Willy-Brandt-Lesung in - Fundacja im. Friedricha Eberta

www.feswar.org.pl
Demokracja - reaktywacja
_______________________________________________________________
Demokracja - reaktywacja
Od czasu wybuchu kryzysu finansowego obserwujemy osłabienie pewnych elementów
systemu demokratycznego. Obywatele odwracają się od partii politycznych, które tracą
członków i wyborców, a rządy podejmują często decyzje pod presją rynków finansowych.
Spadające społeczne zaufanie do tych instytucji podważa fundamenty demokracji. W reakcji na kryzys finansowy pojawiają się nowe ruchy społeczne, ale też apatia, niska frekwencja w wyborach i podatność na hasła populistycznej prawicy, która potrafi wykorzystać niezadowolenie obywateli.
W 2014 roku Fundacja im.
Friedricha Eberta we
współpracy z Ośrodkiem
Myśli Społecznej im. Ferdynanda Lassalle’a zorganizowała serię seminariów
pod tytułem „Demokracja
– reaktywacja”. Celem
projektu było pobudzenie
dyskusji na temat stanu
instytucji demokratycznych
znajdujących się pod presją kryzysu gospodarczego i zaproponowanie pomysłów na wzmocnienie demokracji.
Podczas każdego z seminariów zaproszeni zagajali dyskusję z uczestnikami. Debaty opublikowane zostały w formie nagrań filmowych. Na 2015 rok zaplanowano publikację
książki zawierającej zredagowane teksty prezentacji ekspertów oraz dyskusji.
Seria rozpoczęła się wiosną seminarium poświęconym wyzwaniom stojącym przed partiami politycznymi. W spotkaniu wzięli udział eksperci – prof. Jacek Raciborski oraz dr
Anna Materska-Sosnowska. Podczas kolejnego seminarium dr hab. Michał Bilewicz, psycholog społeczny, opowiadał o osłabieniu więzi społecznych i słabościach edukacji, która
powinna wpływać na poziom zaufania społecznego i więzi jako jednych z fundamentów
demokracji. Rozmawialiśmy również o znaczeniu Internetu dla procesów demokratycznych. Ekspertami byli podczas tego seminarium Wojciech Orliński, dziennikarz, autor
książki „Internet. Czas się bać” oraz szefowa fundacji Panoptykon Katarzyna
Szymielewicz. Oboje przestrzegali, że choć Internet bywa poręcznym narzędziem demokratyzującym, to trzeba mieć świadomość zagrożeń, jakie stwarza dla wolności jedno1
www.feswar.org.pl
Demokracja - reaktywacja
_______________________________________________________________
stek. Ostatnie przed przerwą letnią spotkanie poświęcone było nowym ruchom społecznym, jakie powstały w reakcji na kryzys finansowy, takim jak Occupy w USA czy hiszpańscy Oburzeni. Publicysta i autor książki “Spokojnie, to tylko rewolucja” Marek Beylin
twierdził, że wpływ tych ruchów da się zauważyć w powolnej zmianie perspektywy elit,
które teraz poważniej podchodzą do kwestii problemów społecznych, a bardziej krytycznie do funkcjonowania mechanizmów rynkowych. Politolog Rafał Chwedoruk podkreślał,
że do zmiany dominującej agendy neoliberalnej, zwłaszcza w Polsce, potrzeba jednak
silniejszych progresywnych partii politycznych, bowiem wpływ ruchów społecznych na
rzeczywistość polityczną jest znikomy.
Pierwsze po wakacjach, wrześniowe seminarium, dotyczyło relacji między ekonomią wolnorynkową a demokracją. Zarówno Rafał Woś, dziennikarz, autor książki “Dziecięca choroba liberalizmu”, jak i analityk finansowy Piotr Kuczyński krytycznie podeszli do kwestii
rzekomej nieodłączności demokracji liberalnej i gospodarki wolnorynkowej. Opowiadali
o tym, jak nieograniczone rynki mogą osłabiać procesy demokratyczne. Kolejne seminarium poświęcone było tematowi demokracji partycypacyjnej. Wojciech Kębłowski i Agata Urbanik
mówili o polskich doświadczeniach z budżetem partycypacyjnym wskazując
na silne i słabe strony tego
instrumentu i podkreślając, jak sposób jego wdrażania może często mijać
się celem demokratyzowania procesów decyzyjnych w samorządach. Podczas ostatniego
w tym roku seminarium prof. Dorota Pionetk przedstawiła wyniki badań dotyczących tabloidyzacji polskich mediów opiniotwórczych. Pokazała, że konkurujące o widza i reklamy
media obniżają standardy, bardziej skupiając się na emocjach niż rzetelnej informacji.
Na kolejne wydarzenia w ramach projektu „Demokracja – reaktywacja” zapraszamy w
przyszłym roku!
Zdjęcie 1: drugie seminarium, od lewejWojciech Orliński, Michał Syska, Katarzyna Szymielewicz // (c) Friedrich-Ebert-Stiftung
Zdjęcie 2: uczestnicy piątego seminarium // (c) Friedrich-Ebert-Stiftung
2