Poszukiwanie obecności grup funkcyjnych w wybranych produktach

W poszukiwaniu fenoli….
Odniesienie do podstawy programowej
IV[R] Uczeń: korzysta z chemicznych tekstów źródłowych, krytycznie odnosi się do
pozyskiwanych informacji; dostrzega zależność pomiędzy budową substancji a jej
właściwościami fizycznymi i chemicznymi; stawia hipotezy dotyczące wyjaśniania
problemów chemicznych i planuje eksperymenty dla ich weryfikacji; na ich podstawie
samodzielnie formułuje i uzasadnia opinie i sądy; bezpiecznie posługuje się sprzętem
laboratoryjnym i odczynnikami chemicznymi; projektuje i przeprowadza doświadczenia
chemiczne.
Treści nauczania/zalecane doświadczenia lub obserwacje
IV[R] Uczeń: opisuje różnice we właściwościach chemicznych alkoholi i fenoli (10.9);
17. Odróżnianie fenoli od alkoholi (zalecane doświadczenie).
Słowa kluczowe – terminy, które uczeń:
a) Powinien znać przystępując do zajęć: fenole, związki organiczne, związki nieorganiczne,
problem badawczy, hipoteza, wniosek, warunki doświadczenia, próba kontrolna, próba
badawcza,
b) Które przyswoi w czasie zajęć: reakcja charakterystyczna fenoli
Protokół IBSE
Fragment, który znaczy tak wiele…..
Rośliny są naturalnym sprzymierzeńcem zdrowia człowieka. Zawierają one wiele substancji
organicznych posiadających ugrupowanie fenolowe. Większość fenoli wykazuje właściwości
bakteriobójcze i dezynfekujące. Pierścienie aromatyczne mogą być połączone z kilkoma
grupami hydroksylowymi i z tego też względu wyróżnia się związki mono-, di-, tri - lub
wielofenolowe. Do tych ostatnich zalicza się np. garbniki, występujące między innymi
w herbacie i liściach orzecha włoskiego. Jedną z grup garbników są taniny - pochodne kwasu
galusowego.
Kwas galusowy
Tanina (Korilagina)
Ugrupowanie fenolowe można znaleźć w substancjach zawartych w znanych roślinach
wykorzystywanych do celów spożywczych i medycznych. Zawierają je między innymi: liść
brusznicy, kora wierzby, tymianek, gwajakol (syrop), lilak (bez), topola, echinacea, wanilina,
korzeń cykorii, aloes, rozmaryn, karczoch, świetlik, owoc róży, szałwia, majeranek, bazylia,
cynamon, kora dębu, pokrzywa.
Fenole w reakcji z chlorkiem żelaza (III) tworzą barwne połączenia np. fioletowe i granatowe.
Na podstawie: http://farmakognozja.farmacja.pl/
S. Kohlmunzer”Farmakognozja” PZWL 1985
Uwaga: Eksperymenty chemiczne wykonujemy w ubraniu ochronnym!
Na stole masz przygotowany sprzęt, odczynniki i materiał badawczy:
materiał badawczy: herbata czarna, herbaty zielona, laska wanilii, migdały, goździki, cebula,
tymianek; papryka, owoc róży, bazylia, majeranek, pokrzywa;
odczynniki: woda destylowana, roztwór chlorku żelaza(III) o stężeniu 1mol/dm3;
sprzęt laboratoryjny: moździerz z pistelem, nóż, deseczka do krojenia, palnik spirytusowy,
statyw z probówkami, łapa do probówek, pipetki.
Przyjrzyj się zgromadzonym substancjom oraz sprzętowi i:
Zaproponuj problem badawczy/problemy badawcze, które możesz rozwiązać za pomocą
zgromadzonego sprzętu i materiału;
Sformułuj
możliwą
hipotezę/hipotezy
do
problemu
badawczego/problemów
badawczych;
Zapisz czynności, jakie będziesz wykonywać, uwzględniając opis próby kontrolnej
i badanej, by zrealizować doświadczenie w celu weryfikacji hipotezy/hipotez:
Zrealizuj doświadczenie wg własnego planu.
Udokumentuj doświadczenie:
Dokonaj analizy wyników:
Sformułuj wniosek/wnioski z doświadczenia:
Dokonaj ewaluacji (oceny) realizacji i efektów własnego działania: