Ocena Pracy Doktorskiej

UNIWERSYTET MEDYCZNY IM. KAROLA MARCINKOWSKIEGO
W POZNANIU
ZAKŁAD DERMATOLOGII I WENEROLOGII WNoZ
Kierownik: prof. dr hab. Ryszard Żaba
60-355 Poznań ul Przybyszewskiego 49
tel. (61) 869-12-85, 869-16-12; fax. (0-61) 869-15-72
e-mail: [email protected]
Ocena Pracy Doktorskiej
Mgr inż. Anny Ratz- Łyko
pt.:” Ocena kosmetycznej przydatności przetworzonych wytłoków z nasion
oleistych”
W Polsce i wielu krajach świata można zauważyć coraz więcej prób znalezienia nowych i
alternatywnych dla syntezy chemicznej źródeł substancji aktywnych, które
znalazłyby
zastosowanie w leczeniu dermatoz czy kosmetologii. Pomimo tego, że są dostępne i mają już
praktyczne zastosowanie aktywne składniki otrzymane dzięki technikom biotechnologii np. w
kosmetykach przeciw starzeniowych, to w kręgu zainteresowań są ciągle nasiona roślin oleistych
w tym wiesiołek, ogórecznik lekarski i czarnuszka siewna. Pozyskuje się z tych roślin składniki
aktywne jak flawonoidy, hydrolizowalne taniny, triterpeny, kwasy fenolowe i wiele innych. W
procesie produkcji pozostają wytłoki, które są wykorzystywane na paszę dla bydła lub do
dalszego przerobu. Warto w tym miejscu przypomnieć, że polski przemysł owocowo-warzywny
przetwarza ok. 2 mln ton owoców i ok. 0,8 mln ton warzyw. Szacuje się, że co roku powstaje od
300 do 350 tys. ton odpadów, z czego ok. 12% wytłoków kierowanych jest na wysypiska
stanowiąc zagrożenie dla środowiska naturalnego.
Znane są co prawda prace o wykorzystaniu związków fenolowych z produktów
odpadowych, z wytłoków np.
z czarnej porzeczki, aronii oraz chmielin w przemyśle
spożywczym nie było jednak próby wykorzystania substancji czynnych z wytłoków roślin
1
oleistych jak wiesiołek, ogórecznik lekarski i czarnuszka siewna do surowców kosmetycznych.
Tak więc podjęcie tego tematu przez mgr Annę Ratz- Łyko należy uznać za oryginalny i ważny
praktycznie.
Przedstawiona do oceny praca liczy 159 strony i zawiera wszystkie elementy wymagane
w tego typu opracowaniach. Praca ma dobry poziom tak teoretyczny jak i praktyczny. W
obszernym Wstępie Autorka omówiła szczegółowo i przedstawiła współczesne poglądy na
temat wpływu polifenoli na procesy fizjologiczne w skórze. Przedstawiono charakterystykę i
właściwości
fizykochemiczne
polifenoli,
problem
biodostępności
substancji
czynnych
stosowanych zewnętrznie w dermatologii, metabolizm polifenoli w skórze i ich właściwości
przeciwzapalne, wreszcie
kosmetyczne i dermatologiczne właściwości polifenoli. Rozdział
wstępny został zredagowany dobrze i przejrzyście, zawiera najnowsze informacje na temat
ochronnych właściwości polifenoli na komórki skóry, co świadczy o dobrym merytorycznym
przygotowaniu Doktorantki. Rozdział ten jest logicznym wprowadzeniem do dalszych części
pracy.
Cel pracy dobrze określa powód podjęcia badań. Autorka postawiał sobie za cel ocenę
kosmetycznej przydatności biotechnologicznie przetworzonych wytłoków z nasion Oenthera
biennis, Borago officinalis i Nigella sativa. Aby zrealizować ten ogólny i ambitny cel
Kandydatka wyznaczyła osiem szczegółowych celów – etapów badań logicznie powiązanych ze
sobą. Wśród nich warto wymienić zbadanie składu z wytłoków, oznaczenie ich zdolności do
neutralizacji aniomorodnika ponadtlenkowego, modulacji aktywności wybranych enzymów,
aktywności przeciwdrobnoustrojowej, właściwości przeciwrodnikowe i przeciwzapalne, wpływ
na stan bariery naskórkowej.
Rozdział Materiał i metody zawiera szczegółowe informacje na temat aparatury
pomiarowej, odczynników chemicznych, przygotowania materiału roślinnego, hydrolizy
enzymatycznej
wytłoków,
analizy
chromatograficznej
ekstraktów,
oznaczenie
cukrów
redukujących, neutralizacja anionorodnika ponadtlenkowego, aktywności przeciwrodnikowej,
zdolności redukcji żelaza metodą FRAP, zdolności chelatowania jonów metali przejściowych,
zahamowania aktywności lipoksygenazy, tyrozynazy, kolagenazy, elastazy i hialuronidazy,
aktywności przeciwdrobnoustrojowej, ocena właściwości kosmetycznych wytłoków, pośrednia
ocena in vivo właściwości przeciwzapalnych i przeciwrodnikowych, strppng stratum corneum.
2
Zastosowana metodyka badań jest nowoczesna.
Autorka posłużyła się wieloma
metodami, które wymagały dokładności i sporej wiedzy. Tak wykonane badania są rękojmią
wiarygodności otrzymanych wyników badań W analizie statystycznej posłużono się typowymi
metodami, zwykle stosowanymi do analizy wyników w tego typu badaniach.
Rozdział Wyniki, w którym omówiono uzyskane wyniki przeprowadzone w ocenianej
pracy doktorskiej, został zilustrowany dobrej jakości rycinami (od nr 19 do 73) tabelami (nr 7 i
8) zawierającymi wyniki przeprowadzonych analiz statystycznych, co bardzo podnosi
wiarygodność i wartość pracy. Autorka uzyskała wartościowe i ciekawe wyniki.
Rozdział Dyskusja jest bardzo ciekawie napisany. Autorka wykazała, że potrafi korzystać
z piśmiennictwa i krytycznie omawiać wyniki swoich badań. Ustosunkowywanie się do wyników
badań własnych jest właściwe. Do dyskusji dołączono tabelę nr 9 oraz ryciny74-79. Duża
dojrzałość jej prowadzenia, a przy tym swoboda posługiwania się danymi z licznych doniesień
świadczy o doskonałej znajomości tej trudnej problematyki
Rozdział Wnioski zawiera dziewięć wniosków, jakie Kandydatka wyciągnęła z wyników
swoich badań. Wnioski te są szczegółowe i sformułowane prawidłowo. Należy podkreślić, że
wnioski odpowiadają na zadania sformułowane w rozdziale Cel pracy. Wnioski te są bardzo
istotne dla potencjalnych aplikacji badanych substancji w przemyśle kosmetycznym. Wśród nich
godny podkreślenia jest wniosek o działaniu przeciwrodnikowym i przeciwutleniającym oraz
przeciwzapalnym badanych wytłoków, dalej istotny wpływ na wzrost nawilżenia stratum
corneum i poprawę stanu bariery naskórkowej. Przedstawione wnioski są zgodne z obecnie
pojawiającymi się w literaturze naukowej, poglądami na ten temat.
Piśmiennictwo zostało zebrane na 19 stronach i zawiera 159 pozycji piśmiennictwa
specjalistycznego, głównie w języku angielskim, które Autorka wykorzystała w swojej pracy
doktorskiej. Piśmiennictwo jest aktualne (15% z ostatnich trzech lat), zostało dobrane bardzo
trafnie i profesjonalnie. Zawiera także jedną pozycję internetową oraz, co jest godne
szczególnego podkreślenia, zgłoszenie patentowe (strona 143 , Ratz-Łyko A, Arct J, Pytkowska
K, Majewski S., 2012, Sposób wytwarzania bazy kosmetycznej, baza kosmetyczna i
zastosowanie bazy kosmetycznej. Zgłoszenie patentowe numer P.398963).
Rozprawa na stopień doktora nauk o zdrowiu pt.: pt.:” Ocena kosmetycznej
przydatności przetworzonych wytłoków z nasion oleistych” autorstwa mgr inż. Anny RatzŁyko została wykonana poprawnie i starannie. Wyniki badań są oryginalne i wartościowe i będą
3
mogły być wykorzystane przez dermatologów oraz kosmetologów. Kandydatka wykazała się
umiejętnością samodzielnego zaplanowania i wykonania badań naukowych a także zdolnością
prowadzenia krytycznej dyskusji naukowej.
Przedstawiona do oceny praca doktorska spełnia konieczne przez tego typu opracowania
wymagania. Dlatego uprzejmie proszę Wysoką Radę Wydziału Lekarskiego II Warszawskiego
Uniwersytetu Medycznego o dopuszczenie mgr inż. Anny Ratz-Łyko do dalszych etapów
przewodu doktorskiego.
Zgłaszam ocenianą pracę doktorską do wyróżnienia.
Prof. dr hab. Ryszard Żaba
Poznań, 27 lipiec 2013 roku
4