Ropa naftowa – teraźniejszość i przyszłość prof. dr hab. inż

Wstęp
Przemysł Naftowy w Polsce 2006
ROPA NAFTOWA
– teraźniejszość i przyszłość
możliwości odkrywania nowych złóż ropy naftowej. Wielokrotnie w przeszłości sądzono, że wyczerpują się zasoby
ropy naftowej, tymczasem przestarzałe stawały się idee
i metody eksploracji naftowej.
Wykorzystanie nowych technik i technologii informatycznych, sejsmiki 3D, reprocessing starych danych sejsmicznych i zastosowanie nowoczesnych metod interpretacyjnych prowadzić będzie do nowych odkryć złożowych
w obszarach już dobrze rozpoznanych. Dotyczy to takich
obszarów jak Zatoka Meksykańska czy rejon Zatoki Perskiej, gdzie możliwości odkrycia nowych zasobów, w tym
w Arabii Saudyjskiej, są nadal bardzo duże. Perspektywy
związane są również z Rosją, w której w wielu basenach
naftowych stopień rozpoznania jest niewielki, w szczególności w obrębie szelfowych mórz na północy i na dalekim
wschodzie oraz na obszarze lądowym zachodniej Syberii.
Niezbadane są zasoby związane z głębokim szelfem Meksyku i słabo poznane warunki geologiczne występowania
złóż na obszarach morskich Azji i Oceanii. Na wielką skalę rozpoznawane będą złoża w pułapkach stratygraficznych, zlokalizowane pod powierzchniami niezgodności lub
związane z pogrzebanymi formami geomorfologicznymi.
Techniczne i technologiczne innowacje otwierają nowe
możliwości poszukiwawcze w głębokich strefach Morza
Kaspijskiego i Morza Południowochińskiego. Rozwijają się
na znacznie większą skalę możliwości poszukiwań i eksploatacji węglowodorów w trudnych klimatycznie rejonach
świata, w morzach i oceanach w obrębie dużych głębokości
wody i w oddalonych wewnętrznych częściach kontynentów. Kilkadziesiąt lat temu wielkim wyzwaniem technicznym było wiercenie na szelfie morskim przy głębokościach
wody 100 m, a wraz z postępem techniki wiertniczej możliwe jest dzisiaj wykonywanie otworów przy głębokości wody
rzędu około 3000 m.
Otworzył się do poszukiwań i wydobycia węglowodorów ogromny obszar Arktyki. W obrębie szelfów północnej
Ameryki zlokalizowano badaniami sejsmicznymi pułapki
naftowe i miąższe serie skał osadowych, które mogą świadczyć o dużych zasobach. Przykładem jest złoże ropy naftowej Prudhoe Bay na Alasce. Specjaliści oceniają, że zasoby
ropy naftowej i gazu ziemnego w Arktyce przewyższają zasoby rejonu Zatoki Perskiej. „Terra incognita” dla rozpoznania złóż jest Antarktyda, w obrębie której rozpoznano baseny sedymentacyjne z wstępną oceną potencjału naftowego.
Ograniczeniem dla wydobycia z obszarów arktycznych
i podbiegunowych będą koszty eksploatacji i transportu.
Ale jak pisał jeden z najwybitniejszych poszukiwaczy naftowych świata Michael T. Halbouty, w przyszłości znajdziemy
co najmniej tyle samo ropy naftowej, co dotychczas wydobytej, a znacznie więcej gazu. Obecnie eksploatowane złoża
ropy naftowej o gigantycznych zasobach były kiedyś obszarami niezbadanymi, a z pewnością ogromny postęp w geo-
Copyright 2006, Jason Kasumovic, used under license from Shutterstock.com
Umiejętność poszukiwań naftowych, wydobycie węglowodorów i przeróbka rafineryjna, począwszy od prymitywnych dziewiętnastowiecznych prób po zastosowanie współczesnych wyrafinowanych technik i technologii, to jedno
z największych osiągnięć ludzkości na przełomie XIX i XX
wieku. Ropa naftowa stanowiła podstawowe paliwo do kolejnych etapów rewolucji przemysłowej. Węglowodory stały
się decydującym czynnikiem wzrostu cywilizacyjnego społeczeństw. Wzrastające zapotrzebowanie na ropę naftową
spowodowało szybki rozwój metod, technik i technologii
w poszukiwaniach, eksploatacji i przeróbce. Przemysł naftowy staje się z biegiem lat jedną z najważniejszych dziedzin
gospodarki światowej, wpływając na poziom życia ludzi na
całym świecie i na wszystkie sektory przemysłu. Pierwsza
połowa trzeciego tysiąclecia to wzrastające znaczenie i dominacja węglowodorów w strukturze pierwotnych nośników energii w skali globalnej.
Czy przy globalnym wykorzystywaniu ropy naftowej
na świecie jest możliwe zrekompensowanie jej wydobycia
nowymi odkrywanymi zasobami? Na jak długo wystarczą
zasoby węglowodorów, a w szczególności ropy naftowej?
Opinie na temat wyczerpywania się aktualnych zasobów
były przedstawiane w różnych okresach historii przemysłu
naftowego. Poglądy takie były kreowane w 1920, 1948 roku
i w latach późniejszych i z pewnością nie będą niczym nowym w 2006 roku. Dyskusje na podobne tematy toczą się od
dawna. Najlepiej ujął ten problem klasyk poszukiwań naftowych A.I. Levorsen, który stwierdził, że kontynuowanie
poszukiwań wymaga o wiele więcej energii, kreatywności
i wiedzy, aniżeli dojście do wniosku, że kończą się nam
4
P
R
Z
E
M
Y S
Ł
N
A
F
T O
W
Y
W
P
O
L S
C
E
2
0
0 6