Komponenty sterujące - Wydawnictwo Szkolne PWN

MiniKurs programowania w środowisku Borland Delphi
Odcinek V
W odcinku III tworzyliśmy paski narzędzi. Umieszczaliśmy na panelach ikony,
reprezentujące czynności (charakterystyczne dla edytorów tekstu).
Musimy teraz przypisać każdemu przyciskowi jego czynność (wycinanie, wklejanie,
czyszczenie, itd.).
Zastosujemy również w tym projekcie paletę komponentów niewidocznych.
Istnieją cztery rodzaje komponentów:
Komponenty standardowe
Komponenty sterujące
Komponenty graficzne
Komponenty niewidzialne
Biblioteka VCL (Visual Component Library) wchodząca w skład Delphi zawiera ponad 100
konfigurowalnych komponentów (są to określonego rodzaju typy obiektowe) wielokrotnego
użycia. Dzięki komponentom tworzenie aplikacji w Delphi jest bardzo szybkie. Komponenty
reprezentują elementy sterujące aplikacji takie jak przyciski, pola edycyjne i wiele innych.
Niektóre z nich działają parami.
KROK 8
Cel: Przypisujemy przyciskom określone funkcje – panel górny (Panel1)
1. Otwórz swój program:
Moje dokumenty – Pierwszy program_4 – Projekt1.
Jeżeli zapomniałeś jak to zrobić - zajrzyj do odcinka III.
2. Skompiluj swój program. Sprawdź, czy działa prawidłowo.
Z programu możesz wychodzić poprzez naciśnięcie przycisku - Zamknij.
Co trzeba zrobić, aby zadziałał również przycisk Wyjdź? [rys.1]
rys.1
Pamiętasz jak to zrobić?
3. Kliknij dwukrotnie w przycisk na formatce.
Zostaniesz przeniesiony do kodu źródłowego twojego programu.
Klub IKS www.informatyka.edu.pl
© Copyright 2003 by Wydawnictwo Szkolne PWN
Opracowała Anna Kijo
MiniKurs programowania w środowisku Borland Delphi
Odcinek V
4. W miejscu gdzie stoi kursor, wpisz komendę: close;
(nie zapomnij na końcu linii postawić średnik).
5. Skompiluj program i sprawdź, czy przycisk działa.
6. Co jakiś czas staraj się zapisać czynności, które wykonałeś. Jeżeli zdarzy się, że
popełniłeś jakiś błąd i program nie chce się kompilować, a ty nie umiesz tego naprawić,
po prostu zamkniesz program nie zachowując zmian. W ten sposób zaoszczędzisz czas i
nie będziesz musiał programować od nowa.
Zajmiemy się teraz następnymi przyciskami.
7. Kliknij dwukrotnie w przycisk - Wytnij.
Zostaniesz przeniesiony do kodu źródłowego programu.
W miejsce kursora wpisz komendę:
Memo1.CutToClipboard; [rys.2].
rys.2
Przycisk kopiuj:
Memo1.CopyToClipboard;
Przycisk wklej:
Memo1.PasteFromClipboard;
Przycisk czyść:
Memo1.clear;
Czy zauważyłeś, że w trakcie wpisywania program sam proponuje składnię kodu?
Na pewno w przyszłości z tej pomocy skorzystasz.
Jak można wytłumaczyć linię kodu:
Memo1.CutToClipboard;
Zawartość pola Memo wytnij do schowka.
8. Kliknij dwukrotnie w przycisk - Kopiuj.
Zostaniesz przeniesiony do kodu źródłowego programu.
W miejsce kursora wpisz komendę:
Memo1.CopyToClipboard;
9. Kliknij dwukrotnie w przycisk - Wklej.
Klub IKS www.informatyka.edu.pl
© Copyright 2003 by Wydawnictwo Szkolne PWN
Opracowała Anna Kijo
MiniKurs programowania w środowisku Borland Delphi
Odcinek V
Zostaniesz przeniesiony do kodu źródłowego programu.
W miejsce kursora wpisz komendę:
Memo1.PasteFromClipboard;
10. Kliknij dwukrotnie w przycisk - Czyść.
Zostaniesz przeniesiony do kodu źródłowego programu.
W miejsce kursora wpisz komendę:
Memo1.Clear;
11. Skompiluj program i sprawdź, czy poprawnie działają przyciski:
Przyciskiem Czyść – usuń napis.
Wprowadź dowolny fragment tekstu.
Użyj przycisku Kopiuj, zaznaczając tekst.
Sprawdź opcje: wklej, wytnij.
Mam nadzieję, że wszystkie zdefiniowane przed chwilą opcje działają.
Teraz kolej na przyciski umieszczone na lewym panelu.
Czy potrafisz wprawić w działanie przycisk - Nowy dokument (znajdujący się jako pierwszy
od góry na lewym panelu)?
Jaką instrukcję w kodzie programu należy wpisać?
Spróbuj wykonać to ćwiczenie samodzielnie. To proste!
Rozwiązanie podam w następnym odcinku.
KROK 9
Cel: Korzystamy z palety komponentów niewidocznych.
Przyciski: Otwórz, Zapisz, Atrybuty czcionki, Kolor tła będą wymagały dodatkowych
komponentów. Jest to związane z otwieraniem okna dialogowego w trakcie wywoływania
danej opcji.
12. Znajdź zakładkę – Dialogs [rys.3].
Klub IKS www.informatyka.edu.pl
© Copyright 2003 by Wydawnictwo Szkolne PWN
Opracowała Anna Kijo
MiniKurs programowania w środowisku Borland Delphi
Odcinek V
rys.3
13. Wśród komponentów odszukaj – OpenDialog.
14. Umieść go na formatce.
Jest to komponent, który po skompilowaniu programu nie będzie widoczny. Nie ma zatem
znaczenia, w którym miejscu go umieścimy. Będzie widoczne jego działanie. [rys.4].
rys.4
Musimy ustawić właściwości komponentu OpenDialog.
15. Zaznacz komponent (jeśli nie jest zaznaczony) i wybierz właściwość: Filter.
Zostanie otwarty Filter Editor, w którym musisz zdefiniować typ pliku, jaki będzie mógł
być otwarty przez program Notatnik 1.0. [rys.5]
Klub IKS www.informatyka.edu.pl
© Copyright 2003 by Wydawnictwo Szkolne PWN
Opracowała Anna Kijo
MiniKurs programowania w środowisku Borland Delphi
Odcinek V
rys.5
Zwróć także uwagę na właściwość Name. Taka nazwa, jaka będzie zapisana w Name, musi
być wpisana w kodzie źródłowym. Jeżeli zmieniamy nazwę obiektu w Name, pamiętajmy
o prawidłowym zapisie w kodzie.
Możemy teraz połączyć działanie przycisku – Otwórz dokument z komponentem OpenDialog.
16. Kliknij 2 razy w przycisk Otwórz dokument. Zostaniesz przeniesiony do kodu programu.
17. Wpisz instrukcję:
if OpenDialog1.Execute then Memo1.Lines.LoadFromFile(OpenDialog1.FileName);
Zastanów się, jak to tłumaczymy?
To funkcja warunkowa.
Komentarzami zajmiemy się w kolejnym odcinku.
18. Skompiluj program i sprawdź jego działanie. [rys.6]
19. Odszukaj na dysku dowolny plik z rozszerzeniem .txt i spróbuj go otworzyć.
Wierzę, że się udało!
Klub IKS www.informatyka.edu.pl
© Copyright 2003 by Wydawnictwo Szkolne PWN
Opracowała Anna Kijo
MiniKurs programowania w środowisku Borland Delphi
Odcinek V
rys.6
20. Jeżeli wszystko jest w porządku - zapisz zmiany.
21. Wśród komponentów odszukaj – SaveDialog.
22. Umieść go na formatce.
Jest to komponent, który po skompilowaniu programu nie będzie widoczny. Nie ma zatem
znaczenia, w którym miejscu go umieścimy. Będzie widoczne jego działanie.
23. Zaznacz komponent (jeśli nie jest zaznaczony) i wybierz właściwość: Filter.
Zostanie otwarty Filter Editor, w którym musisz zdefiniować typ pliku, w jakim będzie
zapisywany dokument, stworzony w twoim programie Notatnik 1.0.
24. Skontroluj właściwość - Name.
Teraz kolej na wprowadzenie instrukcji w kodzie programu.
25. Kliknij 2 razy w przycisk symbolizujący - zapisywanie dokumentu do pliku.
26. Wpisz instrukcję:
if SaveDialog1.Execute then Memo1.Lines.SaveToFile(SaveDialog1.FileName);
Klub IKS www.informatyka.edu.pl
© Copyright 2003 by Wydawnictwo Szkolne PWN
Opracowała Anna Kijo
MiniKurs programowania w środowisku Borland Delphi
Odcinek V
Jeżeli w zapisywaniu kodu popełnisz błąd, kompilator to wychwyci. Podświetli linię błędnie
napisaną i ustawi kursor w miejscu, którego nie akceptuje. Na pewno w tym miejscu należy
poprawić zapis. [rys.7]
W zilustrowanym przypadku brakuje w zapisie “1”.
rys.7
27. Skompiluj program.
28. Sprawdź poprawność działania wpisanych przed chwilą funkcji:
Zapisz w polu roboczym swojego notatnika informacje następującej treści:
Notatnik 1.0.
Borland Delphi (podaj wersję programu, za pomocą którego pracujesz)
Autor: (podaj swoje imię i nazwisko)
Copyright: 2003
29. Zapisz te informacje do pliku pod nazwą: czytaj i umieść w folderze: Moje
dokumenty/Pierwszy program_5.
30. Jeżeli funkcje działają poprawnie, zapisz program.
Wszystkie pliki skopiuj do folderu: Pierwszy program_5.
Twój program nabiera już wyglądu prawdziwego edytora tekstu.
W następnym odcinku dalsza część wykorzystania komponentów niewidocznych.
Klub IKS www.informatyka.edu.pl
© Copyright 2003 by Wydawnictwo Szkolne PWN
Opracowała Anna Kijo