Nadzieja i miłość w obliczu świadomości własnej skończoności.

Abstrakt wystąpienia
z dnia 15 marca 2012 roku
Jarosław Jastrzębski
Instytut Psychologii, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Nadzieja i miłość w obliczu świadomości własnej skończoności
Konfrontacja ze świadomością własnej skończoności wiążę się z doświadczaniem przykrych
i trudnych do usunięcia emocji. Dlatego też odkrywanie skutecznych sposobów radzenia sobie z nimi staje
się przedmiotem zainteresowania wielu psychologów. Jedną z najbardziej wpływowych teorii opisujących
to zjawisko jest Teoria Opanowania Trwogi, w której szczególną rolę w opanowywaniu lęku tanatycznego
przypisuje się światopoglądowi i samoocenie. Jednak coraz więcej dowodów empirycznych przemawia na
rzecz poszukiwania alternatywnych wobec proponowanych w ramach Teorii Opanowania Trwogi
buforów lęku przed śmiercią. Należy przypuszczać, że, że tym co zabezpiecza przed negatywnymi
konsekwencjami wyrazistości śmierci jest z jednej strony zbiór przekonań na temat sensowności
i przychylności świata, z drugiej zaś angażowanie się w bliskie relacje interpersonalne.
W związku z tym, celem prezentowanych badań było ustalenie znaczenia nadziei podstawowej
(badanie 1) oraz miłości (badanie 2) w procesie radzenia sobie z negatywnymi konsekwencjami
świadomości własnej skończoności. W badaniach wykorzystano Kwestionariusz Lęku przed Śmiercią
i Umieraniem FVTS R. Ochsmanna w adaptacji J. Jastrzębskiego i S. Ślaskiego, Kwestionariusz Nadziei
Podstawowej BHI-12 J. Trzebińskiego i M. Zięby oraz Kwestionariusz Jakości Związku w opracowaniu
A. Kuczyńskiej. Badania miały charakter quasieksperymentalny i polegały na manipulowaniu kolejnością
rozwiązywania kwestionariuszy, tak aby u części badanych uzyskać efekt aktywizacji świadomości
własnej skończoności. Wyniki badań potwierdziły zabezpieczającą rolę nadziei podstawowej i miłości,
otwierając tym samym nową perspektywę poszukiwań.
Sekcja Badawcza Koła Naukowego Studentów Psychologii UKSW
www.sekcja.psychologica.edu.pl
Instytut Psychologii UKSW
www.psychologia.wfch.uksw.edu.pl