+ Prezentacja w pliku PDF - Wielkopolski Klaster Meblarski

Łukasz Kalupa
Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
PRZYSZŁOŚĆ
WIELKOPOLSKIEGO KLASTRA
MEBLARSKIEGO
I Konferencja Wielkopolskiego Klastra
Meblarskiego
Poznań-MTP, 31 maja 2006 roku
1
Globalna gospodarka
„W globalnym i technologicznie
zaawansowanym świecie firmy częściej
podejmują wspólne działania dla zdobycia
przewagi konkurencyjnej”
(DTI, A Practical Guide to Cluster Development, 2003)
„Wyłaniające się przewagi konkurencyjne
w globalnej gospodarce są często bardzo
lokalne, wyrastające z koncentracji bardzo
wyspecjalizowanych umiejętności, wiedzy,
instytucji, rywali, powiązanych
przedsiębiorstw i wymagających
konsumentów”
(M. E. Porter, Clusters and the New Economics of Competition,
„Harvard Business Review” 1998, nr November-December)
2
Unia Europejska i OECD
„Polska, obok Czech, Słowacji i Estonii należy
do grupy państw, w których „nie
wypracowano i nie wdrożono do tego
momentu polityki rozwoju opartej o klastry”
(European Commission, European Trend Chart Report
on Innovation, Thematic Report, Cluster Policies,
2003)
„W Polsce do tej pory nie podjęto żadnych
działań promujących klastry”
(OECD, Klastry gospodarcze: promocja
przedsiębiorczości w Europie Środkowej
i Wschodniej, Paryż 2005)
3
WKM - Inicjatywa Klastrowa
Odgórna
„Zorganizowany wysiłek
dla zwiększenia wzrostu
i konkurencyjności klastra w regionie,
angażujący firmy, władze i/lub
środowisko badawczo-rozwojowe”
4
Zielona Księga Inicjatyw
Klastrowych (IK) 2003
509 zidentyfikowanych IK, 238 zbadanych
130 – Europa (w tym: 25 - UK), 32 – Nowa
Zelandia, 28 – USA, 20 – Japonia, 13 – Australia,
4 – Kanada, 2 – Azja,
1 – Ameryka Płd., 1 – Afryka,
5 – „przekraczających granice pojedynczego
państwa”
Polska – 1: Tarnowski Klaster Przemysłowy
„Plastikowa Dolina”
O. Solvell, G. Lindqvist, Ch. Ketels, The Cluster Initative
Greenbook, Stockholm 2003
5
Zielona Księga Inicjatyw
Klastrowych 2003
przemysł technologii informacyjnych - 51
projektów,
przemysł urządzeń medycznych – 35
inicjatyw,
przemysł technologii produkcji – 32
inicjatywy,
…
przemysł meblarski, z liczbą 13 zbadanych
inicjatyw rozwoju klastrów meblarskich na
świecie znalazł się na miejscu 15.
6
Cechy udanych
Inicjatyw Klastrowych
większość badanych inicjatyw miała bardzo krotką
historię – ponad 70% powstało nie wcześniej niż 5
lat przed momentem badania,
najczęściej powstały w środowisku, w którym
promocja nauki i innowacji stanowiły ważną
część polityki rządowej, i gdzie lokalne władze
odgrywały ważną rolę,
pojawiały się najczęściej w branżach o dużym
znaczeniu w skali całego państwa i niemal zawsze
o dużym znaczeniu dla danego regionu,
7
Cechy udanych
Inicjatyw Klastrowych
podejmowane były zwykle przez władze
publiczne (32% badanych przypadków),
przemysł (27%) lub też w wyniku
zaangażowania obu stron (35%),
finansowanie inicjatyw pochodziło głównie
ze środków publicznych (54%), ze
środków przemysłu (18%) lub z obu
źródeł jednocześnie (25%),
bardzo rzadko władze decydowały które
przedsiębiorstwa „zaliczyć” do danego
klastra,
8
Cechy udanych
Inicjatyw Klastrowych
większość klastrów miała wąski zakres
geograficzny – w połowie przypadków
większość podmiotów w klastrze dzielił
dystans maksymalnie jednogodzinnej
podroży,
najważniejszymi celami inicjatyw
klastrowych były: badania i
tworzenie sieci, wspólne działania,
komercyjna współpraca, edukacja i
wspólne szkolenia, innowacje i
technologie oraz ekspansja klastra,
9
KCS Inicjatyw Klastrowych
Dla powodzenia inicjatywy klastrowej
kluczowym czynnikiem jest wysoki
stopień zaufania przedsiębiorstw
do wysiłków władz, przy
jednoczesnym bezpośrednim
zaangażowaniu wpływowych
decydentów regionalnych czy
lokalnych – pokonać trzeba dwie
bariery mentalne
Współpraca
11
Czynniki sukcesu WKM
Siła („masa krytyczna”)
Dobra lokalizacja
Dobre środowisko biznesowe
Wyraźnie określone źródło
konkurencyjności (źródło wyróżniania się
skupionych w klastrze przedsiębiorstw),
Mały budżet operacyjny na początku, który
pozwoli stworzyć podstawową
infrastrukturę.
12
Cztery fazy rozwoju Inicjatywy
Klastrowej WKM
Próba określenia źródła konkurencyjności
skupiska przedsiębiorstw
Powołanie inicjatywy - Strategiczna
analiza i ocena klastra
Realizacja planu działania (wdrażanie
specjalnie opracowanej strategii rozwoju
13
Wielkopolska - Klastry
„Strategia rozwoju Województwa
Wielkopolskiego do 2020 roku”, 2005 (1)
„W najbliższych latach o konkurencyjności będzie
w znaczącym stopniu decydować integracja działań
samorządów, tworzenie zintegrowanych systemów
w administracji publicznej, rozwój systemów
kooperacyjnych w gospodarce, w tym
tworzenie klastrów, powiązania między nauką
a gospodarką, integracja systemów
informacyjnych i promocyjnych, a także integracja
systemów infrastrukturalnych. Integracja
ta powinna umacniać się nie tylko na poziomie
regionalnym, ale również na poziomach
subregionalnych i lokalnych”
14
Wielkopolska - Klastry
Strategia e-Wielkopolska, 2004 (0)
Regionalna Strategia Innowacyjna
(RIS) „Innowacyjna Wielkopolska”,
2004
„Sieć małych i średnich przedsiębiorstw,
które ze względu na swoją niewielką siłę
przy działaniu w pojedynkę decydują się
na współpracę; klastery obejmują kontakty
i współpracę przedsiębiorstw z instytucjami
naukowo-badawczymi i władzami
publicznymi”
15
Wielkopolska - Klastry
Cel strategiczny 2. Strategii „Zwiększenie
efektywności wykorzystania potencjałów
rozwojowych województwa”, cel operacyjny 2.2.
„Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw”
Osiągnięciu tego celu służyć ma np. promocja
powiązań kooperacyjnych w gospodarce,
tworzenie systemów informacji oraz promocji
dla przedsiębiorstw, tworzenie i wzmacnianie
instytucji świadczących usługi dla
przedsiębiorstw czy inwestycje w ogólnodostępną
infrastrukturę ułatwiającą inwestowanie
i prowadzenie działalności gospodarczej
16
Klastry w Polsce
W Wielkopolsce - podobnie jak w innych
regionach Polski - brakuje gotowego,
systemowego zestawu narzędzi z zakresu
szeroko rozumianej tzw. polityki rozwoju
opartej o klastry, które stanowiłyby dla
władz regionalnych i lokalnych pomoc
w osiąganiu celów rozwoju regionalnego
i lokalnego, tak jak ma to miejsce np.
w Wielkiej Brytanii (Grupa Sterująca
Polityką Klastrów, Mapowanie, Strategie
Agencji Rozwoju Regionalnego RDAs).
17
Zadania polityki rozwoju opartej
o klastry
Stworzyć listę bardziej sprecyzowanych
celów (klastrów i tworzących te klastry
silnych na danym obszarze branż, mogących
pełnić rolę katalizatorów rozwoju regionu –
w tym meblarstwa w Wielkopolsce).
Zintegrować różne narzędzia, które często
funkcjonują dziś na poziomie regionu
w sposób dość luźny, niezależny a przez
to ich efekty są rozproszone.
Wykreować bardziej efektywny system
gromadzenia informacji publicznych
o gospodarce regionu.
18
Przyszłość WKM
Zaangażowanie przedsiębiorstw
(jednostki!)
Zaangażowanie władz (regionalnych)
Zaangażowanie środowiska naukowego
Wzajemne zaufanie (zmiana mentalności!)
Środki finansowe
Cierpliwość
19
Słońce
„Słońce jest potężnym źródłem energii.
W ciągu godziny pod postacią promieni
słonecznych docierają na Ziemię miliardy
kilowatów. Jednak uzbrojeni w kapelusz i
krem z filtrami UV możemy przez wiele
godzin zażywać słonecznych kąpieli bez
szkody dla zdrowia. Laser jest zaś
słabym źródłem energii. Aby wytworzyć
spójną wiązkę światła potrzebuje
zaledwie kilku watów mocy. Ale z jego
pomocą można przewiercać diamenty”
A. Ries, Koncentruj się, Prószyński i S-ka, Warszawa
1999
20
Dziękuję za uwagę
21