władzy publicznej, związanych z nim bądź w jakikolwiek sposób
go dotyczących (wyrok WSA w Gliwicach z 19 czerwca 2009 r.). Dyrektor zobowiązany jest
także udostępnić projekt arkusza oraz korespondencję z organem prowadzącym dotyczącą
opracowania i zatwierdzenia projektu organizacji szkoły (wyrok WSA w Krakowie z 8
października 2013 r).
Przepis § 10 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r.
w sprawie ramowych statutów publicznego przeszkolą oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr
61, poz. 624 ze zm.) stanowi, że szczegółową organizację nauczania, wychowania i opieki w
danym roku szkolnym określa arkusz organizacji szkoły opracowany przez dyrektora szkoły, z
uwzględnieniem szkolnego planu nauczania, o którym mowa w przepisach w sprawie
ramowych planów nauczania - do dnia 30 kwietnia każdego roku. Arkusz organizacji szkoły
zatwierdza organ prowadzący szkołę do dnia 30 maja danego roku. W arkuszu organizacji
szkoły zamieszcza się w szczególności: liczbę pracowników szkoły, w tym pracowników
zajmujących stanowiska kierownicze, ogólną liczbę godzin zajęć edukacyjnych finansowanych
ze środków przydzielonych przez organ prowadzący szkołę (ust. 2). Na podstawie
zatwierdzonego arkusza organizacji szkoły dyrektor szkoły, z uwzględnieniem zasad ochrony
zdrowia i higieny pracy, ustala tygodniowy rozkład zajęć określający organizację zajęć
edukacyjnych (ust. 3).
Z powyższej regulacji wynika zatem, iż projekt arkusza organizacyjnego szkoły jest
sporządzany przez dyrektora szkoły w celu dokładnego rozplanowania liczby oraz rozkładu
godzin lekcyjnych i podzielenia ich między nauczycielami. Projekt ten jest następnie
zatwierdzany przez organ prowadzący szkołę. Na jego podstawie dyrektor szkoły, z
uwzględnieniem zasad ochrony zdrowia i higieny pracy, ustala tygodniowy rozkład zajęć dla
nauczycieli oraz uczniów.
Sam projekt arkusza organizacyjnego, podobnie jak arkusz już przyjęty i zatwierdzony przez
organ prowadzący szkołę, stanowi dokument urzędowy, a zatem dokument zawierający
informacje o sprawach publicznych. Zgodnie z definicją dokumentu zawartą w art. 6 ust. 2
u.d.i.p. dokumentem urzędowym w rozumieniu ustawy jest treść oświadczenia woli lub wiedzy,
utrwalona i podpisana w dowolnej formie przez funkcjonariusza publicznego w rozumieniu
przepisów Kodeksu karnego, w ramach jego kompetencji, skierowana do innego podmiotu lub
złożona do akt sprawy.
Jak wskazano na wstępie informację publiczną stanowi każda informacja wytworzona przez
władze publiczne oraz osoby pełniące funkcje publiczne, odnosząca się do organów władzy
publicznej, związanych z organem bądź w jakikolwiek sposób dotyczących organu, bez
względu na to, co jest ich przedmiotem. Już powyższe definicje wystarczają na stwierdzenie,
iż projekt arkusza stanowi dokument urzędowy i jako taki powinien zostać udostępniony w
trybie u.d.i.p.. Projekt ten został bowiem sporządzony przez uprawniony do tego organ w
ramach upoważnienia zawartego w ww. rozporządzeniu tj. dyrektora szkoły (wykonującego
funkcje publiczne) i zawiera propozycję organizacji zajęć w szkole na dany rok. W tym miejscu
dodatkowo należy także podkreślić, iż zgodnie z art.63 ust.1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r.
Karta Nauczyciela nauczyciel, podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych,
korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych na zasadach określonych w
ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.). Dyrektor
szkoły jako nauczyciel również korzysta z ochrony przewidzianej w art.63 ust.1 ustawy z dnia
26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela.
Projekt arkusza organizacyjnego nie jest dokumentem mającym charakter jedynie wewnętrzny.
Projekt taki podlega co prawda konsultacjom, lecz nie są to konsultacje wewnętrzne (w ramach
tego samego organu) lecz miedzy dwoma zewnętrznymi podmiotami uczestniczącymi w
procedurze ustalania na dany rok szkolny organizacji szkoły tj. dyrektorem szkoły, a organem
prowadzącym.
Ponadto należy zwrócić uwagę, iż w praktyce projekt arkusza sporządzony przez dyrektora
szkoły może różnić się od arkusza, który ostatecznie zostanie zatwierdzony przez organ
prowadzący szkołę. O możliwości takiej świadczy zresztą samo znaczenie słowa projekt, przez
które w tym przypadku należy rozumieć plan, szkic, zamysł czegoś. W takiej sytuacji tym
bardziej za zasadną uznać należy możliwość udostępnienia projektu arkusza sporządzonego
przez dyrektora szkoły celem np. jego porównania z arkuszem finalnie zatwierdzonym przez
Wójta/ Burmistrza/ Prezydenta i sprawdzenia jakie ewentualnie zmiany zostały w nim
wprowadzone.
Arkusz organizacyjny (projekt) powinien zostać udostępniony wraz z personaliami nauczycieli
i informacją o kwalifikacjach oraz przydziale godzin (są to informacje mające związek z
pełnieniem funkcji publicznych przez te osoby) na wniosek Związku.
Natomiast informacje nie mające związku z pełnieniem funkcji publicznej jak np. data, miejsce
urodzenia czy PESEL oraz informacje zawierające personalia osób niepełniących funkcji
publicznych (pracownicy administracji) powinny zostać poddane anonimizacji, która polega na
wykreśleniu z treści dokumentu różnych elementów, aby uniemożliwić identyfikację
występujących w dokumencie danych osobowych;
Anonimizacja danych nie wpływa na czytelność dokonanego w ten sposób przekazu (podobnie:
wyrok WSA w Warszawie z 18 listopada 2008 r., II SA/Wa 1177/08, LEX nr 521932, oraz
wyrok WSA w Gliwicach z 23 listopada 2010 r., IV SA/Gl 670/10, LEX nr 758406).
Korespondencja pomiędzy dyrektorem a organem prowadzącym również stanowi informację
publiczną. Należy zwrócić uwagę, iż jest to korespondencja organu władzy publicznej, jakim
jest Wójt/ Burmistrz/ Prezydent prowadzona z innym podmiotem zewnętrznym.
Korespondencji wychodzącej z organu i podpisanej przez Wójta/ Burmistrza/ Prezydenta, a
więc osobę będącą funkcjonariuszem publicznym, w zakresie sprawowanych przez nią funkcji
i skierowanej do innego organu zewnętrznego, nie można uznać za korespondencję wewnętrzną
(por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 12 czerwca 2013 sygn.
akt II SAB/Ke 14/13). Należy przy tym podkreślić, iż w rozpatrywanym przypadku nie mamy
do czynienia z korespondencją osoby wykonującej zadania publiczne prowadzoną ze swoimi
współpracownikami
(taka korespondencja miałaby charakter wewnętrzny),
lecz z
korespondencją prowadzoną pomiędzy dwoma zewnętrznymi podmiotami w związku z
wykonywanymi przez nie różnymi zadaniami ustawowymi. Jak trafnie podkreślił Wojewódzki
Sąd Administracyjny w Kielcach w powołanym powyżej wyroku obywatel ma prawo wiedzieć,
jakie jest stanowisko organu gdy informacja ta jest kierowana na zewnątrz do innego podmiotu.