I filar WPR

 Jakie
zmiany mogą czekać rolników po
2013?
 Czy będą to zmiany gruntowne czy
jedynie „kosmetyczne”?
 Czy poszczególne instrumenty WPR
będą ewaluować czy też zostaną
uzupełnione o nowe elementy?
SAEPR/FAPA
Reforma WPR z 2003 r. i
Health Check



WPR, jedna z najważniejszych polityk wspólnotowych,
wspierająca rolnictwo i obszary wiejskie, powstała w
1958 r.
Zmieniająca się sytuacja na rynkach rolnych,
wymagania konsumentów oraz uwarunkowania
międzynarodowe prowadzą do reform tej polityki.
Maleje udział rolnictwa w budżecie UE
 w 1985r. – wynosił
71 %
 w 2013r. nakłady na I filar wyniosą – 32 %
Udział polityki spójności stale rośnie:
- w 1965r. wynosił – 6%
- w 1988 r. wynosił – 17%
- w 2013r. wyniesie – 36%
SAEPR/FAPA
SAEPR/FAPA
Ocena funkcjonowania Wspólnej
Polityki Rolnej (health check)
Celem przeglądu WPR jest weryfikacja rozwiązań
przyjętych w ramach reformy WPR z 2003 r. Dyskusja
obejmuje następujące zagadnienia:






Przyszły kształt płatności bezpośrednich,
Stosowanie mechanizmu modulacji,
Uproszczenie zasady wzajemnej zgodności,
Instrumenty rynkowe,
Rozwój obszarów wiejskich (zwiększanie wydatków
na II filar),
Budżet.
SAEPR/FAPA
Finansowanie rolnictwa w Polsce
w latach 2007-2013
 Płatności

bezpośrednie - 15,12 mld euro
PROW
 Niezbędne
- 13,23 mld euro
finansowanie krajowe
SAEPR/FAPA
Kwota płatności bezpośrednich
mln EUR
3 500
3 033
2 742
3 000
2 456
2 500
2 164
1 877
2 000
1 500
1 579
1 263
1 000
500
0
2007r. 2008r. 2009r. 2010r. 2011r. 2012r. 2013r.
SAEPR/FAPA
Wysokość płatności bezpośrednich na ha użytków rolnych w 2007r. w krajach
UE i w Polsce
EUR rocz nie
450
379 372
322
302
300
289
272
250
249 246
232
211
200
187
168 164 158
150
138 137 136
124 117
109
83
100
68
51
Estonia
Litwa
Słowacja
Czechy
Słowenia
Węgry
Cypr
Portugalia
Hiszpania
Polska
Malta
Grecja
Włochy
Austria
Szwecja
Wielka Brytania
Finlandia
Francja
Irlandia
Niemcy
Dania
Belgia
Holandia
0
Luksemburg
50
41 39 31
Rumunia
350
Bułgaria
399
Łotwa
400
Źródło: obliczenia własne SAEPR na podst. Rozporządzenia Rady nr 1782/2003 oraz Rozporządzenia Rady nr 2011/2006.; Agriculure in the UE - Statistical
and economic information 2004. W przypadku Polski wysokość płatności bezpośrednich to suma jednolitej płatności obszarowej i krajowych płatności
uzupełniających.
W 2013r. Polska osiagnie 100% unijnych płatnosci bezposrednich; pulap krajowy
środkow finansowych przewidzianych dla Polski w 2013r. wynosić będzie 3030
mln Euro. Wtedy to stawka płatnosci na 1 ha UR (bez platnosci uzupelniajacych)
w Polsce wynosić będzie ok. 210 Eur/ha
SAEPR/FAPA
Co po 2013 -Modulacja



Wprowadzony
mechanizm
modulacji
w
strukturze finansów unijnych przesuwa środki z
filaru I do filaru II - czyli powoduje
zmniejszenie środków na płatności bezpośrednie
i zwiększenie środków na rozwój obszarów
wiejskich;
Obowiązkowa modulacja nie dotyczy Nowych
Państw Członkowskich do czasu uzyskania
pełnych płatności bezpośrednich (zakończenia
okresu phasing-in).
Z modulacji wyłączone są gospodarstwa mniejsze,
otrzymujące rocznie do 5 tys. euro płatności
bezpośrednich.
SAEPR/FAPA
Przyszły system płatności
bezpośrednich SAPS czy SPS? (1)


-
W wyniku reformy WPR z czerwca 2003 r., nowe
Państwa Członkowskie zostały zobowiązane do
wdrożenia systemu jednolitej płatności
bezpośredniej (SPS). W okresie przejściowym mają
one możliwość stosowania systemu jednolitej
płatności obszarowej (SAPS), jednakże docelowo
powinny wdrożyć system płatności jednolitych SPS,
najpóźniej do 2010
Główne cele systemu SPS:
pozostawienie rolnikom swobody decyzji wyboru
produkcji w zależności od popytu rynkowego;
zachęcenie do ekonomicznie i środowiskowo
zrównoważonego rolnictwa;
uproszczenie obsługi WPR dla rolników i
administracji.
SAEPR/FAPA
Przyszły system płatności
bezpośrednich SAPS czy SPS? (2)

Warunki uzyskania płatności w ramach SPS
rolnik nie musi produkować, aby otrzymać
płatności;
- musi utrzymywać ziemię w dobrej kulturze rolnej i
zgodnie z wymaganiami środowiskowymi;
- rolnik musi przestrzegać zasady cross-compliance,
odnoszącej się do ochrony środowiska, ochrony
publicznej zdrowia roślin i zwierząt oraz
dobrostanu zwierząt;
- nierespektowanie ww. warunków skutkować będzie
zmniejszeniem lub całkowitym pozbawieniem
płatności bezpośrednich.
-
SAEPR/FAPA
Zasada wzajemnej zgodności
(cross compliance)




Polska przyjęła wszystkie zobowiązania wynikające z
ustawodawstwa wspólnotowego w zakresie ochrony
środowiska, dobrostanu zwierząt i bezpieczeństwa
żywności.
Kontrola
przestrzegania
wybranych
wymagań stanowi legitymizację dla płatności płynących
z budżetu państwa do gospodarstw rolnych.
Tempo wdrażania wymogów cross-compliance powinno
być dostosowane do możliwości technicznych i
logistycznych danego kraju
W ramach cross-compliance obowiązkiem kontroli
wypełniania stosownych wymagań objęta będzie próba
gospodarstw – co najmniej 1% gospodarstw rolnych w
kraju.
Polska opowiada się za tym, aby pełne wdrażanie
zasady wzajemnej zgodności rozpocząć w 2013 r.
SAEPR/FAPA
Przyszły system płatności
bezpośrednich SAPS czy SPS? (3)


-
-
-
Określenie daty przejścia na system SPS należy do
decyzji nowych Państw Członkowskich
Przejście z systemu płatności bezpośrednich SAPS do
SPS wiązałoby się z koniecznością rozpoczęcia
odpowiednio wcześniej niezbędnych prac
dostosowawczych, które wymagałyby poniesienia
znacznych kosztów m.in. w związku
kontrolą spełniania przez rolników szeregu norm
środowiskowych i dobrostanu zwierząt (zasada
wzajemnej zgodności: cross-compliance
z dostosowaniem infrastruktury informatycznej i
prawnej do nowych warunków funkcjonowania płatności
bezpośrednich
z przeszkoleniem rolników i pracowników ARiMR
SAEPR/FAPA
Co dalej z instrumentami rynkowymi?
W zakresie rynków rolnych dyskusja w ramach health
check dotyczy takich kwestii jak:
kwotowanie produkcji, w szczególności w sektorze
mleka,
 dalsze ograniczenia interwencji (m.in. zboża, mleko),
 eliminacja mechanizmów interwencji rynkowej,
niewykorzystywanych od długiego czasu lub
wykorzystywanych sporadycznie
(Według Komisji Europejskiej nie wszystkie istniejące
mechanizmy interwencji rynkowej są efektywne i nie
odpowiadają obecnym uwarunkowaniom funkcjonowania
rynków rolnych)
 Kształt instrumentów rynkowych będzie w dużym
stopniu zdeterminowany przez negocjacje WTO (runda
Doha)

SAEPR/FAPA
Co z WPR po 2013?
 Możliwe
scenariusze:
I - zwiększanie funduszy na II filar
kosztem stopniowego zmniejszania I
filaru (neutralny budżetowo)
 II - utrzymanie poziomu finansowania
w filarze I ( rolnictwo a dobra publiczne)
 III - tylko II filar; bez kwot
produkcyjnych, bez cross-compliance

SAEPR/FAPA