docstrategia rozwiązywania problemów społecznych miasta tczewa
download 
Reklamacja Transkrypt
strategia rozwiązywania problemów społecznych miasta tczewa
PROJEKT STRATEGII ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH MIASTA TCZEWA NA LATA 2014 - 2020 PAŹDZIERNIK 2013 SPIS TREŚCI Wprowadzenie……………………………………………………………………………. 3 1. Zgodność z dokumentami strategicznymi.…………………………………………... 4 2. Diagnoza demograficzno-społeczna mieszkańców Tczewa………………..……….. 5 3. Identyfikacja kluczowych kwestii społecznych……………………………………... 17 4. Zagadnienia horyzontalne…………………………………………………………… 17 5. Prognoza zmian w zakresie objętym strategią………………………………………. 18 6. Analiza SWOT priorytetowych obszarów działań…………………………………... 18 7. Misja………………………………………………………………………………... 25 8. Wizja………………………………………………………………………..………... 25 9. Cele, kierunki działań oraz realizatorzy projektowanych zmian……………………. 25 10. Sposoby realizacji Strategii oraz źródła finansowania…………………………….. 32 11. Wskaźniki realizacji działań……………………………………………………….. 32 12. Monitorowanie i ocena realizacji Strategii..……………………………………….. 45 2 Wprowadzenie Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka. Niniejszy dokument stanowi opracowanie Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Tczewa na lata 2014–2020. Podstawą do podjęcia działań związanych z tworzeniem dokumentu były następujące przesłanki: - zakończenie okresu obowiązywania dotychczasowej Strategii - zaktualizowanie diagnozy demograficzno–społecznej mieszkańców Tczewa, - uaktualnienie analizy SWOT, - aktualizacja dokumentu w zakresie: celów strategicznych i operacyjnych, kierunków niezbędnych działań oraz wskaźników ich realizacji, - wyzwania związane z efektywniejszą realizacją celów polityki społecznej w mieście. Strategia opracowana została po wnikliwej analizie istniejących zasobów polityki społecznej, danych dotyczących sytuacji społeczno–demograficznej mieszkańców, a także z uwzględnieniem wniosków płynących z realizacji i monitorowania dotychczasowej Strategii. W pracach nad przygotowaniem dokumentu uczestniczył Zespół ds. Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Mieście Tczewie, członkowie Komisji Polityki Społecznej Rady Miejskiej oraz przedstawiciele organizacji pozarządowych. Projekt Strategii przekazany został ponadto do publicznej dyskusji poprzez umieszczenie jego tekstu oraz formularza konsultacyjnego na stronie internetowej Urzędu Miejskiego oraz Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych stanowi długofalowy plan działania określający główne cele i kierunki rozwoju, służące zaspakajaniu potrzeb mieszkańców. Dokument ma charakter kompleksowy, stanowi projekt przyszłego funkcjonowania obszaru polityki społecznej w mieście. Systematyzuje działania oraz stanowi wytyczną postępowania sprzyjającą włączeniu społecznemu mieszkańców. Umożliwia koordynację realizowanych działań, ich monitorowanie oraz ocenę rezultatów dotychczas podejmowanych przedsięwzięć wraz z planowaniem dalszego rozwoju. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych zgodna jest z celami strategicznymi Strategii Rozwoju Tczewa na podstawie zasad zagadnienia horyzontalnego II, dotyczących promowania równości szans, dostępu do życia społecznego oraz przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. 3 1. Zgodność z dokumentami strategicznymi. Niniejsze opracowanie powstało przy uwzględnieniu dokumentów strategicznych i programowych, zarówno krajowych, regionalnych, jak i lokalnych, o kluczowym znaczeniu dla planowania i realizacji celów Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Tczewa. Dokumentami tymi są: 1. Krajowy Program Reform na rzecz realizacji strategii „Europa 2020”. 2. Strategia Rozwoju Kraju 2020 aktywne społeczeństwo, konkurencyjna gospodarka, sprawne państwo. 3. Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020. 4. Strategię Rozwoju Kapitału Społecznego 2020. 5. Strategia Wspierania Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego na lata 2009-2015. 6. Projekt Krajowego Programu Przeciwdziałania Ubóstwu i Wykluczeniu Społecznemu 2020. 7. Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020. 8. Zarys projektu Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020. 9. Pomorski Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015. 10. Wstępne założenia Strategii Polityki Społecznej Województwa Pomorskiego na lata 2014 – 2020. 11. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Powiecie Tczewskim na lata 2013 – 2017. 12. Strategia Rozwoju Tczewa do roku 2020. 4 2. Diagnoza demograficzno – społeczna mieszkańców Tczewa. 2.1. Ogólna charakterystyka. Tczew położony jest na lewym brzegu Wisły, poniżej jej rozgałęzienia z Nogatem, na pograniczu Żuław Wiślanych i Pojezierza Starogardzkiego, w regionie etniczno – kulturowym Kociewie. Tczew z ponad 800-letnią historią jest jednym z najstarszych miast Pomorza. Pierwsza wzmianka o nim pochodzi z 1198 r. Powierzchnia administracyjna miasta wynosi 2238 ha, zaś ogólna liczba ludności według danych za rok 2012 opiewa na 60769. Gęstość zaludnienia to 2715 osób na km2. Liczba mieszkańców Tczewa w latach 2008 - 2012 61200 61000 60982 60800 60769 60600 60400 60200 60000 60119 59800 59600 2008 2010 2012 * Źródło: opracowane na podstawie BDL GUS. 2.2. Prognozy demograficzne. Przedział wiekowy 2015 2020 2025 2030 Ogółem 58999 58016 56334 54200 0-17 10569 9950 9144 8239 18-44 23809 21938 19407 16734 45-59/64 60/65 i więcej 13219 11402 13037 13091 13748 14035 14922 14305 * Źródło: opracowane na podstawie danych GUS. Przedstawione dane ukazują wyraźne tendencje w zakresie znacznego zmniejszania się liczby mieszkańców, przy jednoczesnym wzroście i utrzymywaniu się na wysokim poziomie odsetka osób w przedziałach wiekowych 45-59/64 oraz 60/65 i więcej. Istotną kwestią jest także fakt stałego pomniejszania się liczby mieszkańców w przedziałach od 0 do17 oraz od 18 do 44 lat. 5 2.3. Struktura ludności wg płci. Rok Kobiety Mężczyźni Współczynnik feminizacji /liczba kobiet na 100 mężczyzn/ 2008 31 365 28 754 109 2010 31 582 29 400 107 2012 31 444 29 325 107 * Źródło: opracowane na podstawie BDL GUS. W skali całego kraju kobiety w 2012 roku stanowiły prawie 52% ogółu obywateli; na 100 mężczyzn przypadało ich 107. Natomiast wśród ludności miejskiej współczynnik feminizacji wynosił 111 (dane zawarte w publikacji GUS „Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2012 roku”, Warszawa 2013). 2.4. Struktura ludności w przedziałach wiekowych. Liczba mieszkańców Tczewa w latach 2008 - 2012 w przedziałach wiekowych. 25000 20000 15000 10000 5000 0 0-18 19-39 40-59 60 i więcej 2008 13010 20055 16715 10339 2010 12715 20297 16412 11558 2012 12439 19852 16026 12452 * Źródło: opracowane na podstawie BDL GUS. Struktura ludności za lata 2008–2012 potwierdza tendencje przedstawione w prognozach demograficznych dla miasta Tczewa do roku 2030. Obserwujemy wzrost liczby osób po 60 roku życia oraz spadek w przedziałach wiekowych od 0 do 18 i od 19 do 39 lat. 6 2.5. Liczba mieszkańców Tczewa w latach 2008-2012 objętych pomocą społeczną, w przedziałach wiekowych. Liczba Liczba Liczba klientów %w klientów %w klientów %w bez stosunku bez stosunku bez stosunku Wiek pracy do liczby pracy do liczby pracy do liczby socjalnej mieszkańców socjalnej mieszkańców socjalnej mieszkańców 2008 r. 2010 r. 2012 r. 0-18 1709 13,14% 1906 15,00% 1848 14,86% 19-59 2168 5,89% 2679 7,30% 2486 6,93% 60 i więcej 432 4,18% 452 3,91% 453 3,64% łącznie 4309 7,17% 5037 8,26% 4787 7,88% *Źródło: opracowane na podstawie danych MOPS w Tczewie. Zestawienie ukazuje procent mieszkańców Tczewa w danych przedziałach wiekowych objętych pomocą MOPS w stosunku do liczby wszystkich mieszkańców w tych grupach wiekowych. Zaobserwować można znaczny odsetek osób w wieku do 18 roku życia objętych wsparciem Ośrodka oraz stosunkowo niewielki w przedziale lat 60 i więcej. 2.6. Małżeństwa i rozwody w Powiecie Tczewskim. 2008 Małżeństwa Rozwody 919 187 2010 2012 Małżeństwa Rozwody Małżeństwa Rozwody 607 161 606 142 * Źródło: opracowane na podstawie BDL GUS. Z uwagi na fakt, iż rodziny niepełne należą do grupy społecznej o wysokim wskaźniku zagrożenia ubóstwem i wykluczeniem społecznym, niepokojące jest utrzymywanie się znacznego poziomu rozwodów w stosunku do liczby zawieranych małżeństw. 2.7. Urodzenia. Urodzenia na 1000 mieszkańców w latach 2008 - 2012 13 12,5 12 11,5 11 10,5 10 9,5 9 2008 2010 2012 Tczew 12,4 11,6 10,7 Pomorskie 12,4 11,8 11 Polska 10,9 10,7 10 * Źródło: opracowane na podstawie BDL GUS. 7 W ostatnich latach obserwowany jest w Tczewie stały spadek liczby urodzeń na 1000 mieszkańców, począwszy od 12,4 urodzeń w 2008 roku do 10,7 w roku 2012. Powyższa tendencja występuje także zarówno w skali województwa, jak i całego kraju. 2.8. Zgony. Zgony na 1000 mieszkańców w latach 2008-2012 10,5 10 9,5 9 8,5 8 7,5 pomorskie powiat tczew 2008 8,9 8,7 8,6 2010 8,5 8,9 9,3 2012 9 9,3 10,2 * Źródło: opracowane na podstawie BDL GUS. Najczęstsze przyczyny zgonów w Powiecie Tczewskim w 2011 roku. Zgony - powiat tczewski 2011 osoby razem choroby układu krążenia ogółem nowotwory ogółem zewnętrzne przyczyny zachorowania i zgonu /w tym samobójstwa/ choroby układu oddechowego ogółem 1064 435 331 70 56 % ogółu 100% 40,9% 31,1% 6,6% 5,3% * Źródło: opracowane na podstawie BDL GUS. Zamachy samobójcze w województwie pomorskim. Zamachy samobójcze 2008 2009 2010 2011 2012 Ogółem 685 847 655 634 609 W tym zakończone zgonem 547 649 507 512 468 * Źródło: opracowane na podstawie https://pomorska.policja.gov.pl/statystyka. W okresie od 2008 do 2012 roku wystąpił w Tczewie wzrost liczby zgonów z 8,6 do 10,2 na tysiąc mieszkańców. Najczęstszą ich przyczyną w 2011 roku w Powiecie Tczewskim były choroby układu krążenia stanowiące blisko 41% wszystkich zgonów, następnie nowotwory ponad 30% oraz zewnętrzne przyczyny zachorowania i zgonu /w tym samobójstwa/, które stanowiły ponad 6,6% zgonów. Według danych policji w 2012 roku w województwie pomorskim miało miejsce 609 zamachów samobójczych, w tym 468 zakończonych zgonem. 8 2.9. Osoby niepełnosprawne. Informacje na temat osób niepełnosprawnych pochodzą z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2011 roku. Dane opracowane zostały przez GUS wyłącznie na poziomie województw. Z uwagi na fakt, iż większość osób niepełnosprawnych w województwie pomorskim zamieszkuje miasta, przyjąć należy, iż procent osób niepełnosprawnych w Tczewie nie jest mniejszy niż w całym województwie. Województwo pomorskie Miasta Wieś % w stosunku do ludności całego województwa 284 500 199 700 84 800 12,5% Liczba osób niepełnosprawnych Struktura niepełnosprawnych według płci w województwie pomorskim. Płeć Liczba niepełnosprawnych Kobiety Mężczyźni 152 600 131 900 % w stosunku do ogółu niepełnosprawnych 53,6% 46,4% Wskaźnik rozpowszechnienia zaburzeń psychicznych na 10 tys. mieszkańców w powiatach województwa pomorskiego /rok 2011/. Powiaty województwa pomorskiego pomorskie powiaty grodzkie powiaty ziemskie Powiat Tczewski Liczba pacjentów, wg miejsca zamieszkania, którym udzielono świadczeń na terytorium Polski 98 387 47 095 51 292 4 868 Wskaźnik rozpowszechnienia na 10 tys. ludności 439,17 495,96 384,38 427,84 * Źródło: opracowane na podstawie danych pochodzących z Pomorskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ, przedstawionych w Pomorskim Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015. Jeżeli uznamy za adekwatny wskaźnik 12,5% osób niepełnosprawnych w mieście oznacza to, iż około 7600 mieszkańców boryka się codziennie z problemami zdrowotnymi oraz trudnościami związanymi z asymilacją społeczną uwarunkowaną między innymi występującymi barierami społecznymi i architektonicznymi (liczba mieszkańców Tczewa w 2011 roku wynosiła zgodnie z danymi BDL GUS 60809 osób). Istotne znaczenie z punktu widzenia oceny stanu zdrowia mieszkańców ma także wskaźnik rozpowszechnienie zaburzeń psychicznych. W powiecie tczewskim wynosi on 427,84 osoby na 10 tysięcy mieszkańców, co stanowi w naszym mieście grupę około 2600 osób. Powyższe dane ukazują, jak dużej grupy mieszkańców naszego miasta dotyczą kwestie społeczne związane z niepełnosprawnością, dotykające nie tylko wyłącznie osoby chore, ale także najbliższych członków ich rodzin. 9 Osoby niepełnosprawne i długotrwale chore korzystające z pomocy MOPS. Liczba osób korzystających z pomocy MOPS /bez pracy socjalnej/ 2008 2010 2012 4309 5037 4787 Liczba osób niepełnosprawnych i długotrwale chorych korzystających z pomocy MOPS 1569 1715 1750 % w stosunku do wszystkich klientów MOPS 36,41% 34,05% 36,56% * Źródło: opracowane na podstawie danych MOPS w Tczewie. Powyższe dane przedstawiają liczbę osób niepełnosprawnych i długotrwale chorych korzystających z pomocy MOPS, stanowiących łącznie najliczniejszą grupę spośród mieszkańców objętych wsparciem, sięgającą w 2012 roku ponad 36% wszystkich klientów Ośrodka Pomocy Społecznej. 2.10. Rynek pracy i bezrobocie. Struktura ludności Tczewa wg aktywności zawodowej. Liczba ludności 2008 % 2010 % 2012 % Ogółem 60119 100 60982 100 60769 100 W wieku przedprodukcyjnym /0 -14 lat/ 9755 20,1% 9818 19,6% 9794 19,3% 41427 65% 41496 64,5% 40533 63,5% 8937 14,9% 9668 15,9% 10442 17,2% W wieku produkcyjnym /15-59 lat kobiety, 15-64 lata mężczyźni/ W wieku poprodukcyjnym /60 i więcej lat kobiety, 65 i więcej lat mężczyźni/ * Źródło: opracowane na podstawie BDL GUS. Wskaźnik obciążenia demograficznego. Ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym Ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym Ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym Jednostka miary 2008 2010 2012 osoba 53,8 55,0 57,4 osoba 73,9 80,8 89,1 osoba 22,9 24,6 27,0 * Źródło: opracowane na podstawie BDL GUS. Przedstawione dane potwierdzają występujące i prognozowane zmiany w strukturze ludności. Systematycznie wzrasta liczba osób w wieku poprodukcyjnym, spada natomiast w wieku przedprodukcyjnym. Powoduje to między innymi wzrost wskaźnika w zakresie liczby osób w wieku nieprodukcyjnym przypadających na 100 osób w wieku produkcyjnym. 10 Liczba bezrobotnych mieszkańców Tczewa. Bezrobotni w Tczewie zarejestrowani według płci ogółem mężczyźni kobiety Jednostka miary 2008 2010 2012 osoba osoba osoba 1800 775 1025 2552 1206 1346 2528 1147 1381 * Źródło: opracowane na podstawie danych PUP Tczew. Osoby bezrobotne korzystające z pomocy MOPS. Liczba osób korzystających z pomocy MOPS bez pracy socjalnej 4309 5037 4787 2008 2010 2012 Osoby bezrobotne % w stosunku do wszystkich klientów MOPS 746 1186 1065 17,31% 23,55% 22,25% * Źródło: opracowane na podstawie danych MOPS Tczew. Osoby bezrobotne stanowią drugą co do wielkości grupę osób (po liczonych łącznie osobach niepełnosprawnych i długotrwale chorych), objętych wsparciem MOPS w Tczewie. Stanowiły one w 2012 roku ponad 22% wszystkich klientów Ośrodka oraz 42,13% wszystkich bezrobotnych mieszkańców Tczewa zarejestrowanych w PUP. Udział bezrobotnych mieszkańców Tczewa w liczbie ludności w wieku produkcyjnym. Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym ogółem mężczyźni kobiety Jednostka miary 2008 2010 2012 % % % 4,6 3,9 5,3 6,5 5,9 7,1 6,5 5,7 7,5 * Źródło: opracowane na podstawie BDL GUS. Stopa bezrobocia w powiecie tczewskim w latach 2008 - 2012 14,20% 13,60% 2010 2012 10% 2008 * Źródło: opracowane na podstawie danych PUP Tczew. 11 Wykształcenie osób bezrobotnych zarejestrowanych w PUP Tczew na koniec 2012 roku 2000 1500 1699 1694 zasadnicze zawodowe gimnazjalne i poniżej 1000 830 500 697 389 0 wyższe policealne i śr. zawodowe średnie ogólnokształcące * Źródło: opracowane na podstawie danych PUP Tczew. Wykształcenie mieszkańców Tczewa powyżej 18 roku życia objętych pomocą społeczną w latach 2008 - 2012 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 wyższe policealne średnie ogólnokształcące zasadnicze zawodowe gimnazjalne i poniżej 2008 40 20 359 1076 1552 2010 46 14 462 1341 1683 2012 59 19 420 1238 1570 * Źródło: opracowane na podstawie danych MOPS Tczew. Z prezentowanych danych wynika, iż zdecydowana większość klientów zarówno Powiatowego Urzędu Pracy, jak i Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej to osoby posiadające wykształcenie gimnazjalne i poniżej oraz zasadnicze zawodowe. Fakt ten utrudnia zainteresowanym podjęcie zatrudnienia na obecnym rynku pracy, a także realizację przez podmioty polityki społecznej działań ukierunkowanych na ich aktywizację społeczno-zawodową. 12 Struktura ludności w wieku 25–64 lata według poziomu wykształcenia w 2011 roku. Kategoria Wyższe Średnie zawodowe i policealne Średnie ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe Gimnazjalne i poniżej Polska 23,7% 26,7% 7,8% 30,8% 10,9% Województwo pomorskie 24,4% 24,4% 9,0% 30,3% 11,9% * Źródło: opracowane na podstawie danych MEN „Raport o stanie edukacji 2012”. Zgodnie z danymi zawartymi w „Raporcie o stanie edukacji 2012” wydanym przez Ministerstwo Edukacji Narodowej wykształcenie gimnazjalne i poniżej posiada w Polsce 10,9% osób, natomiast w województwie pomorskim 11,9% mieszkańców. 2.11. Wybrane dane dotyczące klientów MOPS. Liczba klientów MOPS w Tczewie. Lata 2008 2010 2012 Jednostka miary Z pracą socjalną Bez pracy socjalnej Liczba rodzin Liczba osób Liczba rodzin Liczba osób Liczba rodzin Liczba osób 1910 4636 2288 5330 2213 5145 1810 4309 2160 5037 2050 4787 * Źródło: opracowane na podstawie danych MOPS Tczew. Powody przyznania pomocy bez pracy socjalnej (powody nie sumują się). Liczba rodzin Ubóstwo Długotrwała lub ciężka choroba Niepełnosprawność Bezrobocie Bezradność w sprawach opiekuńczowychowawczych - rodzina niepełna Alkoholizm Potrzeba ochrony macierzyństwa Wielodzietność Bezdomność Bezradność w sprawach opiekuńczo wychowawczych - rodzina wielodzietna 2008 2010 2012 1810 1278 1331 976 833 2160 1546 1439 1011 1112 2050 1479 1398 1026 1080 430 443 425 213 183 110 65 218 219 109 95 227 279 188 91 83 74 73 13 Narkomania Przemoc w rodzinie Sieroctwo Sytuacja kryzysowa Trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego Zdarzenie losowe 9 9 7 7 11 18 --4 14 43 1 5 22 35 29 8 7 3 * Źródło: opracowane na podstawie danych MOPS Tczew. Czas pozostawania rodzin w systemie pomocy społecznej w latach 2008-2012. 2008 2010 2012 Okres korzystania z pomocy liczba rodzin Łącznie poniżej 1 roku od 1 do 2 lat od 2 do 3 lat 3 lata lub dłużej 1810 265 188 214 1143 2160 385 260 115 1400 2050 293 180 167 1410 * Źródło: opracowane na podstawie danych MOPS Tczew. Liczba rodzin z dziećmi korzystających z pomocy MOPS. Liczba dzieci w rodzinie 2008 2010 2012 liczba rodzin liczba osób liczba rodzin liczba osób liczba rodzin liczba osób 1 dziecko 279 768 372 1058 330 926 2 dzieci 256 985 316 1232 284 1074 3 dzieci 144 687 155 761 168 821 4 i więcej 89 592 94 603 95 612 * Źródło: opracowane na podstawie danych MOPS Tczew. Liczba rodzin niepełnych z dziećmi korzystających z pomocy MOPS. Liczba dzieci w rodzinie 2008 2010 2012 liczba rodzin liczba osób liczba rodzin liczba osób liczba rodzin liczba osób 1 dziecko 165 337 179 379 171 400 2 dzieci 141 439 150 472 125 421 3 dzieci 87 355 72 300 69 300 4 i więcej 52 301 50 296 38 230 * Źródło: opracowane na podstawie danych MOPS Tczew. 14 Wskaźniki zagrożenia ubóstwem w Polsce wg typów rodzin. Wyszczególnienie 2008 2011 Samotni rodzice z dziećmi na utrzymaniu 30,2% 29,8% Rodzice z dzieckiem na utrzymaniu 13,9% 11,3% 17,9% 19,7% 34,4% 34,6% Rodzice z dwojgiem dzieci na utrzymaniu Rodziny wielodzietne z trojgiem lub więcej dzieci na utrzymaniu * Źródło: opracowane na podstawie danych Eurostat – EU-SILC zawartych w projekcie Krajowego Programu Przeciwdziałania Ubóstwu i Wykluczeniu Społecznemu 2020 opracowanego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa 2013. Z zebranych danych wynika, iż od 2008 roku wzrasta liczba rodzin z trójką i więcej dzieci korzystających ze wsparcia MOPS. Znaczną ich część stanowią rodziny niepełne. Dane te w powiązaniu z informacjami na temat wskaźników zagrożenia ubóstwem w Polsce, określających najwyższy wskaźnik dla rodzin wielodzietnych i niepełnych ukazują potrzebę wsparcia powyższych grup społecznych. Zgodnie ze Spisem Powszechnym z 2002 roku, w Tczewie rodzin z trójką lub więcej dzieci było wówczas 1396 (Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań z 2011 roku nie podaje danych w tym zakresie). 2.12. Przemoc w rodzinie. Formy udzielonej pomocy ofiarom przemocy. Liczba osób którym udzielono pomocy Rodzaj podjętych działań 2008 2010 2012 Interwencja kryzysowa - ogółem 18 33 362 W tym udzielona dzieciom 9 31 209 Inne formy pomocy - ogółem 69 54 216 W tym działania terapeutyczne 21 41 118 Program terapeutyczny 13 0 0 Liczba wszczętych procedur „Niebieskie Karty” 3 11 132 * Źródło: opracowane na podstawie danych MOPS Tczew. Realizowane działania ukierunkowane są na przeciwdziałanie zjawisku przemocy w rodzinie, ochronę osób jej doświadczających, a także na zmniejszania negatywnych następstw przemocy w życiu społecznym. W okresie od 2008 roku obserwowany jest znaczny wzrost działań w powyższym zakresie. 15 Formy działań kierowanych do osób stosujących przemoc. Liczba osób stosujących przemoc Rodzaj podjętych działań 2008 2010 2012 Działania interwencyjne - ogółem 0 0 147 W tym izolowanie osób stosujących przemoc od osób doświadczających przemocy 0 0 82 W tym eksmisja z lokalu 0 0 3 * Źródło: opracowane na podstawie danych MOPS Tczew. 2.13. Świadczenia rodzinne. Wyszczególnienie 2008 2010 2012 liczba wypłaconych zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami 86 854 70 825 60 363 liczba wypłaconych jednorazowych zapomóg z tytułu urodzenia się dziecka 792 759 606 liczba wypłaconych zasiłków pielęgnacyjnych 21 530 26 278 28 110 liczba wypłaconych świadczeń pielęgnacyjnych 1 977 3 287 5 591 liczba wypłaconych świadczeń z tytułu bezskuteczności egzekucji świadczeń alimentacyjnych 8 095 10 034 11 331 liczba rodzin objętych pomocą z systemu świadczeń rodzinnych 5 511 5 103 5 079 liczba rodzin objętych pomocą z funduszu alimentacyjnego 419 583 676 * Źródło: opracowane na podstawie danych MOPS Tczew. Powyższe dane ukazują spadek liczby rodzin objętych pomocą z systemu świadczeń rodzinnych oraz znaczny wzrost liczby rodzin korzystających z funduszu alimentacyjnego. 16 3. Identyfikacja kluczowych kwestii społecznych. Na podstawie analizy danych przedstawionych w diagnozie demograficzno–społecznej mieszkańców Tczewa, za priorytetowe uznano działania w następujących obszarach: 1. Rodzina. 2. Niepełnosprawność. 3. Starość. 4. Integracja społeczna. Spełniają one istotną rolę z punktu widzenia prawidłowego funkcjonowania i rozwoju miasta, przyczyniając się w sposób znaczący do budowy kapitału społecznego. 4. Zagadnienia horyzontalne. Podczas planowania i realizacji działań w obszarach priorytetowych należy stosować zasady zagadnień horyzontalnych wskazane poniżej: 1. Zasady dotyczące przeciwdziałania problemowi ubóstwa. 1.1. Zapobieganie sytuacjom, w których ograniczone zasoby materialne, kulturowe i społeczne, uniemożliwiają osobom i rodzinom zaspokojenie podstawowych potrzeb. 1.2. Wzmacnianie działań na rzecz spójności społecznej, poprzez tworzenie warunków do stosunkowo wysokiej jakości życia mieszkańców oraz zmniejszanie dysproporcji społecznych. 2. Zasady dotyczące edukacji. 2.1. Wspieranie i promocja edukacji ustawicznej oraz samorozwoju w zakresie podnoszenia kwalifikacji, wzbogacania wiedzy oraz doskonalenia umiejętności społecznych. 2.2. Wzmocnienie i rozwój działań z zakresu edukacji obywatelskiej. 3. Zasady dotyczące rynku pracy. 3.1. Wspieranie działań ukierunkowanych na podwyższenie wskaźnika zatrudnienia poprzez wprowadzanie większej liczby osób na rynek pracy. 3.2. Wzmocnienie działań z zakresu reintegracji społecznej i zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Stosowanie powyższych zagadnień horyzontalnych służyć będzie zapewnieniu rozwoju sprzyjającemu włączeniu społecznemu mieszkańców, zgodnie z unijną strategią wzrostu „Europa 2020”. 17 5. Prognoza zmian w zakresie objętym Strategią. Prognozowane zmiany w zakresie objętym strategią zmierzać będą w kierunku poprawy warunków życia oraz tworzenia równych szans rozwoju społecznego wszystkim mieszkańcom. Wdrażane rozwiązania ukierunkowane będą na podniesienie poziomu prawidłowego wypełniania przez rodziny przynależnych im funkcji, wzrost jakości życia osób niepełnosprawnych, tworzenie warunków służących zaspokajaniu potrzeb osób starszych oraz na podniesienie poziomu integracji społecznej mieszkańców. Działania realizowane w planowanych obszarach interwencji wymagają zaangażowania i partnerskiej współpracy wszystkich podmiotów polityki społecznej w mieście oraz poszczególnych mieszkańców. Kierunek oraz wymiar następujących zmian widoczny będzie w wskaźnikach realizacji poszczególnych działań, które będą corocznie analizowane przez Zespół ds. Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w mieście Tczewie oraz zawarte w przedkładanych na ręce Prezydenta Miasta Tczewa raportach z przebiegu realizacji celów i kierunków działania zamieszczonych w Strategii. 6. Analiza SWOT priorytetowych obszarów działań. OBSZAR I 1. 2. 3. 4. 5. RODZINA MOCNE STRONY Dotychczasowe działania podejmowane w ramach strategii rozwiązywania problemów społecznych celem wzmocnienia funkcjonowania rodziny. Działania Ośrodka Pomocy Społecznej w kierunku przeciwdziałania problemowi ubóstwa, bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych, pomocy rodzinom niepełnym, w zakresie potrzeby ochrony macierzyństwa, wsparcia rodzin wielodzietnych oraz udzielania pomocy w formie dożywiania. Pomoc rodzinom zgodnie z ustawą o świadczeniach rodzinnych oraz ustawą o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Pomoc rodzinom zgodnie z ustawą o systemie oświaty w zakresie stypendiów i zasiłków szkolnych. Zapewnienie pomocy rodzinom w formie asystenta rodziny. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. SŁABE STRONY Nieodpowiednie przygotowanie do pełnienia ról w rodzinie. Problemy finansowe i ubóstwo części rodzin. Utrudniony dostęp ubogich rodzin do kultury, sportu i rekreacji. Bezrobocie rodziców i pozostałych pełnoletnich członków rodzin. Występowanie problemów związanych z przemocą w rodzinie, uzależnieniami oraz nieporadnością w sprawach opiekuńczo-wychowawczych. Kwestie zdrowotne. Trudny dostęp do lekarzy specjalistów, w tym np.: psychiatry dziecięcego. Niedostateczne wsparcie psychologiczne rodzin. Wysoka liczba rozwodów. Zagrożenia wynikające z wyjazdów zagranicznych do pracy, jednego z rodziców. Trudności adaptacyjne po 18 6. Działalność organizacji pozarządowych w zakresie wsparcia rodzin oraz świetlic prowadzenia klubów, środowiskowych i socjoterapeutycznych. organizacji 7. Przedsięwzięcia pozarządowych związane z działalnością charytatywną, szczególnie w zakresie pozyskiwania pomocy żywnościowej dla rodzin ubogich lub znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej. 8. Działalność Centrum Kultury i Sztuki, (np.: sekcje zainteresowań, spektakle dla dzieci i młodzieży, spektakle teatralne, koncerty, integracyjno – edukacyjne imprezy plenerowe itp.). 9. Projekty społeczne realizowane przez Sztuk (np.: działalność Fabrykę wystawiennicza i edukacyjna). 10. Realizacja zadań na rzecz rodzin, dzieci i młodzieży przez placówki oświatowe, Straż Miejską, Policję. 11. Wsparcie finansowe dla żłobków z budżetu gminy. 12. Ogólnodostępne programu sportowe realizowane przez Tczewskiego Centrum Sportu i Rekreacji. 13. Projekty realizowane przez organizacje pozarządowe działające w sferze kultury i sportu. 14. Działania Zespołu Interdyscyplinarnego w zakresie udzielania pomocy osobom doświadczającym przemocy oraz skierowane do osób stosujących przemoc. 15. Realizacja przez organizacje pozarządowe projektów skierowanych do osób uzależnionych i rodzin dotkniętych tym problemem. 16. Realizacja projektów z zakresu rozwoju kompetencji społecznych, społeczno zawodowych i edukacji. 17. Realizacja zajęć pozalekcyjnych w szkołach. 18. Organizacja przez Dom Przedsiębiorcy powrocie. 10. Ograniczona oferta pozaszkolnych form aktywnego spędzania czasu wolnego dla dzieci i młodzieży. 11. Niedostatek działań na rzecz tzw. pedagogiki ulicy. 12. Niska świadomość w zakresie edukacji seksualnej. 13. Postawa roszczeniowa części rodzin korzystających z systemu pomocy społecznej. 14. Osłabienie więzi rodzinnych wpływające na obniżenie samodzielności w realizacji wzajemnego wsparcia i opieki. 15. Ograniczone środki finansowe na programy związane ze wsparciem i akcje społeczne adresowane do rodzin. 16. Trudne warunki lokalowe rodzin. 17. Problemy w funkcjonowaniu rodzin wielodzietnych. 19 seminariów i szkoleń dla przedsiębiorców oraz osób bezrobotnych pragnących podjąć działalność gospodarczą. 19. Realizacja zapisów Programu Współpracy Gminy Miejskiej Tczew z Podmiotami Prowadzącymi Działalność Pożytku Publicznego. 20. Realizacji zadań Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii. 21. Realizacja zadań Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie. 22. Działania w zakresie zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych /pomoc osobom bezdomnym, dodatki mieszkaniowe, lokale zamienne, komunalne i socjalne/. 23. Współpraca Ośrodka Pomocy Społecznej, placówek oświatowych, Straży Miejskiej, Policji w zakresie wspólnych działań na rzecz rodziny. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. SZANSE Ogólnopolskie regulacje w zakresie wsparcia rodzin wielodzietnych, tzw. „karta dużej rodziny”. Program osłonowy MPiPS w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie i przemocy ze względu na płeć. Program MPiPS „Świetlica, dzieci, praca” Rządowy program „Mieszkanie dla młodych”. Dofinansowanie przedszkoli z budżetu państwa. Programy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Środki finansowe z Unii Europejskiej na rzecz działań w zakresie rynku pracy, aktywizacji zawodowej, edukacji, ekonomi społecznej. Realizacja w skali kraju celów strategii „Europa 2020”. 1. 2. 3. 4. 9. 5. ZAGROŻENIA Kryzys funkcji rodziny i jej roli w życiu społecznym. Niedostateczna w skali kraju promocja pozytywnego wizerunku małżeństwa i rodziny. Trudna sytuacja gospodarcza, wpływająca na kwestie związane z bezrobociem i ubóstwem w rodzinach. Niekorzystne zjawiska demograficzne. Wzrost poziomu informatyzacji, zakłócającej tradycyjne życie rodzinne. Niekorzystny klimat społeczny w stosunku do osób korzystających ze wsparcia Ośrodków Pomocy Społecznej, utrudniający rodzinom potrzebującym zwrócenie się o pomoc z uwagi na obawy przed stygmatyzacją. 20 OBSZAR II NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. MOCNE STRONY Realizacja przez Ośrodek Pomocy Społecznej oraz organizacje pozarządowe projektów ukierunkowanych na aktywizację osób niepełnosprawnych, rozwój ruchu samopomocy i tworzenie sieci oparcia społecznego. Funkcjonowanie podmiotów działających na rzecz osób niepełnosprawnych: Ośrodka Opiekuńczego, Dziennego Domu Pobytu, Środowiskowych Domów Samopomocy, Klubów Samopomocy, Grup Wsparcia, Wypożyczalni Sprzętu Rehabilitacyjnego, Warsztatów Terapii Zajęciowej, Zakładu Opiekuńczo Leczniczego, Hospicjum. Dotacje dla organizacji pozarządowych realizujących działania na rzecz osób niepełnosprawnych. Pomoc osobom z powodu niepełnosprawności zgodnie z ustawą o pomocy społecznej oraz ustawą o świadczeniach rodzinnych. Realizacja zwykłych i specjalistycznych usług opiekuńczych. Zapewnienie bezpłatnego transportu uczniom niepełnosprawnym do placówek oświatowych. Realizacja projektów z zakresu profilaktyki zdrowotnej i promocji zdrowego stylu życia. Organizacja wydarzeń integrujących społecznie i ukazujących znaczenie i wartość osób niepełnosprawnych. Działania podejmowane przez PCPR na rzecz aktywizacji społecznej /turnusy rehabilitacyjne, sprzęt rehabilitacyjny, likwidacja barier/. SŁABE STRONY 1. Utrudniony dostęp do lekarzy specjalistów. 2. Długi okres oczekiwania na rehabilitację. 3. Ubóstwo osób niepełnosprawnych. 4. Niska aktywność społeczna i zawodowa osób niepełnosprawnych. 5. Problemy związane z wczesnym wykrywaniem, diagnozowaniem i interwencją w ograniczaniu skutków niepełnosprawności. 6. Ograniczone możliwości wsparcia dla rodzin opiekujących się osobami niepełnosprawnymi. 7. Trudności z asymilacją społeczną, związane z występującymi barierami społecznymi i architektonicznymi. 8. Słabe przygotowanie pracowników instytucji i urzędów do obsługi osób niepełnosprawnych. 9. Brak kompleksowej bazy danych o działaniach organizacji pozarządowych. 10. Występowanie zjawiska braku zainteresowania najbliższych członków rodziny, sytuacją osób niepełnosprawnych. 21 10. Działania podejmowane przez PFRON na rzecz aktywizacji zawodowej, np.: refundowanie kosztów utworzenia stanowiska pracy. SZANSE ZAGROŻENIA 1. Fundusze unijne na rzecz aktywizacji 1. Pogłębienie problemów związanych społecznej i zawodowej osób z finansowaniem służby zdrowia. niepełnosprawnych. 2. Ograniczenie ponadlokalnych środków 2. Możliwość dofinansowania ze środków finansowych na rzecz wsparcia i pomocy. rządowych projektów ukierunkowanych 3. Ograniczony rynek pracy i warunki na aktywizację osób niepełnosprawnych i ekonomiczne sprzyjające osobom budowanie oparcia społecznego. sprawnym, bez obciążeń zdrowotnych. 4. Niepełna diagnoza zjawiska niepełnosprawności. 5. Niska świadomość społeczna na temat problemów osób niepełnosprawnych. OBSZAR III 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. STAROŚĆ MOCNE STRONY Pomoc osobom starszym zgodnie z ustawą o pomocy społecznej. Realizacja przez Ośrodek Pomocy Społecznej oraz organizacje pozarządowe projektów z zakresu przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu, promocji zdrowia oraz integracji pokoleń. Realizacja przedsięwzięć promujących podmiotowość osób starszych, organizację czasu wolnego oraz aktywne uczestnictwo w życiu społecznym i kulturalnym. Aktywność organizacji pozarządowych działających na rzecz seniorów. Świadczenie pomocy osobom starszym poprzez wolontariat i pomoc sąsiedzką. Uczestnictwo w ministerialnych programach budowania oparcia społecznego dla osób starszych. Funkcjonowanie Powiatowej Rady Seniorów. Wzmocnienie przyjaznej osobom starszym infrastruktury miejskiej w SŁABE STRONY 1. Ograniczone możliwości działań w zakresie zapobiegania problemowi ubóstwa osób starszych. 2. Trudności w dostępie do lekarzy specjalistów, w tym z zakresu geriatrii. 3. Wysokie koszty leczenia. 4. Niedostateczna liczba placówek typu centrum aktywności seniora wspierających i wydłużających aktywność osób starszych w okolicach miejsca zamieszkania. 5. Niska samodzielność i inicjatywność części seniorów. 6. Słabo rozwinięta oferta wsparcia animacyjnego w miejscu zamieszkania. 7. Brak kompleksowej mapy zasobów i potrzeb osób starszych. 8. Niedostateczna promocja aktywności społecznej, także w ramach wolontariatu. 9. Słabe wykorzystanie doświadczenia zawodowego i kapitału społecznego osób starszych. 10. Odchodzenie od tradycji budowania 22 1. 2. 3. 4. 5. obrębie Starego Miasta i Bulwaru Nadwiślańskiego /proste, nieuciążliwe szlaki spacerowe, duża liczba ławek/. autorytetów, szacunku do wiedzy i doświadczenia osób starszych /słaba strona edukacji osób młodych/. 11. Brak całościowej koncepcji w zakresie aktywnego starzenia się i integracji pokoleń. 12. Niedostateczna oferta w zakresie profilaktyki i działań prozdrowotnych. 13. Słaba oferta wydarzeń sportowych i rekreacyjno ruchowych. 14. Mała odpowiedzialność części osób osób spokrewnionych za sytuację starszych. SZANSE Kreowanie polityki Unii Europejskiej i polityki państwa uwzględniającej proces starzenie się społeczeństw. Rządowe programy ukierunkowane na rzecz osób starszych. Podnoszenie poziomu wykształcenia, zaradności i mobilności osób wchodzących w wiek emerytalny. Wzrost popularności wśród osób starszych aktywnych form spędzania czasu wolnego. Opracowania i badania organizacji pozarządowych dotyczące starości. ZAGROŻENIA Starzenie się społeczeństwa. Ograniczanie środków finansowych na długofalowe cele z zakresu poprawy jakości życia, przy kierowaniu zasobów na rozwiązywanie bieżących kwestii. Niedostateczna liczba kompleksowych ogólnopolskich rozwiązań wspierających aktywne starzenie się obywateli. Niskie świadczenia emerytalno – rentowe. Funkcjonujące w świadomości społecznej stereotypy dotyczące osób starszych. Zanikanie rodzin wielopokoleniowych oraz zmiany demograficzne, skutkujące wcześniejszym korzystaniem z systemu instytucjonalnego wsparcia. 1. 2. 3. 4. 5. 6. OBSZAR IV INTEGRACJA SPOŁECZNA MOCNE STRONY 1. Realizacji programu współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego. 2. Realizacja zadań Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii. 1. 2. 3. 4. 5. SŁABE STRONY Niska aktywność społeczna. Niedostateczna współpraca i niska aktywność części organizacji pozarządowych. Słaba współpraca międzysektorowa. Brak forum organizacji pozarządowych do kontaktów z samorządem. Zbyt mała promocja działań organizacji 23 3. Realizacja przez Ośrodek Pomocy Społecznej projektów z zakresu aktywnej integracji. 4. Realizowane przez MOPS i organizacje pozarządowe projekty na rzecz organizowania i integrowania społeczności lokalnej. 5. Wzrost poczucia tożsamości lokalnej. 6. Rozwój wydarzeń środowiskowych o charakterze integracyjnym: osiedlowych, szkolnych, firmowych. miejskich, 7. Organizacja wydarzeń koncertów, imprez sportowych. 8. Wzrastająca aktywność obywatelska organizacji pozarządowych, wspólnot mieszkańców i grup nieformalnych. 9. Występowanie oddolnych inicjatyw społecznych. 10. Rozwój ruchu samopomocy. 11. Realizacja projektów społecznych w ramach programu rewitalizacji Starego Miasta w Tczewie. 12. Realizacja projektów z zakresu rozwoju kompetencji społecznych oraz rozwoju form dialogu społecznego. 13. Udostępnianie przestrzeni publicznej, obiektów i terenów dla realizacji przedsięwzięć organizacji społecznych. pozarządowych. 6. Niewystarczające środki finansowe na dofinansowanie realizacji projektów organizacji pozarządowych, działających w obszarze polityki społecznej. 7. Brak kompleksowego, długofalowego programu działań, w zakresie integracji społecznej. 8. Słaby dostęp do kształcenia ustawicznego. 9. Preferowanie przez część społeczeństwa pasywnych form spędzania czasu wolnego. 10. Brak umiejętności i nawyków aktywnego spędzania czasu wolnego. 11. Niski poziom wykształcenia osób bezrobotnych. 12. Mała mobilność społeczna i zawodowa. SZANSE ZAGROŻENIA 1. Fundusze Unii Europejskiej na realizację 1. Stosowanie procedur i zasad w projektów upowszechniających aktywną projektach UE utrudniających integrację integrację. społeczną wśród środowisk i pomiędzy 3. Dofinansowanie ze środków rządowych różnymi grupami społecznymi projektów z zakresu aktywizacji /restrykcyjne dedykowanie działań społecznej i zawodowej oraz integracji i wydatków/. społecznej. 2. Trudności w zakresie pozyskiwania środków zewnętrznych na działania z zakresu organizowania społeczności lokalnych. 3. Ryzyko osłabienia idei samorządności poprzez upolitycznienie społecznej aktywności. 24 7. Misja Misją Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Tczewa jest poprawa jakości życia mieszkańców poprzez zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego, dążenie do integracji społecznej oraz tworzenie równych szans rozwoju społecznego wszystkim mieszkańcom. Rozwiązania wdrażane przy współpracy z lokalnymi partnerami służyć mają eliminacji negatywnych zjawisk społecznych oraz zrównoważonemu rozwojowi miasta. 8. Wizja Tczew miastem dynamicznie rozwijającym się, o wysokim poziomie jakości życia, przyjaznym mieszkańcom, z dostępnością do wysokiej jakości usług społecznych oraz warunkami sprzyjającymi podnoszeniu poziomu lokalnego kapitału społecznego. Miasto współpracujące partnersko z organizacjami pozarządowymi oraz społecznością lokalną w celu wspólnego rozwiązywania problemów społecznych. 9. Cele, kierunki działań oraz realizatorzy projektowanych zmian. OBSZAR I RODZINA CEL STRATEGICZNY 1 Prawidłowe wypełnianie przez rodziny przynależnych im funkcji. CEL OPERACYJNY 1.1. Ograniczanie zjawiska ubóstwa. KIERUNKI DZIAŁAŃ: 1. Diagnoza i monitoring sytuacji w rodzinach. 2. Stworzenie kompleksowego i długookresowego programu na rzecz rodzin. 3. Pomoc materialna rodzinom wymagającym wsparcia. 4. Realizacja programów z zakresu dożywiania. 5. Aktywizacja społeczna i zawodowa osób biernych zawodowo i bezrobotnych między innymi w zakresie godzenia życia prywatnego i zawodowego, sprzyjającego podjęciu zatrudnienia. 6. Rozwój działań i współpracy w zakresie wsparcia rodzin wielodzietnych. 7. Realizacja zadań w zakresie zaspokajania potrzeb mieszkaniowych oraz niwelujących ryzyko eksmisji. 8. Przeciwdziałanie problemowi bezdomności. 9. Edukacja w zakresie racjonalnego gospodarowania środkami finansowymi. 25 REALIZATORZY: 1. Urząd Miejski /Wydział Spraw Społecznych, Wydział Edukacji/. 2. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. 3. Placówki oświatowe. 4. Społeczna Komisja Mieszkaniowa. 5. Organizacje pozarządowe. 6. Inne podmioty i instytucje realizujące zadania w obszarze przeciwdziałania ubóstwu. CEL OPERACYJNY 1.2. Przeciwdziałanie zjawisku przemocy i ochrona osób jej doświadczających. KIERUNKI DZIAŁAŃ: 1. Ograniczenie skali przemocy w rodzinach. 2. Podejmowanie działań z zakresu interwencji kryzysowej. 3. Realizacja pomocy w formie poradnictwa, wsparcia, schronienia. 4. Realizacja działań interwencyjnych wobec osób stosujących przemoc. 5. Profilaktyka, prowadzenie kampanii informacyjnych, edukacyjnych i społecznych. 6. Rozwój współpracy podmiotów polityki społecznej. REALIZATORZY: 1. Zespół Interdyscyplinarny ds. Rozwiązywania Problemów Przemocy w Rodzinie. 2. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. 3. Organizacje pozarządowe. 4. Inne podmioty i instytucje realizujące zadania w obszarze przeciwdziałania zjawisku przemocy. CEL OPERACYJNY 1.3. Realizacja działań z zakresu wsparcia rodziny i systemu pieczy zastępczej. KIERUNKI DZIAŁAŃ: 1. Funkcjonowanie placówek wsparcia dziennego. 2. Zapobieganie dysfunkcjonalności rodzin. 3. Świadczenie pomocy w formie asystenta rodziny. 4. Realizacja przedsięwzięć wspierających samodzielność rodzin. 5. Reintegracja rodzin. 6. Prowadzenie działań edukacyjnych, poradnictwa, pracy socjalnej. 7. Rozwój działań z zakresu streetworkingu. 8. Niwelowanie negatywnych skutków uzależnień. 9. Podnoszenie kompetencji i kwalifikacji zawodowych kadr pracujących na rzecz wsparcia rodziny i rozwoju systemu pieczy zastępczej. 10. Współfinansowanie pobytu dzieci w pieczy zastępczej. 26 REALIZATORZY: 1. Urząd Miejski /Wydział Spraw Społecznych/. 2. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. 3. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 4. Organizacje pozarządowe. 5. Inne podmioty i instytucje realizujące zadania z zakresu wsparcia rodziny. CEL OPERACYJNY 1.4. Poprawa zewnętrznych warunków funkcjonowania rodzin. KIERUNKI DZIAŁAŃ: 1. Rozwój działań z zakresu edukacji dzieci i młodzieży oraz osób dorosłych. 2. Zwiększanie dostępu do edukacji, kultury, sportu, wypoczynku i rekreacji. 3. Wspieranie działań z zakresu organizacji czasu wolnego dzieci i młodzieży oraz całych rodzin. 4. Tworzenie przestrzeni oraz form aktywizacji przyjaznych rodzinom i wspierających ich aktywność. REALIZATORZY: 1. Urząd Miejski /Wydział Edukacji, Wydział Spraw Społecznych/. 2. Placówki oświatowe. 3. Fabryka Sztuk. 4. Tczewskie Centrum Sportu i Rekreacji. 5. Centrum Kultury i Sztuki. 6. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. 7. Straż Miejska. 8. Organizacje pozarządowe. 9. Inne podmioty i instytucje realizujące zadania w powyższym obszarze. OBSZAR II NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ CEL STRATEGICZNY 2 Wzrost jakości życia osób niepełnosprawnych. CEL OPERACYJNY 2.1. Poprawa warunków życia, rozwoju i aktywności. KIERUNKI DZIAŁAŃ: 1. Diagnoza potrzeb i zasobów osób niepełnosprawnych. 2. Stworzenie kompleksowego i długookresowego programu na rzecz osób niepełnosprawnych. 3. Poprawa sytuacji socjalno-bytowej. 27 4. Rozwój i doskonalenie form pomocy instytucjonalnej i pozainstytucjonalnej. 5. Świadczenie pomocy i wsparcia osobom z zaburzeniami psychicznymi. 6. Wsparcie rodzin i osób opiekujących się niepełnosprawnymi. 7. Realizacja przedsięwzięć z zakresu integracji i aktywizacji społeczno-zawodowej. 8. Rozwój ruchu samopomocy i tworzenie sieci oparcia społecznego. 9. Pomoc sąsiedzka i wolontariat. 10. Likwidacja barier społecznych i architektonicznych. 11. Funkcjonowanie grup wsparcia i klubów samopomocy. 12. Zwiększenie dostępności i poprawa jakości usług w instytucjach publicznych. REALIZATORZY: 1. Urząd Miejski /Wydział Spraw Społecznych/. 2. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. 3. Tczewskie Centrum Sportu i Rekreacji. 4. Organizacje pozarządowe. 5. Inne podmioty i instytucje realizujące zadania na rzecz poprawy warunków życia, rozwoju i aktywności osób niepełnosprawnych. CEL OPERACYJNY 2.2. Rozwój działań z zakresu profilaktyki i promocji zdrowia. KIERUNKI DZIAŁAŃ: 1. Wspieranie realizacji zadań z zakresu ochrony zdrowia. 2. Realizacja zwykłych i specjalistycznych usług opiekuńczych. 3. Rozwój działań w zakresie profilaktyki niepełnosprawności, promocji zdrowego stylu życia oraz aktywnej rekreacji. REALIZATORZY: 1. Urząd Miejski /Wydział Spraw Społecznych/. 2. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. 3. Tczewskie Centrum Sportu i Rekreacji. 4. Organizacje pozarządowe. 5. Inne podmioty i instytucje realizujące zadania z zakresu profilaktyki i promocji zdrowia. CEL OPERACYJNY 2.3. Zwiększenie świadomości społecznej wobec kwestii niepełnosprawności. KIERUNKI DZIAŁAŃ: 1. Tworzenie partnerstw na rzecz osób niepełnosprawnych. 2. Edukacja społeczna w zakresie zrozumienia równorzędnych potrzeb osób niepełnosprawnych. 28 3. Realizacja inicjatyw sprzyjających włączeniu osób niepełnosprawnych w życie społeczne oraz przeciwdziałających dyskryminacji bez względu na rodzaj niepełnosprawności. 4. Wspieranie organizacji pozarządowych zrzeszających i działających na rzecz osób niepełnosprawnych. REALIZATORZY: 1. Urząd Miejski /Wydział Spraw Społecznych, Wydział Edukacji/. 2. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. 3. Organizacje pozarządowe. 4. Inne podmioty i instytucje realizujące zadania w powyższym obszarze. OBSZAR III STAROŚĆ CEL STRATEGICZNY 3 Tworzenie warunków służących zaspokajaniu potrzeb osób starszych. CEL OPERACYJNY 3.1. Rozwój systemu wsparcia na rzecz osób starszych. KIERUNKI DZIAŁAŃ: 1. Diagnoza i monitoring sytuacji osób starszych. 2. Stworzenie kompleksowego i długookresowego programu na rzecz seniorów. 3. Przeciwdziałanie problemowi ubóstwa. 4. Realizowanie projektów z zakresu profilaktyki i ochrony zdrowia seniorów. 5. Rozwój systemu wsparcia instytucjonalnego, usług i świadczeń na rzecz seniorów. 6. Realizacja przedsięwzięć wspomagających osoby starsze w samodzielnym zaspokajaniu potrzeb, zmniejszających skalę ich uzależnienia od otoczenia i instytucjonalnej pomocy. 7. Tworzenie warunków umożliwiających włączenie potencjału rodziny, znajomych i bliskiego otoczenia w działania wspierające osoby starsze. 8. Wspieranie i promocja aktywności społecznej i zawodowej. 9. Rozwój i promocja idei wolontariatu oraz ruchu samopomocy. 10. Realizacja projektów obejmujących kwestie przygotowania do starości. REALIZATORZY: 1. Urząd Miejski /Wydział Spraw Społecznych/. 2. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. 3. Organizacje pozarządowe. 4. Inne podmioty i instytucje realizujące zadania w zakresie rozwoju systemu wsparcia na rzecz seniorów. 29 CEL OPERACYJNY 3.2. Zapobiegania marginalizacji solidarności. seniorów oraz kształtowanie międzypokoleniowej KIERUNKI DZIAŁAŃ: 1. Realizacja przedsięwzięć z zakresu integracji pokoleń. 2. Zwiększenie dostępu osób starszych do edukacji, kultury i aktywnego wypoczynku. 3. Wspieranie działalności organizacji seniorskich oraz pracujących na rzecz osób starszych. 4. Wzrost partycypacji osób starszych w życiu lokalnej społeczności. 5. Wspieranie działań w zakresie pogłębienia więzi rodzinnych między seniorami, a dziećmi i wnukami. 6. Propagowanie w opinii publicznej pozytywnego wizerunku i potencjału osób starszych. REALIZATORZY: 1. Urząd Miejski /Wydział Spraw Społecznych/. 2. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. 3. Organizacje pozarządowe. 4. Inne podmioty i instytucje realizujące zadania w powyższym obszarze. OBSZAR IV INTEGRACJA SPOŁECZNA CEL STRATEGICZNY 4 Wzrost integracji społecznej. CEL OPERACYJNY 4.1. Realizacja programów aktywnej integracji. KIERUNKI DZIAŁAŃ: 1. Realizacja kompleksowych i zindywidualizowanych działań o charakterze edukacyjnym, zawodowym, społecznym i zdrowotnym. 2. Rozwój działań z zakresu profilaktyki wykluczenia społecznego wykorzystujących instrumenty aktywizacji edukacyjnej, kulturowej i sportowej. 3. Wzmocnienie partnerstwa instytucji rynku pracy oraz instytucji pomocy i integracji społecznej. 4. Rozwój i promocja wolontariatu. REALIZATORZY: 1. Urząd Miejski /Wydział Spraw Społecznych, Wydział Edukacji, Wydział Rozwoju Miasta/. 2. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. 30 3. Organizacje pozarządowe. 4. Inne podmioty i instytucje realizujące zadania w obszarze integracji społecznej. CEL OPERACYJNY 4.2. Rozwój sektora ekonomii społecznej. KIERUNKI DZIAŁAŃ: 1. Wspieranie działań w zakresie tworzenia i funkcjonowania podmiotów ekonomii społecznej. 2. Wsparcie inicjatyw partnerskich na rzecz ekonomii społecznej. 3. Promocja ekonomii społecznej. REALIZATORZY: 1. Urząd Miejski /Wydział Spraw Społecznych, Wydział Rozwoju Miasta/. 2. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. 3. Organizacje pozarządowe. 4. Inne podmioty i instytucje realizujące zadania w obszarze ekonomii społecznej. CEL OPERACYJNY 4.3. Realizacja działań w zakresie organizowania społeczności lokalnej. KIERUNKI DZIAŁAŃ: 1. Diagnoza środowiska lokalnego. 2. Tworzenie map zasobów i potrzeb. 3. Zawiązywanie partnerstw i rozwój współpracy międzysektorowej. 4. Wdrażanie projektów partnerskich na rzecz lokalnej społeczności. 5. Wspieranie działalności organizacji pozarządowych i grup nieformalnych w zakresie oddolnych inicjatyw. REALIZATORZY: 1. Urząd Miejski /Wydział Spraw Społecznych, Wydział Edukacji, Wydział Rozwoju Miasta/ 2. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. 3. Placówki Oświatowe. 4. Fabryka Sztuk. 5. Tczewskie Centrum Sportu i Rekreacji. 6. Centrum Kultury i Sztuki. 7. Organizacje pozarządowe. 8. Inne instytucje, podmioty i grupy nieformalne realizujące zadania w zakresie organizowania społeczności lokalnej. 31 10. Sposoby realizacji Strategii oraz źródła finansowania. Cele Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych będą osiągane poprzez realizację programów i projektów społecznych w mieście. Oczekuje się każdorazowej diagnozy i wskazywania zgodności z kierunkami działań określonych celów operacyjnych niniejszego dokumentu. Strategia wdrażana będzie przez instytucje publiczne i podmioty społeczne, których statuty działań obejmują szeroko rozumiane zadania polityki społecznej. Strategia wyznacza kierunki rozwoju, stanowiąc jednocześnie odniesienie dla zmian i działań zmierzających do dostrojenia bieżącej i długookresowej działalności do potrzeb realizacji celów strategicznych. Umożliwi to skoncentrowanie się na przedsięwzięciach najistotniejszych z punktu widzenia skutecznej realizacji zadań i rozwoju polityki społecznej w mieście. Zgodnie z zapisami ustawy o pomocy społecznej, koordynacją działań w zakresie realizacji Strategii zajmuje się Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. Podstawowe źródła finansowania Strategii to: środki budżetu miasta, budżetu państwa oraz środki pochodzące z funduszy Unii Europejskiej. 11. Wskaźniki realizacji działań. Całościowy obraz realizowanych zadań wpisujących się w Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych w Mieście Tczewie, oprócz opisanych w rozdziale przykładowych wskaźników, ukazują także niżej wymienione i przekazywane w stosownych terminach sprawozdania: 1. Ocena Zasobów Pomocy Społecznej. 2. Sprawozdanie z działalności MOPS w Tczewie. 3. Informacja z realizacji zadań Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii. 4. Sprawozdanie z realizacji programu współpracy Gminy Miejskiej Tczew z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego. 5. Sprawozdanie z realizacji Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla miasta Tczewa. 6. Sprawozdanie z realizacji Miejskiego Programu Wspierania Rodziny. 7. Informacja z działalności placówek oświatowych prowadzonych/dotowanych przez Gminę Miejską Tczew. 8. Sprawozdanie z działalności Fabryki Sztuk. 9. Sprawozdanie z działalności Tczewskiego Centrum Sportu i Rekreacji. 10. Sprawozdanie z działalności Centrum Kultury i Sztuki. 11. Sprawozdanie z działalności Straży Miejskiej. 32 PRZYKŁADOWE WSKAŹNIKI REALIZACJI DZIAŁAŃ. CEL STRATEGICZNY 1 Prawidłowe wypełnianie przez rodziny przynależnych im funkcji. CEL OPERACYJNY 1.1. Ograniczanie zjawiska ubóstwa. Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. Nazwa wskaźnika Liczba osób objętych pomocą MOPS /łącznie z pracą socjalną/. Liczba rodzin objętych pomocą MOPS /łącznie z pracą socjalną/. Liczba rodzin wielodzietnych korzystających z pomocy społecznej. Liczba osób objętych pomocą w ramach realizacji programu „Pomoc Państwa w zakresie dożywiania” Liczba rodzin objętych pomocą w ramach realizacji programu „Pomoc Państwa w zakresie dożywiania” Liczba zrealizowanych projektów z zakresu racjonalnego gospodarowania środkami finansowymi. Liczba uczniów otrzymujących pomoc materialną w postaci: stypendium socjalnego, zasiłku szkolnego, wyprawki szkolnej. Liczba nowych programów na rzecz rodzin. Liczba rodzin objętych pomocą z systemu świadczeń rodzinnych. Liczba rodzin objętych pomocą z funduszu alimentacyjnego. Liczba organizacji pozarządowych, które otrzymały dotacje na realizację zadania publicznego w zakresie pomocy społecznej. Liczba dotacji przyznanych organizacjom pozarządowym na realizację zadania publicznego w zakresie pomocy społecznej. Kwota dotacji przyznanych organizacjom pozarządowym na realizację zadania publicznego w zakresie pomocy społecznej. Liczba osób objętych wsparciem w ramach realizacji zadania publicznego w zakresie pomocy społecznej. Dane za rok …… Źródła danych MOPS MOPS MOPS MOPS MOPS WSS UM, MOPS WE UM WSS UM, MOPS MOPS MOPS WSS UM WSS UM WSS UM WSS UM 33 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. Liczba projektów na rzecz aktywizacji społecznej i zawodowej, skierowanych do osób biernych zawodowo oraz bezrobotnych. Liczba osób biernych zawodowo i bezrobotnych uczestniczących w projektach na rzecz aktywizacji społecznej i zawodowej. Liczba osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością korzystających z pomocy MOPS. Liczba osób objętych wsparciem w ramach działań z zakresu streetworkingu. Liczba osób korzystających z dodatków mieszkaniowych. Liczba przyznanych lokali zamiennych w ramach realizacji listy rozbiórek. Liczba przyznanych lokali komunalnych w ramach realizacji listy przydziałów mieszkań. Liczba przyznanych lokali socjalnych. Liczba mieszkańców zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy. MOPS, WSS UM MOPS, WSS UM MOPS WSS UM, MOPS WSS UM WSS UM WSS UM WSS UM PUP CEL OPERACYJNY 1.2. Przeciwdziałanie zjawisku przemocy i ochrona osób jej doświadczających. Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Nazwa wskaźnika Liczba osób, którym udzielono pomocy w formie interwencji kryzysowej. Liczba wszczętych procedur „Niebieskie Karty”. Liczba działań interwencyjnych wobec osób stosujących przemoc. Liczba osób korzystających z pomocy w formie poradnictwa, wsparcia, schronienia. Liczba przeprowadzonych kampanii informacyjnych, edukacyjnych i społecznych. Liczba realizowanych projektów z zakresu przeciwdziałania przemocy. Liczba osób uczestniczących w projektach z zakresu przeciwdziałania przemocy. Liczba instytucji współpracujących na rzecz przeciwdziałania zjawisku przemocy. Dane za rok …… Źródła danych MOPS MOPS MOPS MOPS MOPS MOPS, WSS UM MOPS, WSS UM MOPS 34 CEL OPERACYJNY 1.3. Realizacja działań z zakresu wsparcia rodziny i systemu pieczy zastępczej. Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Nazwa wskaźnika Dane za rok …… Liczba funkcjonujących na terenie miasta placówek wsparcia dziennego. Liczba osób korzystających z placówek wsparcia dziennego. Liczba rodzin objętych wsparciem w formie asystenta rodziny. Liczba projektów / przedsięwzięć przeciwdziałających dysfunkcjonalności rodzin oraz wspierających ich samodzielność. Liczba rodzin objętych poradnictwem specjalistycznym. Liczba organizacji pozarządowych, które otrzymały dotacje na realizację zadania publicznego w zakresie przeciwdziałania patologiom społecznym. Liczba dotacji przyznanych organizacjom pozarządowym na realizację zadania publicznego w zakresie przeciwdziałania patologiom społecznym. Kwota dotacji przyznanych organizacjom pozarządowym na realizację zadania publicznego w zakresie przeciwdziałania patologiom społecznym. Liczba osób objętych wsparciem w ramach realizacji zadania publicznego w zakresie przeciwdziałania patologiom społecznym. Liczba wniosków GKRPA o leczenie odwykowe osób uzależnionych od alkoholu. Źródła danych WSS UM, MOPS WSS UM, MOPS MOPS MOPS, WSS UM MOPS WSS UM WSS UM WSS UM WSS UM WSS UM CEL OPERACYJNY 1.4. Poprawa zewnętrznych warunków funkcjonowania rodzin. Lp. 1. 2. 3. Nazwa wskaźnika Liczba organizacji pozarządowych, które otrzymały dotacje na realizację zadania publicznego w ramach programu „Bezpieczne wakacje w mieście i plenerze”. Liczba dotacji przyznanych organizacjom pozarządowym na realizację zadania publicznego w ramach programu „Bezpieczne wakacje w mieście i plenerze”. Kwota dotacji przyznanych organizacjom pozarządowym na realizację zadania publicznego w ramach programu „Bezpieczne wakacje w mieście i plenerze”. Dane za rok …… Źródła danych WSS UM WSS UM WSS UM 35 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. Liczba osób objętych wsparciem w ramach programu „Bezpieczne wakacje w mieście i plenerze”. Liczba organizacji pozarządowych, które otrzymały dotacje na realizację zadania publicznego w zakresie edukacyjnej opieki wychowawczej. Liczba dotacji przyznanych organizacjom pozarządowym na realizację zadania publicznego w zakresie edukacyjnej opieki wychowawczej. Kwota dotacji przyznanych organizacjom pozarządowym na realizację zadania publicznego w zakresie edukacyjnej opieki wychowawczej. Liczba osób objętych wsparciem w ramach realizacji zadania publicznego w zakresie edukacyjnej opieki wychowawczej. Liczba organizacji pozarządowych, które otrzymały dotacje na realizację zadania publicznego w zakresie kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Liczba dotacji przyznanych organizacjom pozarządowym na realizację zadania publicznego w zakresie kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Kwota dotacji przyznanych organizacjom pozarządowym na realizację zadania publicznego w zakresie kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Liczba osób objętych wsparciem w ramach realizacji zadania publicznego w zakresie kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Liczba organizacji pozarządowych, które otrzymały dotacje na realizację zadania publicznego w zakresie kultury fizycznej i sportu. Liczba dotacji przyznanych organizacjom pozarządowym na realizację zadania publicznego w zakresie kultury fizycznej i sportu. Kwota dotacji przyznanych organizacjom pozarządowym na realizację zadania publicznego w zakresie kultury fizycznej i sportu. Liczba osób objętych wsparciem w ramach realizacji zadania publicznego w zakresie kultury fizycznej i sportu. Liczba organizacji pozarządowych, które otrzymały dotacje na realizację zadania publicznego w zakresie upowszechniania turystyki. Liczba dotacji przyznanych organizacjom pozarządowym na realizację zadania publicznego w zakresie upowszechniania turystyki. WSS UM WSS UM WSS UM WSS UM WSS UM WSS UM WSS UM WSS UM WSS UM WSS UM WSS UM WSS UM WSS UM WSS UM WSS UM 36 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. Kwota dotacji przyznanych organizacjom pozarządowym na realizację zadania publicznego w zakresie upowszechniania turystyki. Liczba osób objętych wsparciem w ramach realizacji zadania publicznego w zakresie upowszechniania turystyki. Liczba placówek oświatowych prowadzonych/dotowanych przez Gminę Miejską Tczew Procent dzieci trzyletnich objętych edukacją przedszkolną. Procent dzieci czteroletnich objętych edukacją przedszkolną. Średni wynik sprawdzianu szóstoklasisty w stosunku do maksymalnej liczby punktów. Średni procentowy wynik egzaminu gimnazjalnego z części humanistycznej w stosunku do maksymalnej możliwej liczby punktów. Średni procentowy wynik egzaminu gimnazjalnego z części matematycznoprzyrodniczej w stosunku do maksymalnej możliwej liczby punktów. Średni procentowy wynik egzaminu gimnazjalnego z części język obcy nowożytny w stosunku do maksymalnej możliwej liczby punktów. Liczba działań wystawienniczych. Liczba odbiorców działań wystawienniczych. Liczba działań edukacyjnych. Liczba odbiorców działań edukacyjnych. Liczba organizacji pozarządowych korzystających ze wsparcia Fabryki Sztuk. Liczba osób biorących udział w ogólnodostępnych programach sportowo – rekreacyjnych Liczba imprez kulturalnych. Liczba uczestników imprez kulturalnych. Liczba warsztatów edukacyjnych. Liczba uczestników warsztatów edukacyjnych. Liczba interwencji Straży Miejskiej w kategorii przeciwko porządkowi publicznemu. Liczba organizowanych spotkań Straży Miejskiej z mieszkańcami. Liczba uczestników spotkań Straż Miejskiej z mieszkańcami. WSS UM WSS UM WE UM WE UM WE UM WE UM WE UM WE UM WE UM Fabryka Sztuk Fabryka Sztuk Fabryka Sztuk Fabryka Sztuk Fabryka Sztuk TCSiR CKiS CKiS CKiS CKiS Straż Miejska Straż Miejska Straż Miejska 37 CEL STRATEGICZNY 2 Wzrost jakości życia osób niepełnosprawnych. CEL OPERACYJNY 2.1. Poprawa warunków życia, rozwoju i aktywności. Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. Nazwa wskaźnika Liczba wdrażanych programów na rzecz osób niepełnosprawnych. Liczba osób niepełnosprawnych i długotrwale chorych korzystających z pomocy MOPS. Liczba rodzin objętych pomocą MOPS z tytułu niepełnosprawności lub długotrwałej choroby. Liczba miejsc w Ośrodku Opiekuńczym MOPS. Liczba osób korzystających z usług Ośrodka Opiekuńczego MOPS. Liczba miejsc w Dziennym Domu Pobytu MOPS. Liczba osób korzystających z usług Dziennego Domu Pobytu MOPS. Liczba miejsc w Środowiskowych Domach Samopomocy. Liczba osób korzystających ze wsparcia Środowiskowych Domów Samopomocy. Liczba miejsc w Mieszkaniach Chronionych. Liczba osób korzystających z Mieszkań Chronionych. Liczba realizowanych projektów/ przedsięwzięć z zakresu integracji oraz aktywizacji społeczno-zawodowej. Liczba osób objętych działaniami w ramach realizowanych projektów/przedsięwzięć z zakresu integracji oraz aktywizacji społeczno-zawodowej. Liczba realizowanych projektów z zakresu rozwoju ruchu samopomocy i tworzenie sieci oparcia społecznego. Liczba osób objętych działaniami w ramach realizowanych projektów z zakresu rozwoju ruchu samopomocy i tworzenie sieci oparcia społecznego. Liczba funkcjonujących grup wsparcia i klubów samopomocy. Dane za rok …… Źródła danych WSS UM, MOPS MOPS MOPS MOPS MOPS MOPS MOPS MOPS, WSS UM MOPS MOPS MOPS MOPS, WSS UM MOPS, WSS UM MOPS, WSS UM MOPS, WSS UM MOPS, WSS UM 38 17. 18. 19. 20. 21. Liczba osób objętych działaniami funkcjonujących grup wsparcia i klubów samopomocy. Liczba pracowników urzędu miejskiego i podległych jednostek biorących udział w szkoleniach ukierunkowanych na poprawę jakości obsługi osób niepełnosprawnych. Liczba innowacyjnych pilotażowych projektów z zakresu wsparcia osób opiekujących się niepełnosprawnymi. Liczba uczestników pilotażowych projektów z zakresu wsparcia osób opiekujących się niepełnosprawnymi. Liczba wolontariuszy zaangażowanych w realizację zadań na rzecz osób niepełnosprawnych. MOPS, WSS UM WOiK UM, MOPS, TCSiR CKiS, MBP, Fabryka Sztuk MOPS, WSS UM MOPS, WSS UM MOPS, WSS UM CEL OPERACYJNY 2.2. Rozwój działań z zakresu profilaktyki i promocji zdrowia. Lp. Nazwa wskaźnika Dane za rok …… Źródła danych 1. Liczba osób korzystających ze zwykłych usług opiekuńczych. MOPS 2. Liczba osób korzystających ze specjalistycznych usług opiekuńczych. MOPS 3. 4. 5. 6. Liczba organizacji pozarządowych, które otrzymały dotacje na realizację zadania publicznego w zakresie ochrony zdrowia. Liczba dotacji przyznanych organizacjom pozarządowym na realizację zadania publicznego w zakresie ochrony zdrowia. Kwota dotacji przyznanych organizacjom pozarządowym na realizację zadania publicznego w zakresie ochrony zdrowia. Liczba osób objętych wsparciem w ramach realizacji zadania publicznego w zakresie ochrony zdrowia. WSS UM WSS UM WSS UM WSS UM 7. Liczba zadań realizowanych w ramach programów profilaktyki zdrowotnej. WSS UM 8. Środki finansowe przeznaczone na realizację zadań w ramach programów profilaktyki zdrowotnej. WSS UM 39 9. 10. Liczba osób korzystających z zadań realizowanych w ramach programów profilaktyki zdrowotnej. Liczba osób korzystających z różnych form zajęć proponowanych przez TCSiR WSS UM TCSiR CEL OPERACYJNY 2.3. Zwiększenie świadomości społecznej wobec kwestii niepełnosprawności. Lp. Nazwa wskaźnika Dane za rok …… Źródła danych 1. Liczba projektów realizowanych na rzecz osób niepełnosprawnych. WSS UM, MOPS 2. Liczba osób uczestniczących w projektach skierowanych do osób niepełnosprawnych. WSS UM, MOPS 3. Liczba projektów partnerskich w zakresie działań na rzecz osób niepełnosprawnych. Liczba osób korzystających z projektów partnerskich realizowanych na rzecz osób niepełnosprawnych. Liczba zajęć z zakresu edukacji społecznej organizowanych w placówkach oświatowych w zakresie zrozumienia równorzędnych potrzeb osób niepełnosprawnych. Liczba osób uczestniczących w zajęciach z zakresu edukacji społecznej organizowanych w placówkach oświatowych w zakresie zrozumienia równorzędnych potrzeb osób niepełnosprawnych. Liczba kampanii społecznych przeciwdziałających dyskryminacji osób niepełnosprawnych. WSS UM, MOPS 4. 5. 6. 7. WSS UM, MOPS WE UM WE UM WSS UM, WE UM, MOPS CEL STRATEGICZNY 3 Tworzenie warunków służących zaspokajaniu potrzeb osób starszych. CEL OPERACYJNY 3.1. Rozwój systemu wsparcia na rzecz osób starszych. 40 Lp. 1. 2. 3. Nazwa wskaźnika 7. 8. Liczba nowych programów wdrażanych na rzecz osób starszych. Liczba osób po 60 roku życia korzystających z pomocy społecznej z tytułu ubóstwa. Liczba realizowanych projektów z zakresu profilaktyki i ochrony zdrowia seniorów. Liczba seniorów uczestniczących w projektach z zakresu profilaktyki i ochrony zdrowia. Liczba projektów wspierających i promujących aktywność społeczną i zawodową osób starszych. Liczba osób starszych uczestniczących w projektach wspierających i promujących aktywność społeczną i zawodową. Liczba realizowanych projektów z zakresu przygotowania do starości. Liczba osób uczestniczących projektach z zakresu przygotowania do starości. 9. Liczba szkoleń przygotowujących członków rodzin do opieki nad osobami starszymi. 4. 5. 6. 10. 11. 12. 13. 14. 15. Liczba osób uczestniczących w szkoleniach przygotowujących członków rodzin do opieki nad osobami starszymi. Liczba projektów wspomagających osoby starsze w samodzielnym zaspokajaniu potrzeb, zmniejszających skalę ich uzależnienia od otoczenia i instytucjonalnej pomocy. Liczba osób starszych uczestniczących w projektach wspomagających w samodzielnym zaspokajaniu potrzeb, zmniejszających skalę uzależnienia od otoczenia i instytucjonalnej pomocy. Liczba osób starszych uczestniczących w szkoleniach przeciwdziałających wykluczeniu cyfrowemu. Liczba osób biorących udział w obchodach Międzynarodowego Dnia Osób Starszych. Liczba mieszkańców Tczewa powyżej 60 roku życia. Dane za rok …… Źródła danych WSS UM, MOPS MOPS WSS UM, MOPS WSS UM, MOPS WSS UM, MOPS WSS UM, MOPS WSS UM, MOPS WSS UM, MOPS WSS UM MOPS WSS UM, MOPS WSS UM, MOPS WSS UM, MOPS WSS UM, MOPS MOPS WSO UM 41 CEL OPERACYJNY 3.2. Zapobiegania marginalizacji seniorów oraz kształtowanie międzypokoleniowej solidarności. Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Nazwa wskaźnika Dane za rok …… Liczba projektów zwiększających dostęp osób starszych do edukacji, kultury i aktywnego wypoczynku. Liczba seniorów uczestniczących w projektach zwiększających dostęp do edukacji, kultury i aktywnego wypoczynku. Liczba realizowanych projektów z zakresu integracji pokoleń. Liczba osób uczestniczących w projektach z zakresu integracji pokoleń. Liczba kampanii społecznych i przedsięwzięć promujących w opinii publicznej pozytywny wizerunek i potencjał osób starszych. Realizacja przedsięwzięć w zakresie pogłębienia więzi rodzinnych i rozwoju relacji międzypokoleniowych. Liczba osób uczestniczących w działaniach z zakresu pogłębienia więzi rodzinnych i rozwoju relacji międzypokoleniowych. Źródła danych WSS UM, MOPS WSS UM, MOPS WSS UM, MOPS WSS UM, MOPS WSS UM, MOPS WSS UM, MOPS WSS UM, MOPS CEL STRATEGICZNY 4 Wzrost integracji społecznej. CEL OPERACYJNY 4.1. Realizacja programów aktywnej integracji. Lp. 1. 2. 3. Nazwa wskaźnika Liczba realizowanych projektów o charakterze edukacyjnym, zawodowym, społecznym i zdrowotnym, sprzyjających włączeniu na rynek pracy. Liczba uczestników projektów o charakterze edukacyjnym, zawodowym, społecznym i zdrowotnym, sprzyjających włączeniu na rynek pracy. Liczba realizowanych projektów z zakresu profilaktyki wykluczenia społecznego wykorzystujących instrumenty aktywizacji edukacyjnej, kulturowej i sportowej, Dane za rok …… Źródła danych MOPS, WSS UM, WE UM, WRM UM MOPS, WSS UM WE UM, WRM UM MOPS, WSS UM, WE UM, WRM UM 42 4. 5. 6. sprzyjających włączeniu na rynek pracy. Liczba uczestników projektów z zakresu profilaktyki wykluczenia społecznego wykorzystujących instrumenty aktywizacji edukacyjnej, kulturowej i sportowej, sprzyjających włączeniu na rynek pracy. Liczba zawartych partnerstw pomiędzy Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej, a Powiatowym Urzędem Pracy w zakresie realizacji programów aktywnej integracji. MOPS, WSS UM WE UM, WRM UM MOPS WOiK UM , WE UM, MOPS, Fabryka Sztuk, CKiS, MBP, TCSiR Liczba osób świadczących wolontariat w Urzędzie Miejskim oraz podległych mu jednostkach /MOPS, CKiS, MBP, Fabryka Sztuk, TCSiR, placówki oświatowe/. CEL OPERACYJNY 4.2. Rozwój sektora ekonomii społecznej. Lp. 1. 2. 3. 4. 5. Nazwa wskaźnika Dane za rok …… Liczba spotkań informacyjno-promocyjnych, szkoleń, seminariów, wizyt studyjnych w zakresie tworzenia i funkcjonowania podmiotów ekonomii społecznej. Liczba osób uczestniczących w szkoleniach/spotkaniach informacyjno-promocyjnych w zakresie tworzenia i funkcjonowania podmiotów ekonomii społecznej. Liczba realizowanych lub współrealizowanych w partnerstwie projektów w zakresie tworzenia i funkcjonowania podmiotów ekonomii społecznej. Liczba osób uczestniczących w projektach z zakresu tworzenia i funkcjonowania podmiotów ekonomii społecznej. Źródła danych WSS UM, WRM UM MOPS WSS UM, WRM UM MOPS WSS UM, WRM UM MOPS WSS UM, WRM UM, MOPS WSS UM, WRM UM, MOPS Liczba zawartych partnerstw na rzecz ekonomii społecznej. CEL OPERACYJNY 4.3. Realizacja działań w zakresie organizowania społeczności lokalnej. Lp. Nazwa wskaźnika 1. Liczba organizacji pozarządowych, które otrzymały dotacje na realizację zadania publicznego w zakresie działalności wspomagającej rozwój wspólnot Dane za rok …… Źródła danych WSS UM 43 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. i społeczności lokalnych. Liczba dotacji przyznanych organizacjom pozarządowym na realizację zadania publicznego w zakresie działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych. Kwota dotacji przyznanych organizacjom pozarządowym na realizację zadania publicznego w zakresie działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych. Liczba osób objętych wsparciem w ramach realizacji zadania publicznego w zakresie działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych. Liczba powstałych map zasobów i potrzeb dla poszczególnych osiedli. Liczba partnerstw zawartych pomiędzy Urzędem Miejskim oraz podległymi mu jednostkami, a innymi podmiotami polityki społecznej, na rzecz integracji i rozwoju lokalnych społeczności. Liczba projektów partnerskich realizowanych na rzecz lokalnej społeczności. Liczba uczestników projektów partnerskich realizowanych na rzecz lokalnej społeczności. 9. Liczba imprez integracyjnych organizowanych dla mieszkańców. 10. Liczba uczestników imprez integracyjnych organizowanych dla mieszkańców. 11. 12. 13. Całkowita kwota dotacji przyznanych organizacjom pozarządowym na realizację zadań publicznych. Wysokość dotacji przyznanych organizacjom pozarządowym na realizację zadań publicznych w stosunku do budżetu miasta. Liczba organizowanych szkoleń, warsztatów, seminariów i konferencji wspierających i rozwijających działalność organizacji pozarządowych. WSS UM WSS UM WSS UM MOPS WSS UM, WE UM, WRM UM, MOPS, TCSiR CKiS, MBP, Fabryka Sztuk MOPS, WSS UM MOPS, WSS UM WSS UM, WE UM WRM UM, MOPS, TCSiR CKiS, MBP, Fabryka Sztuk WSS UM, WE UM, WRM UM, MOPS, TCSiR, CKiS, MBP, Fabryka Sztuk WSS UM Skarbnik Miasta WSS UM, MOPS 44 12. Monitorowanie i ocena realizacji Strategii. Monitorowanie Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych stanowi podstawowy warunek jej należytego wdrożenia. Z uwagi na powyższe corocznie sporządzany będzie raport z realizacji celów oraz kierunków działań i przedkładany Prezydentowi Miasta. Raport uwzględniał będzie określone w dokumencie przykładowe wskaźniki. Monitorowanie umożliwi sporządzenie przez Prezydenta oceny realizacji Strategii oraz modyfikowanie realizowanych zadań, poprzez dostosowanie ich do zmieniających się wewnętrznych oraz zewnętrznych, warunków i możliwości. Zadania Przedkładanie raportów z przebiegu realizacji celów i kierunków działania zamieszczonych w Strategii. Ocena realizacji strategii. Odpowiedzialni Termin realizacji Dyrektor MOPS na ręce Prezydenta Miasta. Corocznie do końca maja, za rok poprzedni. Prezydent Miasta przedkłada Radzie Miasta. Corocznie do końca czerwca, po przekazaniu raportu przez MOPS. Opracowanie: Adam Urban zastępca dyrektora ds. administracyjnych i programów MOPS w Tczewie, koordynator zespołu ds. Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych. 45
