Romuald Piekarski (University of Gdańsk, Poland) Aristotle and Kant

Romuald Piekarski (University of Gdańsk, Poland)
Aristotle and Kant: Different Understandings of Virtue
Post-Hobbesian conventionalism, which in Kant surrounds him and closes him off in the
world of spidery constructions of modernity, would eventually detach him from Greek
physics and the Christian God. It is in reference to his comprehension of virtue he went away
from classical tradition through his doubts in the possibilities of “breeding of feelings”,
associated improvements (hexis) with mechanical habits. And he limits himself to the never
incessant dramatic tension inherent to the dualistic vision of Man.
Continuing on this topic, the Aristotelian conception arêtes appears irrelevant on multiple
grounds to followers of Kantian universalism. The attribution to Aristotle identification hexis
with sedentary habits unwilling to search for new challenge is the product of the lumping
together of neutralized Hume, Shaftesbury and others 18th century British empiricists. To
them, It is necessary to reply that, when we have compared Kantian conception of Tugend
with arête of Aristotle, we are brought to the unfortunate conclusion that—unintentionally-Kant together with the luminaries of the Enlightenment, contributed to the regard of
respectable customs, these which crystallized the moral treasures of virtuous societies. It is
thanks to these treasures that the virtuous traditional societies that of the ancient Greeks
allowed them to respond to all manner of challenges. Everyone who finds these in their
heritage can today still respond to all manner of ill and to the unbalanced achievements of
the modern world.
Arystoteles i Kant: różne rozumienie cnoty
Konwencjonalizm post-Hobbesowski, któremu Kant ulega zamyka go w świecie pajęczych
konstrukcji nowożytności, świata odciętego od natury Greków i od Boga chrześcijan. W
odniesieniu do samego pojmowania dzielności odchodzi on od tradycji klasycznej, a to za
sprawą zwątpienia w możliwości „wychowywania uczuć”, skojarzenia usprawnień z
mechanicznymi nawykami, aby poprzestać na pełnej nieustającego nigdy, dramatycznej,
dualistycznej koncepcji człowieka.
Na temat Arystotelesowskiej koncepcji arete wśród stronników Kantowskiego uniwersalizmu
występuje wiele nietrafnych wyobrażeń. Przypisywanie Arystotelesowi zrównania hexis z
zakrzepłymi nawykami, ślepymi na nowe wyzwania, to wrzucanie do jednego worka, w
którym trzyma się już „unieszkodliwionych” Hume’a, Shafetsburyego i innych XVIII
wiecznych empirystów brytyjskich. W skrócie, będącym z konieczności uproszczeniem, trzeba
na to odpowiedzieć: Gdy zestawimy Kantowską koncepcję Tugend z arete Arystotelesa,
nasuwa się niestety wniosek, iż mimowolnie - wraz z innymi luminarzami Oświecenia przyczynia się on do zlekceważenia zacnych obyczajów, które stanowiły doniosłą krystalizację
najlepszych wzorców moralnych, w społeczeństwach tradycyjnych, skarbiec moralny
narodów. Dzięki tym skarbom dzielności, społeczeństwa tradycyjnych kultur, takich jak
antyczna grecka, twórczo reagowały na wszelkie wyzwania i zagrożenia. Wiedzą to ci, którzy
wciąż znajdują w ich dziedzictwie inspirację dla zmagania się z jednostronnością osiągnięć
świata nowoczesnego.