Serbia - przegląd - wrzesień 2011

Serbia - przegląd gospodarczy - wrzesień 2011
30 września 2011
Amerykanie chcą zainwestować w badania złóż
Kompania Freeport McMoRan, posiadająca 13 kopalń w 6 krajach, chce zainwestować w poszukiwania
nowych złóż miedzi w zagłębiu górniczo-hutniczym Bor we wschodniej Serbii. Freeport już od
dziesięciu lat przeszukuje te tereny Serbii, a przedstawiciele firmy są przekonani, że znajdują się tam
obiecujące zasoby. Zainteresowanie współpracą z borskim kombinatem zainteresowały się także firmy:
Reservoir Minerals z Kanady oraz Glencore i Trafigura ze Szwajcarii (balkans.com, dnevnik.rs)
29 września 2011
Niższa cena oleju słonecznikowego
Olej słonecznikowy w całym kraju staniał od 6 do 12%, a przewiduje się, że ceny będą szły w dół
także w nadchodzących miesiącach. Wszystko to z powodu urodzajnego plonu roślin oleistych. Litr
oleju słonecznikowego, w zależności od producenta, waha się od 125 do 132 dinarów. W tym roku
słonecznikiem obsiano prawie 175.000 hektarów ziemi. Według planu zbiór osiągnie 2,4 tony z
hektara. Oszacowano, że produkcja słonecznika w 2011 roku wyniesie 415.000 ton, czyli 10% więcej
niż w ubiegłym roku. (balkans.com)
28 września 2011
Sprzedano 63% 53-tygodniowych obligacji skarbowych
Na dzisiejszej aukcji 53-tygodniowych obligacji skarbowych o wartości nominalnej 10 mld RSD (ok.
100 mln euro) sprzedano obligacje o wartości 6,3 mld RSD. Papiery zostały sprzedane przy rocznej
stopie procentowej 13%. Następna aukcja została zapowiedziana na 4 października, kiedy to zostaną
zaoferowane 18-miesięczne obligacje, ponownie o wartości 10 mld RSD. (emg.rs)
27 września 2011
Pierwszy zakład utylizacji odpadów z ubojni
W miejscowości Inñija rozpoczęła się budowa pierwszego serbskiego zakładu utylizacji odpadów z
ubojni, zorganizowanego zgodnie z najwyższymi ekologicznymi i europejskimi standardami. Serbskobelgijska firma Energo Zelena zainwestuje w budowę 21 mln euro. Natomiast rząd Serbii, w ramach
programu „Očistimo Srbiju”, zaciągnął długoterminowy kredyt o wartości 3 mln euro na budowę i
wyposażenie. Minister ochrony środowiska Oliver Dulić poinformował, że fabryka rozpocznie pracę we
wrześniu 2012 r. i będzie przetwarzać 150.000 ton odpadów zwierzęcych rocznie. Według oficjalnych
informacji każdego roku w Serbii produkuje się 220.000 ton odpadów mięsnych, a nieoficjalne źródła
mówią nawet o 400.000 tonach. Budowa tego zakładu to jeden z wymogów, aby mogła zostać
eksporterem żywności na terenie Unii Europejskiej. (emg.rs)
26 września 2011
Autobusem z Belgradu do Linz
Serbskie przedsiębiorstwo transportowe Lasta wkrótce przewiezie pierwszych pasażerów na nowej linii
Belgrad-Ptuj-Maribor-Graz-Linz. Autobusy do Linz będą odjeżdżać z dworca w stolicy w każdą środę i
niedzielę o g. 21.00, a w stronę powrotną w piątki i wtorki o 15.30.
– Po raz kolejny wyszliśmy naprzeciw życzeniom naszych klientów. Tym razem wprowadzając kurs
łączący Serbię, Słowenię i Austrię – powiedziała Ana Petrović z firmy Lasta.
Bilet w obie strony należy wykorzystać w okresie trzech miesięcy od momentu zakupu, a jego cena
wynosi 96 euro. Uprawnieni do zniżki są emeryci (10%) i dzieci do lat dziesięciu (50%). Połączenie
zostało zorganizowane we współpracy z przedsiębiorstwami Veolia Požarevac, Veolia Štajerska, Veolia
Maribor i Blaguss Austria. Pasażerowie wszystkich międzynarodowych kursów przewoźnika Lasta w
dniu podróży mogą skorzystać z darmowego transferu na terytorium Serbii. W tym celu konieczne jest
okazanie ważnego biletu na przejazd międzynarodowy.
Bilety można nabyć w Belgradzie, Nowym Sadzie, Kragujewacu i Niszu, w kasach i agencjach
turystycznych Lasta. Zakup biletów będzie możliwy także na dworcach w Ptuju i Mariborze, Graz
(Hauptbahnhof), Wels (Elsenfeldstrasse) i Lizn (Industriezell). W Serbii rezerwacji dokonuje się pod
numerem telefonu 0900 334 334. (balkans.com)
Najdroższy ser na świecie
W Serbii produkuje się najdroższy ser na świecie. Mowa o serze z oślego mleka (tzw. „magareći sir”),
wytwarzanym w rezerwacie Zasavica. Do wyprodukowania jednego kilograma potrzeba aż 25 litrów
oślego mleka, którego litr kosztuje 40 euro. Stąd niebagatelna cena sera - 1000 euro za kilogram. Od
momentu prezentacji specjału na Targach turystycznych w 2010 roku zamówiono jedynie 0,5 kg, co
jest dowodem na to, że na zakup mogą pozwolić sobie tylko najbogatsi smakosze. (balkans.com)
25 września 2011
Śliw i śliwek coraz mniej
Uprawa śliwki w Serbii ma wielowiekową tradycję. Owoc ten przez dziesięciolecia był swego rodzaju
serbskim znakiem towarowym. Mimo to jego rodzima produkcja odnotowuje spadek, a liczba śliw
zmniejsza się z roku na rok. Aktualnie ich liczba wynosi 43 mln. Jak podkreśla Vojislav Stanković z Izby
Gospodarczej Republiki Serbii, to 17 mln mniej, niż kilkadziesiąt lat temu. Rocznie produkcja śliwek
wynosi od 450.000 do 600.000 ton. Dwa lata temu zebrano 620.000 ton, rok temu 424.000, natomiast
w tym roku szacuje się, że zbiory nie przekroczą 550.000 ton. Około 65% zebranych owoców zostanie
wykorzystanych przy produkcji alkoholu. Największym importerem serbskiej śliwki jest Rosja, która w
ubiegłym roku kupiła 1.686 ton o wartości 4,3 mln dolarów (ogólna ilość przeznaczona na eksport
wyniosła 4.138 ton, a jej wartość 8,8 mln dolarów).
Liczba śliw w Serbii zaczęła zmniejszać się po 1938 roku, po przybyciu z Bułgarii choroby, która
zdziesiątkowała drzewka „węgierki” – najbardziej rozpowszechnionej wówczas odmiany, znanej pod
nazwą „požegača”. (tanjug.rs)
24 września 2011
Emerytury i pensje w 2012 r. wyższe o około 5%
Ministerstwo Finansów Republiki Serbii oceniło, że wypłaty i emerytury z budżetu wynagrodzeń w
2012 roku zwiększą się o 4%, a w październiku 2011 b.r. już o 0,8%. Wypłaty są zależne od wzrostu
inflacji, która jak oceniono, pod koniec przyszłego roku będzie wynosić 3,5%, jak i od wzrostu PKB,
który
oszacowano
na
3%.
W
raporcie
ministerstwa
o
podstawowych
wskaźnikach
makroekonomicznych na 2012 rok, wzrost eksportu wyrażony w euro, został przewidziany na 13,5%,
a wzrost importu na 8,8%. Opublikowanie prognozy wskaźników makroekonomicznych to początek
prac nad raportem o strategii fiskalnej w 2012 roku, który ma zostać przyjęty do końca października.
(emg.rs)
23 września 2011
Niemiecki ContiTech buduje nową fabrykę w Suboticy
Niemiecka firma ContiTech ogłosiła, że wybuduje w Suboticy fabrykę przewodów samochodowych i
napędowych. Wartość inwestycji wyniesie 9 mln euro. Fabryka, która ma rozpocząć pracę w połowie
następnego roku zostanie wybudowana na powierzchni 7.000 m2, w parku przemysłowym Mali Bajmok.
Do 2016 roku będzie w niej pracować ok. 300 pracowników. Dyrektor technologii płynów w ContiTech
Matthias Schönberg twierdzi, że Subotica to bardzo dogodne miejsce dla klientów firmy. Dodaje, że
zakład będzie zlokalizowany blisko siostrzanych w Segedynie i Timisoarze. Umowa ma zostać
podpisana najpóźniej w listopadzie. ContiTech w 2009 r. kupił przedsiębiorstwo Kolubara Universal i
od tamtej pory produkuje w pobliżu Belgradu przenośniki taśmowe na rynki Środkowej i Wschodniej
Europy. W 2010 r. firma ContiTech Fluid Technology sprzedała produkty o łącznej wartości 1,12 mld
euro. (balkans.com)
Sprzedaż aukcyjna Jat Catering
Sprzedaż Jat Catering, przedsiębiorstwa odpowiedzialnego za przygotowywanie posiłków dla
pasażerów linii lotniczych, została zapowiedziana na 11 listopada 2011 roku. Cena początkowa wynosi
106,4 mln RSD (ponad 1 mln euro). Będzie to trzecia próba sprzedaży spółki. Poprzednie dwie aukcje,
po cenie początkowej 106, 2 mld RSD, zakończyły się bez sukcesów. Udział w aukcji można wziąć po
wpłaceniu kaucji w wysokości 53,2 mln RSD (ponad 0,5 mln euro), a termin zgłoszeń upływa 3
listopada. Nabywca będzie zobowiązany do zainwestowania w spółkę co najmniej 27, 9 mln dinarów.
Całkowita wartość 70-proc. kapitału, który jest przedmiotem aukcji, została obliczona na 667,6 mln
RSD. Według informacji Agencji ds. prywatyzacji w przedsiębiorstwie, które w 2005 r. odłączyło się od
Jat Airways, pracuje 199 pracowników. (beta.rs)
22 września 2011
Zielone światło dla systemu PayPal
Narodowy Bank Serbii (NBS) ogłosił, że nie ma więcej przeszkód, aby w Serbii korzystać z
międzynarodowego systemu płatności przez Internet PayPal. Oficjalne pisma z taką informacją zostały
rozesłane przez NBS do odpowiednich ministerstw. Obywatele Serbii mogą swobodnie korzystać z
serwisu, płacąc za towary kupione poza granicami kraju. Jak podkreślono, zgodnie z przepisami
regulującymi płatności, nie ma potrzeby, aby firma PayPal Pte. Ltd. Singapore została zarejestrowana
w Serbii jako bank czy inna instytucja finansowa lub zakładała lokalne przedstawicielstwo do
świadczenia usług. NBS ocenia, że wprowadzenie elektronicznego systemu płatności PayPal zwiększy
wydajność transakcji płatniczych z zagranicą oraz zmniejszy wydatki obywateli i przedsiębiorstw.
(beta.rs)
Putevi Srbije – częściowa reorganizacja do końca roku
Minister Infrastruktury i Energetyki Milutin Mrkonjić zapowiedział, że państwowe przedsiębiorstwo
drogowe Putevi Srbije zostanie częściowo zreorganizowane do końca roku.
Fiński dom konsultingowy Destia wydał pozytywną opinię na temat oceny stanu przedsiębiorstwa.
(balkans.com)
21 września 2011
Rekordowe przychody Energoprrojekt Holding
Belgradzka spółka Energoprojekt Holding w pierwszej połowie 2011 r. uzyskała przychód w wysokości
92,4 mln euro, czyli o ok. 8% więcej, niż w adekwatnym okresie ubiegłego roku. Dyrektor finansowy
przedsiębiorstwa Dimitraki Zipovski poinformował, że przychody w pierwszym kwartale wyniosły 33
mln euro, a w drugim trochę mniej niż 60 mln euro. W okresie od 2004 do 2010 roku całkowity
przychód Energoprojektu, zysk netto i produktywność zostały powiększone prawie dwukrotnie. 90%
zysków pochodzi z energetyki, przemysłu i budownictwa. W pierwszej połowie br. przedsiębiorstwo
otrzymało 77 mln euro za wykonanie zleconych prac. Energoprojekt, który zatrudnia 2.313
pracowników, jest większościowym posiadaczem wszystkich dziesięciu spółek zależnych, a udział w
nich waha się od 62,8 do 95%. Zipovski twierdzi, ze w okresie od 2012 do 2015 firma uzyska wzrost
przychodów od 3 do 5% rocznie, a zysk brutto zostanie zwiększony o 5 do 10%. (emg.rs)
20 września 2011
Co piąty pracownik Benettonu byłym pracownikiem fabryki Niteks
Około 80% pracowników po zakończeniu pracy w zakładzie Niteks za każdy przepracowany rok
otrzymało dodatek do emerytury w wysokości 300 euro. Jednocześnie prawie dziewięćdziesięciu
pracowników zadeklarowało, że chce kontynuować pracę w niszkiej fabryce tekstyliów, która wkrótce
rozpocznie pracę dla włoskiego producenta. Benetton wykupił Niteks za ponad 3 mln euro
i zobowiązał się do zainwestowania w nią 43,2 mln euro. Jak zapowiada, w najbliższych czterech
latach zatrudni około 2.700 robotników. (balkans.com)
19 września 2011
Gwarancja jakości na każdej butelce wina
Ministerstwo Rolnictwa i Handlu Republiki Serbii prowadzi intensywne prace nad regulacją prawną
dotyczącą produkcji wina. Jej celem jest zorganizowanie rynku zgodnie z zasadami i standardami
obowiązującymi w Unii Europejskiej. Doradca ds. uprawy winorośli i winiarstwa Darko Jakšić mówi, że
nowe rozporządzenie w sprawie rejestru wina wprowadzi dwie kategorie trunku – bez oraz z
uwzględnieniem pochodzenia. Ponadto na każdej butelce będzie widniał numer wina i numer
rejestracyjny producenta. (balkans.com)
Serbowie i zakupy przez Internet
Około 82% Serbów korzystających z Internetu nigdy nie robiło zakupów za pomocą tego medium.
Najnowsze badanie Urzędu Statystycznego Republiki Serbii pokazuje, że co „odważniejsi”, około
380.000 osób, kupowali przez Internet głównie meble i sprzęt elektroniczny, następnie ubrania, ale
również książki, leki, usługi turystyczne i artykuły spożywcze. Serbia znajduje się w grupie państw
regionu, w których udział handlu internetowego w całkowitym obrocie towarowym jest mniejszy niż
9%. Dla porównania średnia europejska wynosi 15%. Powodem takiego stanu rzeczy jest utrzymujący
się niski stopień zaufania wobec płatności przez Internet. (balkans.com)
Główne indeksy giełdowe
Indeks
Wartość
zmiana t/t
zmiana m/m
zmiana r/r
23.09.2011
BELEX15
570,84
6,22 (-)
62,08 (-)
80,94 (-)
BELEXline
1.111,10
6,73 (-)
89,71 (-)
171,56 (-)
Źródło: belex.rs
Kurs waluty (średni)
Kurs/ data
23.09.2011
16.09.2011
23.08.2011
23.09.2010
EUR/ RSD
101,6853
100,7651
101,5341
105,3658
USD/ RSD
75,2444
72,6811
70,6472
78,6605
(100) RSD/ PLN
4,33
4,30
4,06
3,74
Źródło: nbs.rs, nbp.pl
18 września 2011
4,8 mln mieszkańców Serbii korzysta z telefonów komórkowych
Ponad 4,8 mln ludzi mieszkających na terytorium Serbii korzysta z telefonów komórkowych. .
Państwowy Urząd Statystyczny (Republiki zavod za statistiku - RZS) podaje, że jest to 15.000 osób
więcej, niż w ubiegłym roku. Z badania na temat technologii komunikacyjno-informacyjnych,
przeprowadzonego w 2011 roku, wynika, że z telefonów komórkowych korzysta 99% kobiet i 88,5%
mężczyzn w wieku 15-24 lat.. W przedziale wiekowym 25-54 z telefonów komórkowych korzysta
93,7% mężczyzn i 94,4% kobiet, a w przedziale 55-74 – 61,7% mężczyzn i 58,2% kobiet. Badanie
RSZ zostało przeprowadzone za pomocą metody Eurostatt,. Wzięli w nich udział mieszkańcy z 2.400
gospodarstw domowych. Wyniki ankiety pokazują również, że w ciągu ostatnich trzech miesięcy z
Internetu korzystało ponad 2,4 mln Serbów (43,9% mężczyzn i 40,5% kobiet), czyli około 40.000
więcej niż w 2010 roku. (beta.rs)
Przedsiębiorstwa spóźniają się ze spłatą rat leasingowych
Według informacji Stowarzyszeni Banków Serbii (UBS) liczba przedsiębiorstw spóźniających się ze
spłatą rat leasingowych więcej niż 15 dni zwiększyła się w pierwszych ośmiu miesiącach 2011 roku o
9,8%, z 15.952 do 17.523. W sierpniu liczb umów leasingowych zawartych przez przedsiębiorstwa
zwiększyła się o 5,1%, z 16.676 na 17.523. Jest to 0,4-proc. spadek w porównani do poprzedniego
miesiąca. Kwota niespłaconego przez firmy długu zmniejszyła się w sierpniu o 2%, podczas gdy od
początku mowa o zmniejszeniu 9,1-proc. (tanjug.rs)
17 września 2011
Wkrótce czarne i białe listy firm usługowych
Przewodnicząca serbskiego Centrum Ochrony Praw Konsumentów (CEPS) Vera Vida poinformowała,
że do końca roku zostaną utworzone czarne i białe listy firm usługowych. Na czarnych listach znajdą
się
usługodawcy,
którzy
ponad
trzy
razy
odmówili
rozpatrzenia
uzasadnionych
reklamacji
konsumentów, natomiast na białych, ci których usługi były bez zastrzeżeń, a ewentualne problemy
kupujących zostały pomyślnie rozwiązanie. Miesięcznie do CEPS wpływa od 200 do 300 zażaleń, z
czego 20-30% dotyczy konkretnych, znanych już usługodawców. Klienci najbardziej narzekają się na
jakość obuwia, telefonów komórkowych i sprzęt AGD. Od założenia CEPS dwa lata temu do
stowarzyszenia wpłynęło ponad 2.400 wniosków konsumentów. Do tej pory 80% przypadków zostało
pomyślnie rozwiązanych.
Od października 2010 roku do początku września 2011 r. wpłynęło 1.248 skarg, wśród nich skargi na
producentów obuwia (311), sprzętów AGD (415), telefonów komórkowych (240) i operatorów sieci
komórkowych (80). Podczas gdy CEPS przygotowuje listę firm z Belgradu, inne lokalne organizacje
konsumenckie zajmą się opracowaniem list dla innych regionów i miast Serbii. (tanjug.rs)
16 września 2011
Serbsko-austriacka współpraca handlowa
Minister Gospodarki Rozwoju regionalnego Republiki Serbii Niebojša Cirić podczas swojej dwudniowej
wizyty w Wiedniu rozmawiał na temat poprawy obustronnych stosunków handlowych, a także o
wejściu na serbski rynek nowego austriackiego przedsiębiorcy. Wraz z austriackim ministrem
gospodarki Reinholdem Mitterlehneem poruszył temat pomocy w zakresie promocji serbskiej
gospodarki i przedsiębiorstw z Serbii, nastawionych na eksport na rynki europejskie. (balkans.com)
Większa część planów rolniczych wykonana
Zastępca Ministra Rolnictwa Republiki Serbii Miloš Milanović oświadczył, że podczas konsultacji z
Komisją Europejska oceniono, iż Serbia spełniła znaczną część swoich planów w dziedzinie rolnictwa i
rybołówstwa oraz, że podstawy do wysuwania pozytywnych wniosków przez UE są na tym polu jak
najbardziej uzasadnione. (balkans.com)
15 września 2011
Kurs dinara nieznacznie słabszy
Kurs dinara zmniejszył się dziś o 1 para. Oficjalny średni kurs wynosi 100, 8027 RSD za 1 euro. W
skali miesięcznej wartość waluty zwiększyła się o 1%, a w skali rocznej o 34,5%. (tanjug.rs)
14 września 2011
Pierwsza elektrownia słoneczna w Serbii
W kwietniu 2012 roku rozpocznie się budowa pierwszej helioelektrowni w Serbii. Władze Vranja
podpisały umowę z firmą Euro Solar Park, która zamierza przekształcić projekt w jeden z największych
parków solarnych w Europie. W tym celu nawiązano współpracę z chińską firmą, będącą liderem w
sprawach energii odnawialnej. Pierwsza faza budowy obejmie opracowanie pilotażowego projektu we
wsi Ranutovac, na powierzchni 30 ha. Na obszarze administracyjnym Vranja, na powierzchni 500 ha,
powstanie kompleks o wartości 300 mln euro i mocy 5 MGW. Obecnie mówi się, że po zakończeniu
prac, również dachy niektórych budynków mieszkalnych we Vranju zostaną pokryte bateriami
słonecznymi w celu produkcji energii na potrzeby gospodarstw domowych. (balkans.com)
13 września 2011
Łotysze zainteresowani zakupem udziałów w Jat Airlines?
Według nieoficjalnych informacji dziennika „Novosti” kompania lotnicza Air Baltic z siedzibą w Rydze
jest zainteresowana partnerstwem strategicznym z serbskim Jat Airlines. Jest to pierwszy przewoźnik,
który złożył wniosek na zakup dokumentacji przetargowej o wartości 10.000 euro. Postępowanie w
sprawie przejęcia dokumentacji powinno zakończyć się w przeciągu 2-3 dni. Wówczas Łotysze, jak i
inni potencjalni partnerzy, mają do 30 września czas na złożenie oferty serbskiemu Ministerstwu
Infrastruktury. Większościowym posiadaczem działającej od 1995 roku łotewskiej kompanii jest
państwo, do którego należy 52,6% udziałów. Air Baltic obsługuje bezpośredni lot na relacji Belgrad –
Ryga oraz loty do ponad sześćdziesięciu miejsc w Europie i Azji. Flota przewoźnika obejmuje 34
samoloty, w tym 16 Boeingów różnego typu. W zeszłym roku z jego usług skorzystały 3 mln
pasażerów, a przychody wyniosły 20 mln euro. Rząd Serbii ma nadzieję, że stoi przed ostatecznym
rozwiązaniem kwestii państwowych linii lotniczych (poprzednie przedsięwzięcie tego typu zakończyło
się niepowodzeniem w 2008 r. – przyp. red.), jednak samo przejęcie dokumentacji to wciąż nic
pewnego. (balkans.com)
12 września 2011
Ball Packaging otwiera nowy zakład w Serbii
Amerykańskie przedsiębiorstwo Ball Packaging Europe ogłosiło dziś, że w piątek 16 września otworzy
nową linie produkcyjną puszek w istniejącym już belgradzkim zakładzie. Wartość inwestycji wynosi 35
mln euro. Nowa linia produkcyjna to pięćdziesiąt dodatkowych miejsc pracy, co oznacza, że w zakłady
w Belgradzie-Batajnicy będą zatrudniały 200 ludzi. Produkcja w fabryce zostanie podwojona, a
wszystkie puszki w niej wytwarzane, będą przeznaczane na eksport. Amerykańska firma otworzyła w
Belgradzie fabrykę we wrześniu 2005 roku. Do tej pory zainwestowano w nią 50 mln euro.. (emg.rs)
Na podst.: balkans.com, beta.rs, emg.rs, tanjug.rs, tłum. i red. Marta Szymankiewicz
11 września 2011
Współpraca biznesowa z Włochami
Włosko-serbska Izba Biznesu, część mieszczącego się w Belgradzie Centrum internacjonalizacji
biznesu
regionu
Veneto,
od
poniedziałku
będzie
gościć
piętnastu
przedstawicieli
włoskich
przedsiębiorstw. W dniach 12-14 września biznesmeni z Veneto wraz z przedstawicielami szeregu
serbskich przedsiębiorstw będą dyskutowali o możliwościach wzajemnej współpracy. Celem wizyty jest
wzmocnienie kooperacji biznesowej, zwiększenie wymiany handlowej między Serbią i Włochami oraz
rozszerzanie działalności. (seebiz.eu)
9 września 2011
Serbskie przedsiębiorstwa na TOP 500 liście Deloitte&Touche
Na liście rankingowej wiodących firm, TOP 500, tworzonej przez agencję doradztwa Deloitte&Touche,
znalazło się 11 firm z Serbii. Ranking obejmuje kraje Środkowej i Wschodniej Europy, bez Rosji i
Białorusi. 78.8% kompanii, które znalazły się w czołowej pięćsetce, zwiększyło dochody w porównaniu
do ubiegłego roku. Na obszarze Bałkanów Zachodnich najwięcej sukcesów odniosła Chorwacja z 14.
przedsiębiorstwami, choć i tak jest to spadek w stosunku do poprzedniego rankingu, w którym
znalazło się 17 chorwackich firm. Wśród serbskich firm dominują te związane z energetyką, a
następnie z dobrami konsumpcyjnymi. Interesującym faktem jest to, że na tegorocznej liście nie
znalazł się ani jeden serbski bank. Najlepiej uplasowała się Grupa Delta – 86. miejsce (72. w 2010), z
dochodem 1,67 mld euro. Nafta Industrija Srbije (NIS) znalazła się na 99., Elektroprovreda Srbije na
101, Grupa EFT na 118., a Telekom Srbija na 153. miejscu. Największym przedsiębiorstwem w
regionie, tak jak w poprzednim roku, jest Polski Koncern Naftowy PKN Orlen z dochodem 21 mld
euro. Na 2. miejscu znajduje się węgierski MOL z tej samej branży, a na 3. największy czeski
producent samochodów - Škoda. (gdeinvestirati.com)
8 września 2011
Jabłka droższe od bananów
Wśród owoców, które z serbskich sadów rozchodzą się po świecie, dominują jabłka. Tymczasem na
bazarach i w sklepach w całym kraju za kilogram tego owocu trzeba zapłacić nawet 150 dinarów (ok.
6,5 zł) czyli więcej niż za banany, cytryny czy importowane winogrona. Eksperci uważają, że obecna
oferta krajowych jabłek jest mała, a te, które znajdują się na półkach, to głównie jabłka importowane.
Stąd cena nie odpowiada wielu konsumentom. W zeszłym roku, według informacji Inspekcji
fitosanitarnej Ministerstwa Rolnictwa, wwieziono około 26.000 ton jabłek. Prawie 80% z nich nabyto w
Macedonii, 15% w Bośni i Hercegowinie, a pozostała część w innych krajach regionu. W pierwszym
półroczu 2011 r. ze sprzedaży owoców Serbia zarobiła 81,78 mln dolarów, czyli 45% więcej, niż w
takim samym okresie ubiegłego roku. Handlowano głównie jabłkami, ale również brzoskwiniami,
wiśniami, czereśniami i truskawkami, podczas gdy najwięcej importowano owoców południowych –
bananów, pomarańczy, cytryn i orzechów laskowych. W pierwszym półroczu br. Wwieziono 117.002
ton owoców, o wartości 181,6 mln dolarów. Tegoroczny plon, mimo że niższy od przeciętnego, będzie
i tak wyższy niż w zeszłym roku, kiedy zanotowano 20-proc. spadek plonów. Ocenia się, że zbiór
jabłek wyniesie 300.000 ton. Pod koniec miesiąca więcej krajowych jabłek pojawi się na rynku, dzięki
czemu ceny powinny się obniżyć. (balkans.com)
7 września 2011
Serbia nieznacznie polepszyła konkurencyjność
Konkurencyjność w Serbii nieznacznie poprawiła się w ciągu minionego roku. W opublikowanym dziś
przez Światowe Forum Ekonomiczne (World Economic Forum – WEF) Globalnym raporcie
konkurencyjności za lata 2011-2012 znalazła się na 95. miejscu spośród 142. krajów. Raport, oparty
na dwunastu filarach, wykazał, że wzmocnienie konkurencyjności Serbii jest najbardziej utrudniane
przez mało efektywną biurokrację. Do czynników przeszkadzających w prowadzeniu działalności
gospodarczej należą także inflacja, niestabilność polityczna, stawki i przepisy podatkowe, przestępstwa.
Serbia uzyskała najwięcej słabych punktów w filarze wymagań podstawowych –instytucjach, gdzie jest
na 126. pozycji pod względem ochrony praw własności, na 128. pod względem niezawisłości sądów,
na 134. jeśli chodzi o nadmierne regulacje, i 140. po ochronie interesów mniejszościowych
akcjonariuszy. W rankingu jest mniej konkurencyjna od krajów regionu – Słowenia znalazła się na 57.
pozycji, Czarnogóra na 60., Chorwacja na 76., Albania na 78., a Macedonia na 79. Słabiej wypadła
tylko Bośnia i Hercegowina, która uplasowała się na 100. miejscu. (emg.rs)
6 września 2011
Energoprojekt rozszerza działalność w Ghanie
Kompania Energoprojekt w zeszłym miesiącu podpisała dwie znaczące umowy w Ghanie. Wartość
zaplanowanych prac wyniesie 19,7 mln euro. Pierwsza umowa, podpisana z Centralnym Bankiem
Ghany, obejmuje przeprowadzenie robót budowlanych i instalacyjnych oraz prac zewnętrznych w
siedzibie banku w Akrze. Wartość inwestycji wyniesie 15,6 mln euro. Z drugim inwestorem, Bay
Delelopers Limited, podpisano umowę o przeprowadzeniu prac o wartości 4,1 mln euro. Termin
realizacji obu projektów to ostatni kwartał 2012 roku. Roczne skonsolidowane przychody firmy
wyniosą 237,7 mln euro (w zeszłym roku 228,7 euro), roczny dochód brutto 6,3 mln euro
(zeszłoroczny 8,7 mn euro). (balkans,.com)
5 września 2011
Słoweńcy otwierają fabrykę obuwia w Knjaževacu
Słoweńska firma Peko zamierza otworzyć fabrykę obuwia w Knjaževacu. W piątek w burmistrz miasta
Mladen Radosaljević podpisał w Tržiciu umowę z przedstawicielami Peko. Fabryka będzie mieściła się
w budynku dawnego zakładu Tina w Minicievie pod Knjaževacem. W pierwszym roku działalności ma
zatrudnić około 300 pracowników. Radosaljević mówi o udanej inwestycji. Rozmowy o szczegółach
przedsięwzięcia trwają już cztery miesiące. Umowy z pracownikami będą zawierane na okres półtora
roku, a o ich wyborze będzie decydował zarząd fabryki. Nabór pracowników rozpocznie się w
listopadzie, a zakład będzie mógł rozpocząć prace od nowego roku. (balkans.com)
4 września 2011
Spadła cena skupu śliwek
Trwają zbiory śliwek w środkowym rejonie Driny. Jak podaje Instytut Rolnictwa z Loznicy, cena
skupu spadła z 20. na 12 dinarów za kilogram. Tak jak w poprzednich latach, niezadowoleni
producenci zapowiadają, że największą cześć zbiorów przeznaczą na produkcję rakii, a pozostałą ilość
na suszenie i sprzedaż. Susza spowodowała, że średni zbór jest o ¼ mniejszy, niż w poprzednich
latach i wynosi od 8 do 9 ton z hektara. Na wspomnianym obszarze (Loznica i trzy sąsiadujące gminy
– Krupanj, Mali Zvornik, Lubovija) sady śliwkowe zajmują 4.350 hektarów. (beta.rs)
W poniedziałek niewielki spadek kursu dinara
W poniedziałek dinar osłabnie w stosunku do euro o 0,2%. Oficjalny średni kurs wyniesie 100,7688
dinarów za 1 euro, czyli 20 para więcej niż w piątek 2 września, kiedy kurs wynosił 100,5515 dinarów
za 1 euro. W tym roku bank centralny sprzedał na międzybankowym rynku walutowym 50 mln euro i
kupił 45 mln euro w celu złagodzenia dziennego wahania kursu. (beta.rs)
3 września 2011
Przedsiębiorcy zadowoleni z porozumienia z MFW
Przedsiębiorcy zrzeszeni w Belgradzkiej Izbie Handlowej z zadowoleniem przyjęli decyzję o zawarciu
nowego porozumienia z Międzynarodowym Funduszem Walutowym (MFW). Dzięki niemu wzrośnie
wiarygodność kredytowa Serbii, a skutki zapowiadanej nowej fali kryzysu zostaną złagodzone. Rząd
Serbii i przedstawiciele MFW 30. sierpnia doszli do porozumienia w sprawie nowego kredytu stand by,
którym zatwierdzono zwiększenie deficytu budżetowego. MFW zmniejszył tegoroczną wycenę PKB
Serbii z 3 na 2%. (beta.rs)
Serbsko- greckie forum biznesowe
9 września 2011 r. w Izbie Gospodarczej w Salonikach odbędzie się Forum Biznesu, w którym udział
weźmie ponad 100 biznesmenów z Serbii i Grecji. Na spotkaniu zostanie poruszony temat współpracy
w zakresie przemysłu rolniczego, chemicznego i drzewnego, inżynierii mechanicznej i handlu. Serbskie
firmy przedstawią swoje produkty i usługi podczas Międzynarodowych Targów w Salonikach, które
odbędą się w dniach 10 -18 września 2011 r. (emg.rs)
Gaz ziemny droższy o 10%
Gospodarstwa domowe w Serbii od października będą płacić 10% więcej za gaz ziemny. Biorąc pod
uwagę również przemysł, gaz podrożeje średnio o 15%. Dyrektor generalny Srbijagas Dušan Bajatović
tłumaczy, że mimo podwyżki tylko Rumunia ma w regionie niższą cenę gazu. W niedalekiej przyszłości
będzie konieczna kolejna podwyżka, ponieważ cena ropy na światowym rynku rośnie. (beta.rs)
2 września 2011
36,29 RSD za kilogram słonecznika
Na nowosadzkiej giełdzie rolnej odbyła się pierwsza sprzedaż tegorocznego zbioru słonecznika,
podczas której osiągnął on cenę 36,26 dinarów za kilogram (około 0,35 euro). Ciekawostką jest, że
słonecznik pojawił się na giełdzie dokładnie po dwóch latach przerwy, co eksperci tłumaczą dużymi
wymaganiami związanymi z przechowywaniem plonów tej rośliny. Kukurydza w cenie 20,30 dinarów
za kilogram (około 0,20 euro) nie wzbudzała zainteresowania kupców, szczególnie zaś eksporterów. W
ciągu tygodnia pszenica sprzedawana była po średniej cenie 18,60 dinarów (około 0,18 euro), dzięki
czemu ustabilizowała swoją pozycję na rynku. W tym czasie średnia cena ziarna soi wyniosła 34,56 za
kilogram (około 0,34 euro). Był to jedyny obok słonecznika, pszenicy i kukurydzy towar na giełdzie.
Od poniedziałku, 29 sierpnia, do dziś zakupiono łącznie 1,125 ton towaru, którego wartość wyniosła
26,3 mln dinarów (około 258 tys. euro). (balkans.com)
Belgradzka Giełda Papierów Wartościowych: Indeksy na plusie
Pod koniec tygodnia obroty na Belgradzkiej Giełdzie Papierów Wartościowych wyniosły 54,06 mln RSD
(536 mln euro). Stało się tak dzięki sprzedaży akcji fabryki herbatników Jaffa (JAFA) z Crvenki. Akcje
tej fabryki podrożały dziś o 12%, na 13.000 dinarów, a cena ta jest najwyższą w ciągu minionego roku.
Indeks Belex15 zakończył sesję na poziomie 636,78 punktów, odnotowawszy wzrost 0,61%, podczas
gdy indeks Belex Line wrósł o 0,5% i zakończył sesję na 1.206,44 punktów. W ciągłych notowaniach
najaktywniejsze były akcje przedsiębiorstwa Naftna Industrija Srbije (NIS), którymi handlowano za
7,93 mln dinarów, przy 0,27% spadku ceny na 739 dinarów. Z tego powodu znalazły się pośród
przegranych dnia. Akcje belgradzkiego lotniska (AERO), również z listy A, osiągnęły dwukrotnie
mniejszy obrót niż w środę, od 2,35 mln ze skokiem wartości 0,8%, na 504 dinary. Mleczarnia Imlek
(IMLK) osiągnęła obrót 1,85 mln z nieznacznym spadkiem ceny (0,09%) na 2.200 dinarów. Najwyższa
cena tych akcji w minionym roku wyniosła 2.300 RSD. Było to 17 grudnia 2010 roku. Papiery Tigar
Pirot (TIGR) podrożały o 0,71%, ich cena zatrzymała się na 714 RSD, a wartość akcji wróciła do
poziomu sprzed tygodnia. Papiery AIK Banku (AIKBPB) podrożały o 13,4%, a ich wartość wynosi
1.100 dinarów. Sprzedano już 12 sztuk. Olejarnia Vital odnotowała wzrost cen akcji (6,71%) na 1,495
dinarów. Akcje belgradzkiej Piwiarni staniały o 5,26%, na 36 dinarów. Holding Energoprojekt (ENHL)
odnotował 0,5-proc. spadek wartości papierów 0,5% przy obrocie 1 mln RSD. (balkans.com)
1 września 2011
Wzrost cen od września
Wrześniowy wzrost cen nie ominie żadnego mieszkańca Serbii. Już od czwartku na rynku zaczną
obowiązywać nowe cenniki żywności. W połowie miesiąca pojawią się kolejne zmiany, tym razem od
producentów przetworów mlecznych i mięsnych, wody oraz słodyczy. Część produktów zdrożeje o 2%,
ale będą i takie, których wzrost cen wyniesie aż 30%. Ceny podnieśli nie tylko producenci żywności,
ale i przewoźnicy. Wyroby garmażeryjne podrożeją od 5 do 9%, napoje gazowane pojedynczych
producentów o 5%, sery od 3 do 5%. Producenci słodyczy obliczyli, że ich wyroby muszą podrożeć od
2 do 18%. Od niedawna droższe są margaryna i piwo. Według handlowców największych podwyżek
zażądali importerzy – niektóre zagraniczne konserwy podrożeją o 30%.
Od czwartku około 70.000 właścicieli samochodów będzie miało będzie miało większe wydatki w
związku z rejestracją pojazdów. Tylu z nich znajduje się w grupie podwyższonego ryzyka. Z powodu
poczynionych szkód cena ich polis ubezpieczeniowych będzie wyższa o 50%. Właśnie w czwartek
wchodzi w życie ustawa, która określa nowy sposób naliczania składki obowiązkowego ubezpieczenia.
System bonus malus to system karania kierowców z grupy podwyższonego ryzyka, który przewiduje
także nagrody dla odpowiedzialnych kierowców. (balkans.com)
Przegląd gospodarczy opracowała: Marta Szymankiewicz