Edukacja międzykulturowa w moim działaniu pedagogicznym

Edukacja międzykulturowa w moim działaniu pedagogicznym
06.01.2014 15:14
Wychowując dziecko w przedszkolu powinniśmy dostarczać mu takiej wiedzy i doświadczeń,
które pomogą zrozumieć i uporządkować świat. Respektując prawidłowości rozwojowe wieku
przedszkolnego, takich jak egocentryzm w myśleniu, myślenie intuicyjne, uogólniona ciekawość,
uczenie się różnicowania dobra i zła, skłonność do fantazjowania, mądry i odpowiedzialny dorosły
ma szansę , jak i obowiązek być przewodnikiem małego człowieka po skomplikowanym i
niedostępnym świecie społecznym.
Na ogół wydaje się, że dziecko jest otwarte na nowość i odmienność, wykazują postawy
naturalnie tolerancyjne - zwłaszcza wobec przedstawicieli innych grup narodowych, innych kolorów
skóry, nieznanych kultur. Jednak pracując z małymi dziećmi odnoszę nieco inne wrażenie. Wydaje
mi się bowiem, że akceptacja " tych Innych" jest osiągnięcie rozwojowym, wypracowanym przez
dziecko, przy wsparciu ważnych dla niego dorosłych. W procesie edukacji dążymy do dostrzegania
i akceptacji innych kultur, poprzez poznanie tych kultur, ich tradycji, przyjęcia postawy otwartości
wobec świata, porozumiewania się w skali światowej.
Proces edukacyjny należy rozpocząć jak najwcześniej, aby przebiegał on w sposób naturalny
Placówka, w której mam przyjemność pracować jest w trakcie realizacji projektu „Kraina
Dzieci w Europie - BIS” rekomendowanym przez Optymistyczną Sferę Oświatową. Jest to program,
który ma na celu:
1. nauczyć dzieci tolerancji i poszanowania drugiego człowieka, by stały się dobrymi i
2.
3.
4.
5.
empatycznymi ludźmi
wypracować w dzieciach tolerancję na odmienność innych kultur, ludzi i zachowań
zapoznanie z ogólnymi zasadami wychowania wielokulturowego
zapoznanie nauczycieli, dzieci i rodziców także z krajami Unii Europejskiej, kulturą, obyczajami
tych krajów
zaznajomienie dzieci z prawami człowieka w praktyce i teorii
Są to takie same cele, jaki posiada edukacja międzykulturowa. Moi wychowankowie bardzo chętnie
pracują podczas zajęć na temat poznawania nowych krajów, przysmaków kulinarnych. Poza tym
przygotowaliśmy teatrzyk dla innych dzieci pt. „Bajkowa podróż po Europie”. Widziałam
satysfakcję i spełnienie w ich oczach, gdy po występie dzieci innych grup z zainteresowaniem
pytały, skąd wiemy, że Czerwony Kapturek pochodzi z Niemiec, a Królowa Śniegu – z Danii. Poza
projektem „Kraina Dzieci w Europie - BIS” nasze przedszkolaki aktywnie uczestniczą w rożnych
koncertach umuzykalniających na temat właśnie np. podróż wzdłuż kontynentów świata. Dzięki
tym koncertom poznają muzykę innych krajów, stroje tradycyjne i instrumenty muzyczne, na
jakich „tam gdzieś daleko” grają dzieci, przecież takie same jak one. Edukacja międzykulturowa
powinna być integralnym składnikiem edukacji w ogóle. Poznawanie i dialogowe interakcje w
obrębie różnych kultur mają niezaprzeczalny walor osobotwórczy, kształtują postawy tolerancji,
akceptacji innych i siebie, wyciszają agresję i destrukcję.[1]
Aby rozwijać osobowość w kierunku tolerancyjności, trzeba:
1. Znaleźć codziennie czas na chwilę wspólnej zabawy i na rozmowę.
2. Starać się nie dominować, pozwalając dzieciom na popełnianie różnych, nawet bolesnych
błędów -tylko tak mogą się rozwijać.
3. Nie dawać sprzecznych lub niejasnych poleceń.
4. Konsekwentnie egzekwować wymagania, dostosowane do wieku, nie za duże we wczesnym
dzieciństwie, nie za małe w późniejszym, ale zawsze wspólnie ustalone
i wynegocjowane, nigdy narzucone z góry (bo wtedy opór i brak odpowiedzialności będą zupełnie
zrozumiałe).
5. Częściej i silniej nagradzać, niż karać.
6. Szanować się wzajemnie, nie lekceważyć, nie ośmieszać i nie ranić w żaden inny sposób
poczucia własnej wartości dzieci.
7. Nie gderać za często i za długo - tego, co nudne, przestaje się słuchać. Marudzenie i zrzędzenie
jest więc nieskuteczne.
8. Dawać dzieciom czas do namysłu, kiedy mają się do czegoś ustosunkować.
9. Nie stwarzać wrażenia, że zawali się świat, kiedy zostanie popełnione wykroczenie – o
wszystkim można spokojnie porozmawiać.
10. Dawać dzieciom, tak jak sobie, prawo do popełniania błędów.
11. Nie udawać osoby doskonałej i nieomylnej -przyznawać się do własnych błędów.
12. Nauczyć się mówić do dzieci „przepraszam”.
13. Nie zbywać pytań byle czym.
14. Unikać negatywnych ocen typu „jesteś zły”, „jesteś niemądry” - zły lub głupi może być tylko
konkretny uczynek, a nie osoba, jaką Jest dziecko.
15. Być przyjacielem dzieci, a nie ich wrogiem.
16. Lubić i kochać dzieci, a nie udawać, że się je lubi i kocha.[2]
Wydaje mi się, że dzięki naszym staraniom, staraniom nauczycieli wychowania
przedszkolnego i wczesnoszkolnego także, nasi wychowankowie nie wyrosną na rasistowskich
obywateli, będą szanować drugiego człowieka, jego życie, prawa i zainteresowania.
Napisała: Jadwiga Jarosz
[1] Józef Górniewicz, Idea tolerancji w edukacji międzykulturowej: (na przykładzie międzynarodowego Centrum
Edukacyjnego Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie); w ,,Wychowanie na co dzień” ,2003 nr 1-2,
s.16-18 „
[2] Krystyna Kamińska, Zjawisko wielokulturowości w wychowaniu przedszkolnym, Wychowanie w
przedszkolu-2002 nr 5, s.259-266.