budowlany - Muzeum Zamoyskich w Kozłówce

PROJEKT BUDOWLANY
Nazwa inwestycji: REMONT OGRODZENIA FRONTOWEGO ZESPOŁU
PAŁACOWEGO W KOZŁÓWCE.
Inwestor:
MUZEUM ZAMOYSKICH W KOZŁÓWCE, 21-132 KAMIONKA
Projektanci:
Imię i Nazwisko
Funkcja
Nr uprawnień
Grzegorz Zubilewicz
Projektant konstrukcji
2690/Lb/85
Piotr Chabza
Asystent projektanta
konstrukcji
Podpis
Monika Konkolewska Konserwator
LUBLIN, PAŹDZIERNIK 2012 R.
REMONT OGRODZENIA FRONTOWEGO ZESPOŁU PAŁACOWEGO W KOZŁÓWCE
ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA
I.
Załączniki
1.
Kserokopia uprawnień budowlanych.
2.
Zaświadczenia Konserwatora Zbytków.
3.
Zaświadczenie o członkostwie w LOIIB w Lublinie.
4.
Oświadczenie projektanta.
II.
Część opisowa
1.
Podstawa opracowania.
2.
Projekt zagospodarowania terenu.
3.
Cel i zakres opracowania.
4.
Charakterystyka i opis stanu istniejącego.
5.
Badania zasolenia muru i zawilgoceń.
5.1. Badania poziomu i rodzaju zasolenia.
5.2. Badanie poziomu zawilgocenia.
6.
Opis techniczny prac do wykonania.
6.1. Prace budowlane.
Zdjęcia fotograficzne
6.2. Program prac konserwatorskich dotyczących kamiennych detali architektonicznych
i rzeźbiarskich bramy głównej i ogrodzenia
Dokumentacja fotograficzna
III.
Informacja dotycząca bezpiecznego wykonywania robót
IV.
Część graficzna
1.
Mapa sytuacyjny skala 1:500.
2.
Plan ogrodzenia z oznaczeniem projektowanych prac izolacyjno-renowacyjnych oraz
miejsc lokalizacji pobrania próbek.
3.
Przekrój poprzeczny projektowanej izolacji poziomej oraz systemu tynków
renowacyjnych.
REMONT OGRODZENIA FRONTOWEGO ZESPOŁU PAŁACOWEGO W KOZŁÓWCE
II. CZĘŚĆ OPISOWA
1. PODSTAWA OPRACOWANIA
Podstawami opracowania są:

Umowa z dnia 25.09.2012 r.
Obowiązujące przepisy, a w szczególności:







Ustawa – Prawo Budowlane z dnia 7 lipca 1994 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2003 r. Nr 207,
poz. 2016, z późniejszymi zmianami);
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie ( Dz. U. Nr 75 poz.
690, z późniejszymi zmianami);
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowego
zakresu i formy projektu budowlanego (Dz. U. Nr 120, poz. 1133).
Wywiad przeprowadzony z przedstawicielem zleceniodawcy.
Wizja lokalna obiektu połączona z wykonaniem badań.
Mapa sytuacyjna do celów projektowych 1:500
Materiały i karty techniczne firmy HAHNE
2. PROJEKT ZAGOSPODAROWANIA TERENU
2.1. Przedmiot renowacji
Przedsięwzięcie budowlane pt. „Projekt remontu ogrodzenia frontowego” będzie obejmowało
swoim zakresem:
 Wykonanie izolacji poziomej przeciwwilgociowej tynków renowacyjnych oraz robót
malarskich łącznie z elementami przęseł stalowych;
 Konserwację piaskowca oraz figurek żeliwnych.
2.2. Istniejący stan zagospodarowania działki
Ogrodzenie usytuowane jest na granicy części frontowej działki. Teren wokół w pełni
zagospodarowany. Ogrodzenie zacieniają rosnące nad ogrodzeniem po obu stronach wysokie
drzewa.
2.3. Projektowane zagospodarowanie działki
Prace projektowe nie zakładają zmian w aktualnym stanie zagospodarowania terenu.
REMONT OGRODZENIA FRONTOWEGO ZESPOŁU PAŁACOWEGO W KOZŁÓWCE
2.4. Pozostałe informacje
Teren objęty opracowaniem podlega ochronie konserwatorskiej na podstawie ustaleń
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Działka objęta opracowaniem nie leży w
granicach terenu górniczego. Omawiane prace nie wpłyną negatywnie na stan środowiska.
3. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA
Celem opracowania jest zbadanie przyczyn korozji i zawilgoceń murowanych i tynkowanych
fragmentów ogrodzenia. Zbadano także stan techniczny powłok malarskich na częściach
stalowych i żeliwnych ogrodzenia. W końcowej części opracowania podano zakres robót
ogólnobudowlanych oraz konserwatorskich niezbędnych w eliminacji istniejących uszkodzeń.
4. CHARAKTERYSTYKA I OPIS STANU ISTNIEJĄCEGO
Na ogrodzenie frontowe Zespołu Pałacowego w Kozłówce składa się: centralnie umiejscowiona
brama główna z dwoma furtkami bocznymi, murowane murki łukowe przed bramą i po bokach
bramy, po osiem murowanych przęseł ogrodzeniowych z kratą stalową. Widok ogólny bramy od
strony pałacu oraz ogrodzenia od strony parku przedstawiają zdjęcia nr 1-3.
Słupy przęseł murowane o przekroju 95x95 cm. Słupy i murki ogrodzenia o szerokości 66 cm
przykryte płytami kamiennymi z piaskowca, tynkowane tynkiem cementowo-wapiennym,
boniowane. Rozpiętość przęsła ca 4 m z wypełnieniem kratą stalową wysokości ca 3 m. Krata
wykonana z 23 prętów stalowych fi 28 co 17 cm zakończonych grotami, usztywnienie dołem i
górą dwoma płaskownikami szerokości 55 mm. Widok przęsła obrazuje – zdjęcie nr 4.
Na słupkach ogrodzeniowych kule kamienne z piaskowca. Na skrajnych słupach bramy
osadzone żeliwne wazony, z kolei na filarach głównych bramy wazony ozdobne z piaskowca.
Brama główna (z herbem), oraz dwie furtki boczne wykonane ze stali z bogatymi zdobieniami,
odnawiana w 2011 r. z wyjątkiem herbu Zamoyskich oraz napisu. Nad furtkami zawieszone
kandelabry z bogatą metaloplastyką. Na obu końcach murków łukowych słupki z kulami z
piaskowca. Na słupkach pośrednich kandelabry ozdobne żeliwne o wysokości ca 3 m, mocowane
do podłoża sześcioma śrubami fi 16.
Z dwóch stron ogrodzenia w odległości 4-5 metrów po stronie zachodniej (od parku) oraz ca 2-3
metrów od strony pałacu (wschodniej) znajdują się wysokie drzewa z rozłożystymi koronami –
zdjęcia nr 2-4. Tak bliska odległość drzew od muru powoduje nadmierne nawilgacanie konstrukcji
i brak możliwości osuszania ścian oraz elementów metalowych. Powyższe skutkuje intensywnym
rozwojem mchów, glonów i porostów.
Od strony parku znaczna powierzchnia murków ogrodzeniowych, czapek kamiennych, słupów
oraz elementów stalowego ogrodzenia porośnięta mchami, glonami i porostami. Liczne mchy
występują również w spoinach jak i na powierzchni kostki granitowej fosy. Z kostki granitowej
wykonane także utwardzenie terenu bezpośrednio przy ogrodzeniu. Tynk na podmurówce
ogrodzenia zawilgocony z licznymi wysoleniami i przebarwieniami, miejscami widoczne ubytki
tynku. Zawilgocenie i przebarwienia tynku również w dolnej części słupów ogrodzenia. Stan ten
obrazuje zdjęcie nr 2.
Również od strony pałacu znaczna powierzchnia murków ogrodzeniowych, czapek kamiennych,
słupów oraz elementów stalowego ogrodzenia porośnięta mchami, glonami i porostami. Stan ten
obrazują zdjęcia nr 5-6. Opaska odwadniająca ogrodzenia z dwóch rzędów płytek chodnikowych
szerokości 35 cm ze spadkiem poprzecznym 3-5%. Płytki miejscami zadołowane i pęknięte,
REMONT OGRODZENIA FRONTOWEGO ZESPOŁU PAŁACOWEGO W KOZŁÓWCE
spoiny porośnięte mchem – zdjęcie nr 7, 11. Na powierzchni ścian muru ogrodzenia tynk silnie
zawilgocony i skorodowany. Widoczne liczne wysolenia i przebarwienia, tynk miejscami kruszeje i
odpada – zdjęcia nr 4,7-12. W miejscach korozji pobrano cztery próbki o nr 1-4 wg oznaczeń na
rysunku. Przykładowe miejsca pobrania próbek obrazują zdjęcia nr 13-14. Ponadto w kilku
miejscach widoczne skośne pęknięcia muru – zdjęcia nr 7,8,15.
W najlepszym stanie technicznym obecnie jest brama główna, remontowana w 2011 r. Niemniej
i tutaj miejscami na tynku widoczna korozja i wysolenia – zdjęcie nr 16. Widoczne także zacieki
pod płytami kamiennymi jak na zdjęciu nr 17.
Przęsła stalowe ogrodzenia miejscami skorodowane, powłoka malarska łuszczy się i odpada.
Na przęsłach widoczny zielonkawy odcień – przęsła miejscami porośnięte glonami i porostami.
5. BADANIA POZIOMU ZASOLENIA I ZAWILGOCENIA MURÓW
5.1. Badania poziomu i rodzaju zasoleń
Próbki do badań o numerach 1-4 pobrano ze skorodowanych i zawilgoconych tynków
ogrodzenia. Miejsca pobrania próbek wskazano na rysunku nr 2. Analizy chemiczne ilościowe i
jakościowe przeprowadzone zostały przy użyciu testów Merck’a. Procentowe zawartości soli
przedstawiono w poniższej tabeli.
Tabela nr 1. Procentowe zawartości soli.
Nr próbki
pH
1.
2.
3.
4.
7,0
7,0
7,0
7,0
Chlorki
%
0,09
0,035
0,15
0,24
Siarczany
%
0,4
0,4
0,4
1,6
Azotany
%
0,01
0,025
0,025
0,05
Ogółem
sole %
0,500
0,460
0,575
1,890
Obciążenie
solami
średnie
średnie
średnie
wysokie
Miejsce
pobrania próbki
dół słupa nr 15
słup nr 6
przęsło na 11
przęsło nr 2
Przeważa obciążenie solami średnie, za wyjątkiem próbki 4, gdzie jest wysokie. Ocenę
dokonano w oparciu o normę niemiecką WTA - brak odpowiednika polskiej.
Sól znajdująca się w murach bez dopływu wilgoci nie stanowi zagrożenia dla budowli.
Natomiast szkodliwy dla muru jest ruch soli będący następstwem zawilgocenia i następnie wysychania
przegrody (zjawisko tzw. „spirali wilgoci soli’). Takie przemieszczanie soli w porowatych strukturach
materiału może nastąpić w przypadku ich zawilgocenia wynikającego z braku lub zniszczenia izolacji
przeciwwilgoceniowych. W czasie wysychania ścian woda odparowuje, a sól przechodzi w pęczniejące
kryształy. Występuje wtedy znaczne ciśnienie krystaliczne rozsadzające cegłę i tynki. Celem eliminacji
ww. szkodliwych zjawisk konieczne jest uwzględnienie w projektowanym remoncie wykonania prac
ograniczających ruch wilgoci w konstrukcji muru.
5.2. Badanie poziomu zawilgocenia
Pomiary zawilgocenia ścian mierzono dotykowym elektronicznym miernikiem wilgotności
HYGRO METER BD2. W każdym punkcie dokonywano dwóch pomiarów, pierwszy ok. 10-15 cm nad
terenem, drugi ok. 80 cm powyżej terenu. Wyniki pomiarów przedstawiono w tabeli nr 2.
REMONT OGRODZENIA FRONTOWEGO ZESPOŁU PAŁACOWEGO W KOZŁÓWCE
Tabela nr 2. Pomiary wielkości zawilgocenia murów.
Nr
Poziom zawilgocenia [%]
Miejsce pomiaru
przy poziomie terenu
80 cm powyżej
14,2
12,3
19,4
10,9
12,7
14,7
14,5
10,6
14,9
13,9
14,2
11,7
18,2
6,3
10,4
12,2
12,5
15,4
10. Pierwszy filar bramy głównej
20
10,4
11. Drugi filar bramy głównej
20
12,9
12. Przęsło nr 9
4,6
15,9
13. Przęsło nr 10
7,5
3,7
14. Przęsło nr 11
7,1
6,4
15. Przęsło nr 12
7,2
7,8
16. Przęsło nr 13
6,2
11,5
17. Przęsło nr 14
14,1
20
18. Przęsło nr 15
11,2
13,5
19. Przęsło nr16
13,4
10,8
20. Mur łukowy
15,0
18,8
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Mur łukowy (łącznik
ogrodzenie/budynek)
Przęsło nr 1
Przęsło nr 2
Przęsło nr 3
Przęsło nr 4
Przęsło nr 5
Przęsło nr 6
Przęsło nr 7
9.
Przęsło nr 8
1.
Z rozkładu wilgotności większości punktów pomiarowych wynika, iż dominującym źródłem
zawilgocenia jest kapilarne podciągnięcie wód opadowych spowodowane brakiem izolacji poziomej.
Ponadto stwierdzono miejsca, gdzie występuje podwyższone zawilgocenie górnych partii muru
wynikające z nieszczelności czapek z piaskowca miejscach połączeń elementów oraz bliskości koron
drzew.
6. OPIS TECHNICZNY PRAC DO WYKONANIA
Projektując prace remontowe, podzielono je na dwie grupy: prace o charakterze
ogólnobudowlanym oraz prace konserwatorskie dotyczące wystroju architektonicznego ogrodzenia.
REMONT OGRODZENIA FRONTOWEGO ZESPOŁU PAŁACOWEGO W KOZŁÓWCE
6.1. PRACE BUDOWLANE
Analizując stan i przyczyny zawilgocenia ogrodzenia, stwierdza się, iż skuteczne i trwałe
zabezpieczenie i odwilgocenie konstrukcji wymaga kompleksowego działania obejmującego zarówno
wykonanie skutecznych izolacji przeciwwilgociowych jak i tynków renowacyjnych oraz prawidłowego
zabezpieczenia góry ogrodzenia od wód opadowych. Prace izolacyjno-odwilgoceniowe należy wykonać,
stosując materiały specjalistycznej chemii budowlanej, której produkty renowacyjne posiadają certyfikat
normy WTA, np. firmy HAHNE.
6.1.1. Naprawa opaski odwadniającej od strony pałacu
Wymienić popękane i zadołowane płytki chodnikowe betonowe o wymiarach 35x35 na
nowe. Powyższe dotyczy ca 1/3 powierzchni opaski.
6.1.2. Naprawa tynków na murze i słupach ogrodzenia
Skuć zawilgocone tynki ogrodzenia do poziomu czapek z piaskowca przykrywających mur
oraz na słupach ogrodzenia i bramy głównej do poziomu ca 50 cm poza widoczne ślady
wysoleń i zawilgoceń. Uwaga – przed skuciem należy zinwentaryzować istniejące
boniowanie celem późniejszego odtworzenia. Po skuciu tynków oczyścić powierzchnię
ściany oraz usunąć zmurszałą i osypującą się zaprawę ze spoin cegieł na głębokość
1,5-2 cm i zagruntować powierzchnię przez 2-krotne smarowanie preparatem INTRASIT
VK. Na jeszcze świeżą warstwę położyć siarczanoodporny szlam izolacyjny INTRASIT
DS1. Następnie na obrzutce INTRASIT VS wykonać dwuwarstwowe tynki renowacyjne. Na
wyrównanie powierzchni i uzupełnienie ubytków zastosować tynk renowacyjny podkładowy
INTRASIT GP średniej grubości 3 cm. Jako tynk nawierzchniowy zastosować tynk
renowacyjny INTRASIT SANUNO. Uwaga. Przy kształtowaniu boni zwrócić uwagę na
minimalną grubość tynku nawierzchnioweg,o która powinna wynosić min 15 mm,
maksymalna grubość tynku w jednym procesie roboczym to 30 mm. Ze względu na
boniowanie maksymalna łączna grubość tynków renowacyjnych może wynosić 5-6 cm,
w związku z czym należy zwrócić szczególną uwagę na odpowiednie przerwy
technologiczne. Po wyschnięciu tynków, przyjmując 1 dzień na 1 mm tynku ściany,
pomalować 2-krotnie silikatową farbą o wysokiej paroprzepuszczalności z dodatkiem
substancji czynnych (biobójczych) trwale chroniących powłokę malarską przed agresją
mikrobiologiczną - INTRASIT SE-SF. Uwaga. Celem utrzymania długotrwałej odporności
ochronnej przed agresją mikrobiologiczną powłoki należy powierzchnie murów raz do roku
gruntować produktem INTRASIT SE-SB.
6.1.3. Pozioma izolacja przeciwwilgociowa metodą iniekcji niskociśnieniowej
Po skuciu tynków, a przed wykonaniem nowych, wykonać przeciwwilgociową izolację
poziomą murów ogrodzenia metodą 2-stponiowej iniekcji niskociśnieniowej. Ubytki
w murze i spoinach w strefie wykonywania izolacji wypełnić zaprawą INTRASIT VS. Otwory
iniekcyjne o średnicy 12 mm nawiercać w murze na głębokość ca 4/5 grubości muru
naprzemiennie w dwóch rzędach i rozstawie 15 cm. Dolny rząd nawiertów umiejscowić ca
10 cm nad poziomem terenu. Wiercenie prowadzić skośnie ku dołowi, przewiercając w
murze co najmniej jedną linię spoin. Otwory przedmuchać i wypełnić materiałem INTRASIT
BLS. Następnie otwory jeszcze raz przewiercić i za pośrednictwem pakerów wtłoczyć
pulsacyjnie preparat INTRASIT VK przy zużyciu ca 15-18,0 kg/m2 przekroju muru. Po
2 dniach usunąć pakery i zamknąć otwory bezskurczową mieszanką INTRASIT BLS.
REMONT OGRODZENIA FRONTOWEGO ZESPOŁU PAŁACOWEGO W KOZŁÓWCE
Uwaga. W filarach bramy skuć tynk w strefie wykonywania izolacji pasem szerokości ca 2030 cm. Po iniekcji tynk uzupełnić wg pkt. 6.1.2. W miejscach, gdzie szerokość filarów
będzie przekraczała 1 m otwory iniekcyjne, nawiercać z dwóch stron.
6.1.4. Wzmocnienie pęknięć muru
Po skuciu tynków pęknięcia muru wzmocnić systemem RUREDIL X MESH C10/M25. Po
oczyszczeniu powierzchni i spoin muru uzupełnić ubytki zaprawą naprawczą RUREWALL
R/Z. Po związaniu zaprawy naprawczej wykonać wzmocnienie konstrukcji murowej przez
naklejenie wzdłuż rysy siatki C10 szerokości 1m wtopionej w zaprawę M25. W tym celu
zaprawę RUREDIL X MESH M25 nakładać na przygotowane podłoże za pomocą gładkiej
metalowej kielni lub pacy warstwą o grubości 3mm. W świeżą warstwę zaprawy wtopić za
pomocą pacy siatkę wzmacniającą. Ewentualne łączenia siatki powinny posiadać zakład
wynoszący minimum 7-8 cm. Nałożoną siatkę natychmiast przykryć drugą warstwą
zaprawy o grubości warstwy 3 mm, tak aby oczka siatki były całkowicie wypełnione
zaprawą. Łączna grubość warstwy wzmacniającej musi wynosić przynajmniej 6mm.
6.1.5. Zabezpieczenie przykryć kamiennych z piaskowca
Po oczyszczeniu i renowacji przykryć kamiennych wg Programu Prac Konserwatorskich
powierzchnię zabezpieczyć przez 2-krotną hydrofobizację środkiem Vesterol Siloxan.
Połączenia płyt kamiennych uszczelnić kitem poliuretanowym HADAPLAN PU 40K.
6.1.6. Malowanie przęseł stalowych
Oczyścić przęsła stalowe ze starej powłoki i rdzy metodą strumieniowo-ścierną do stopnia
przygotowania podłoża co najmniej Sa 2,5. Przęsła zabezpieczyć systemem
antykorozyjnym firmy International nie pozwalającym na rozwój porostów. Projektuje się
zestaw: epoksyd wysokocynkowy – polisiloksan grubopowłokowy o łącznej grubości suchej
warstwy 175 μm. W tym celu oczyszczone przęsła najpierw zabezpieczyć antykorozyjnie
farbą epoksydową wysokocynową Interzinc 52 przy grubości suchej warstwy 50 μm.
Następnie wykonać powłokę nawierzchniową INTERFINE 979 w kolorze zbliżonym do
farby użytej przy zabezpieczeniu przęseł bramy głównej tj. RAL 7016 – RAL 7021.
W przypadku malowania przęseł farbą jak na bramie głównej (farba antic graphit schwarz
matt EDDI SCHMIED) ze względu na jej porowatość i brak ochrony antykorozyjnej przęsła
po oczyszczeniu zabezpieczyć antykorozyjnie (np. 2-krotnie powłoką INTERPRIME 198 o
łącznej grubości suchej warstwy 100 μm). Niemniej przy tym rozwiązaniu ze względu na
wspomnianą porowatość farby nawierzchniowej należy liczyć się z możliwością porastania
jej glonami i porostami.
Opracowali:
Grzegorz Zubilewicz
Piotr Chabza
REMONT OGRODZENIA FRONTOWEGO ZESPOŁU PAŁACOWEGO W KOZŁÓWCE
ZDJĘCIA FOTOGRAFICZNE