ILPB4/423-406/11-3/MC

Rodzaj dokumentu
Sygnatura
Data
Autor
interpretacja indywidualna
ILPB4/423-406/11-3/MC
2012.01.27
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu
Temat
Podatek dochodowy od osób prawnych --> Przedmiot i podmiot opodatkowania -->
Obowiązek dokumentacji transakcji dokonywanych z podmiotami powiązanymi
Podatek dochodowy od osób prawnych --> Przedmiot i podmiot opodatkowania -->
Powiązania gospodarcze, rodzinne, kapitałowe
Słowa kluczowe
ceny transferowe, dokumentacja podatkowa, obowiązek sporządzenia dokumentacji
podatkowej, podmioty powiązane, pożyczka nieoprocentowana
Istota interpretacji
Czy w przypadku otrzymania nieoprocentowanej pożyczki od udziałowca po stronie
pożyczkobiorcy – Spółki wystąpi obowiązek sporządzenia dokumentacji pomiędzy
podmiotami powiązanymi na podstawie art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób
prawnych?
Treść dokumentu
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j.
Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia
20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa
podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz.770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając
w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością przedstawione we wniosku z dnia 19 października 2011 r. (data wpływu
27.10.2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej
podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie obowiązku sporządzania dokumentacji
podatkowej transakcji – jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 27 października 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej
interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku
dochodowego od osób prawnych w zakresie:


powstania przychodu z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia,
obowiązku sporządzania dokumentacji podatkowej transakcji.
W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia
przyszłego.
Wnioskodawca (dalej: Spółka) jest jedną ze spółek - córek X SA działającą w ramach
Grupy X. Spółka X SA jest większościowym udziałowcem (100% udziałów) w Spółce.
Spółka prowadzi działalność w zakresie inwestycji budowlanych, przede wszystkim realizuje
osiedle domów jednorodzinnych.
Do tej pory udziałowiec udzielał spółkom - córkom pożyczek wraz z oprocentowaniem.
Obecnie zamierza on udzielać spółkom powiązanym, w tym przypadku Spółce, pożyczki
nieoprocentowane.
W związku z powyższym zadano następujące pytania.
Czy w przypadku otrzymania nieoprocentowanej pożyczki od udziałowca po stronie
pożyczkobiorcy - Spółki:
1. powstanie przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia w okresie dysponowania
kwotami pożyczek na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od
osób prawnych,
2. wystąpi obowiązek sporządzenia dokumentacji pomiędzy podmiotami powiązanymi na
podstawie art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...
Przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest odpowiedź na pytanie nr 2.
Wniosek Spółki w zakresie pytania nr 1 został rozpatrzony odrębną interpretacją wydaną w
dniu 27 stycznia 2011 r. nr ILPB4/423-406/11-2/MC.
Zdaniem Wnioskodawcy, fakt otrzymania nieoprocentowanej pożyczki nie rodzi po Jego
stronie obowiązku sporządzenia dokumentacji pomiędzy podmiotami powiązanymi.
W ocenie Spółki, mając na uwadze, że nieodpłatne otrzymanie pożyczki jest obojętne
podatkowo, nie wystąpi obowiązek przygotowania dokumentacji podatkowej, o której mowa
w art. 9a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zdaniem Spółki,
obowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej dotyczy wyłącznie tych transakcji, które
mają wpływ na ustalenie zobowiązania podatkowego Spółki z tytułu podatku dochodowego
od osób prawnych. W związku z tym, że otrzymanie nieodpłatnej pożyczki nie ma wpływu na
rozliczenie podatkowe Spółki, gdyż nie powstanie przychód z tytułu odsetek podlegający
opodatkowaniu, Spółka nie ma obowiązku sporządzenia ww. dokumentacji podatkowej.
Z analizy przepisów art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wyraźnie
wynika, iż aby zaistniał wymóg sporządzenia dokumentacji podatkowej, konieczne jest
jednoczesne ziszczenie się dwóch warunków: musimy mieć do czynienia z transakcją oraz
taka transakcja musi mieć miejsce pomiędzy podmiotami powiązanymi.
Pojęcie „transakcja” nie zostało zdefiniowane w przepisach prawa podatkowego ani
cywilnego. Zatem, można uznać, iż nie posiada ono definicji legalnej. W takim przypadku
należy posłużyć się znaczeniem słownikowym, w myśl którego (według internetowego
Słownika Języka Polskiego) transakcja to „operacja handlowa dotycząca kupna lub sprzedaży
towarów lub usług” lub „umowa handlowa na kupno lub sprzedaż towarów lub usług; też
zawarcie takiej umowy”. Ze słownikowego znaczenia słowa „transakcja” wynika, że może
mieć ona za swój przedmiot towary lub usługi. Cechą każdego przedmiotu operacji handlowej
dotyczącej kupna lub sprzedaży jest jej wartość wyrażona w cenie. Oznacza to, iż transakcja
posiada odpłatny charakter.
W przedmiotowej sprawie umowa pożyczki ma miejsce między podmiotami
powiązanymi, jednak ma charakter nieodpłatny, a zatem nie będzie posiadać wszystkich cech
transakcji, o jakich mowa w ww. art. 9a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób
prawnych. Zauważyć bowiem należy, że odpłatność jest przesłanką konstytutywną dla
powstania obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej. Powyższe stanowisko znajduje
potwierdzenie w pismach organów podatkowych, m.in. w interpretacji Dyrektora Izby
Skarbowej w Katowicach z dnia 18.02.2011 r. sygn. IBPBI/2/423-l588/10/PP.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny
prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.
Zgodnie z art. 9a ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób
prawnych (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.), podatnicy dokonujący transakcji z
podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami - w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 - lub
transakcji, w związku z którymi zapłata należności wynikających z takich transakcji
dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce
zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą
konkurencję podatkową, są obowiązani do sporządzania dokumentacji podatkowej takiej
(takich) transakcji obejmującej:
1. określenie funkcji, jakie spełniać będą podmioty uczestniczące w transakcji
(uwzględniając użyte aktywa i podejmowane ryzyko),
2. określenie wszystkich przewidywanych kosztów związanych z transakcją oraz formę i
termin zapłaty,
3. metodę i sposób kalkulacji zysków oraz określenie ceny przedmiotu transakcji,
4. określenie strategii gospodarczej oraz innych działań w jej ramach - w przypadku, gdy
na wartość transakcji miała wpływ strategia przyjęta przez podmiot,
5. wskazanie innych czynników - w przypadku, gdy w celu określenia wartości przedmiotu
transakcji przez podmioty uczestniczące w transakcji uwzględnione zostały te inne
czynniki,
6. określenie oczekiwanych przez podmiot obowiązany do sporządzenia dokumentacji
korzyści związanych z uzyskaniem świadczeń - w przypadku umów dotyczących
świadczeń (w tym usług) o charakterze niematerialnym.
Podmioty należy uznać za powiązane w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku
dochodowym od osób prawnych, jeżeli:
1. podatnik podatku dochodowego mający siedzibę (zarząd) lub miejsce zamieszkania na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwany dalej „podmiotem krajowym”, bierze udział
bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym za granicą lub
w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo
2. osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania albo siedzibę (zarząd) za
granicą, zwana dalej „podmiotem zagranicznym”, bierze udział bezpośrednio lub
pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział
w kapitale tego podmiotu krajowego, albo
3. te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą
udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich
kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów
– i jeżeli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od
warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podmiot nie
wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać,
gdyby wymienione powiązania nie istniały - dochody danego podmiotu oraz należny podatek
określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.
W myśl art. 11 ust. 4 ww. ustawy, przepisy ust. 1 - 3a stosuje się odpowiednio, gdy:
1. podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym
podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego
podmiotu krajowego, albo
2. te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą
udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadają udział w
kapitale tych podmiotów.
Z powyższych przepisów wyraźnie wynika, iż aby zaistniał wymóg sporządzenia
dokumentacji podatkowej, konieczne jest jednoczesne ziszczenie się dwóch warunków:
1. musimy mieć do czynienia z transakcją oraz
2. taka transakcja musi mieć miejsce pomiędzy podmiotami powiązanymi.
Pojęcie „transakcja” nie zostało zdefiniowane w przepisach prawa podatkowego ani
cywilnego. Zatem można uznać, iż nie posiada ono definicji legalnej. W takim przypadku
należy posłużyć się znaczeniem słownikowym, w myśl którego (według internetowego
Słownika Języka Polskiego) transakcja to „operacja handlowa dotycząca kupna lub sprzedaży
towarów lub usług” lub „umowa handlowa na kupno lub sprzedaż towarów lub usług; też
zawarcie takiej umowy”. Ze słownikowego znaczenia słowa „transakcja” wynika, że jej
przedmiotem mogą być towary lub usługi. Cechą każdego przedmiotu operacji handlowej
dotyczącej kupna lub sprzedaży jest jej wartość wyrażona w cenie. Oznacza to, iż transakcja
posiada odpłatny charakter.
W opisanym zdarzeniu przyszłym przedstawionym we wniosku, udziałowiec (podmiot
powiązany) udzieli Spółce nieoprocentowanej pożyczki.
Zgodnie z art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16,
poz. 93 ze zm.), przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na
własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a
biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego
samego gatunku i tej samej jakości. Pożyczka jest zatem umową, przy której podobnie jak
przy umowie sprzedaży dochodzi do zmian w obrębie prawa własności przedmiotu umowy.
Charakter prawny umowy pożyczki pozwala zatem objąć ją terminem „transakcja”.
W przedmiotowej sprawie umowa pożyczki ma miejsce między podmiotami
powiązanymi. Wynika to z bezpośredniego brzmienia opisu zdarzenia przyszłego „Do tej
pory udziałowiec udzielał spółkom - córkom pożyczek wraz z oprocentowaniem. Obecnie
zamierza on udzielać spółkom powiązanym, w tym przypadku Spółce, pożyczki
nieoprocentowane.”.
W związku z tym, iż pożyczka zostanie udzielona Spółce nieodpłatnie, umowa ta nie
będzie posiadać wszystkich cech transakcji, o jakich mowa w ww. art. 9a ust. 1 ustawy o
podatku dochodowym od osób prawnych. Zauważyć bowiem należy, że odpłatność jest
przesłanką konstytutywną dla powstania obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej.
Reasumując, Spółka nie będzie miała obowiązku sporządzania dokumentacji podatkowej,
o której mowa w art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w przypadku
otrzymania nieoprocentowanej pożyczki od udziałowca (podmiotu powiązanego).
W odniesieniu do powołanego przez Wnioskodawcę pisma stwierdzić należy, że zostało
ono wydane w indywidualnej sprawie i nie jest wiążące dla organu wydającego przedmiotową
interpretację.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu
prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów
prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126
Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14
dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do
usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o
postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do
WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od
dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli
organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia
tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego
działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba
Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64100 Leszno.