pdf pl - Journal of Agribusiness and Rural Development

Journal of Agribusiness
and Rural Development
www.jard.edu.pl
tłumaczenie
ANALIZA SYTUACJI FINANSOWEJ PRZEMYSŁU
SKÓRZANEGO W POLSCE W LATACH 2000-2005
Anna Gawrońska, Rafał Cygański
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Abstrakt. W pracy przedstawiono ocenę sytuacji finansowej przemysłu skórzanego
w Polsce w latach 2000-2005. Wykorzystano analizę kapitałowo-majątkową oraz wskaźniki płynności, zadłużenia, rentowności oraz sprawności działania.
Słowa kluczowe: analiza finansowa, płynność finansowa, zadłużenie, rentowność, sprawność działania, przemysł skórzany
WSTĘP
W warunkach gospodarki rynkowej, gdy zwiększa się konkurencja krajowa i zagraniczna, przedsiębiorstwa coraz częściej odczuwają konieczność dokonywania analizy
finansowej. Analiza ta jest syntetycznym ujęciem, pozwalającym na szybki pomiar
wyników i ocenę sytuacji finansowej podmiotów gospodarczych. Wskazuje skutki ekonomiczne wcześniej podjętych decyzji oraz służy ich ocenie, a tym samym wytycza
kierunek przyszłych działań [Finanse przedsiębiorstw 2007].
Można dokonywać oceny działalności finansowej przedsiębiorstwa za pomocą różnego rodzaju metod, z których większość opiera się na analizie danych pochodzących
ze sprawozdań finansowych. Najpowszechniejszą metodą jest analiza wskaźnikowa,
polegająca na formułowaniu wskaźników finansowych. Pozwala ona w szybki sposób
ustalić stan wybranych obszarów działalności przedsiębiorstwa, a także zidentyfikować
słabe i mocne strony tej działalności [Finanse przedsiębiorstw 2007].
Przemysł skórzany w Polsce przez kilka lat notował znaczne zmniejszenie produkcji
i zatrudnienia. Po wielkim kryzysie, kiedy dramatycznie spadł eksport do wschodnich
sąsiadów, przemysł skórzany z czasem poprawił swoją kondycję finansową. Zmieniła
Copyright © Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu
Adres do korespondencji – Corresponding author: dr Anna Gawrońska, Uniwersytet Przyrodniczy
w Poznaniu, Katedra Finansów i Rachunkowości w Agrobiznesie, ul. Wojska Polskiego 28,
60-637 Poznań, Poland, e-mail: [email protected]
2
A. Gawrońska, R. Cygański
się jednak jego struktura własnościowa. Obok firm powstałych z przekształceń w przemyśle państwowym zaczęły rosnąć od podstaw prywatne przedsiębiorstwa przemysłu
skórzanego. Z czasem umocniły się one na rynku, a ich marka znana jest polskim odbiorcom. Obecnie duże zagrożenie stanowi konkurencja tanich dalekowschodnich wyrobów, których cena często jest niższa niż koszt surowca. Wzrost pozycji konkurencyjnej wymaga nakładów inwestycyjnych, które bardzo często przekraczają możliwości
sektora [Ostapowicz 2007].
Celem pracy była ocena sytuacji finansowej przemysłu skórzanego w Polsce w latach 2000-2005.
MATERIAŁ I METODY
Materiał badawczy stanowiły dane, pochodzące z opracowań GUS [Bilansowe wyniki... 2000-2005, Wskaźniki finansowe... 2000-2005] (rys. 1).
Przychody każdej firmy oraz ponoszone koszty i osiągane wyniki są wyrażane wartościowo. Do badania sprawności i konkurencyjności firmy można więc wykorzystać
analizę finansową. Wstępną ocenę kondycji finansowej branży skórzanej sporządzono
na podstawie analizy bilansów. Ponadto, stosując wskaźnikową analizę danych, zbadano czy przemysł skórzany w latach 2000-2005 posiadał zdolność do wywiązywania się
z krótkoterminowych zobowiązań. Kolejnym etapem badań była ocena przemysłu,
związana z możliwością spłaty zobowiązań. Ponadto analizowano rentowność przemysłu skórzanego oraz efektywność wykorzystania składników majątku przemysłu (rys. 1).
Materiał badawczy
Bilansowe wyniki
finansowe podmiotów
gospodarczych
Wskaźniki finansowe
podmiotów gospodarczych
Zakres czasowy
2000-2005
Metoda badawcza
Wstępna analiza bilansu:
analiza kapitałowo-majątkowaa)
Analiza wskaźnikowaa):
– płynności,
– zadłużenia,
– rentowności,
– sprawności działania.
Rys. 1. Zakres pracy
a)
Opis konstrukcji wskaźników wykorzystanych w pracy przedstawiono w: Sierpińska i Jachna [2004], Finanse przedsiębiorstw [2007], Szymańska [2007].
Źródło: opracowanie własne.
Journal of Agribusiness and Rural Development
Analiza sytuacji finansowej przemysłu skórzanego w Polsce w latach 2000-2005
3
WYNIKI
Lata 2000-2005 nie były łatwe dla branży skórzanej. Może o tym świadczyć zmiana
liczby jednostek w tej gałęzi gospodarki. W 2000 roku działały 264 przedsiębiorstwa
przemysłu skórzanego. Rok później liczba jednostek tej branży wzrosła do 277, lecz na
koniec 2005 roku pozostały już tylko 204 przedsiębiorstwa (spadek o około 26%) (rys. 2).
18
89
97
2005
204
18
101
111
2004
230
21
103
116
2003
Rok
240
25
107
118
2002
30
250
111
136
2001
277
38
125
100
2000
264
0
25
50
75
100
125
150
175
200
225
250
275
300
Liczba jednostek
Zatrudniających powyżej 249 osób
Zatrudniających 50-249 osób
Zatrudniających do 49 osób
Ogółem
Rys. 2. Liczba jednostek przemysłu skórzanego w Polsce w latach 2000-2005
(według wielkości zatrudnienia)
Źródło: opracowanie własne na podstawie Bilansowych wyników...
[2000-2005].
Oprócz spadku ogólnej liczby firm w branży, ujawniły się również niekorzystne
zmiany w samej strukturze przedsiębiorstw. Zmniejszyła się liczba największych przedsiębiorstw. Z 38 firm, działających w 2000 roku, pozostało 18 firm w 2005 roku. Nie
zostały one zamknięte, a jedynie przez ograniczenie liczby pracowników przekwalifikowano je do grupy przedsiębiorstw średnich, czyli zatrudniających 50-249 pracowników. Ponad połowa dużych przedsiębiorstw przemysłu skórzanego, zmuszona kwestiami ekonomicznymi, zwolniła pracowników i ograniczyła produkcję (rys. 2).
Kolejnym niepokojącym zjawiskiem w tej branży jest ograniczenie znaczenia przedsiębiorstw średnich na korzyść małych firm, czyli zatrudniających do 49 pracowników.
W 2000 roku firmy średnie stanowiły najliczniejszą grupę w strukturze przedsiębiorstw
przemysłu skórzanego w Polsce (około 47%). Ze 125 firm w 2000 roku w grupie firm
o średniej wielkości pozostało jedynie 89 jednostek (rys. 2). Podobnie jak w grupie
przedsiębiorstw dużych, część tych firm ograniczyła wielkość produkcji oraz zatrudnienie i została sklasyfikowana jako firmy małe.
2(8) 2008
4
A. Gawrońska, R. Cygański
Liczba jednostek w grupie przedsiębiorstw najmniejszych, zatrudniających do 49
osób, zmieniała się w latach 2000-2005. Najwięcej takich firm było w 2001 roku (136
przedsiębiorstw) (rys. 2). Taka sytuacja była spowodowana powstawaniem nowych
przedsiębiorstw tej branży oraz ograniczaniem zatrudnienia w przedsiębiorstwach średnich i dużych. Natomiast do 2005 roku liczba tych jednostek systematycznie zmniejszała się, licząc 97 firm.
Rynek wyeliminował przedsiębiorstwa słabe o niskiej wydajności produkcji oraz te,
które nie były w stanie dostosować swojej produkcji do wymogów Unii Europejskiej.
Pozostały silnie rozwijające się firmy, które modernizują swoje zakłady. Przedsiębiorstwa te inwestują przede wszystkim w budynki, maszyny i urządzenia oraz specjalistyczne środki transportu. Nowoczesne linie produkcyjne pozwolą na zmniejszenie
kosztów ogólnych, co może wpłynąć na obniżenie ceny produktu końcowego. Przedsiębiorstwa te mogą zwiększyć sprzedaż produktów na rynku krajowym.
Ponadto otwarcie rynków Unii Europejskiej może również w perspektywie najbliższych kilku lat znacznie poprawić sprzedaż oraz opłacalność produkcji. Zbyt jest możliwy również za wschodnią granicą, lecz aby nastąpiła realna szansa znacznego zwiększenia eksportu na tamte rynki, niezbędna będzie otwarta polityka państwa w stosunku
do wschodnich sąsiadów.
Zdolności produkcyjne branży w latach 2000-2005 nie były w pełni wykorzystane,
ponieważ spadek wartości produkcji sprzedanej był procentowo większy niż spadek
liczby jednostek. Trudna sytuacja na rynku wymuszała na producentach ograniczenie
produkcji. Pomimo wzrostu poziomu technologicznego i jakości produktów, przedsiębiorcy mieli problem ze zbytem wytworzonych dóbr. Wpływ na to miał również import
tańszego towaru z azjatyckich krajów rozwijających się [Cygański 2007]. Wartość produkcji sprzedanej przemysłu skórzanego zmniejszyła się z 532,68 miliona złotych
w 2000 roku do 370,75 miliona złotych w 2005 roku (rys. 3). Jednak w przypadku polepszenia sytuacji na rynku skór branża jest przygotowana na uruchomienie niewykorzystanych możliwości produkcyjnych.
Skóry wyprawione (tys. zł)
600 000
500 000
400 000
300 000
200 000
100 000
0
2000
2001
2002
2003
2004
2005
Rok
Rys. 3. Wartość produkcji sprzedanej w przemyśle skórzanym w Polsce
w latach 2000-2005 (tys. zł)
Źródło: opracowanie własne na podstawie: Produkcja wyrobów...
[2000-2005].
Journal of Agribusiness and Rural Development
Analiza sytuacji finansowej przemysłu skórzanego w Polsce w latach 2000-2005
5
W latach 2000-2005 obserwowano niewielki (z wyjątkiem 2003 roku) spadek ogólnej sumy bilansowej. Spadek tej wartości wskazuje na nieznaczne zmniejszenie posiadanych zdolności produkcyjnych branży. W badaniu struktury aktywów podstawowe
znaczenie mają wskaźniki wyposażenia przedsiębiorstwa w określone środki gospodarcze. Najistotniejsze z nich to wskaźniki wyposażenia przedsiębiorstwa w trwałe i obrotowe składniki aktywów.
Zmniejszenie udziału aktywów trwałych w stosunku do aktywów obrotowych
(z 44,3% w 2000 roku do 34,0% w 2005 roku) świadczy o poprawie elastyczności
przedsiębiorstw branży dostosowywaniu się do zmian rynkowych (rys. 4). Niewielki
udział aktywów trwałych pozwala bowiem łatwiej reagować na zmiany koniunktury
i związany z nią poziom sprzedaży. W strukturze aktywów obrotowych w latach 2000-2005 najważniejszymi składnikami były zapasy i należności [Bilansowe wyniki 2000-2005].
34,0
Rok
2005
66,0
2004
38,3
61,7
2003
39,5
60,5
2002
42,9
57,1
2001
43,6
56,4
2000
44,3
55,7
0,0
20,0
40,0
60,0
80,0
100,0
[%]
Aktywa trwałe
Aktywa obrotowe
Rys. 4. Struktura majątku przemysłu skórzanego w Polsce w latach 2000-2005 (%)
Źródło: opracowanie własne na podstawie: Bilansowe wyniki... [2000-2005].
W strukturze pasywów nastąpiła poprawa, gdyż udział kapitałów własnych w ogólnej
wartości pasywów wzrósł z 27,1% w 2000 roku do 41,8% w 2005 roku (rys. 5). Wysoki
udział kapitałów własnych w pasywach ogółem zapewnia przedsiębiorstwu suwerenność i stabilność wobec otoczenia oraz zapewnia wierzycielom wypłacalność. Ponadto
coraz bardziej korzystne relacje kapitału własnego od obcego mogą zahamować załamywanie się płynności przedsiębiorstw przemysłu skórzanego. Kapitał obcy przede
wszystkim był skoncentrowany w postaci zobowiązań krótkoterminowych [Bilansowe
wyniki... 2000-2005]. Jest to niekorzystna sytuacja dla firm tej branży, ponieważ świadczy o pogorszeniu możliwości przedsiębiorstw do regulowania zobowiązań bieżących.
Wskaźniki struktury kapitałowo-majątkowej informują, że nie została spełniona złota
reguła finansowania, która mówi, że majątek trwały powinien być w pełni finansowany
2(8) 2008
6
A. Gawrońska, R. Cygański
2005
2004
Rok
58,2
41,8
64,6
35,4
2003
22,4
77,6
2002
22,1
77,9
2001
20,5
79,5
2000
0,0
72,9
27,1
20,0
40,0
Kapitały własne
60,0
80,0
100,0
[%]
Zobowiązania ogółem
Rys. 5. Struktura kapitału przemysłu skórzanego w Polsce w latach
2000-2005 (%)
Źródło: opracowanie własne na podstawie Bilansowych wyników... [2000-2005].
kapitałem długoterminowym, niewymagającym szybkiego zwrotu. W takiej sytuacji
działalność przedsiębiorstw branży skórzanej w Polsce jest obciążona dużym ryzykiem
finansowym. Analizując ogólną tendencję zmian wartości wskaźników struktury majątkowo-kapitałowej można stwierdzić, że sytuacja finansowa przemysłu skórzanego ulega
poprawie (rys. 6).
Wskaźnik płynności bieżącej w latach 2000-2005 wykazywał tendencję wzrostową.
Wskaźnik ten powinien przyjmować wartości w granicach 1,2-2,0. W 2005 roku, dzięki
korzystnej zmianie tego wskaźnika, udało się przekroczyć dolną granicę jego optymalnego poziomu (rys. 7). Wskaźnik płynności szybki także wzrósł w badanym okresie,
lecz jego wartość odbiegała od optymalnego poziomu, który powinien wynosić 1. Wartość wskaźnika szybkiego wzrosła z 0,5 w 2000 roku do 0,8 w 2005 roku (rys. 7).
Analizując wspólnie wskaźniki płynności bieżącej i szybki można stwierdzić, że
w branży skórzanej utrzymuje się zbyt wysoki poziom zapasów, w których zamrożony
jest kapitał obrotowy. Obserwując tendencję kształtowania się tych wskaźników, należy
podkreślić, że w przypadku gdy wskaźnik szybki nadal będzie wzrastał, przedsiębiorstwa tej branży w przyszłości zniwelują poważne problemy z regulowaniem zobowiązań bieżących.
W badanym okresie wskaźnik ogólnego zadłużenia mieścił się w granicach od
67,90% w 2000 roku, 77,55% w 2003 roku do 58,23% w 2005 roku (tab. 1). W latach
2000-2003 sytuacja w przemyśle skórzanym była niekorzystna, ponieważ odnotowano
zbyt wysoki poziom tego wskaźnika, co świadczyło o problemach przedsiębiorstw
z regulowaniem zobowiązań. W latach 2004 i 2005 wskaźnik ogólnego zadłużenia dla
branży osiągnął optymalny poziom (tab. 1). Należy stwierdzić, że w branży skórzanej
nie została zachowana równowaga między kapitałem obcym a kapitałem własnym.
Niepokojący jest fakt, że wkład kapitału obcego pochodził prawie całkowicie z finansowania krótkoterminowego.
Journal of Agribusiness and Rural Development
Analiza sytuacji finansowej przemysłu skórzanego w Polsce w latach 2000-2005
1,6
Pokrycie majątku trwałego
kapitałem własnym (%)
1,4
Wskaźniki struktury majątkowo-kapitałowej
1,2
Pokrycie majątku trwałego
kapitałem stałym (%)
1,0
0,8
0,6
Pokrycie majątku obrotowego
kapitałem krótkoterminowym
0,4
0,2
2000
2001
2002
Finansowanie majątku ogółem
kapitałem obrotowym
2003
0,0
2004
2005
-0,2
Finansowanie majątku obrotowego kapitałem obrotowym
-0,4
-0,6
Rys. 6. Wskaźniki struktury majątkowo-kapitałowej przemysłu skórzanego w Polsce w latach 2000-2005
Źródło: opracowanie własne na podstawie Bilansowych wyników... [2000-2005].
0,80
2005
1,29
0,60
2004
1,07
0,51
Rok
2003
2002
2001
0,88
0,46
0,86
0,45
0,85
0,50
2000
0,92
0,0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8
0,9 1,0 1,1 1,2
1,3
Wskaźniki płynności
Wskaźnik płynności bieżącej
Wskaźnik szybki
Rys. 7. Wskaźniki płynności finansowej przemysłu skórzanego
w Polsce w latach 2000-2005
Źródło: opracowanie własne na podstawie Bilansowych
wyników... [2000-2005] oraz Wskaźników finansowych...
[2000-2005].
2(8) 2008
7
8
A. Gawrońska, R. Cygański
Tabela 1. Wskaźniki zadłużenia przemysłu skórzanego w Polsce w latach 2000-2005
Lata
Wyszczególnienie
2000
2001
2002
2003
2004
2005
67,90
74,37
77,83
77,55
64,61
58,23
Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego
2,69
3,87
3,52
3,45
1,83
1,39
Wskaźnik zadłużenia długoterminowego
0,30
0,29
0,27
0,25
0,12
0,10
Wskaźnik ogólnego zadłużenia (%)
Źródło: opracowanie własne na podstawie Bilansowych wyników... [2000-2005] oraz Wskaźników finansowych... [2000-2005].
Wszystkie wskaźniki odnoszące się do rentowności branży na przestrzeni lat 20002005 wykazywały bardzo korzystne zmiany (rys. 8). Ich wartości w 2003 roku zmieniły
znak na dodatni, co świadczy o uzyskaniu przez przedsiębiorstwa branży skórzanej
możliwości do generowania zysku. Wpływ na to może mieć wyeliminowanie z rynku
produktów skórzanych przedsiębiorstw słabych i nierentownych.
20,0
Rentowność sprzedaży netto (%)
15,0
Wskaźniki rentowności
10,0
5,0
2000
2001
Rentowność aktywów (%)
2002
0,0
2003
2004
2005
-5,0
-10,0
Rentowność kapitału własnego (%)
-15,0
-20,0
-25,0
Rentowność kapitału stałego (%)
-30,0
-35,0
Rys. 8. Wskaźniki rentowności przemysłu skórzanego w Polsce w latach 2000-2005
Źródło: opracowanie własne na podstawie Bilansowych wyników... [2000-2005]
oraz Wskaźników finansowych... [2000-2005].
Wskaźniki obrotowości aktywów ogółem i aktywów obrotowych w latach 2001-2005 uległy zmniejszeniu (rys. 9). Świadczy to o tym, iż firmy w branży miały trudności
Journal of Agribusiness and Rural Development
Analiza sytuacji finansowej przemysłu skórzanego w Polsce w latach 2000-2005
9
Wskaźnik obrotowości aktywów
ogółem
7,0
6,0
Wskaźnik obrotowości aktywów
trwałych
Wskaźniki sprawności działania
5,0
4,0
Wskaźnik obrotowości aktywów
obrotowych
3,0
Wskaźnik rotacji należności
2,0
Wskaźnik rotacji zapasów
1,0
Wskaźnik rotacji zobowiązań
0,0
2001
2002
2003
2004
2005
Rys. 9. Wskaźniki sprawności działaniaa) przemysłu skórzanego w Polsce w latach 2000-2005
a)
Wskaźniki policzono dla lat 2001-2005; 2000 rok pominięto ze względu na
niekompletne dane.
Źródło: opracowanie własne na podstawie Bilansowych wyników... [2000-2005]
oraz Wskaźników finansowych... [2000-2005].
z generowaniem przychodów z kapitału zainwestowanego w majątek. W badanym
okresie przedsiębiorstwa źle wykorzystywały dostępne aktywa obrotowe. Malejące
wartości wskaźników obrotowości oznaczają pogorszenie sytuacji płatniczej firm branży skórzanej. Wskaźnik obrotowości aktywów trwałych nieznacznie wzrósł z poziomu
3,89 w 2001 roku do 3,92 w 2005 roku (rys. 9), co świadczy o dobrym wykorzystaniu
aktywów trwałych.
Wskaźniki sprawności dotyczące rotacji, podobnie jak dotyczące obrotowości,
w badanym okresie ulegały spadkowi. Wskaźnik rotacji należności w latach 2001-2005
obniżał swoją wartość z 6,76 do 5,81 (rys. 9). Wskaźnik ten informuje, że należności
coraz wolniej docierają do przedsiębiorstw branży. Spadek wskaźnika rotacji zapasów
wskazuje na zbyt długi cykl obrotu nimi, co w konsekwencji wpływa na zaangażowanie
coraz większych środków pieniężnych w zapasy. W ten sposób branża ponosi dodatkowe koszty związane z magazynowaniem. Z kolei spadek wskaźnika rotacji zobowiązań
informuje o wydłużeniu cyklu spłaty zobowiązań. Świadczy to o pogorszeniu relacji
przychodów ze sprzedaży do zobowiązań.
2(8) 2008
10
A. Gawrońska, R. Cygański
PODSUMOWANIE
Obserwując przemysł skórzany w Polsce należy zwrócić uwagę na mnogość czynników, wpływających na jego rozwój. Sytuacja na rynku skór ulegała w latach 2000-2005
ciągłym zmianom. Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że:
1. Zmniejszyła się liczba jednostek w branży, a istniejące ograniczały produkcję.
Zmiany dotyczyły także struktury przedsiębiorstw przemysłu skórzanego. Zmniejszyła
się przede wszystkim liczba największych przedsiębiorstw.
2. Nastąpiła poprawa w strukturze majątku oraz źródłach jego finansowania.
Zmniejszył się udział majątku trwałego w stosunku do majątku obrotowego, co świadczy o poprawie elastyczności przedsiębiorstw tej branży w dostosowywaniu się do
zmiennych warunków rynkowych. Z kolei w strukturze pasywów wzrósł udział kapitałów własnych w ogólnej wartości pasywów. Taka sytuacja zapewnia branży suwerenność i stabilność wobec otoczenia oraz zapewnia wierzycielom wypłacalność a także
może wpływać na zahamowanie kłopotów z płynnością finansową przedsiębiorstw
przemysłu skórzanego.
3. Na podstawie analizy wskaźników struktury kapitałowo-majątkowej stwierdzono,
że w latach 2000-2004 w przedsiębiorstwach przemysłu skórzanego nie została spełniona
złota reguła finansowania. W takiej sytuacji działalność przedsiębiorstw tej branży była
obciążona dużym ryzykiem finansowym. W 2005 roku sytuacja zaczęła ulegać poprawie.
4. Oceniając płynność finansową przedsiębiorstw przemysłu skórzanego stwierdzono,
że w branży utrzymuje się zbyt wysoki poziom zapasów, w których jest zamrożony kapitał obrotowy. Należy jednak podkreślić, że w przyszłości, w przypadku utrzymującej się
tendencji wzrostowej wskaźników, przedsiębiorstwa branży skórzanej mają szanse na
zniwelowanie problemów związanych z regulowaniem zobowiązań bieżących.
5. W branży skórzanej nie została zachowana równowaga między kapitałem obcym
a kapitałem własnym. Niepokojący jest jednak fakt, że wkład kapitału obcego pochodził
całkowicie z finansowania krótkoterminowego. W latach 2000-2003 wystąpiły problemy przedsiębiorstw z regulowaniem zobowiązań. Z kolei w okresie 2004-2005 wskaźnik ogólnego zadłużenia dla branży osiągnął optymalny poziom.
6. Wszystkie wskaźniki odnoszące się do rentowności wskazują na to, że od 2003
roku przedsiębiorstwa branży skórzanej osiągnęły zdolność do generowania zysku.
Wpływ na to mogło mieć wyeliminowanie z rynku produktów skórzanych przedsiębiorstw słabych i nierentownych.
7. W badanym okresie większość wskaźników sprawności, dotyczących rotacji i obrotowości, ulegała spadkowi. Przedsiębiorstwa przemysłu skórzanego miały trudności
z generowaniem przychodów z kapitału zainwestowanego w majątek, a także źle wykorzystywały dostępne aktywa obrotowe, przez co wpływały na pogorszenie sytuacji płatniczej przemysłu.
LITERATURA
Bilansowe wyniki finansowe podmiotów gospodarczych. 2000-2005. Raporty GUS, Warszawa.
Cygański R., 2007. Analiza ekonomiczno-finansowej sytuacji przedsiębiorstwa Faster Sp. z o.o.
w latach 2000-2005 (na tle przemysłu garbarskiego w Polsce). Maszyn. pr. mag. Kat. Ekonom. Gosp. Żywn. AR, Poznań.
Journal of Agribusiness and Rural Development
Analiza sytuacji finansowej przemysłu skórzanego w Polsce w latach 2000-2005
11
Finanse przedsiębiorstw. 2007. Red. J. Szczepański, J. Szyszko. Wyd. Nauk. PWE, Warszawa.
Ostapowicz A., 2007. Raport o przemyśle skórzanym. http://www.moda.com.pl/leather/~strony/
przemysl.phtml?strona=raport_przemysl.i.
Produkcja wyrobów przemysłowych. 2000-2005. Raporty GUS, Warszawa.
Sierpińska M., Jachna T., 2004. Ocena przedsiębiorstw według standardów światowych. Wyd.
Nauk. PWN, Warszawa.
Szymańska E., 2007. Analiza przedsiębiorstw agrobiznesu (techniczno-ekonomiczna, finansowa
i strategiczna). Wyd. Wieś Jutra, Warszawa.
Wskaźniki finansowe podmiotów gospodarczych. 2000-2005. Raporty GUS, Warszawa.
2(8) 2008