Pobierz zaproszenie (format PDF)

Serdecznie zapraszamy na II Jastrzębskie Dyktando, które odbędzie się 21 maja 2005
roku. Wciąż mile wspominamy bardzo udaną imprezę ubiegłoroczną, która wykazywała wysoki
poziom ortografii u uczestników. W tym roku liczymy na jeszcze szerszy udział. Warto sprawdzić
swoje umiejętności w zakresie pisowni – niczym przecież nie ryzykujemy.
Jastrzębska impreza nawiązuje do ogólnopolskiego Dyktanda, które po raz pierwszy
przeprowadzono jeszcze w 1987 roku, a dotąd organizowano już 11 razy z masowym udziałem
tysięcy Polaków.
Powodzenia Dyktanda, jak zauważyła prasa, jest fenomenem socjologicznym. Ortografia –
szkolna zmora Polaków – stała się zarówno dobrą zabawą, edukacją, jak i wydarzeniem
medialnym. Jest to największa impreza w Polsce poświęcona krzewieniu kultury języka. W
dotychczasowych konkursach wzięło czynny udział ponad 30 tys. Uczestników. Teksty dyktand „na
żywo” emituje się przez radio i telewizję, Za pośrednictwem tych mediów, a także Internetu,
Dyktando równocześnie z uczestnikami mogą pisać wszyscy Polacy. Laureaci stają się gwiazdami
mediów, a często zyskują także nowe zawody: kilku z nich stało się na przykład korektorami w
wydawnictwach. Konkurs dowartościowuje ortografię, tworzy modę na nią: mnożą się konkursy
szkolne, powiatowe, a nawet imprezy poza granicami Polski – odbyły się już dyktanda w
Sztokholmie, Paryżu, Wiedniu i Grodnie. W efekcie podnosi się poziom pisowni Polaków nie tylko
w kraju.
Jastrzębie jako jedno z pierwszych wpisało się na listę miejscowości, które organizują
własne dyktando. Impreza tego typu ma szczególne znaczenie zwłaszcza dziś. W związku z
upowszechnieniem się komputerów, Internetu, SMS-ów niektórzy kwestionują bowiem potrzeb
znajomości ortografii. Elektroniczne środki przekazu – z powodu niepełnego zrozumienia ich
działania – bezpodstawnie utwierdzają ich w przekonaniu, że prawidłowa pisownia dzis jest już
niepotrzebnym balastem. Sądzą oni, że ni warto uczyć się reguł ortografii i korzystać z
książkowych słowników ortograficznych, skoro komputerowe edytory tekstu wyposażono w
programy automatycznej korekty. Jest to opinia całkowicie błędna. Komputer bowiem nie
rozwiązuje wszystkich wątpliwości ortograficznych, lecz jedynie poprawia zapisy w obrębie
zaprogramowanego w nim słownika, a w sytuacji wyrazów identycznie brzmiących, które mają
różną pisownię i różne znaczenie, komputer zatwierdza każdy zapis – niezależnie od kontekstu
(czyli otoczeń słownych), np. w obrębie takich wyrazów, jak: chart – 'pies' i hart – 'wytrzymałośc
fizyczna i psychiczna człowieka' (np. hart ducha); magnes – 'metal' i magnez – 'pierwiastek
chemiczny, skladnik lekarstw'; Chełm – 'miasto' i heł – 'nakrycie głowy'. W związku z tym komputer
w zdaniu, np. Dałby Bóg, żeby buk przepłynął przez Bug zatwierdzi każdy zapis, mimo iż
występujątutaj aż trzy rózne wyrazy o identycznym brzmieniu, ale o róznej pisowni i różnym
znaczeniu: Bóg – 'stwórca', Boga; buk – 'drzewo', buku i Bug – 'rzeka', Buga albo Bugu.
W ciągu ostatnich kilkunastu lat ogromnie wzrosła liczba wydawanych w Polsce słowników
ortograficznych i powiększyły się ich nakłady. Nie bez wpływu na to były konkursy ortograficzne: aż
94% uczniów przyznaje się do posiadania słownika ortograficznego. Plony Dyktanda są widoczne;
skuteczna okazała się metoda: „bawiąc, uczyć”.
Pisząc tę klasówkę zaprzyjaźniamy się z ortografia. Wówczas zarówno nasza tradycyjna
komunikacja pisemna, jak i nowoczesna elektroniczna będzie efektywniejsza, a tym samym –
bardziej dla nas sympatyczna.
Do zobaczenia na II Jastrzębskim Dyktandzie
Wiceprezydent Krzysztof Gadowski
Senator Krystyna Bochenek
Przewodniczący jury Edward Polański