Branża hodowlana w Egipcie – perspektywa rozwoju1

Branża hodowlana w Egipcie – perspektywa rozwoju1
Branża hodowlana w Egipcie jest zdominowana przez hodowlę drobiu na bazie
dużej konsumpcji rynku krajowego. Prawie cały popyt na mięso drobiowe w Egipcie jest
pokrywany produkcją krajową, a tendencje rozwojowe popytu i podaży drobiu niemal
równoważą się. Przewidywany jest wzrost produkcji mięsa drobiowego w Egipcie w
2013 r. w niewielkiej skali z uwagi na wysokie ceny paszy oraz spowolniony wzrost
gospodarczy i rygorystyczne warunki kredytowe. Zwiększony wzrost produkcji mięsa
drobiowego spodziewany jest w 2014 roku i w latach następnych do 986.600 ton w roku
finansowym 2016/17.
Mięso drobiu jest głównym źródłem białka dla większości populacji Egiptu.
Spodziewany jest wzrost konsumpcji drobiu wraz ze wzrostem liczebnym populacji i
wzrostem dochodów realnych Egipcjan. Hodowla drobiu będzie nadal odzwierciedlać
poziom konsumpcji rynku krajowego, będący głównym czynnikiem rozwoju produkcji
mięsa drobiowego. W 2013 roku w Egipcie przewidywany jest wzrost spożycia drobiu o
4% do 872.000 ton, a umiarkowany wzrost cen zboża będzie z opóźnieniem powodował
wzrost cen drobiu na rynku egipskim. W długim okresie prognozowany jest wzrost
konsumpcji mięsa drobiu o 18,5% do blisko 1 mln ton w 2017 roku. Wraz z postępującą
poprawą standardu życia Egipcjanie będą spożywać więcej mięsa kosztem tańszych
warzyw.
W świetle gwałtownego rozprzestrzenienia się w 2006 roku w Egipcie wirusa
ptasiej grypy H5N1 i jego powszechności w stadach drobiu w kilku gubernatorstwach
administracja egipska wprowadziła skuteczniejszą kontrolę hodowli drobiu. Lokalna
administracja zarządziła kompleksową epidemiologiczną kampanię informacyjną wraz z
upowszechnieniem testów i analizy występowania wirusa. Wyspecjalizowany organ FAO
– Emergency Center for Transboundary Animal Diseases /ECTAD/ w ścisłej współpracy
z egipskimi partnerami zorganizował szkolenia w zakresie zastosowań statystyki
/biometryki/ dla wzmocnienia narodowych umiejętności analizy i zarządzania danymi
epidemiologicznymi.
Produkcja mięsa wołowego w roku 2012/13 wzrosła o 4% do 290.000 ton.
Przypadki pryszczycy ograniczyły hodowlę bydła w roku 2011/12 w Egipcie o 11% - w
skali mniejszej od spodziewanej. Wg ocen odnotowane w 2012 roku ogniska pryszczycy
w Egipcie nie wpłynęły w zasadniczym stopniu na zmniejszenie hodowli. Spadek
1
na podstawie BMI Emerging Markets Information Service; Egypt Agribusiness Report - Livestock Outlook Q3 2013
1
produkcji mięsa wołowego o 11% do 280.000 ton w roku 2011/12 wynikł bardziej z
wysokich cen pasz zwierzęcych. Ten spadek produkcji wołowiny nie jest porównywalny
ze zmniejszeniem hodowli o 10% rocznie w okresie 3 kolejnych lat 2006 – 2008 w
efekcie pryszczycy, która spowodowała upadek ok. 1 mln sztuk bydła w Egipcie.
Wykryte w lutym 2012 r. przypadki pryszczycy w Egipcie spowodowały zmniejszenie
hodowli bydła o 94.401 sztuk w sierpniu 2012 roku i stratę wartości ok. 200 mln funtów
egipskich. Wskaźnik infekcji stada bydła w Egipcie wynosi zaledwie 3,1% i jest
zdecydowanie niższy niż wstępnie szacowany przez Departament Rolnictwa USA dla
całego stada na poziomie 11,3% - 18,3%. Natomiast przypadki pryszczycy z 2012 roku
miały znaczący wpływ na zysk raczej z powodu wysokich cen paszy i ograniczonych
możliwości powiększenia zysku jednostkowego niż ze skali infekcji hodowli.
W nadchodzącym okresie 2013 roku przewidywany jest niewielki wzrost
produkcji mięsa wołowego w konsekwencji zwiększenia uboju. Produkcja wołowiny
zwiększy się o 4% do 290.000 ton w roku 2012/13. Powodem wzrostu podaży mięsa jest
chęć farmerów skierowania większej ilości bydła na rynek z uwagi na obawy o
rozszerzenie zakażenia chorobowego w hodowli, wysokie ceny pasz powodujące presję
na zwiększenie płynności finansowej oraz preferowanie przez konsumentów mięsa
młodego o niskim stopniu otłuszczenia. Prognoza Departamentu Rolnictwa USA
prognozuje wzrost uboju do 1,3 mln sztuk w 2013 roku – więcej o 40 tys. sztuk w 2012
roku. Prognozy zwiększenia uboju raczej nie będą odzwierciedlone we wzroście podaży
mięsa, gdyż większość pogłowia bydła egipskiego ma wagę poniżej idealnej dla uboju.
Reakcja administracji egipskiej na przypadki pryszczycy jest główną przyczyną
ograniczenia rozprzestrzenienia się choroby. Egipska firma rządowa Holding Company
for Biological Products and Vaccines /VACSERA/ zorganizowała kampanię na rzecz
szczepienia egipskiego inwentarza przeciwko pryszczycy w gubernatorstwach, w których
choroba nie zdołała rozpowszechnić się na duża skalę. Szczepienia ograniczyły dalsze
rozprzestrzenianie się choroby, utrzymując ten trend w średnim okresie. Poza tym rząd
egipski przeznaczył 100 mln funtów egipskich na pokrycie strat poniesionych przez
farmerów i hodowców w wyniku pryszczycy. Również nowy rządowy projekt rozwoju
rynku wołowiny oferuje wsparcie dla farmerów w krótkim okresie w zakresie poprawy
jakości stada i samowystarczalności produkcji - projekt przewiduje pożyczki niedużej
wartości o zmniejszonej do 4% stopie oprocentowania dla małych gospodarstw
hodowlanych.
W świetle przypadków chorobowych w hodowli egipski Veterinary Medicine
Directorate podjął w ostatnim okresie działania na rzecz eliminacji z rynku mięsa
skażonego. W wyniku kontroli w sklepach, restauracjach i na straganach zajęto i
wyeliminowano z podaży rynkowej 1.565 kg mięsa skażonego chorobowo, nie
nadającego się do spożycia z uwagi na nie spełnianie egipskich standardów ochrony
zdrowia. Wola administracji egipskiej do zmuszenia lokalnych producentów mięsa do
przestrzegania norm ochrony zdrowia jest odpowiedzią na upowszechniającą się
produkcję wołowiny poniżej wymaganej jakości oraz okresowe występowanie chorób i
afer mięsnych.
W długim okresie prognozowany jest wzrost podaży wołowiny w Egipcie do
417.600 ton w roku 2016/17.
2
Wyższe ceny mięsa wołowego spowodowane odnotowanymi w roku 2011/12
przypadkami pryszczycy wpływały ograniczająco na jego spożycie w krótkim okresie,
powodując zmniejszenie konsumpcji o 5% w roku 2011/12 i o kolejne 2% w roku
2012/13. Również ostrzeżenie ze strony FAO o unikaniu spożywania mięsa dotkniętego
pryszczycą przyczyniło się do zmniejszenia konsumpcji wołowiny w latach 2012 - 2013.
W średnim okresie wołowina będzie odzyskiwać wysoką pozycję w preferencji spożycia
powodując presję na sprzedaż.
W efekcie rosnący popyt na mięso wołowe musi być pokrywany importem bydła
żywego oraz wołowiny mrożonej. Konsumpcja wołowiny pozostanie na stabilnym
poziomie w 2013 roku, gdyż import jest niewystarczający dla znaczącego złagodzenia
popytu na rynku Egiptu. Stan taki wiąże się z nieadekwatną do potrzeb rynku zdolnością
przetwórstwa mięsnego oraz ogólnymi uwarunkowaniami gospodarczymi, w których
funkcjonują importerzy w Egipcie – główne wyzwania dla importerów wynikają ze
zwiększonego ryzyka politycznego oraz zależności od płynności finansowej na rynku
egipskim i międzynarodowym, zniechęcających do wymiany handlowej. Import bydła
żywego miał rekordowo wysoki poziom latem 2012 roku, lecz spodziewany jest jego
spadek w bieżącym okresie do wielkości o 37,5% wyższej niż w 2011 roku. Departament
Stanu USA przewiduje import żywego bydła do Egiptu w ilości 100.000 ton w 2013 roku
- import wołowiny realizowany jest głównie z Sudanu, Etiopii, Brazylii, Australii i
Chorwacji. Jednakże wzrost importu jest ograniczony niewystarczającą wydajnością
ubojni w Egipcie. Wg danych General Organization for Veterinary Services /GOVS/ w I
połowie 2012 roku zaledwie 16,5% importowanego bydła przeznaczono na ubój z uwagi
pełne wykorzystanie mocy przerobowych ubojni w Egipcie.
W długim okresie prognozowany jest wzrost konsumpcji mięsa wołowego o
13,7% do 602.600 ton w 2017 roku. Duża część popytu na mięso wołowe wynikać będzie
z zapotrzebowania hoteli i restauracji w perspektywie oczekiwanego odzyskania przez
turystów zainteresowania przyjazdami do Egiptu po załamaniu turystyki przyjazdowej
wskutek trwającej po 2011 roku polityczno – społecznej niestabilności.
Tabela niżej prezentuje wielkości produkcji i spożycia mięsa wołowego i
drobiowego w Egipcie do 2017 roku.
rok
produkcja drobiu /tys. ton/
spożycie drobiu /tys. ton/
produkcja wołowiny i cielęciny /tys. ton/
spożycie wołowiny i cielęciny /tys. ton/
2010
851,1
800,0
345,0
605,0
2011
900,7
819,2
315,0
529,0
20122
833,4
843,1
280,0
530,0
20133
850,9
872,7
290,0
519,4
2014
884,9
903,6
342,4
536,1
2015
922,1
934,9
366,4
555,4
2016
954,3
966,8
392,0
577,5
2017
986,6
999,3
417,6
602,6
Ryzyko prognozy po stronie podaży egipskiej branży mięsnej wynika przede
wszstkim z możliwości pojawiania się chorób – pryszczycy, ptasiej grypy i guzowatej
choroby skóry. Nowe przypadki chorób będą skutkować dużym ubojem selekcyjnym.
Wzrost cen jest głównym czynnikiem ryzyka prognozy po stronie popytu.
Kolejne przypadki chorób mogą potencjalnie zawyżyć ceny na rynku egipskim stosownie
do podwyższonych wymagań w imporcie, aczkolwiek dotychczas popyt był względnie
2
dane za 2012 r. są szacunkowe
dane za 2013 r. i lata następne są prognozowane
3
3
odporny na zjawiska chorobowe występujące w hodowli. Mięso wołowe jest
konsumowane w większości przez bogatszych konsumentów, zatem wzrost cen będzie
mieć negatywny wpływ na konsumpcję zwiększając popyt na drób jako bezpośredni
substytut, a w konsekwencji powodując wzrost cen mięsa drobiowego.
Rozwiązanie problemów jakości i bezpieczeństwa produktów konsumpcyjnych
branży hodowlanej w Egipcie potrwa długi czas, albowiem kraj ten nie będąc
eksporterem mięsa wołowego i drobiu obecnie ani w średnim okresie czasu nie ma
bodźców stymulujacych dostosowanie produkcji mięsnej do standardów rynków
zagranicznych.
Sporządził:
Tomasz Przygoda
radca
Kair, październik 2013 r.
4