docsystem oceniania 1
download 
Reklamacja Transkrypt
system oceniania 1
„ŻYĆ, ABY WIERZYĆ I KOCHAĆ” Przedmiotowy system oceniania z religii w liceum i technikum według programu nr AZ-4-04/2 Kielce 2005 Autor Elżbieta Kondrak Za zezwoleniem władzy duchownej OJ-102/03 Kielce, 21 lipca 2003 Ks. Jan Szarek Wikariusz Generalny ISBN 83-7442-198-3 Wydawnictwo JEDNOŚĆ 25-013 Kielce, ul. Jana Pawła II nr 4 Dział sprzedaży tel. (0-41) 344-98-63 Redakcja tel. (0-41) 368-11-10 www.jednosc.com.pl e-mail: [email protected] REFERAT KATECHETYCZNY 25-013 Kielce ul. Jana Pawła II nr 3 tel. (0-41) 368-25-27 OGÓLNE ZASADY OCENIANIA 1. Katecheta wystawia ocenę w porozumieniu z uczniami. 2. W ciągu jednego semestru wystawia każdemu uczniowi oceny cząstkowe zaplanowane na dany semestr. 3. Ocenianie ucznia powinno się dokonywać systematyczne. Uczeń powinien mieć możliwość poprawiania ocen cząstkowych w ciągu semestrów. W wyjątkowych sytuacjach uczeń może poprawiać podczas wystawiania oceny semestralnej lub końcoworocznej. Poprawianie może odbywać się w formie pisemnej lub ustnej z zakresu określonego indywidualnie. 4. Uczeń może być niesklasyfikowany z religii, jeżeli istnieje brak podstaw do ustalenia oceny klasyfikacyjnej z powodu nieobecności ucznia na zajęciach edukacyjnych przekraczającej połowę czasu przeznaczonego na te zajęcia w szkolnym planie edukacji. Oceny cząstkowe, semestralne i końcoworoczne stawia się według skali: – celujący (6), – bardzo dobry (5), – dobry (4), – dostateczny (3), – dopuszczający (2), – niedostateczny (l). Do ocen cząstkowych może być dołączony znak „+” bądź „–”. Znak „+” to podwyższenie oceny, które oznacza, że uczeń przekroczył wymagania z określonego poziomu, ale nie osiągnął poziomu wyższego oraz „–”, który oznacza niewielkie braki w osiągnięciu danego poziomu. Podczas oceniania sprawdzianów, kartkówek i prac punktowanych stosuje się następujące przeliczenie na oceny: 100% – 91% – bardzo dobry 90% – 71% – dobry 70% – 51% – dostateczny 50% – 31% – dopuszczający 30% – 0% – niedostateczny Wartości górne w przedziałach oznaczają podwyższenie oceny o „+” zaś dolna granica, to obniżenie oceny przez dostawienie „–”. ZASADY WYSTAWIANIA OCENY SEMESTRALNEJ LUB ROCZNEJ Podstawą do wystawienia oceny kończącej określony etap nauki są oceny cząstkowe skupione w następujących grupach: – prace pisemne – odpowiedzi ustne – sprawdziany i testy – zeszyt przedmiotowy – praca w grupach, aktywność – inne Przy wystawianiu oceny rocznej bierze się również pod uwagę ocenę z półrocza. Wszystkie oceny powinny być wystawiane jawnie, obiektywnie, ze wskazaniem na pojawiające się braki i motywacją do poprawy i dalszej pracy. W ciągu roku szkolnego pojawią się różne formy i rodzaje kontroli. Na początku roku szkolnego proponujemy zrobienie kontroli wstępnej, aby zorientować się jaką wiedzę i umiejętności uczeń posiada. Pod koniec roku szkolnego dokonujemy kontroli końcowej, by ocenić osiągnięcia i ewentualne porażki uczniów. Nie każda kontrola musi kończyć się wstawieniem oceny do dziennika. 3 OGÓLNE KRYTERIA OCENIANIA W procesie oceniania obowiązuje stosowanie zasady kumulowania wymagań (ocenę wyższą otrzymać może uczeń, który spełnia wszystkie wymagania przypisane ocenom niższym). Oceniamy wiedzę i umiejętności ucznia oraz przejawy ich zastosowania w życiu codziennym, przede wszystkim w szkole. Gdy uczeń ubiega się o ocenę celującą, bierzemy pod uwagę również jego zaangażowanie religijno-społeczne poza szkołą. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: a) nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą, (i) b) odmawia wszelkiej współpracy, (i) c) ma lekceważący stosunek do przedmiotu i wiary. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania konieczne: a) w zakresie wiadomości i umiejętności opanował treści najłatwiejsze, najczęściej stosowane, stanowiące podstawę do dalszej edukacji, b) wykazuje choćby minimalne zainteresowanie przedmiotem i gotowość współpracy z katechetą i w grupie. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania podstawowe: a) opanował treści najbardziej przystępne, najprostsze, najbardziej uniwersalne, niezbędne na danym etapie kształcenia i na wyższych etapach, b) uczestniczy w rozwiązywaniu problemów oraz umiejętnie słucha innych. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania rozszerzające: a) opanował treści umiarkowanie przystępne oraz bardziej złożone, b) ukierunkowany jest na poszukiwanie prawdy i dobra oraz szanuje poglądy innych, c) aktywnie realizuje zadania wykonywane w grupie. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania dopełniające: a) opanował treści obejmujące elementy trudne do opanowania, złożone i nietypowe, b) wykazuje własną inicjatywę w rozwiązywaniu problemów swojej społeczności, c) wszechstronnie dba o rozwój swojej osobowości i podejmuje zadania apostolskie. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: a) posiadł wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania przedmiotu w danej klasie, samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia, b) biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych lub praktycznych z programu nauczania danej klasy, proponuje rozwiązania nietypowe, rozwiązuje także zadania wykraczające poza program nauczania tej klasy, c) osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach kwalifikując się do finałów na szczeblu regionalnym, wojewódzkim (diecezjalnym) albo krajowym lub posiada inne porównywalne osiągnięcia. 4 5 4. Odpowiedzi ustne 3. Testy i sprawdziany 2. Prace domowe 1. Zeszyt przedmiotowy PRZEDMIOT OCENY • brak odpowiedzi lub odpowiedzi świadczące o braku wiadomości rzeczowych • słabe wiązanie faktów i wiadomości • chaos myślowy i słowny • dużo pytań pomocniczych • wybiórcza znajomość poznanych treści i pojęć • odpowiedź niestaranna • częste pytania naprowadzające • wyuczone na pamięć wiadomości • uczeń ma trudności w sformułowaniu myśli własnymi słowami • potrzebna pomoc katechety • wiadomości z podręcznika i zeszytu prezentowane w sposób wskazujący na ich rozumienie, informacje przekazywane zrozumiałym językiem • odpowiedź pełna nie wymagająca pytań dodatkowych • wiadomości zawarte w podręczniku i zeszycie uzupełnione wiedzą spoza programu • wypowiedź pełnymi zdaniami, bogaty język • poniżej 30% odpowiedzi dotyczących wiedzy podstawowej • 50% wiedzy z zakresu wymagań podstawowych • 75% wiedzy z zakresu wymagań podstawowych (bardzo łatwe i łatwe, niezbędne w dalszej edukacji) • 75% zadań podstawowych • 50% wymagań rozszerzających • 75% spełnionych wymagań podstawowych (łatwe, praktyczne, przydatne życiowo, niezbędne) • 75% spełnionych wymagań rozszerzających (bardzo trudne i trudne, teoretyczne, naukowe) • wszystkie polecenia wykonane poprawnie • rozwiązane zadanie dodatkowe • brak zeszytu niedostateczna • praca nie na temat • brak rzeczowości w pracy • brak pracy • pismo niestaranne • luki w zapisach (do 70% tematów) dopuszczająca • widać próby wykonania pracy • na temat • zeszyt czytelny • braki notatek, prac domowych (do 40% tematów) dostateczna • powiązane z tematem • niestaranne • merytorycznie zgodne z omawianym na lekcji materiałem • staranne • czytelne • rzeczowe • starannie wykonane • treści wskazujące na poszukiwania w różnych materiałach • twórcze • zeszyt staranny • luki w zapisach (sporadyczne do 5 tematów) dobra • wskazują na zrozumienie tematu • niezbyt twórcze • starannie prowadzony • wszystkie tematy i notatki • prace domowe bardzo dobra • wszystkie tematy, notatki • prace domowe • staranne pismo • własne materiały, itp. celująca OCENA 6 • uczeń wyróżnia się aktywnością na lekcji • korzysta z materiałów zgromadzonych samodzielnie • pilnie i terminowo wykonuje powierzone zadania, dużo własnej inicjatywy • uczestniczy w przygotowaniu rekolekcji szkolnych (ministranci, schola itp.) • reprezentuje szkołę w olimpiadzie religijnej 6. Inscenizacje, gazetka szkolna, praca na rzecz Kościoła i inne celująca 5. Aktywność PRZEDMIOT OCENY • starannie wykonuje powierzone przez katechetę zadania • przejawia postawę apostolską • jest zawsze przygotowany do lekcji • zgłasza się do odpowiedzi • wypowiada się rzeczowo bardzo dobra • niezbyt chętnie wykonuje zadania poza lekcjami, ale nie unika ich zupełnie • uczestniczy w rekolekcjach szkolnych • stara się być przygotowany do lekcji • chętnie w niej uczestniczy dobra OCENA • mało aktywny na lekcjach dostateczna • niechętny udział w lekcji dopuszczająca • lekceważący stosunek do przedmiotu i wiary niedostateczna 7 celująca • Uczeń prezentuje postawę wiary w Boga • wyraża szacunek wobec ludzi manifestujących swoją wiarę • prezentuje postawę krytyczną tak wobec fanatyzmu religijnego, jak i obojętności religijnej bardzo dobra • Uczeń określi własny system wartości • potrafi uzasadnić potrzebę hierarchii wartości w życiu człowieka • potrafi uzasadnić, że religia jest istotnym czynnikiem duchowego rozwoju człowieka • potrafi krytycznie odnieść się do słów „religia opium dla ludu” • potrafi przekonać swoich kolegów o sensowności własnej postawy religijnej dobra • Uczeń potrafi uzasadnić swoje decyzje i wybory w aspekcie wiary • potrafi uzasadnić potrzebę hierarchii wartości w życiu człowieka • potrafi scharakteryzować swoją wiarę • potrafi scharakteryzować siebie jako człowieka wierzącego • potrafi dokonać wartościowania dotychczasowych postaw i zachowań w aspekcie wymogów wiary • potrafi dostrzec i opisać przejawy religijności w aspekcie historycznym w różnych społecznościach • potrafi uzasadnić, dlaczego człowiek nie wierzący w Boga wierzy zawsze w „coś innego” dostateczna • Uczeń określi wpływ wiary na postawę człowieka • potrafi wyjaśnić fenomen religii • zdefiniuje pojęcie „człowiek istotą religijną” • rozumie, w czym człowiek wyraża się jako istota religijna • rozumie, na czym polega fanatyzm i obojętność religijna • wymieni społeczne implikacje wypływające z religii Wschodu (ezoteryzm, amulety, talizmany, astrologia...) • potrafi scharakteryzować podstawowe prawdy o buddyzmie, judaizmie (historia zbawienia, diaspora, autentyzm), hinduizmie, islamie, chrześcijaństwie • potrafi omówić objawianie się Boga w dziejach ludzkości • potrafi wykazać zależność pełnego objawienia się Boga w Chrystusie od wydarzeń Starego Testamentu (np. przepowiadanie proroków) • potrafi wyjaśnić wspólnotowy charakter Kościoła • potrafi określić rolę, jaką Kościół odgrywa w Polsce i w świecie • pamięta, że Chrystus założył Kościół i nim kieruje • Uczeń wymieni wartości ostateczne • rozumie sens uczestniczenia w katechezie, jej owoce i nakładane przez nią zobowiązania • poda definicję religii • wymieni cechy wspólne dla wszystkich religii • wymieni charakterystyczne cechy współczesnych religii • wymieni religie monoteistyczne i politeistyczne • rozumie, że chrześcijaństwo najpełniej wyraża miłość Boga • potrafi wykazać różnice między chrześcijaństwem a innymi religiami • zdefiniuje pojęcia: historia zbawienia, objawienie, Boża pedagogia • rozumie, że Bóg objawiał się człowiekowi stopniowo: najpierw w Starym Testamencie, potem, najpełniej, poprzez Jezusa Chrystusa (Nowy Testament) • rozumie, że objawienia prywatne mogą uwypuklać jakiś aspekt objawienia biblijnego • zdefiniuje pojęcia: objawienie pośrednie i bezpośrednie i poda ich przykłady • wymieni argumenty św. Tomasza z Akwinu przemawiające za istnieniem Boga OCENA KLASA I – NA DRODZE DO DOJRZAŁEJ WIARY dopuszczająca Klasa I Dział Semestr I I. U źródeł wiary Dział I. U źródeł wiary II. U źródeł moralności człowieka wierzącego 8 celująca • poszukuje własnych argumentów na istnienie Boga • inspiruje rówieśników do poszanowania godności własnej i drugiego człowieka • zgłębia samodzielnie naukę o moralności chrześcijańskiej bardzo dobra • pomaga innym poznawać Boga • tworzy Kościół i inspiruje innych do tworzenia go we własnym środowisku • potrafi wykazać związek między godnością a urzeczywistnianiem wartości: prawdy, dobra, sprawiedliwości, wolności i odpowiedzialności dobra • potrafi wykazać różnice między objawieniem pośrednim a bezpośrednim • potrafi scharakteryzować „dowody na istnienie Boga” • potrafi zinterpretować teksty biblijne odsłaniające niewidzialnego Boga • potrafi scharakteryzować rolę Chrystusa w historii ludzkości • potrafi krytycznie odnieść się do różnych form reklamy nowych ruchów religijnych w mediach • potrafi uzasadnić, dlaczego każdy człowiek ma prawo do poszanowania jego godności • rozumie, że godność stanowi źródło wartości • potrafi uzasadnić, dlaczego każdy człowiek ma prawo do wolności • potrafi zinterpretować naukę zawartą w wersecie Ga 5,1 • rozumie, że Kościół jest zapoczątkowaniem królestwa Bożego na ziemi • potrafi rozpoznać sposoby werbowania do sekt • potrafi omówić sposoby obrony przed zagrożeniami ze strony sekt • potrafi określić „grupę ryzyka” osób najbardziej podatnych na wstąpienie do sekty • potrafi uzasadnić, że Chrystus jest założycielem i Głową Kościoła • wymieni zadania wypływające z godności człowieka • rozumie, że godność człowieka ma podstawę w Bogu (wymieni źródła godności człowieka) • rozumie, że wolność zakłada wolny wybór między dobrem i złem • wymieni skutki wolności nieodpowiedzialnej (samowoli) • rozumie negatywny wpływ samowoli na moralność człowieka • rozumie, że katecheza jest wyjaśnieniem Bożego objawienia • rozumie, że Kościół to wszyscy ochrzczeni, których głową jest Chrystus • zdefiniuje pojęcia: Chrystus Zbawiciel, Chrystus Odkupiciel, Chrystus Głowa Kościoła • wymieni najbardziej znane sekty działające w swoim środowisku i w Polsce • rozumie niebezpieczeństwo płynące z przyłączenia się do sekty • zdefiniuje pojęcie „godność osoby” • wymieni rodzaje godności przyrodzonej i nadprzyrodzonej (godność osobowa i osobowościowa) • wymieni wartości ogólnoludzkie, które zogniskowane są wokół godności (prawda, dobro, sprawiedliwość, wolność, odpowiedzialność...) • pamięta, że człowiek jest istotą rozumną, obrazem mądrości Boga • zdefiniuje pojęcia: wolność, odpowiedzialność, samowola OCENA dostateczna dopuszczająca 9 celująca • wspomaga innych w dokonywaniu słusznych wyborów bardzo dobra • potrafi wyjaśnić, kiedy uczucia są moralnie obojętne oraz kiedy są dobre albo złe • potrafi wykazać związek dobrze ukształtowanego sumienia z postępowaniem według norm i zasad moralnych • potrafi dokonać wartościowania rozwiązań trudnych problemów w aspekcie moralnym • potrafi wskazać rozwiązania trudnych problemów zgodnie z zasadami i prawidłowo ukształtowanym sumieniem dobra • potrafi uzasadnić, dlaczego urzeczywistnianie dobra czyni człowieka wolnym • potrafi uzasadnić, że wolność bez odpowiedzialności rodzi nieobliczalną samowolę • potrafi uzasadnić, dlaczego uczuciami powinien kierować rozum • potrafi wyjaśnić, na czym polega osąd sumienia • potrafi wykazać zależność między wolnością a oceną sumienia • potrafi dokonywać oceny moralnej czynów • potrafi uzasadnić potrzebę stosowania norm i zasad moralnych w ludzkim życiu dostateczna • potrafi wykazać różnicę między wolnością a samowolą • potrafi omówić źródła moralności • potrafi uzasadnić, dlaczego niedopuszczalne jest czynienie zła, aby wyprowadzić z niego dobro (zasada „cel uświęca środki”) • rozumie, że uczucia zapewniają więź między życiem zmysłowym a duchowym • rozumie, że człowiek w swoim sumieniu powinien kierować się prawem moralnym • potrafi wykazać, że osąd sumienia pomaga poprawić się i wrócić do Boga • potrafi scharakteryzować człowieka o prawidłowo uformowanym sumieniu • potrafi dokonać rozróżnienia między sumieniem uformowanym prawidłowo i nieprawidłowo • rozumie konieczność przestrzegania norm i zasad moralnych • poda przykłady sytuacji trudnych w aspekcie moralnym i wymieni zasady postępowania w takich sytuacjach • rozumie wolność jako wartość ogólnoludzką i dar Boży • zdefiniuje pojęcia: moralność, intencja (zła lub dobra) • wymieni źródła moralności (KKK 1750) • rozumie, że cel nie uświęca środków • wymieni czyny bezwzględnie niedozwolone ze względu na ich przedmiot (bluźnierstwo, krzywoprzysięstwo, zabójstwo, cudzołóstwo) • zdefiniuje pojęcia: uczucia, emocje • wymieni podstawowe uczucia i je zdefiniuje (miłość i nienawiść, pragnienie i obawa, radość, smutek i gniew) • zdefiniuje pojęcia: sumienie jako głos Boga, sumienie osobiste, sumienie narodu • rozumie konieczność formacji sumienia • wymieni czynniki kształtujące oraz deformujące sumienie • wymieni zagrożenia płynące z deformacji sumień • zdefiniuje pojęcia: norma moralna, zasada moralna, prawo naturalne, prawo stanowione (kościelne, państwowe) • wymieni normy i zasady moralne OCENA dopuszczająca Klasa I Dział II. U źródeł moralności człowieka wierzącego Dział III. Drogowskazy wiary VI. Urzeczywistnianie wiary w życiu i w liturgii Kościoła (t. 49-51) 10 dostateczna • rozumie, że wiara jest odpowiedzią na miłość Boga • rozumie, że źródłem wszelkich wypaczeń moralnych jest nieuznawanie Boga • rozumie potrzebę kierowania się w życiu nadzieją • rozumie istotę miłości Boga do człowieka i człowieka do Boga • rozumie istotę cnót kardynalnych i potrafi je scharakteryzować • rozumie potrzebę pracy nad sobą i poda jej motywację • potrafi uzasadnić potrzebę przemiany, dążenia do doskonałości • rozumie, że rok liturgiczny streszcza całą historię zbawienia • rozumie oczekującą postawę Maryi • rozumie istotę Adwentu • rozumie istotę narodzin Boga • wskaże teksty biblijne i literackie mówiące o Betlejem i Bożym Narodzeniu dopuszczająca • wymieni przejawy Bożej miłości • wymieni najważniejsze wykroczenia przeciw pierwszemu przykazaniu • zdefiniuje pojęcie nadziei • wymieni grzechy przeciw nadziei • wymieni sposoby odpowiedzi na miłość Bożą • wymieni grzechy przeciw Bożej miłości • zdefiniuje pojęcia: cnoty ludzkie i cnoty kardynalne • wymieni cnoty kardynalne • wskaże przykłady ludzi, którzy przestawili swe życie na lepsze tory • wymieni, co pomaga, a co przeszkadza w doskonaleniu siebie • wymieni nazwy okresów roku liturgicznego • poda święta streszczające ważniejsze fakty z historii zbawienia • wskaże teksty biblijne wspominające czas oczekiwania na przyjście Chrystusa i zachęcające do niego • wymieni regionalne tradycje co do obchodu świąt Bożego Narodzenia celująca • daje świadectwo wiary w Boga • z zaangażowaniem i w jedności ze wspólnotą Kościoła pogłębia swoją wiarę • krytycznie odnosi się do zachowań sprzecznych z wiarą w Boga • budzi nadzieję u innych w sytuacji trudnych doświadczeń • czynnie uczestniczy w przygotowaniu spotkania wigilijnego w klasie i w szkole • włącza się w przygotowanie inscenizacji bożonarodzeniowej bardzo dobra • potrafi dokonać krytycznej oceny zachowań niezgodnych z wiarą • potrafi uzasadnić, że zarówno rozpacz, jak i zuchwała ufność sprzeciwiają się cnocie nadziei • potrafi opisać doświadczanie miłości Bożej we własnym życiu • potrafi opisać swój sposób wyrażania miłości do Boga • potrafi uzasadnić, że cnoty kardynalne pełnią bardzo ważną rolę w ludzkim życiu • potrafi korzystać z plansz ze schematem budowy roku liturgicznego • potrafi powiązać treści wybranych świąt z wydarzeniami z historii zbawienia • potrafi interpretować teksty biblijne i literackie o Bożym Narodzeniu • potrafi umotywować konieczność posłuszeństwa Bogu • potrafi uzasadnić, że wiara jest odpowiedzią na miłość Boga • potrafi odróżnić wiarę od bałwochwalstwa i dewocji • potrafi scharakteryzować grzechy przeciwko nadziei • potrafi uzasadnić, że źródłem ludzkiego szczęścia jest odpowiadać miłością na miłość Boga • potrafi wyjaśnić, na czym polega rola cnót kardynalnych w życiu człowieka • potrafi omówić historię zbawienia i jej streszczenie w poszczególnych okresach roku liturgicznego • potrafi opisać tradycje lokalne związane z Adwentem OCENA dobra 11 dostateczna • rozumie istotę grzechu pierworodnego i grzechów uczynkowych • rozumie, że grzech jest zerwaniem przymierza z Bogiem i ludźmi, i że w Chrystusie odnawiamy to przymierze (Rz 6,20) • rozumie zagrożenia płynące z New Age • potrafi uzasadnić, że imię Boże jest święte • potrafi opisać tradycje świętowania niedzieli • potrafi uzasadnić konieczność szacunku wobec rodziców • rozumie, że najlepszym zabezpieczeniem rodziny jest małżeństwo sakramentalne • rozumie obowiązek poszanowania życia i zdrowia własnego i innych • potrafi uzasadnić, że życie jest wielką wartością • potrafi uzasadnić konieczność obrony życia i zdrowia • wymieni różne formy czystości • wymieni zagrożenia dla ludzkiej płciowości wypływające z działania mediów • rozumie, że czystość domaga się panowania nad sobą dopuszczająca • zdefiniuje pojęcie grzechu • potrafi rozpoznać grzech • pamięta treść 10 przykazań Bożych i rozumie ich istotę • wymieni formy służenia jedynemu Bogu • wymieni wykroczenia przeciw pierwszemu przykazaniu (zabobon, bałwochwalstwo, magia, sekty, bezbożność, ateizm, agnostycyzm) • rozumie wartość chrześcijańskich imion • wymieni grzechy przeciw drugiemu przykazaniu i potrafi je scharakteryzować • wymieni argumenty za świętowaniem dnia Pańskiego • zdefiniuje pojęcie „rodziny” i „rodziny chrześcijańskiej” • wymieni obowiązki rodziców względem dzieci i dzieci względem rodziców oraz rodziny wobec społeczeństwa • wymieni zagrożenia niszczące współczesną rodzinę (wolne związki, przemoc, związki homoseksualne, molestowanie seksualne i przemoc psychiczna, klonowanie, adopcja dzieci przez pary homoseksualne) • rozumie, że dawcą i panem życia jest Bóg • rozumie, że każdy człowiek ma prawo do życia i jego obrony Klasa I Dział Semestr II IV. Problemy moralności chrześcijańskiej • potrafi odróżnić grzech śmiertelny od grzechu powszedniego • potrafi uzasadnić, że człowiek powinien wierzyć w jedynego Boga • potrafi scharakteryzować grzechy przeciw wierze • potrafi uzasadnić, że wykroczenia przeciwko pierwszemu przykazaniu niszczą wiarę człowieka • potrafi uzasadnić, dlaczego niedziela jest świętym dniem chrześcijan • potrafi opisać cechy charakteru, o które powinien troszczyć się przyszły rodzic • potrafi opisać właściwy model rodziny • potrafi opisać sytuacje, w których warto oddać życie, i sytuacje, kiedy lepiej jest je zachować • potrafi scharakteryzować wykroczenia przeciw życiu i zdrowiu • rozumie, że zachowanie czystości jest czynnikiem pozwalającym zachować integralność osoby OCENA dobra celująca • potrafi dostrzec wartość i zagrożenia ze strony badań naukowych dla życia, zdrowia i godności • potrafi scharakteryzować działania propagujące czystość i ochronę ludzkiej płciowości bardzo dobra • potrafi uzasadnić, dlaczego grzech niszczy przyjaźń z Bogiem i z drugim człowiekiem • potrafi opisać formy oddawania czci jedynemu Bogu indywidualnie i we wspólnocie Kościoła • potrafi uzasadnić, dlaczego grzechy przeciw wierze niszczą wspólnotę Kościoła • potrafi wykazać związek między szabatem a niedzielą • potrafi umiejscowić wypełnianie obowiązków względem rodziny w perspektywie królestwa Bożego • potrafi odróżnić prawdy o rodzinie podawane przez Kościół od prawd proponowanych przez współczesne nurty „wyzwolone” • potrafi zestawić wartość życia z innymi wartościami • potrafi uzasadnić, dlaczego czystość jest darem uszczęśliwiającym ludzi i uwielbieniem Boga • potrafi zinterpretować ewangeliczne błogosławieństwo o czystości serca człowieka • potrafi uzasadnić, dlaczego Kościół staje w obronie czystości i płciowości człowieka • potrafi uzasadnić wartość zachowywania czystości Dział IV. Problemy moralności chrześcijańskiej 12 bardzo dobra • potrafi wykazać związek między czystością a cnotą umiarkowania • potrafi wyjaśnić, na czym polega walka z pożądliwością cielesną • potrafi wyjaśnić, na czym polega naprawienie popełnionej niesprawiedliwości • potrafi wykazać związek między panowaniem nad bogactwami materialnymi a szacunkiem dla wymagań moralnych • potrafi zinterpretować życie chrześcijańskie jako naśladowanie Chrystusa-Prawdy • potrafi uzasadnić, że życie w prawdzie jest prawdziwą wolnością • potrafi krytycznie ocenić treść informacji podawanych w środkach masowego przekazu w aspekcie ósmego przykazania • potrafi uzasadnić, że właściwy stosunek do posiadanych dóbr jest drogą do prawdziwego szczęścia – królestwa Bożego na ziemi • potrafi opisać skutki grzechów głównych w rozwoju osobowym człowieka i w życiu społecznym • potrafi uzasadnić, że grzech cudzy jest nośnikiem zła społecznego dobra • potrafi uzasadnić wartość czystości przedmałżeńskiej • rozumie, na czym polega dramat transseksualizmu • potrafi omówić zagrożenia zamierzone w czystość • potrafi uzasadnić potrzebę zachowania intymności małżeńskiej • potrafi uzasadnić potrzebę czystości serca w życiu małżeńskim • potrafi uzasadnić, że nieprzestrzeganie siódmego przykazania wywołuje skutki indywidualne i społeczne • potrafi uzasadnić potrzebę życia w prawdzie • potrafi zinterpretować „złotą zasadę”, która określa prawo do prawdy w konkretnych życiowych sytuacjach • potrafi omówić materię grzechów głównych i wyjaśni, że są one źródłem wszystkich pozostałych • potrafi uzasadnić, że grzechy cudze są współudziałem w złu drugiego człowieka • potrafi uzasadnić, dlaczego grzechy przeciw Duchowi Świętemu nie mogą być odpuszczone dostateczna • potrafi omówić pozytywne przykłady korzyści płynących z zachowania czystości • wskaże teksty biblijne dotyczące pożądliwości cielesnej • wymieni i potrafi scharakteryzować czynniki wspomagające zachowanie czystości serca • rozumie potrzebę wstydliwości • rozumie, że nieprzestrzeganie zakazu „nie kradnij” degraduje człowieka • wymieni czyny prowadzące do zniewolenia ludzi • potrafi uzasadnić, że każdy człowiek ma prawo do własności • potrafi uzasadnić, że prawda jest podstawową wartością • wymieni warunki ujawniania prawdy i dochowywania tajemnicy • potrafi uzasadnić, że kłamstwo jest najbardziej bezpośrednim wykroczeniem przeciw prawdzie • rozumie istotę grzechów głównych • wymieni indywidualne i społeczne skutki grzechów głównych • rozumie istotę grzechów cudzych • poda przykłady rozprzestrzeniania się grzechów cudzych w najbliższym środowisku • potrafi scharakteryzować grzechy przeciw Duchowi Świętemu dopuszczająca • wymieni wykroczenia przeciw życiu (zabójstwo zamierzone i niezamierzone; samobójstwo, eutanazja, przerywanie ciąży, narkomania) • wymieni wykroczenia przeciw zdrowiu • rozumie istotę ludzkiej płciowości w ujęciu chrześcijańskim • rozumie, że czystość jest darem prowadzącym do Boga • wymieni media, których działanie skierowane jest ku niszczeniu czystości (chat erotyczny, prasa pornograficzna, filmy i programy telewizyjne...) • wymieni zagrożenia przeciw czystości • wymieni osoby i czynniki pomagające zachować czystość • wymieni skutki grzechów z zakresu siódmego przykazania • zdefiniuje pojęcie prawdy • poda przykłady męczeństwa za prawdę • wskaże grzechy, których nośnikiem są środki masowego przekazu • poda definicję zazdrości i chciwości • wskaże teksty biblijne o „ubogich w duchu” (Łk 14,33; Mt 5,3) • wymieni grzechy główne • wymieni grzechy cudze • wymieni grzechy przeciw Duchowi Świętemu i rozumie ich istotę OCENA celująca 13 celująca • daje świadectwo pełnego i zaangażowanego udziału w liturgii • angażuje się w przygotowanie liturgii słowa • angażuje się w działania na rzecz ubogich bardzo dobra • potrafi uzasadnić, że dzieło Chrystusa w liturgii ma charakter sakramentalny • potrafi uzasadnić, że Chrystus poprzez sakramenty wtajemniczenia tworzy wspólnotę • potrafi uzasadnić, że sakramenty uzdrowienia budują jedność w Kościele • potrafi umiejscowić małżeństwo w perspektywie królestwa Bożego • potrafi uzasadnić, że sakrament kapłaństwa i małżeństwa buduje i umacnia wspólnotę Kościoła • potrafi scharakteryzować sylwetkę duchową oraz misję apostołów Piotra i Pawła • potrafi przygotować liturgię słowa (czytania, modlitwa wiernych...) • potrafi uzasadnić, że słowo Boże buduje Kościół • potrafi opisać poszczególne elementy liturgii słowa i wykonywane funkcje • potrafi uzasadnić potrzebę częstej Komunii św. dobra • potrafi wyróżnić udział Boga i człowieka w liturgii • potrafi scharakteryzować znaki i symbole liturgiczne • potrafi opisać, na czym polega przygotowanie do przyjęcia poszczególnych sakramentów • poda formę i treść sakramentów uzdrowienia • poda, kto i w jaki sposób sprawuje sakramenty uzdrowienia • potrafi scharakteryzować skutki sakramentów uzdrowienia • potrafi wyjaśnić nazwę sakramentu święceń • potrafi omówić skutki sakramentu małżeństwa • potrafi omówić istotne elementy powołania • potrafi opisać poszczególne części liturgii eucharystycznej • potrafi scharakteryzować owoce Komunii św. • potrafi określić swoje miejsce w liturgii • rozumie, że Komunia św. jest zadatkiem przyszłej chwały dostateczna • rozumie istotę liturgii • rozumie słowa i gesty stosowane w liturgii • rozumie, że udział w liturgii jednoczy i umacnia wspólnotę Kościoła • rozumie istotę sakramentów wtajemniczenia i wymieni ich owoce • poda formę i treść sakramentów w służbie wspólnoty Kościoła • poda, kto i w jaki sposób sprawuje te sakramenty • rozumie istotę liturgii słowa • poda nazwę ksiąg liturgicznych • rozumie, że Chrystus mocą swojego słowa przemienia ludzkie serce • rozumie istotę Ofiary Chrystusa i naszego w niej udziału • wymieni warunki przystąpienia do Komunii św. • wskaże, kto, w jaki sposób, kiedy i gdzie celebruje liturgię • wymieni znaki i symbole liturgiczne • wymieni najważniejsze wydarzenia roku liturgicznego • wymieni siedem sakramentów • wyróżni w ich liczbie sakramenty wtajemniczenia • wymieni, kto i w jaki sposób udziela sakramentów wtajemniczenia • wymieni sakramenty uzdrowienia • wymieni sakramenty w służbie komunii • wymieni główne etapy życia świętych Piotra i Pawła • pamięta odpowiedź Maryi na zwiastowanie anielskie (Łk 1,38) i na słowa św. Elżbiety (Łk 1,45) • wymieni elementy liturgii słowa • wymieni podstawowe funkcje liturgiczne • wymieni elementy liturgii eucharystycznej • wymieni inne określenia Eucharystii • wymieni owoce Komunii św. OCENA dopuszczająca Klasa I Dział V. Wiara i moralność silne darami łaski Dział VI. Urzeczywistnianie wiary w życiu i w liturgii Kościoła (t. 46-48. 52-54) VII. Drogi do życia z Chrystusem (tematy historyczne) 14 dostateczna • wskaże teksty biblijne ukazujące piękno stworzenia • wskaże dzieła sztuki sakralnej w najbliższym otoczeniu • poda cechy prawdziwego wzoru osobowego, który warto naśladować • potrafi opisać godny naśladowania wzór osobowy • wymieni motywy nawrócenia • pamięta, że Wielkanoc jest największym świętem chrześcijan • poda tradycje związane ze świętami roku liturgicznego, ze szczególnym zwróceniem uwagi na święto patronalne swojej parafii • rozumie, że chrześcijaństwo ma swój początek w judaizmie • wie, jakie znaczenie dla obrony chrześcijaństwa miały bitwa pod Legnicą i bitwa pod Wiedniem • potrafi rozróżnić etapy rozwoju życia zakonnego (eremici, cenobici, mnisi, zakonnicy) dopuszczająca • zdefiniuje pojęcia: piękno, sztuka sakralna • zdefiniuje pojęcie „wartość” • wymieni podstawowe wartości (prawda, dobro, piękno) • zdefiniuje pojęcie „wzór osobowy godny naśladowania” • wymieni, kto jest dla niego wzorem osobowym • rozumie istotę Wielkiego Postu • wymieni najważniejsze wydarzenia związane z męką, śmiercią i zmartwychwstaniem Chrystusa • wymieni najważniejsze święta roku liturgicznego i poda ich daty • zdefiniuje pojęcia: semityzm, antysemityzm, synagoga • wymieni wartości judaizmu (Stary Testament ze szczególnym uwzględnieniem Tory, Talmud, Midrasz) • poda czas kształtowania się religii islamu • potrafi rozróżnić istotne elementy islamu (zachowanie, styl bycia wyznawców) celująca • wykonuje prace plastyczne na rzecz salki katechetycznej i szkoły • aktywnie uczestniczy w szkolnych rekolekcjach wielkopostnych • angażuje się w ich przygotowanie i przebieg • przygotuje sprawozdanie z wybranego święta w parafii • przygotowuje i prezentuje klasie referat na temat wybranej religii bardzo dobra • potrafi odkryć duchowy wymiar sztuki sakralnej • potrafi uzasadnić, że obowiązkiem każdego człowieka jest urzeczywistnianie podstawowych wartości • potrafi wyjaśnić, na czym polega rola wzorów osobowych w rozwoju człowieka oraz mniejszych i większych społeczności • potrafi przyporządkować wydarzenia z życia Chrystusa do liturgii trzech dni paschalnych • potrafi uzasadnić potrzebę świętowania • potrafi opisać charakter poszczególnych świąt i odnieść je do wydarzeń biblijnych • potrafi wyjaśnić relację chrześcijan do narodu wybranego • potrafi scharakteryzować cechy wspólne judaizmu i chrześcijaństwa • potrafi dokonać wartościowania dotyczącego postaw i zachowań w religii muzułmańskiej i chrześcijaństwie • potrafi odróżnić sztukę od kiczu • potrafi uzasadnić, dlaczego sztuka sakralna jest nośnikiem prawdy i piękna • rozumie potrzebę urzeczywistniania tych wartości w rozwoju osobowym człowieka i w życiu społecznym • potrafi opisać sytuację, kiedy sam był wzorem dla innych, przychodząc im z pomocą • wskaże źródła biblijne wzywające do poprawy • potrafi uzasadnić potrzebę nieustannego nawracania się • potrafi opisać wydarzenia paschalne • rozumie, na czym polega dialog międzyreligijny • rozumie, czym jest Stary Testament dla katolików • wymieni wartości islamu i rozumie jego istotę • potrafi określić, na czym polega zagrożenie dla kultury europejskiej i chrześcijaństwa ze strony islamu OCENA dobra 15 dostateczna • wymieni nazwy wspólnot zakonnych obecnych w jego środowisku • wymieni kulturowy dorobek i spuściznę zgromadzeń zakonnych • wymieni zabytki piśmiennictwa polskiego • rozumie potrzebę chrztu Polski w wymiarze duchowym, politycznym i kulturowym • wymieni istotne elementy filozofii św. Augustyna i św. Tomasza z Akwinu • potrafi dostrzec wkład Kościoła w życie Polski współczesnej • rozumie rolę Kościoła w obronie polskości podczas zaborów • rozumie, na czym polegała rusyfikacja i germanizacja dopuszczająca • wymieni nazwy najważniejszych zakonów w Europie • wymieni największe osobowości najbardziej znanych zgromadzeń zakonnych • wymieni nazwy zakonów zasłużonych dla kultury (benedyktyni, pijarzy, jezuici) • rozumie, że szkolnictwo i piśmiennictwo jest owocem działalności zakonów • poda datę chrztu Polski • wymieni uniwersytety średniowiecznej Europy • poda nazwiska wierzących ludzi nauki ze średniowiecza (M. Kopernik, M. Trąba, Hozjusz, Z. Oleśnicki) i tych, którzy żyją współcześnie • zdefiniuje pojęcia: oświecenie, rozum • wymieni nazwiska wybitnych postaci oświecenia (Krasicki, Staszic, Kołłątaj, Konarski, Poniatowski) • zdefiniuje pojęcia: wolność, polskość • wie, czym była Konfederacja Barska, Powstanie Kościuszkowskie, „dzieci Wrześni” Klasa I Dział VII. Drogi do życia z Chrystusem (tematy historyczne) • potrafi scharakteryzować reguły zakonne (śluby) • wymieni działania podejmowane przez zgromadzenia zakonne na przestrzeni dziejów (działalność charytatywna, społeczna, polityczna – najwięksi papieże pochodzili z klasztorów) • wymieni zgromadzenia zajmujące się szkolnictwem współcześnie • rozumie istotę oddziaływania na linii Kościół – państwo • wymieni pierwsze biskupstwa i pierwszych biskupów polskich • potrafi wyjaśnić związek nauki i wiary • potrafi scharakteryzować wkład ludzi wierzących w bogactwo ludzkiej wiedzy • potrafi scharakteryzować postawę patriotyzmu (Polak-katolik) • potrafi uchwycić pozytywy i ryzyko globalizacji OCENA dobra celująca • prezentuje klasie utwory muzyki sakralnej • przygotowuje gazetkę nt. Sztuka sakralna bardzo dobra • potrafi uzasadnić, że powstanie określonego zakonu było odpowiedzią na potrzeby epoki • rozumie potrzebę istnienia wspólnot zakonnych • potrafi opisać wkład zakonów w kulturę europejską i polską • potrafi wskazać zasługi zakonów w dziedzinie szkolnictwa (szkółki parafialne, uniwersytety) oraz sztuki sakralnej • potrafi wskazać dorobek w dziedzinie muzyki sakralnej • potrafi wyjaśnić, jak powstawały struktury administracyjne Kościoła i państwa polskiego • potrafi scharakteryzować wspólne elementy życia religijno-państwowego • potrafi scharakteryzować filozofię św. Augustyna i św. Tomasza z Akwinu • rozumie, że Kościół epoki oświecenia stał się mecenasem kultury oraz pionierem poczynań społeczno-gospodarczych i wolnościowo-demokratycznych • potrafi scharakteryzować przeszkody w zachowaniu polskości we współczesnych warunkach politycznych Dział dostateczna • Uczeń potrafi omówić przejawy Bożej miłości • potrafi określić sposoby odpowiadania na Bożą miłość • wymieni cechy charakterystyczne dla życia Boga • wymieni biblijne wydarzenia ukazujące Trójcę Świętą • rozumie znaczenie przymiotów Bożych • wskaże, w jakich miejscach biblijnych ukazane są przymioty Boga • pamięta tekst modlitwy eucharystycznej (IV) mówiący o stworzeniu • potrafi opisać biblijny schemat stworzenia świata • wymieni funkcje, jakie pełnią aniołowie • wskaże teksty biblijne mówiące o aniołach • potrafi uzasadnić potrzebę modlitwy do anioła stróża • potrafi wyjaśnić, na czym polega ludzkie podobieństwo do Boga • potrafi porównać Adama – pierwszego człowieka, z Jezusem Chrystusem • wymieni przymioty świadczące o duchowości człowieka • Uczeń zdefiniuje pojęcie wiary w Boga • wymieni przejawy Bożej miłości w życiu człowieka • wymieni możliwości odpowiedzi na miłość Boga • rozumie prawdę, że Bóg go kocha • rozumie potrzebę odwzajemniania Bożej miłości na katechezie i w życiu • wymieni osoby Trójcy Świętej • wymieni przymioty Boga • wskaże biblijny opis stworzenia świata • przyjmuje prawdę, że Bóg stworzył świat • poda definicję anioła • przyjmuje prawdę, że Bóg stworzył anioły • przyjmuje prawdę, że Bóg stworzył człowieka • wskaże i pamięta dwa biblijne opisy stworzenia człowieka • przyjmuje prawdę, że człowiek został stworzony na obraz i podobieństwo Boże • pamięta treść wersetów Rdz 1,26-28 • zdefiniuje pojęcia: człowiek, dusza, duch • Uczeń potrafi uzasadnić potrzebę katechezy jako środka wyrażającego i pogłębiającego wiarę • potrafi omówić cechy charakterystyczne dla wewnętrznego życia Trójcy Świętej • potrafi omówić przymioty Boga • wskaże literaturę wielbiącą Boga jako Stwórcę („Czego chcesz od nas, Panie”) • potrafi określić rolę, jaką pełnią aniołowie • potrafi uzasadnić istnienie świata duchowego • potrafi wyjaśnić naukę Biblii o stworzeniu człowieka • rozumie, że z tajemnicy stworzenia wynika postulat braterstwa wszystkich ludzi • rozumie, że Chrystus jest odzwierciedleniem prawdziwego człowieka • potrafi umotywować braterstwo wszystkich ludzi • potrafi odróżnić pojęcie duszy od ducha OCENA dobra KLASA II – Z WIARĄ W ŻYCIE I ŚWIAT dopuszczająca Semestr I I. Moje chrześcijańskie Credo 16 celująca • Uczeń potrafi przedstawić dzieło stworzenia w dowolny sposób (wiersz, piosenka, rysunek, modlitwa) bardzo dobra • Uczeń potrafi korzystać z tekstów biblijnych dla pogłębienia wiedzy o Bogu • potrafi wyjaśnić, dlaczego życie Trójcy Świętej jest wzorem życia dla chrześcijan • potrafi odnieść przymioty Boga do wiary i postaw życiowych • potrafi zinterpretować teksty liturgiczne i literackie dotyczące tajemnicy stworzenia • potrafi krytycznie odnieść się do magii i praktyk ezoterycznych • potrafi wyjaśnić teorię ewolucji i pogodzić ją z biblijną wizją stworzenia człowieka • potrafi opisać doskonały obraz człowieka, wyrażony w Słowie Wcielonym • potrafi wyjaśnić tajemnicę wcielenia • potrafi wyjaśnić, na czym polega jedność duszy i ciała w człowieku • potrafi omówić przymioty świadczące o duchowości człowieka oraz czynniki, które na nią wpływają 17 celująca • potrafi wyrazić tajemnicę śmierci Jezusa w formie literackiej lub plastycznej • potrafi przygotować komentarze do liturgii wielkanocnej bardzo dobra • potrafi zinterpretować teksty biblijne i naukę Kościoła na temat Opatrzności Bożej • potrafi opisać pochodzenie Jezusa i cel Jego misji • potrafi rozróżnić między boską a ludzką naturą Jezusa • potrafi opisać rolę, jaką Matka Boża odegrała w tajemnicy wcielenia • potrafi wyjaśnić, dlaczego Jezus umarł za nas na krzyżu • potrafi omówić, w jaki sposób ofiara Chrystusa staje się dziś aktualna dla nas • potrafi wyjaśnić rolę Ducha Świętego w dziejach zbawienia • potrafi wyjaśnić rolę Kościoła w zbawieniu • potrafi wyjaśnić zasadę „poza Kościołem nie ma zbawienia” • potrafi opisać podstawowe wymiary Kościoła • potrafi wyjaśnić, czym są i czemu służą charyzmaty • potrafi posługiwać się argumentami w obronie Kościoła dobra • potrafi wyjaśnić, na czym polega Opatrzność Boża • potrafi wskazać w Piśmie św. teksty mówiące o Opatrzności Bożej • potrafi wyjaśnić imiona i określenia Jezusa Chrystusa • potrafi uzasadnić, dlaczego nazywamy Go Panem • potrafi wyjaśnić, w jaki sposób Syn Boży stał się człowiekiem • potrafi wyjaśnić, dlaczego Bóg wybrał Maryję na Matkę Jezusa • potrafi opisać fakty dotyczące śmierci Jezusa • potrafi określić swój udział w ofierze Chrystusa • potrafi wyjaśnić, że zmartwychwstanie Chrystusa jest zapowiedzią naszego zmartwychwstania • wskaże teksty biblijne i liturgiczne dotyczące osoby Ducha Świętego • potrafi określić osobę Ducha Świętego • potrafi opisać historię powstawania Kościoła • potrafi opisać różne formy przynależności do Kościoła • potrafi uzasadnić, że Kościół jest powszechnym sakramentem zbawienia • potrafi uzasadnić, że Kościół jest apostolski dostateczna • pamięta teksty biblijne o opiece Boga nad światem • rozumie boskie i ludzkie pochodzenie Jezusa • rozumie, dlaczego Jezus przyszedł na ziemię • wskaże teksty biblijne mówiące o wcieleniu (J 1,14) • rozumie, że Jezus jest jedynym pośrednikiem między Bogiem i ludźmi • pamięta biblijny opis męki i śmierci Jezusa Chrystusa • wymieni przyczyny śmierci Jezusa Chrystusa • rozumie, że zmartwychwstanie jest dopełnieniem dzieła zbawienia • potrafi opisać historyczne zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa • rozumie rolę Ducha Świętego w Kościele i własnym życiu • potrafi objaśnić określenia i symbole Ducha Świętego • wymieni etapy powstawania Kościoła • rozumie, na czym polega tajemnica zjednoczenia ludzi z Bogiem w Kościele i przez Kościół • rozumie, że jest w Kościele podmiotem • rozumie, na czym polega powszechność Kościoła • wymieni zadania hierarchii kościelnej • poda definicję Opatrzności Bożej • przyjmuje prawdę, że Bóg szanuje wolność każdego człowieka • rozumie, że Bóg stworzył świat niejako „w drodze” do ostatecznej doskonałości, nie pozbawiony wpływów zła • potrafi opisać przejawy Bożej Opatrzności w ludzkim życiu • pamięta, co oznacza imię „Jezus” i przydomek „Chrystus” • przyjmuje prawdę, że Jezus jest prawdziwym Bogiem i człowiekiem • wymieni historyczne fakty dotyczące pojmania i śmierci Jezusa Chrystusa • poda definicję odkupienia • rozumie, że Jezus umarł za nas na krzyżu • rozumie, na czym polega ofiara Chrystusa • rozumie potrzebę „wzięcia krzyża i pójścia za Nim” • wskaże teksty biblijne i liturgiczne na temat zmartwychwstania • zdefiniuje, kim jest Duch Święty • poda określenia i symbole Ducha Świętego • zdefiniuje pojęcie „Kościół” • wymieni nazwy i obrazy Kościoła • zdefiniuje pojęcie „misterium Kościoła” • wymieni podstawowe wymiary Kościoła (widzialny i duchowy) OCENA dopuszczająca Klasa II Dział I. Moje chrześcijańskie Credo Dział I. Moje chrześcijańskie Credo 18 bardzo dobra • potrafi wyjaśnić, na czym polega udział chrześcijan w potrójnej misji Kościoła • potrafi omówić zadania i posłannictwo hierarchii Kościoła • potrafi odróżnić cel i sposoby działania Kościoła (zbawienie, pełny rozwój osobowy człowieka) od działania sekt (zniewolenie i degradacja osobowości) • potrafi rozróżnić między charytatywną działalnością Kościoła a „dobroczynnymi” sposobami werbunku do sekt • potrafi określić uczestnictwo świeckich w misji kapłańskiej, prorockiej i królewskiej Chrystusa • potrafi opisać udział Maryi w dziele odkupienia • potrafi wykazać różnice między zmartwychwstaniem a reinkarnacją • potrafi zinterpretować słowa modlitwy kapłana „Panie, nie dozwól mi nigdy odłączyć się od Ciebie” dobra • rozumie istotę potrójnego wymiaru misji Kościoła (nauczania, uświęcania i rządzenia) • potrafi określić miejsce i rolę świeckich w Kościele • potrafi scharakteryzować działalność wybranych ruchów religijnych Kościoła • potrafi krytycznie ocenić braki duszpasterskie Kościoła • potrafi wyjaśnić znaczenie i wartość rad ewangelicznych w życiu każdego chrześcijanina i osób konsekrowanych • potrafi scharakteryzować zadania świeckich w Kościele i w świecie • potrafi omówić prawa i obowiązki ludzi świeckich względem Kościoła • wskaże podstawowe teksty biblijne i dokumenty Kościoła mówiące o posłannictwie Maryi • potrafi wyjaśnić, że chrzest jest pierwszym i podstawowym sakramentem odpuszczenia grzechów • potrafi opisać hierarchiczną strukturę Kościoła • wymieni organizacje Kościoła służące pomocą osobom pokrzywdzonym przez sekty i ich rodzinom • wymieni różnice w działalności między grupami kościelnymi a sektami • potrafi scharakteryzować poszczególne rodzaje życia poświęconego Bogu • wymieni zadania ludzi świeckich w Kościele • rozumie konieczność zaangażowania laikatu we wspólnotach eklezjalnych i w świecie • potrafi scharakteryzować sposoby oddawania czci Matce Bożej • rozumie, że Symbol apostolski łączy wiarę w odpuszczenie grzechów z wiarą w Ducha Świętego • potrafi wyjaśnić, na czym polega władza odpuszczania grzechów i kto nią dysponuje • rozumie, że zmartwychwstanie Chrystusa jest podstawą wiary chrześcijańskiej (1 Kor 15,14) • rozumie, co to znaczy, że Kościół jest jeden i święty • rozumie, że parafia jest podstawową komórką Kościoła powszechnego • wskaże fakty historyczne co do pochodzenia hierarchicznej struktury Kościoła • wymieni przedstawicieli lokalnej hierarchii Kościoła • wymieni ruchy i grupy religijne działające w Kościele katolickim • wymieni powody, dla których ludzie odchodzą od Kościoła i wstępują do sekt • pamięta i rozumie rady ewangeliczne jako propozycje dla życia ewangelicznego • wymieni różne rodzaje życia osób konsekrowanych • zdefiniuje pojęcia: laikat, świeccy w Kościele • wymieni formy kultu maryjnego • rozumie, że Maryja „jest naszą Matką w porządku łaski” • rozumie, że chrzest jest pierwszym i podstawowym sakramentem odpuszczenia grzechów • rozumie, że zwyczajnym środkiem odpuszczania grzechów w Kościele jest sakrament pokuty OCENA dostateczna dopuszczająca • uczestniczy w młodzieżowych grupach apostolskich celująca 19 Dział I. Moje chrześcijańskie Credo dobra • potrafi wyjaśnić chrześcijański sens śmierci jako ostatniego etapu do nieba, a nie w pustkę i nicość • potrafi opisać drogi prowadzące do nieba • potrafi streścić przypowieść o bogaczu i Łazarzu (Łk 16,19-31) • potrafi wyjaśnić, na czym polega tęsknota Boga za człowiekiem • potrafi wyjaśnić, na czym polega ludzka tęsknota za Bogiem dostateczna • potrafi wyjaśnić, czym jest zmartwychwstanie, kto ma zmartwychwstać, w jaki sposób i kiedy • rozumie, że każdy człowiek (w swojej duszy nieśmiertelnej) otrzyma na sądzie szczegółowym, bezpośrednio po śmierci, wieczną zapłatę od Chrystusa-Sędziego żywych i umarłych • potrafi wyjaśnić różnice między sądem szczegółowym i ostatecznym • rozumie pogłębioną prawdę o Bożej obecności w codziennym życiu • potrafi wyjaśnić symbolikę zwyczajów związanych z Bożym Narodzeniem • rozumie, że zmartwychwstanie Chrystusa jest zapowiedzią naszego zmartwychwstania • zdefiniuje pojęcia: sąd szczegółowy, sąd ostateczny, niebo, piekło, czyściec • rozumie, że życie wieczne zależy od życia na ziemi • rozumie, że wieczną nagrodą będzie niebo, a karą piekło • rozumie, że końcowym oczyszczeniem jest czyściec • rozumie znaczenie Adwentu w życiu poszczególnych osób • wymieni dwa wymiary liturgicznego Adwentu • wymieni tradycje związane z Bożym Narodzeniem OCENA dopuszczająca Klasa II IV. Z wiarą w roku liturgicznym (t. 43-44) • potrafi uzasadnić, że Boże Narodzenie może trwać cały rok bardzo dobra • czynnie uczestniczy w przygotowaniu spotkania wigilijnego w klasie i w szkole • włącza się w przygotowanie inscenizacji bożonarodzeniowej celująca Dział celująca • potrafi dostrzegać problemy najbliższego środowiska (w rodzinie, szkole, sąsiedztwie) i poszukiwać dróg ich rozwiązania • włącza się czynnie w działalność Caritasu • potrafi posługiwać się edycją brewiarza dla świeckich bardzo dobra • potrafi wyjaśnić, że modlitwa jest darem Boga, przymierzem, komunią z Bogiem • potrafi scharakteryzować arcykapłańską modlitwę Jezusa jako wzór modlitwy chrześcijańskiej • potrafi wyjaśnić, że „Ojcze nasz” jest modlitwą Chrystusa i Kościoła • potrafi zinterpretować Chrystusową postawę i naukę wobec cierpiących • potrafi scharakteryzować działalność parafialnych komórek Caritas • dzieli się pozytywnym doświadczeniem, wynikającym z przeżycia sakramentu pokuty i pojednania • potrafi opisać genezę podziałów wśród chrześcijan • potrafi scharakteryzować działalność ekumeniczną Kościołów chrześcijańskich • potrafi uzasadnić potrzebę służby wojskowej dobra • potrafi wyjaśnić, że modlitwa jest „wzniesieniem duszy do Boga i prośbą skierowaną do Niego o stosowne dobra” • potrafi scharakteryzować poszczególne rodzaje modlitwy • potrafi wyjaśnić, na czym polegają poszczególne formy modlitwy • rozumie, że modlitwa jest przekraczaniem samego siebie i wchodzeniem w Boga • rozumie, że modlitwa „Ojcze nasz” jest przylgnięciem do Boga, ogarniającym wszystkich ludzi • potrafi wyjaśnić, że modlitwa Pańska jest „streszczeniem całej Ewangelii” • potrafi uzasadnić wartość modlitwy porannej i wieczornej Kościoła • potrafi ułożyć rachunek sumienia dla siebie i dla innych dostateczna • rozumie, że modlitwa jest darem Boga, przymierzem, komunią z Bogiem • wskaże w Piśmie św. wybrane teksty modlitw • pamięta modlitwy Jezusa i Kościoła • potrafi ułożyć własne modlitwy w różnych formach • rozumie, że właściwą postawą wobec trudności w modlitwie jest czuwanie i prostota serca • potrafi scharakteryzować każdą z siedmiu próśb modlitwy Pańskiej • potrafi uzasadnić, że modlitwa Pańska zobowiązuje nas do troski o potrzeby innych • potrafi uzasadnić, że modlitwa Pańska zobowiązuje nas do przebaczania naszym winowajcom • poda motywy działalności charytatywnej • potrafi określić trudności związane z przeżywaniem sakramentu pokuty • poda przykłady wysiłków Kościoła, zmierzających do jedności (Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan, spotkania pod znakiem Taizé) • rozróżnia konflikty na tle międzynarodowym, etnicznym czy konflikty rodzinne, szkolne, osobiste • zdefiniuje pojęcie modlitwy • potrafi formułować własną modlitwę • wymieni rodzaje modlitwy (błogosławieństwo, adoracja, modlitwa błagalna, wstawiennicza, dziękczynna, uwielbienia) • wymieni formy modlitwy (modlitwa ustna, rozmyślanie, kontemplacja) • wskaże w Ewangelii arcykapłańską modlitwę Jezusa (J 17) • rozumie, że odmawiający modlitwę Pańską tworzą wspólnotę dzieci Bożych • wymieni siedem próśb zawartych w modlitwie „Ojcze nasz” • poda przykłady ludzkich potrzeb, które te prośby uwzględniają • wymieni potrzeby różnych osób we własnym środowisku • poda przykłady wspomagania potrzebujących • zdefiniuje pojęcia: brewiarz, nieszpory • rozumie, że odmawianie nieszporów jest uczestnictwem w modlitwie Kościoła zmierzającej do uświęcania czasu • zdefiniuje, czym jest sakrament pokuty i pojednania • wymieni akty penitenta i spowiednika • wymieni owoce i skutki sakramentu pokuty i pojednania OCENA dopuszczająca Semestr II II. Moja modlitwa III. Wspólnotowy wymiar mojego Kościoła 20 21 Dział III. Wspólnotowy wymiar mojego Kościoła celująca • uczestniczy w liturgii ekumenicznej • aktywnie uczestniczy w szkolnych rekolekcjach wielkopostnych • angażuje się w ich przygotowanie i przebieg bardzo dobra • potrafi wyjaśnić, czym jest pacyfizm i dokonać jego moralnej oceny • potrafi uzasadnić, że społeczne nauczanie Kościoła jest istotnym czynnikiem rozwoju osobowego i społecznego • potrafi wskazać wartość pielgrzymek papieskich dla narodu polskiego • potrafi uzasadnić, dlaczego kultura tworzenia jest nośnikiem wartości duchowych • rozumie oddziaływanie obrazu na świadomość i podświadomość • potrafi opisać wartość języka ojczystego dla zachowania własnej tożsamości • potrafi uzasadnić, dlaczego chrześcijanin powinien być światłem dla innych • potrafi uzasadnić, że Europa powinna być ojczyzną ojczyzn i wspólnotą ducha • potrafi scharakteryzować, na czym polega szukanie grzeszników przez miłosiernego Boga • potrafi scharakteryzować, na czym polega szukanie Boga • potrafi wyjaśnić Chrystusowe: „błogosławieni, którzy nie widzieli, a uwierzyli” dobra • rozumie, na czym polega dramat podziałów w świecie chrześcijańskim • potrafi omówić mechanizmy powstawania konfliktów i sposoby ich pokonywania • potrafi zinterpretować ważniejsze przesłania papieskiego nauczania w Ojczyźnie • potrafi wyjaśnić, dlaczego arcydzieła z czasem nabierają wartości • potrafi wyjaśnić, dlaczego kultura masowa traci na wartości i uzasadni jej niszczycielski charakter • potrafi określić rolę, jaką język polski odegrał w przeszłości • potrafi opisać sytuacje wymagające postawy chrześcijańskiej • potrafi scharakteryzować znaczenie ojczyzny w życiu chrześcijanina • potrafi zinterpretować teksty biblijne o Bożym miłosierdziu • potrafi scharakteryzować postawę ludzi względem zmartwychwstania dostateczna • potrafi wskazać na mapie miejsca pielgrzymek Jana Pawła II • potrafi odróżnić i ocenić wartości od zagrożeń zawartych w reklamie oraz współczesnych środkach przekazu • rozumie znaczenie sztuki dla rozwoju duchowego człowieka • rozumie kulturotwórczą funkcję języka • potrafi odróżnić żargon od języka literackiego • poda okresy, w których język polski był rugowany z życia publicznego, a chroniony w rodzinie i kościele • rozumie, co znaczy być świadkiem Chrystusa w świecie • rozumie, na czym polega miłosierdzie Boże • wymieni najważniejsze prawdy naszej wiary • rozumie prawdę o zmartwychwstaniu Jezusa • potrafi opisać wydarzenie zmartwychwstania Pana Jezusa dopuszczająca • zdefiniuje pojęcie ekumenizmu • wymieni najczęstsze źródła konfliktów między ludźmi • wymieni warunki usprawiedliwiające uprawnioną obronę z użyciem siły • wymieni dokumenty społecznej nauki Kościoła • potrafi opisać spotkanie z Janem Pawłem II w najbliższej miejscowości • zdefiniuje pojęcia: kultura masowa – hedonistyczna (to, co ludziom się podoba), kultura tworzenia • zdefiniuje pojęcia: sztuka, dzieło sztuki, arcydzieło • rozumie rolę języka ojczystego w zachowaniu tożsamości narodowej w okresie niewoli • poda przykłady współczesnych zagrożeń dla czystości języka polskiego • zdefiniuje pojęcie świadectwa • zdefiniuje pojęcia: ojczyzna, region, mała ojczyzna • rozumie sens przeżywania Wielkiego Postu • pamięta teksty biblijne podkreślające miłosierdzie Boga • poda okoliczności męki, śmierci i zmartwychwstania Jezusa Klasa II IV. Z wiarą w roku liturgicznym (t. 45-46) Dział V. Moje korzenie, moja przeszłość (historia Kościoła) 22 celująca • świadczy o swojej przynależności do ruchu katolickiego • przygotowuje referat na temat wybranego ruchu religijnego bardzo dobra • potrafi określić pozytywną rolę Kościoła wobec kwestii robotniczej • potrafi scharakteryzować przesłanie encykliki RN • potrafi scharakteryzować życie i działalność „ludzi Kościoła” • potrafi uzasadnić potrzebę istnienia ruchów katolickich • potrafi opisać rolę Kościoła w zakresie obrony przed eksterminacją • potrafi umotywować potrzebę działań w obronie Ojczyzny • potrafi uzasadnić, dlaczego stalinizm był systemem zbrodniczym • potrafi określić możliwości oddziaływania ruchów na Kościół • potrafi ukazać rolę żywej wiary Kościoła polskiego dla życia Europejczyków • potrafi wskazać wpływ dziedzictwa chrześcijańskiego na obraz Europy dobra • potrafi scharakteryzować życie i działalność arcybiskupa S. Felińskiego i R. Traugutta • wymieni pozytywistyczne prądy negatywnie nastawione do Kościoła • potrafi scharakteryzować działalność św. Maksymiliana Kolbego • potrafi opisać rolę ruchów katolickich • potrafi scharakteryzować działalność duchowieństwa broniącego ludność polską przed wyniszczeniem (listy pasterskie kard. Sapiechy i Hlonda) • potrafi scharakteryzować życie kard. S. Wyszyńskiego i ks. J. Popiełuszki • potrafi określić pozytywny wpływ ruchu na życie parafii i wierzących • potrafi uzasadnić potrzebę posiadania „własnego Westerplatte” • potrafi scharakteryzować działalność apostolską Kościoła polskiego w Europie (np. księża pracujący w Niemczech, Francji itp.) • potrafi scharakteryzować działalność apostolską Jana Pawła II dla Europy dostateczna • potrafi opisać rolę Kościoła w okresie rozbiorów • rozumie, na czym polegała rewolucja przemysłowa • wymieni osoby działające w obronie wiary (św. Maksymiliana Kolbe, S. Sedlaczek) • wymieni zagrożenia dla Kościoła płynące ze strony masonerii i komunizmu • wymieni działania Kościoła w obronie ludności polskiej przed eksterminacją ze strony faszyzmu i stalinizmu • wymieni wybitne postacie Kościoła, broniące Polaków przed ludobójstwem (kard. A. Hlond, kard. A. Sapiecha, bł. ks. J. Pawłowski) • rozumie, że ruchy religijne to „kuźnia” liderów religijnych • wymieni zagrożenia płynące z „unowocześniania” nauki Kościoła (odrzucanie nauki papieża, akceptacja związków homoseksualnych, wolnych związków, aborcji, eutanazji, kapłaństwa kobiet) • rozumie, dlaczego Europa Zachodnia z szacunkiem odnosi się do dzieła Solidarności • potrafi określić genezę powstania flagi Unii Europejskiej dopuszczająca • pamięta daty rozbiorów i rozumie tło polityczne tych wydarzeń • wymieni zagrożenia dla Ojczyzny ze strony zaborców • zdefiniuje pojęcia: kwestia robotnicza, proletariat, komunizm, socjalizm, pozytywizm • wymieni organizacje katolickie czasu międzywojennego (Sodalicje Mariańskie, Rycerstwo Niepokalanej, Akcja Katolicka) • zdefiniuje pojęcie eksterminacji • wymieni czynniki decydujące o eksterminacji ludności polskiej w czasie drugiej wojny światowej • zdefiniuje pojęcia: stalinizm, socjalizm • wymieni osoby broniące Polaków przed stalinizmem • wymieni znane ruchy religijne (Ruch Światło-Życie, neokatechumenat, skauting katolicki – Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego Zawisza, Opus Dei) • zdefiniuje pojęcia: ruch, stowarzyszenie, organizacja • poda źródła (przyczyny) powstania ruchów • rozumie, co to znaczy kochać własny kraj • dostrzega, że religijność Polaków znajduje naśladowców w innych krajach Europy (np.: łamanie się opłatkiem, święconka, piesze pielgrzymki) • zdefiniuje pojęcia: Unia Europejska, Konstytucja Europejska OCENA 23 Dział dostateczna • rozumie potrzebę istnienia Kościoła w Unii Europejskiej i prawnych uregulowań sytuacji Kościoła w Unii • rozumie potrzebę dialogu między Kościołem a Unią Europejską • rozumie potrzebę zabezpieczenia Kościoła w wymiarze materialnym dopuszczająca • wymieni zagrożenia płynące z odrzucenia wartości chrześcijańskich • wskaże wartości płynące z zachowania wiary chrześcijańskiej • zdefiniuje pojęcie konkordatu Klasa II V. Moje korzenie, moja przeszłość (historia Kościoła) dobra • potrafi uzasadnić, że Unia Europejska to wspólnota niepodległych państw • potrafi wykazać pozytywną rolę Kościoła w Unii OCENA • potrafi uzasadnić, dlaczego Kościół winien być niezależny • potrafi uzasadnić potrzebę współdziałania Kościoła i Unii bardzo dobra celująca Dział celująca • Uczeń potrafi krytycznie odnieść się do poglądów podważających chrześcijańską wizję płciowości bardzo dobra • Uczeń potrafi wyjaśnić, w czym się wyraża chrześcijańska wizja człowieka • potrafi omówić kierunek personalizmu chrześcijańskiego i wartości decydujące o wielkości człowieka • potrafi scharakteryzować trudności w okazywaniu uczuć lub w ich przyjęciu • potrafi opisać biblijną wizję małżeństwa i rodziny • potrafi krytycznie ocenić obraz „miłości” kreowanej przez media • potrafi scharakteryzować małżeństwo jako wspólnotę życia i miłości • potrafi krytycznie odnieść się do postaw nieprzychylnych nowemu życiu • potrafi uzasadnić, dlaczego dziecko ma prawo do życia w godności i miłości • potrafi scharakteryzować czynniki tworzące Kościół domowy dobra • Uczeń potrafi wykazać różnice między chrześcijańską i współcześnie proponowaną wizją człowieka • potrafi określić rolę i wartość osoby w perspektywie jej powołania do życia wiecznego • potrafi uzasadnić, w czym przejawia się prawdziwa miłość wobec Boga i człowieka • potrafi opisać możliwości odpowiedzi człowieka na miłość Bożą i drugiego człowieka • potrafi scharakteryzować poszczególne funkcje rodziny • potrafi uzasadnić, że płciowość wywiera wpływ na wszystkie sfery osoby ludzkiej, na jedność ciała i duszy • potrafi opisać indywidualne i społeczne konsekwencje patologii płciowości • potrafi scharakteryzować postawy i zachowania zagrażające miłości małżeńskiej • potrafi wykazać wpływ wartości podstawowych na trwałość małżeństwa • potrafi scharakteryzować wykroczenia przeciw godności małżeńskiej • potrafi scharakteryzować sposoby zapobiegania konfliktom dostateczna • Uczeń wymieni rodzaje godności • rozumie, w czym przejawia się miłość Boga do człowieka • rozumie, że katecheza jest przyjęciem Bożej miłości i możliwością odpowiedzi na nią • rozumie, że jednym z istotnych powołań jest powołanie do życia w rodzinie • potrafi opisać podstawowe cechy rodziny chrześcijańskiej • potrafi określić swoje miejsce, role i zadania w rodzinie • rozumie wartość płciowości i jej celowość w życiu człowieka • wymieni cechy prawdziwej miłości w aspekcie chrześcijańskim (1 Kor 13,1-13) • wymieni drogi prowadzące do pełnej miłości małżeńskiej • rozumie wartość „węzła małżeńskiego” • rozumie, że małżeństwo jest wspólnotą życia i miłości • rozumie, że podstawą aksjologiczną małżeństwa jest miłość, wierność, odpowiedzialność i nierozerwalność • rozumie, na czym polega odpowiedzialne rodzicielstwo • Uczeń rozumie, że człowiek pochodzi od Boga i jest powołany do życia wiecznego • rozumie, że człowiek zraniony przez grzech „jest słaby” • zdefiniuje pojęcia: osoba, personalizm, godność osoby ludzkiej • wymieni czynniki decydujące o wielkości człowieka (godność, wolność, rozumność) • wymieni kochające go osoby (Boga i konkretnych ludzi) • rozumie, co to znaczy kochać • zdefiniuje pojęcia: powołanie, rodzina, rodzina chrześcijańska • wymieni funkcje i zadania rodziny • wymieni argumenty przemawiające za tym, że człowiek został stworzony jako mężczyzna i kobieta • rozumie, że płciowość jest darem Boga • wymieni patologie płciowości • zdefiniuje pojęcie miłości • wymieni zagrożenia dla miłości małżonków • potrafi odróżnić miłość prawdziwą od pseudomiłości • zdefiniuje pojęcia: małżeństwo, wspólnota • wymieni warunki zawarcia sakramentu małżeństwa • wymieni wykroczenia przeciw godności małżeńskiej (cudzołóstwo, rozwód, kazirodztwo, wolny związek, poligamia) OCENA KLASA III – Z WIARĄ NA PROGU MIŁOŚCI dopuszczająca Semestr I I. Na progu małżeństwa i rodziny 24 25 celująca • potrafi scharakteryzować stanowisko Kościoła wobec manipulacji biomedycznych bardzo dobra • potrafi umiejscowić metody naturalne w naturze człowieka i Bożym planie • potrafi uzasadnić, dlaczego dziecko wymaga szczególnej opieki ze strony rodziny i społeczeństwa • potrafi scharakteryzować naturalne metody planowania rodziny • potrafi uzasadnić, że antykoncepcja jest sprzeczna z planem Boga wobec człowieka • potrafi uzasadnić, że antykoncepcja jest sprzeczna z ekologicznym dążeniem człowieka • potrafi przedstawić argumenty przeciw aborcji i środkom wczesnoporonnym • potrafi scharakteryzować warunki i przeszkody do zawarcia małżeństwa • potrafi wykazać słuszność daru z siebie w codziennym życiu • rozumie, że dar z siebie przyczynia się do rozwoju osobowego człowieka dobra • potrafi scharakteryzować sposoby rozwiązywania konfliktów w małżeństwie i rodzinie • potrafi opisać postawy rodzicielskie sprzyjające przyjęciu nowego życia • potrafi scharakteryzować wspólnotę rodzinną jako Kościół domowy • wymieni rodzaje manipulacji biomedycznych i potrafi je zdefiniować • scharakteryzuje zagrożenia wynikające z nowoczesnych badań • poda zagrożenia wynikające z manipulacji genetycznych, biomedycznych itp. • potrafi uzasadnić wartość stosowania metod naturalnych • potrafi opisać argumenty za świętością i nienaruszalnością poczętego życia • potrafi opisać skutki aborcji w wymiarze indywidualnym i społecznym (fizyczne, psychiczne i duchowe) • potrafi uzasadnić potrzebę daru z siebie w ojcostwie i macierzyństwie • potrafi wyjaśnić różnicę między rozwodem cywilnym a orzeczeniem o nieważności małżeństwa dostateczna • rozumie, że dziecko jest darem Boga i owocem ludzkiej miłości • potrafi wyjaśnić, dlaczego dziecko jest bezcennym darem Boga • potrafi właściwie ocenić bezpłodność • wskaże teksty biblijne i soborowe na temat rodziny • potrafi podać argumenty przemawiające za poszanowaniem osoby • wymieni argumenty za stosowaniem metod naturalnego planowania rodziny • wymieni owoce stosowania naturalnych metod w małżeństwie • potrafi opisać naturalny rytm płodności • potrafi opisać zagrożenia płynące z antykoncepcji • wymieni naukowe i religijne argumenty za poszanowaniem życia • wymieni argumenty przeciw aborcji i środkom wczesnoporonnym • rozumie rozmiar problemu aborcji • pamięta słowa przysięgi małżeńskiej • pamięta, że sakramentu małżeństwa udzielają sobie nawzajem narzeczeni • zdefiniuje pojęcie konfliktu • wymieni źródła i skutki konfliktów w rodzinie oraz sposoby ich rozwiązywania • rozumie, że jednym z celów małżeństwa jest płodność • zdefiniuje pojęcie płodności • wymieni zagrożenia godności i wolności dziecka (pornografia, znęcanie się nad dziećmi) • wymieni prawa i obowiązki dziecka w rodzinie i społeczeństwie • zdefiniuje pojęcie Kościoła domowego • wymieni, czynniki tworzące z rodziny Kościół domowy (Eucharystia, wspólne świętowanie, lektura Pisma św., modlitwa) • wymieni metody naturalnego planowania rodziny • zdefiniuje pojęcia: ekologia, antykoncepcja • wymieni zagrożenia płynące z antykoncepcji • zdefiniuje pojęcia: aborcja i środki wczesnoporonne • wymieni środki antykoncepcyjne i wczesnoporonne • rozumie, że człowiek jest osobą od chwili poczęcia • wymieni indywidualne i społeczne konsekwencje aborcji • rozumie, że życie w małżeństwie i rodzinie jest darem z siebie • zdefiniuje pojęcia: rozwód, separacja, orzeczenie o nieważności małżeństwa • wymieni warunki zawarcia sakramentu małżeństwa oraz przeszkody uniemożliwiające jego zawarcie OCENA dopuszczająca Klasa III Dział I. Na progu małżeństwa i rodziny Dział II. Życie z ludźmi i wśród ludzi 26 celująca • potrafi scharakteryzować najważniejsze przesłania encykliki „Laborem exercens” i zaprezentować je klasie bardzo dobra • potrafi wykazać związek między prawami człowieka a rozwojem osobowym i społecznym • potrafi odnieść prawa rodziny do rodzin w środowisku lokalnym • potrafi umieścić pracę w perspektywie życia wiecznego • potrafi uzasadnić, że praca stanowi szansę samorealizacji • uzasadni, dlaczego gospodarka i praca zawodowa muszą się kierować zasadami etyki • potrafi omówić zasady etyczne organizujące życie gospodarcze zgodnie z wolą Stwórcy • potrafi omówić przesłania płynące z nauki Kościoła dotyczące kwestii gospodarczych • potrafi wyjaśnić boskie pochodzenie władzy • potrafi wyjaśnić zasadę państwa praworządnego dobra • potrafi zinterpretować podstawowe prawa człowieka • potrafi uzasadnić potrzebę karty praw rodziny i opisać genezę jej powstania • potrafi scharakteryzować podstawowe prawa rodziny • potrafi uzasadnić, że praca jest dla człowieka, a nie człowiek dla pracy • potrafi wyjaśnić zasadę pierwszeństwa człowieka wobec techniki • potrafi wyjaśnić istotę zasad życia społecznego • rozumie, że podstawą sprawiedliwego ładu własnościowego jest własność prywatna • potrafi wyjaśnić, jak zasada „bardziej być niż mieć” może być realizowana we współczesnych społeczeństwach • potrafi uzasadnić potrzebę czynnego uczestnictwa w życiu publicznym • rozumie, że dobro wspólne zakłada poszanowanie osoby • rozumie, że dobro wspólne domaga się dobrobytu społecznego i rozwoju społeczności • rozumie, że dobro wspólne ma ścisły związek z pokojem (trwałość i bezpieczeństwo) • potrafi wyjaśnić, kiedy władza jest sprawowana w sposób prawowity dostateczna • rozumie znaczenie praw człowieka dla rozwoju indywidualnego i społecznego • wymieni i rozumie istotę zagrożeń dla współczesnej rodziny • rozumie cel i wartość ludzkiej pracy • rozumie związek ludzkiej pracy z rozwojem osobowym i społecznym • potrafi scharakteryzować szanse i zagrożenia ze strony współczesnej techniki dla rozwoju człowieka • wskaże przykłady przestrzegania i nieprzestrzegania zasad życia społecznego • rozumie zasadę „bardziej być niż mieć” • potrafi umotywować swoje zaangażowanie na rzecz dobra wspólnego • rozumie, że władza ma obowiązek odwoływać się do porządku ustanowionego przez Boga • potrafi uzasadnić, kiedy sam ma prawo odmówić posłuszeństwa władzy • potrafi umotywować obowiązek posłuszeństwa wobec władzy • rozumie istotę kultury w rozwoju indywidualnym i społecznym • rozumie, że człowiek jest twórcą i odbiorcą kultury dopuszczająca • zdefiniuje pojęcie praw człowieka • wymieni kategorie (rodzaje) praw • wymieni podstawowe prawa człowieka • wymieni najważniejsze prawa rodziny • zdefiniuje pojęcie pracy i wymieni jej rodzaje • wymieni szanse i zagrożenia dla człowieka, jakie niesie ze sobą rozwój techniki • rozumie zasadę, że nie człowiek służy technice, ale technika człowiekowi • wymieni zasady życia społecznego (dobro wspólne, solidarność, pomocniczość) • wymieni zasady etyczne wpływające na dobrą gospodarkę • zdefiniuje pojęcie dobra wspólnego • potrafi wyjaśnić, jak należy korzystać z posiadanych dóbr • zdefiniuje pojęcie władzy • rozumie rolę władzy jako strażniczki porządku społecznego • zdefiniuje pojęcie kultury i wymieni czynniki, które ją tworzą • wymieni chrześcijańskie aspekty kultury • zdefiniuje pojęcie „kultura wolnego czasu” • wymieni możliwości wykorzystania czasu wolnego w sensowny sposób OCENA 27 Dział III. Miłość i wiara w moim życiu (t. 29,34) • potrafi zredagować rozważanie do wybranej tajemnicy różańcowej • potrafi dokonać ewaluacji kultury życia i kultury śmierci • potrafi umiejscowić treść tajemnic różańcowych w kontekście współczesnego życia • potrafi scharakteryzować przesłania poszczególnych objawień maryjnych • potrafi opisać indywidualne i społeczne owoce maryjnych objawień • potrafi uzasadnić, że kultura polska, wierna prawdzie i Bogu, zorientowana jest na dobro człowieka • potrafi wyjaśnić duchowy wymiar kultury • potrafi scharakteryzować „pragnienie Boga” zobowiązujące do służby życiu • potrafi omówić teksty biblijne, które streszczają poszczególne tajemnice z życia Jezusa i Maryi • potrafi omówić wybrane objawienie maryjne • potrafi scharakteryzować przykłady typowe dla polskiej kultury • potrafi odróżnić kulturę od subkultury • potrafi scharakteryzować podstawowe wymiary kultury • potrafi omówić możliwości pozytywnego wykorzystania czasu • potrafi scharakteryzować skutki nieumiejętnego wykorzystania rezerw czasu • potrafi omówić czynniki służące kulturze życia • rozumie istotę modlitwy różańcowej • pamięta historię modlitwy różańcowej • pamięta i rozumie treść objawień maryjnych • rozumie indywidualne i społeczne znaczenie tych objawień • wymieni miejsca szczególnej opieki Maryi w najbliższym otoczeniu • rozumie istotę czasu wolnego, który jest darem Boga • rozumie, w czym się przejawia kultura życia • potrafi omówić zagrożenia dla życia i wyjaśnić skąd pochodzą • wymieni części i tajemnice różańca • wskaże teksty biblijne odpowiadające poszczególnym tajemnicom • potrafi modlić się na różańcu • zdefiniuje pojęcia: objawienie i objawienie maryjne • wymieni miejsca i czas objawień maryjnych • wymieni negatywne skutki nieumiejętnego wykorzystania rezerw czasu • zdefiniuje pojęcie kultury życia i kultury śmierci • wymieni źródła zagrożeń dla życia • wskaże teksty biblijne promujące kulturę życia • wymieni, co sprzyja życiu i co mu zagraża celująca bardzo dobra dobra dostateczna OCENA dopuszczająca Klasa III II. Życie z ludźmi i wśród ludzi Dział celująca • potrafi przygotować niedzielną liturgię • potrafi przygotować reklamę rekolekcji maturalnych • potrafi opracować wyznaczone zadanie do spełnienia podczas rekolekcji • z zaangażowaniem włącza się w przygotowanie rekolekcji bardzo dobra • potrafi określić zadania poszczególnych grup działających w parafii • potrafi opisać i uzasadnić wymagania stawiane rodzicom i rodzicom chrzestnym • potrafi umotywować potrzebę funkcjonowania kancelarii parafialnej • potrafi dokonać oceny wartości prezentowanych przez swojego idola • potrafi scharakteryzować cechy idealnego wzoru osobowego • potrafi scharakteryzować sposoby rozwiązywania trudności związanych z przyjmowaniem sakramentów • potrafi przygotować propozycje pytań do rachunku sumienia • potrafi wyrazić swoje plany na przyszłość i dokonać ich oceny w świetle poznanych prawd Bożych dobra • potrafi określić sposoby zaangażowania się świeckich w parafii • potrafi uzasadnić potrzebę rekolekcji w klasie maturalnej • potrafi wyjaśnić sens zapowiedzi przedślubnych • potrafi umiejscowić wzór osobowy i jego zachowanie w perspektywie życia wiecznego • potrafi odnieść wzorce osobowe do osoby Jezusa Chrystusa • potrafi scharakteryzować poszczególne sakramenty i opisać ich owoce • potrafi scharakteryzować wartości rzutujące na trwałość małżeńskiego szczęścia • potrafi omówić zagrożenia dla życia par małżeńskich • rozumie, że idealnym autorytetem jest dla chrześcijanina Chrystus • rozumie konieczność wyboru w perspektywie szczęśliwej przyszłości • potrafi zredagować wezwania modlitwy dziękczynnej za czas miniony, z prośbą o dobry wybór dalszej drogi życiowej dostateczna • wymieni osoby odpowiedzialne za poszczególne dziedziny życia parafialnego • rozumie potrzebę i wartość rekolekcji • wymieni obowiązki do wypełnienia podczas rekolekcji (np. przygotowanie śpiewnika, liturgii, harmonogram wspólnych spotkań...) • rozumie rolę funkcjonowania kancelarii parafialnej • wymieni najważniejsze księgi parafialne • potrafi odpowiedzieć na pytania protokołu przedślubnego • potrafi omówić sposoby religijnego przeżywania wydarzeń i uroczystości rodzinnych • rozumie istotę sakramentów w życiu chrześcijanina • wymieni trudności związane z przyjmowaniem sakramentów oraz łaski płynące z przyjęcia poszczególnych sakramentów • wymieni płaszczyzny życia ludzi młodych najbardziej zagrożone grzechem • wymieni wartości rzutujące na trwałość małżeńskiego szczęścia • wymieni przestrzenie realizacji samego siebie • rozumie, że wspólnota parafialna jest podstawową komórką Kościoła powszechnego • wymieni zadania świeckich w Kościele • wymieni grupy i wspólnoty działające w parafii • zdefiniuje pojęcie rekolekcji • poda miejsce i termin rekolekcji dla maturzystów • wymieni dokumenty konieczne do zawarcia sakramentalnego małżeństwa • zapozna się z protokołem przedślubnym • wymieni wymagania stawiane rodzicom i rodzicom chrzestnym • zdefiniuje pojęcia: liturgia, rytuał rodzinny • wymieni ważniejsze wydarzenia i uroczystości świętowane w domu rodzinnym • poda religijne sposoby ich przeżywania • wymieni wzorce osobowe, które go zachwycają • wymieni cechy, którymi powinien się odznaczać godny naśladowania wzór osobowy • wymieni sakramenty święte • zdefiniuje pojęcie rachunku sumienia • rozumie, na czym polega świętokradztwo podczas spowiedzi OCENA dopuszczająca Semestr II III. Miłość i wiara w moim życiu (t. 30-33, 35-38) 28 29 celująca • potrafi przygotować audycję, stronę internetową, artykuł w duchu chrześcijańskim bardzo dobra • potrafi scharakteryzować formy i miejsce działalności świeckich w Kościele • potrafi krytycznie spojrzeć na ataki wobec Kościoła oskarżanego o błędy i wypaczenia (np. inkwizycja stała się instrumentem politycznym; Pius XII a faszyzm) • potrafi scharakteryzować wartości płynące z Ewangelii dla społeczeństw trzeciego tysiąclecia • potrafi scharakteryzować Międzynarodową Księgę Pokoju • potrafi krytycznie się odnieść do zarzutów wobec katolickich mediów, np. wobec Radia Maryja czy telewizji katolickiej • potrafi opisać negatywne skutki bycia bezrobotnym • potrafi wykazać różnicę między wartościami proponowanymi przez chrześcijaństwo a propozycją neopogaństwa dobra • potrafi omówić, na czym polega odnowa w Chrystusie, ukazywana przez ruchy katolickie • potrafi odróżnić błędy pojedynczych osób od działań całego Kościoła • potrafi uzasadnić, że przyznanie się do błędu „oczyszcza pamięć” • potrafi opisać owoce trwania przy Chrystusie w dwóch poprzednich tysiącleciach • potrafi uzasadnić, dlaczego należy zabiegać o pokój • potrafi scharakteryzować papieskie orędzia o pokoju • potrafi scharakteryzować wartości płynące z posiadania mediów katolickich • rozumie potrzebę istnienia instytucji pomagających najuboższym (noclegownie, domy samotnej matki, Caritas, zgromadzenia zakonne z charyzmatem zapobiegania biedzie) • potrafi uzasadnić, dlaczego nie powinniśmy sięgać do wróżb, horoskopów i magii dostateczna • poda sposoby współczesnego przeżywania wiary • rozumie konieczność przebaczania, ale i skruchy za popełnione zło • dostrzega pozytywny wpływ przeproszenia za winy (Jan Paweł II – Niedziela Przebaczenia, prymas – rok 2000) • rozumie, że Kościół musi być wierny nauczaniu Ewangelii • wymieni wysiłki świeckich na rzecz pokoju – Międzynarodowa Księga Pokoju • wymieni dobro płynące z istnienia mediów katolickich • rozumie istotę działania mediów katolickich • rozumie zapowiedź Jezusa „ubogich zawsze mieć będziecie” • wymieni istotne elementy nauczania Kościoła na temat ludzkiej biedy (SRS) • rozumie, że udział w obrzędach pogańskich jest zagrożeniem dla jego wiary i psychiki • wymieni czynniki decydujące o uciekaniu się do praktyk neopogańskich • wymieni osoby fascynujące swoją wiarą (poda przykłady ludzi świeckich oraz osób duchownych) • rozumie, że Kościół jest organizmem bosko-ludzkim (święty a zarazem grzeszący) • wymieni zagrożenia płynące ze światowego stylu życia (moralny luz, wolne związki, brak odpowiedzialności i szacunku dla życia na każdym jego etapie) • zdefiniuje pojęcia: wojna, konflikt lokalny, konflikt globalny, terroryzm, przemoc, pokój, przenikanie się kultur, pokojowe współistnienie • wymieni wysiłki podejmowane przez Kościół na rzecz pokoju (Asyż – modlitwy o pokój, Światowy Dzień Pokoju, papieskie orędzia o pokoju) • potrafi wskazać przyczyny konfliktów • zdefiniuje pojęcie mediów • wymieni istniejące w Polsce i poza nią katolickie media (radio, telewizja, prasa, internet) • zdefiniuje pojęcie bezrobotnego • wymieni obszary ludzkiej biedy (materialnej i duchowej) • zdefiniuje pojęcia: wróżby, horoskopy, Czciciele Matki Ziemi, Halloween, Tarot, New Age OCENA dopuszczająca Klasa III Dział IV. Żyć z wiarą w świecie i dla świata Uwagi – Przedmiotowy system oceniania jest pomocą dla katechety w tworzeniu systemu szkolnego, który zostaje podany do wiadomości uczniom na początku roku szkolnego. Fakt ten powinien zostać odnotowany w dzienniku zajęć i potwierdzony podpisem katechety oraz wybranego ucznia. – Przedstawiony przedmiotowy system oceniania ujmuje wymagania klasy II w zakresie liceum. Katecheci uczący w technikum powinni dostosować je, dzieląc materiał na klasę II i III. 30 Spis treści Ogólne zasady oceniania ...............................................................................................................3 Zasady wystawiania oceny semestralnej lub rocznej.............................................................3 Ogólne kryteria oceniania ......................................................................................................4 Klasa I „Na drodze do dojrzałej wiary” ...................................................................................................7 Klasa II „Z wiarą w życie i świat” ............................................................................................................ 16 Klasa III „Z wiarą na progu miłości” ........................................................................................................24 Uwagi ............................................................................................................................................ 30 31 Notatki ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... 32
