Fizjologia zwierząt - BIOL-CHEM UWB

Fizjologia zwierząt
SYLABUS
A. Informacje ogólne
Elementy sylabusu
Nazwa jednostki
prowadzącej kierunek
Nazwa kierunku studiów
Poziom kształcenia
Profil studiów
Forma studiów
Kod przedmiotu
Język przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów /semestr
Wymagania wstępne
Liczba godzin zajęć
dydaktycznych z podziałem
na formy prowadzenia zajęć
Założenia i cele przedmiotu
Metody dydaktyczne oraz
ogólna forma zaliczenia
przedmiotu
Opis
Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Biologiczno-Chemiczny, Instytut Biologii
Biologia
Studia pierwszego stopnia
Ogólnoakademicki
Stacjonarne
0200-BS1- 3FZZ
Polski
Przedmiot obowiązkowy, moduł kierunkowy
II rok / III semestr
Student powinien mieć zaliczone przedmioty: Biologia komórki, Biochemia.
Wykład – 30 godz.
Laboratorium – 45 godz.
Celem przedmiotu jest wprowadzenie studenta w zagadnienia z zakresu fizjologii zwierząt.
Podczas realizacji przedmiotu student poznaje procesy fizjologiczne, ich regulację oraz
powiązania umożliwiające zachowanie homeostazy w organizmie, a także przystosowanie
organizmów zwierzęcych do środowisk ich życia. Przedmiot umożliwia poznanie głównych
parametrów fizjologicznych jako wskaźników zdrowia człowieka i zwierząt, rozwija
umiejętność stosowania różnych metod w badaniach procesów fizjologicznych oraz
interpretacji wyników.
Metody dydaktyczne: wykład, konsultacje, wykonywanie doświadczeń według instrukcji
podczas zajęć laboratoryjnych, analiza wyników.
Formy zaliczenia przedmiotu: zaliczenie na ocenę laboratoriów, egzamin.
Odniesienie do kierunkowych
efektów kształcenia
Efekty kształceniai
1. Student charakteryzuje mechanizmy procesów fizjologicznych organizmu
zwierząt.
2. Student wskazuje przykłady integracji procesów fizjologicznych.
3. Student posługuje się terminologią fachową w celu opisu procesów fizjologicznych
zachodzących w organizmie zwierzęcym.
4. Student nabiera praktycznej umiejętności stosowania elementarnych technik
wykorzystywanych w fizjologii.
5. Student wykazuje dbałość o bezpieczeństwo pracy w laboratorium i świadomość
poszanowania pracy własnej i innych.
Punkty ECTS
Bilans nakładu pracy
studentaii
Wskaźniki ilościowe
Data opracowania:
K_W03, K_W04, K_W05, K_W06
K_W06, K_U03, K_U08
K_W03, K_U06, K_U07, K_K08
K_W10, K_U01, K_U09, K_U12,
K_U15, K_K02
K_U16, K_K05, K_K06, K_K07,
K_K09
6
Ogólny nakład pracy studenta: 150 godz. w tym: udział w wykładach: 30 godz.;
udział w zajęciach laboratoryjnych: 45 godz.; przygotowanie się do zajęć, zaliczeń,
egzaminów: 66 godz.; udział w konsultacjach, zaliczeniach, egzaminie: 9 godz.
Nakład pracy studenta związany z zajęciamiiii:
Liczba godzin
Punkty ECTS
wymagającymi bezpośredniego udziału
84
3,4
nauczyciela
120
4,8
o charakterze praktycznym
01. 09. 2016
Koordynator
przedmiotu:
prof. dr hab. Tadeusz Włostowski
SYLABUS
B. Informacje szczegółowe
Elementy składowe sylabusu
Nazwa przedmiotu
Fizjologia zwierząt
Kod przedmiotu
Nazwa kierunku
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Język przedmiotu
0200-BS1-3FZZ
Biologia, studia pierwszego stopnia
Wydział Biologiczno-Chemiczny UwB, Instytut Biologii
Polski
Rok studiów/ semestr
II rok / III semestr
Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz
forma prowadzenia zajęć
Prowadzący
30 godz., wykład
Treści merytoryczne przedmiotu:
1. Układ nerwowy: potencjał czynnościowy, kanały jonowe,
receptory jonotropowe i metabotropowe, receptory czuciowe –
mechanizm fotorecepcji i słuchu, organizacja czynnościowa układu
nerwowego.
2. Mięśnie poprzecznie prążkowane: budowa i mechanizm skurczu.
3. Autonomiczny układ nerwowy i mięśnie gładkie.
4. Sygnalizacja hormonalna: mechanizm działania hormonów,
hormony podwzgórza i przysadki mózgowej, hormonalna regulacja
poziomu glukozy we krwi oraz metabolizmu wapnia.
5. Serce i krążenie krwi: potencjał czynnościowy miocytów serca,
układ bodźcoprzewodzący serca, skurcz miocytów serca, regulacja
czynności serca, cykl hemodynamiczny serca.
6.Krążenie krwi: krwiobieg duży i mały, fizjologia sieci naczyń
włosowatych, rola śródbłonka naczyniowego, regulacja krążenia
krwi.
7. Krew: krwiotworzenie, funkcja krwinek, mechanizm czucia
tlenu przez komórki (czynnik HIF), limfocyty T i B, główny
kompleks zgodności tkankowej I i II.
8. Oddychanie: płuca ssaków, wymiana tlenu i dwutlenku węgla,
regulacja oddychania, czucie tlenu przez komórki kłębkowe, płuca
ptaków, skrzela i tchawki, oddychanie komórkowe, stres
oksydacyjny.
9. Układ pokarmowy: regulacja przyjmowania pokarmu, trawienie
i wchłanianie w przewodzie pokarmowym.
10. Osmoregulacja i wydalanie: struktura wody i ciśnienie
osmotyczne, problemy osmotyczne zwierząt morskich i
słodkowodnych, narządy wydalnicze, wytwarzanie moczu w nerce
ssaka.
Efekty kształcenia:
1. Student charakteryzuje mechanizmy procesów fizjologicznych
organizmu zwierząt.
2. Student wskazuje przykłady integracji procesów
fizjologicznych.
3. Student posługuje się terminologią fachową w celu opisu
procesów fizjologicznych zachodzących w organizmie
zwierzęcym.
Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich
weryfikacji
Opis
prof. dr hab. Tadeusz Włostowski
Sposoby weryfikacji:
Egzamin pisemny w formie testu (pytania zamknięte, otwarte i
problemowe).
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
1. Pozytywna ocena zaliczenia laboratorium.
2. Pozytywna ocena egzaminu.
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej
Literatura podstawowa:
1. Krzymowski T., Przała J. (red). 2005. Fizjologia zwierząt.
PWRiL, Warszawa
2. Włostowski T. 2006. Wykłady z fizjologii zwierząt.
(http://biolchem.uwb.edu.pl/IP/POL/BIOLOGIA/dyd/wykladTW.pdf).
Literatura uzupełniająca:
1. Traczyk W. Z., Trzebski A. (red.) 2004. Fizjologia człowieka z
elementami fizjologii stosowanej i klinicznej PZWL,
Warszawa.
2. Ganong W. 1994. Fizjologia. Podstawy fizjologii lekarskiej,
PZWL, Warszawa
3. Schmidt-Nielsen K. 1992. Fizjologia zwierząt. Adaptacja do
środowiska, PWN, Warszawa.
4. Kawiak J., Mirecka J., Olszewska M., Warchoł J. (red.) 1995.
Podstawy cytofizjologii, PWN, Warszawa.
5. Stryer L. 1997. Biochemia, PWN, Warszawa.
……………………………….
podpis osoby składającej sylabus
SYLABUS
C. Informacje szczegółowe
Elementy składowe sylabusu
Nazwa przedmiotu
Fizjologia zwierząt
Kod przedmiotu
Nazwa kierunku
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Język przedmiotu
0200-BS1-3FZZ
Biologia, studia pierwszego stopnia
Wydział Biologiczno-Chemiczny UwB, Instytut Biologii
polski
Rok studiów/ semestr
II rok / III semestr
Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz
forma prowadzenia zajęć
Prowadzący
45 godz., laboratorium
Treści merytoryczne przedmiotu:
Opis
dr Elżbieta Bonda-Ostaszewska, dr Sebastian Maciak
Pobudliwość, zjawiska bioelektryczne w tkankach:
przygotowanie preparatu mięśniowo-nerwowego, wpływ
różnych podniet na preparat mięśniowo-nerwowy, prąd
czynnościowy, skurcz wtórorzędny i sumowanie się podniet
podprogowych.
2. Układ nerwowy, zmysły: budowa ośrodkowego i obwodowego
układu nerwowego, budowa i działanie zmysłu wzroku, słuchu,
węchu, smaku i równowagi, badanie odruchów żaby
rdzeniowej, mierzenie czasu odruchowego, badanie odruchów u
człowieka, badanie oka ludzkiego, badanie współzależności
między zmysłem smaku i węchu, rozmieszczenie receptorów
smakowych na języku.
3. Fizjologia mięśni: rejestracja skurczu pojedynczego mięśnia
szkieletowego (izotonicznego i izometrycznego), sumowanie
się skurczów, zmęczenie mięśnia, skurcz tężcowy zupełny i
niezupełny, zapisywanie skurczu mięśnia gładkiego.
4. Krążenie płynów ustrojowych: budowa serca kręgowców,
budowa i funkcja naczyń krwionośnych - naczynia tętnicze i
żylne krążenia wielkiego i małego, obserwacja i zapisywanie
skurczów serca żaby, prądy czynnościowe serca żaby, wpływ
adrenaliny, acetylocholin i histaminy na serce i naczynia
krwionośne języka żaby, pomiar ciśnienia tętniczego u
człowieka.
5. Płyny ustojowe: zachowywanie się komórek krwi w roztworach
izo-, hipo-, i hipertonicznym, wyznaczanie min- i maksimum
rezystencji osmotycznej, czynniki hemolityczne, wykrywanie
wybranych niebiałkowych składników osocza, analiza
kryształków Teichman’a jako przykład hemochromogenów,
oznaczanie czasu krwawienia i czasu krzepnięcia, oznaczanie
grup krwi, próba krzyżowa, wykonanie rozmazu, oznaczanie
wartości hematokrytowej oraz ilości hemoglobiny we krwi,
obliczanie liczby erytrocytów
6. Oddychanie: budowa układu oddechowego, wyznaczanie
pojemności oddechowej i życiowej płuc, zmiany pojemności
zapasowych płuc po wysiłku fizycznym.
7. Fizjologia trawienia: budowa układu pokarmowego, trawienie
skrobi w jamie ustnej, badanie aktywności amylazy ślinowej i
podpuszczki, budowa i funkcje wątroby i trzustki, działanie
żółci na tłuszcze.
8. Termoregulacja: wpływ ukrwienia skóry oraz lokalnego
oziębienia na reakcje termoregulacyjne, wpływ parowania
wody na temperaturę ciała, wpływ wysiłku fizycznego na
temperaturę ciała człowieka.
9. Fizjologia rozrodu: budowa jądra i jajnika ssaka, fazy cyklu
płciowego u zwierząt i człowieka, określanie faz cyklu
płciowego u myszy, rozwój i dojrzewanie pęcherzyków
jajnikowych u myszy, wpływ odczynu środowiska i
temperatury na aktywność ruchową plemników.
10. Układ hormonalny: gruczoły dokrewne i wydzielane przez nie
1.
hormony, efekty niedoboru i nadmiaru hormonów, mechanizm
działania i regulacja wydzielania hormonów, regulacja
hormonalna niektórych procesów fizjologicznych (poziomu
glukozy we krwi, cykl płciowy).
11. Fizjologia wydalania: budowa nerek, badanie rozpuszczalności
mocznika i kwasu moczowego w wodzie, stwierdzenie
obecności kwasu moczowego w odchodach ptaków i gadów,
badanie funkcji cewek Malpighiego u karaczana, analiza moczu
(pH, kwas moczowy, amoniak, chlorki, glukoza).
Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich
weryfikacji
Efekty kształcenia:
1. Student charakteryzuje mechanizmy procesów fizjologicznych
organizmu zwierząt.
2. Student wskazuje przykłady integracji procesów
fizjologicznych.
3. Student posługuje się terminologią fachową w celu opisu
procesów fizjologicznych zachodzących w organizmie
zwierzęcym.
4. Student nabiera praktycznej umiejętności stosowania
elementarnych technik wykorzystywanych w fizjologii.
5. Student wykazuje dbałość o bezpieczeństwo pracy w
laboratorium i świadomość poszanowania pracy własnej i innych.
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej
Sposoby weryfikacji:
1. Bieżąca kontrola stanu wiedzy studentów przed zajęciami
(wejściówki).
2. Trzy kolokwia pisemne w formie testu (pytania otwarte i
zamknięte).
3. Bieżąca ocena pracy zespołowej podczas analizy uzyskanych w
trakcie zajęć wyników.
4. Sprawozdania pisemne z wykonanych ćwiczeń.
1. Obecność na zajęciach (dopuszcza się jedną usprawiedliwioną
nieobecność na zajęciach).
2. Pozytywna ocena pracy studenta podczas zajęć.
3. Zaliczenie sprawozdań z ćwiczeń.
4. Pozytywne oceny z trzech kolokwiów.
Literatura podstawowa:
3. Krzymowski T., Przała J. (red). 2005. Fizjologia zwierząt.
PWRiL, Warszawa
Literatura uzupełniająca:
6. Traczyk W. Z., Trzebski A. (red.) 2004. Fizjologia człowieka z
elementami fizjologii stosowanej i klinicznej PZWL,
Warszawa.
7. Ganong W. 1994. Fizjologia. Podstawy fizjologii lekarskiej,
PZWL, Warszawa
8. Schmidt-Nielsen K. 1992. Fizjologia zwierząt. Adaptacja do
środowiska, PWN, Warszawa.
9. Kawiak J., Mirecka J., Olszewska M., Warchoł J. (red.) 1995.
Podstawy cytofizjologii, PWN, Warszawa.
10. Stryer L. 1997. Biochemia, PWN, Warszawa.
……………………………….
podpis osoby składającej sylabus
i
Opis zakładanych efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, z uwzględnieniem form zajęć.
Uwzględnia się tylko efekty możliwe do sprawdzenia (mierzalne / weryfikowalne).
ii Przykładowe rodzaje aktywności: udział w wykładach, ćwiczeniach, przygotowanie do zajęć, udział w konsultacjach,
realizacja zadań projektowych, pisanie eseju, przygotowanie do egzaminu. Liczba godzin nakładu pracy studenta powinna
być zgodna z przypisanymi do tego przedmiotu punktami ECTS wg przelicznika : 1 ECTS – 25÷30 h.
iii
Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela są to tzw. godziny kontaktowe (również te nieujęte w rozkładzie
zajęć, np. konsultacje lub zaliczenia/egzaminy). Suma punktów ECTS obu nakładów może być większa od ogólnej liczby
punktów ECTS przypisanej temu przedmiotowi.