KARTA PRZEDMIOTU

KARTA OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA
Nazwa modułu/przedmiotu
Kod
HISTORIA ARCHITEKTURY POWSZECHNEJ I POLSKIEJ 1
Kierunek studiów
Profil kształcenia
(ogólnoakademicki, praktyczny)
AU_K_1.2_001
Rok / Semestr
OGÓLNOAKADEMICKI
ARCHITEKTURA I URBANISTYKA
Specjalność
Przedmiot oferowany w języku:
---
polskim
I/2
Kurs (obligatoryjny/obieralny)
OBLIGATORYJNY
Liczba punktów
Godziny
Wykłady
:
30
Stopień
studiów:
I
Ćwiczenia
Laboratoria:
30
5
Projekty / seminaria:
:
Forma studiów
(stacjonarna/niestacjonarna)
Obszar(y) kształcenia
STACJONANRE
NAUKI TECHNICZNE
Podział ECTS (liczba i %)
5 pkt = 100%
NIESTACJONARNE
Status przedmiotu w programie studiów (podstawowy, kierunkowy, inny)
Liczba punktów
KIERUNKOWY
Odpowiedzialny za przedmiot
dr hab. inż. arch. Teresa BardzińskaBonenberg prof. nadzw. P.P.
e-mail: [email protected]
tel. 061 665 32 82
Wydział Architektury
ul. Nieszawska 21 c, 61-021 Poznań
tel.: 061 665 32 60
(ogólnouczelniany, z innego kierunku)
ogólnouczelniany
Wykładowca:
Dr inż. arch. Joanna Kaszuba
mail: [email protected]
Tel: 061 665 32 85
Wydział Architektury
ul. Nieszawska 21 c, 61-021 Poznań
tel.: 061 665 32 60
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności, kompetencji społecznych:
 Student ma wiedzę z zakresu sztuki, historii, geografii, matematyki, fizyki
przydatną do zrozumienia prostych zależności zachodzących w budowlach na
przestrzeni wieków w różnych warunkach klimatycznych i kulturowych,
 student ma podstawową wiedzę o trendach rozwojowych i najistotniejszych
nowych osiągnięciach z zakresu projektowania architektonicznego i
urbanistycznego,
 student zna podstawowe metody, narzędzia, techniki pracy (w tym rysunek
architektoniczny), konieczny w prowadzeniu notatek z wykładów i przygotowania
prac semestralnych.
1
Wiedza:
2
Umiejętności:  student potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych oraz innych,
właściwie dobranych źródeł, także w języku angielskim, potrafi integrować
informacje, dokonywać ich interpretacji, a także wyciągać wnioski oraz formułować
i uzasadniać opinie,
 student ma umiejętność samokształcenia się,
 student ma umiejętności językowe w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin
naukowych, właściwych dla kierunku architektura i urbanistyka zgodnie z
wymaganiami określonymi dla poziomu B2 Europejskiego Systemu Opisu
Kształcenia Językowego,
 student potrafi posługiwać się technikami informacyjno-komunikacyjnymi
obejmującymi środki plastyczne (rysunek architektoniczny), właściwe do realizacji
zadań typowych dla przygotowania prac semestralnych,
3
Kompetencje
społeczne
 student rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i
organizować proces uczenia się innych osób,
 student potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role,
 student potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy.
Cel przedmiotu:
1. uświadamia studentom ciągłość europejskiej tradycji architektonicznej w płaszczyźnie ewolucji potrzeb,
techniki i piękna w okresie gotyku i renesansu,
2. określa związki między możliwościami technicznymi i poziomem zaspokojenia potrzeb materialnych i
duchowych,
3. przedmiot zwraca uwagę na genezę lokalnej specyfiki architektury tego samego okresu w różnych krajach i
regionach w okresie gotyku i renesansu,
4. zapoznaje z najważniejszymi, w omawianych okresach, dziełami i twórcami architektury europejskiej
5. uczy o niezmiennych prawidłach twórczego myślenia i dochodzenia do nowych rozwiązań funkcjonalnych,
technicznych i formalnych
6. umożliwia poznanie podstawowych zagadnień związanych kompozycją urbanistyczną i architektoniczną,
7. uświadamia różnice w skali ludzkiej i monumentalnej,
8. realizuje pracę w niewielkiej grupie rozwijając umiejętności interpersonalne i odnajdywanie się studentów w
różnych rolach,
9. stanowi pole dla ćwiczenia umiejętności analizy budowli z różnych okresów,
10. umożliwia ocenę porównawczą metod własnej prezentacji graficznej i kolegów
Efekty kształcenia
Wiedza
student, który zaliczył przedmiot, potrafi
numer
(symbol)
W01
W02
W03
W04
W05
Student ma uporządkowaną, podbudowaną teoretycznie wiedzę ogólną obejmującą
kluczowe zagadnienia z zakresu historii architektury europejskiej i polskiej w okresie
gotyku i renesansu.
Student ma szczegółową wiedzę związaną z wybranymi zagadnieniami historii
architektury europejskiej i polskiej w okresie gotyku i renesansu.
odniesienie do
kierunkowych
efektów
kształcenia
AU1_W01
AU1_W01
Student ma podstawową wiedzę o trendach rozwojowych z zakresu architektury
europejskiej i polskiej w okresie gotyku i renesansu.
AU1_W02
Student ma podstawową wiedzę o urządzeniach technicznych, materiałach,
sposobie pracy na budowach w okresie gotyku i renesansu.
Student zna podstawowe rozwiązania projektowe w architekturze europejskiej i
polskiej w okresie gotyku i renesansu, wyniki stosowanych metod projektowych,
techniki budowy, narzędzi i materiałów.
AU1_W07
AU1_W09
AU1_W07
AU1_W08
Umiejętności:
U01
U02
Student potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych oraz innych, właściwie
dobranych źródeł, także w języku angielskim, potrafi integrować informacje,
dokonywać ich interpretacji, a także wyciągać wnioski oraz formułować i uzasadniać
opinie.
Student ma umiejętność samokształcenia się.
U03
Student potrafi posługiwać się technikami informacyjno-komunikacyjnymi właściwymi
do realizacji zadań z zakresu prezentacji swojej pracy a także ocenić przydatność
metod i narzędzi, środków wyrazu wykorzystywanych w trakcie pracy.
U04
Student potrafi dokonać krytycznej analizy i ocenić stosowane rozwiązania techniczne
z zakresu omówionej architektury europejskiej i polskiej w okresie gotyku i renesansu.
AU1_U01
AU1_U03
AU1_U02
AU1_U05
AU1_U09
AU1_U12
Kompetencje społeczne:
S01
Student rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie.
AU1_K01
S02
Student ma świadomość ważności kształtowania kompozycji architektonicznej, jako
elementu wpływającego na przestrzeń, w której żyją ludzie.
AU1_K02
AU1_K05
S03
Potrafi współdziałać i pracować w grupie przyjmując w niej różne role.
AU1_K01
AU1_K06
S04
Student potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy.
AU1_K07
Sposoby sprawdzenia efektów kształcenia:
1.Wykłady z przedmiotu Historia Architektury kończą się egzaminem. Przewidziany jest termin zerowy
egzaminu oraz dwa egzaminy sesyjne, przy czym drugi jest terminem poprawkowym.
2. Egzamin z przedmiotu Historia Architektury jest pisemny i rysunkowy.
3.Laboratoria z przedmiotu Historia architektury europejskiej i polskiej pozwalają na bieżącą ocenę zrozumienia
omawianych problemów przez każdego studenta. Cotygodniowe opracowanie tematów analizujących
strukturę zadanych budowli, dyskusja oraz wyjaśnienia, jakich udziela prowadzący umożliwiają właściwą
ocenę wiedzy każdego studenta. Prace oceniane są po zakończeniu poszczególnych zajęć. Student
równolegle przygotowuje indywidualną, własną pracę semestralną, która daje możliwość prowadzenia badań.
Konieczność graficznego zaprezentowania jej ostatecznych wyników wymusza podejmowanie decyzji
syntetyzujących oraz doskonali warsztat techniczny i graficzny studentów. W trakcie semestru może odbyć
się zapowiedziane kolokwium. Końcowa ocena z Laboratorium wynika z cząstkowych ocen cotygodniowych i
oceny pracy semestralnej.
4. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu z przedmiotu Historia Architektury jest zaliczenie ćwiczeń z tego
przedmiotu potwierdzone wpisem w indeksie.
Ocena formująca:
 Cotygodniowe opracowania rysunków analizujących strukturę zadanych budowli pozwalają na bieżąco
ocenić wiedzę i zaangażowanie każdego studenta. Wykonane prace oceniane są po zakończeniu zajęć,
 W trakcie semestru może odbyć się zapowiedziane kolokwium,
 Równolegle przygotowywana jest indywidualna praca semestralna, oceniana osobno.
Ocena podsumowująca:
 Prace semestralne są prezentowane i omówione na forum grupy – daje to dwie oceny za merytoryczną
jakość pracy i sposób prezentacji,
 Trzecią składową jest średnia cotygodniowych opracowań,
 Czwartym komponentem końcowej oceny może być stopień z kolokwium,
 Ocena końcowa jest średnią powyższych not. Oceny: 2,0; 3,0; 3,5; 4,0; 4,5; 5,0
Treści programowe
1. Świątynia romańska i gotycka - duchowość epok. Przemiany polityczne, gospodarcze i społeczne w
Europie. Hierarchia społeczeństwa a struktura kościoła. Kościół - schronienie wczesnego Średniowiecza i
kościół świetlisty w Gotyku. Mistyka i scholastyka Średniowiecza. Zbieżność pierwiastka duchowego i
możliwości technicznych epoki: dążenie do duchowej doskonałości realizowane w strzelistych konstrukcjach i
osiowych, symbolicznych układach.
2. Sklepienia gotyckie - rola żebra w powstaniu konstrukcji szkieletowej. Konsekwencje przestrzenne
zastosowania systemu szkieletowego: łęk oporowy i wieża sił - odciążenie ściany i jej zanik. Podniesiony klucz
sklepienny – uwolnienie rzutu przęsła. Kształt filarów. Warsztaty kamieniarskie: technika prowadzenia prac i
organizacja warsztatów budowlanych i budów. Znaczenie lokalnych złóż kamienia. Bazylika, hala,
pseudobazylika i pseudohala: konstrukcyjne, funkcjonalne i estetyczne atuty i mankamenty tych rozwiązań.
Rozwój detalu gotyckiego: okna, portale i detale świątyni gotyckiej. Różnice regionalne gotyku: Francja,
Niemcy, Anglia, Włochy – architektura gotycka, jako rezultat ich warunków naturalnych, wpływów, tradycji
kulturowej.
3. Gotyk francuski: rejon Paryża - region Ile-de-France. Fazy rozwoju. Kalcyt wód słodkich. Gotyckie katedry
francuskie: St. Denis, Laon, Notre Dame, Chartres, Reims, Amiens, Beauvais, Saint Chapelle w Paryżu.
Rozwiązania z różnych względów odchodzące od schematu: Mont San Michele, Rouen, Strasburg, Albi.
Znaczenie katedr francuskich dla europejskiej architektury sakralnej i świeckiej.
4. Klasztory wspólnotowe i eremickie. Budowle świeckie: Hotel de Cluny, dom Jacques’a Coeur w Bourges,
Pałac Sprawiedliwości w Rouen, sukiennice w Ypres,
5. Gotyk angielski: wzorce cysterskie i benedyktyńskie. Kontakty z Francją, specyfika warsztatu. Rzut i bryła.
Wieże, fasady i kapitularze, Lady Chapel. Early English 1170-1270: Canterbury, Wells, Salisbury,
Westminster, Decorated Style 1270-1370: Lincoln, York, Ely, Perpendicular Style 1370-1500: Winchester,
kaplica King’s College w Cambridge, kaplica Henryka VII w Westminster. Marmur Pembeck a pierwsze
budowle z francuskiego piaskowca.
6. Angielskie colleges, organizacja nauczania o rozwój założeń. Miejskie przytułki.Gotyk niemiecki: konstrukcje
bazylikowe i halowe; materiał, polichromie, detale. Katedry w Kolonii, Fryburgu, Marburgu. Austria: Wiedeń,
katedra św. Stefana. Praga, katedra św. Wita, Kutna Hora. Budownictwo świeckie w Europie: ratusze w
Monachium, Munster, Leuven, Brukseli i Antwerpii, szpitale (Lubeka, Norymberga), Magazyny (Lubeka),
sukiennice, sąd w Rouen.Domy mieszczańskie: Gorlitz
7. Gotyk polski – specyfika wpływów obcych i rodzimych warsztatów. Rola klimatu w kształtowaniu konstrukcji.
Stosowane materiały budowlane. Rola zakonów we wprowadzaniu nowych gotyckich rozwiązań: filiacje.
Cystersi w Małopolsce: Wąchock, Koprzywnica, Jędrzejów, Sulejów, na Śląsku: Trzebnica, Pomorze:
Kołbacz, Oliwa. Dominikanie: kościół św. Jakuba w Sandomierzu, Poznań, Kraków. Zakony eremickie układ przestrzenny klasztoru .Gotyk „doktrynalny” i „redukcyjny”
8. Katedry: Wrocław, Kraków, Poznań, Gniezno. Krakowskie kościoły gotyckie na Kazimierzu: Bożego Ciała i
Św. Katarzyny (augustianie) kościół Mariacki. Kościoły wrocławskie: Św. Krzyża/Bartłomieja, Św. Elżbiety
Sklepienia trójdzielne i przeskokowe. Kolegiata w Wiślicy, Stargard Szczeciński kościół św. Andrzeja w
Gosławicach. Toruń: katedra św. św. Janów, kościoły NP Marii i św. Jakuba w Toruniu, kościół NPM in
Summo w Poznaniu, kościół Św. Krzyża w Krakowie, kolegiata NP Marii w Gdańsku, kościół św. Anny w
Wilnie.
9. Zamki: Będzin, Chęciny, Szydłów. Ratusze w Toruniu, Wrocławiu, Krakowie. Dwór Artusa w Gdańsku.
Początki dachów pogrążonych w zwartej zabudowie przyrynkowej gotyckiego miasta. Kamienice
mieszczańskie w Toruniu. Uniwersytet krakowski: Collegium Maius. Zamki krzyżackie: Malbork, Kwidzyn,
Lidzbark Warmiński. Fortyfikacje: Kraków, Paczków,
10. Renesans we Włoszech – sytuacja polityczna, gospodarcza i społeczna. Rozwój nauki, rola dokumentów i
zabytków starożytności. Kopuła katedry florenckiej. Sakralne wnętrza renesansowe i świeckie: nowy sposób
kształtowania przestrzeni: rodzaje sklepień i sufity. Pałace włoskiego wczesnego renesansu: Strozzi,
Medici-Ricardi, Gondi. Filippo Brunelleschi: kościoły San Lorenzo, San Spirito, Kaplica Pazzi, Dom
Podrzutków; kopuła o konstrukcji korytkowej. Poszukiwanie matematycznej recepty na piękno – proporcje.
Leone Battista Alberti: fasada Santa Maria Novella we Florencji, kościół San Andrea w Mantui, San
Francesco w Rimini, Pałac Rucellai we Florencji - motywy antyku.
11. Donato Bramante: Tempietto przy San Pietro in Montorio w Rzymie - matematyka i piękno. Renesansowe
kościoły i pałace w Rzymie: Pałace Farnese i Cancelleria Michał Anioł: konkurs na nową bazylikę Św. Piotra
i przebudowa Kapitolu w Rzymie. Biblioteka Laurenziana we Florencji - manieryzm w architekturze włoskie.
jRenesans w Wenecji – specyfika kultury, klimatu i obyczaju: pałac Vendramin-Calergi, Santa Maria dei
Miracoli. Sansowino: Biblioteka św. Marka, mennica i Logetta u podnóża dzwonnicy w Wenecji. Renesans
na północy Włoch: Mediolan: Bramante Santa Maria Delle Grazie i Santa Maria presso San Satiro. Certosa
di Pavia. Vignola: Palazzo Farnese w Caprarola, Il Gesu. Twórczość Andrea Palladia: San Giorgio
Maggiore, Il Redentore w Wenecji oraz Vicenza: Bazylika, Villa Rotonda i typ palladiańskiego pałacu
podmiejskiego, Teatro Olimpico.
12. Droga przenikania wzorów włoskiego renesansu do Francji. Tendencja do mediewalizowania – tradycja
francuskiego warsztatu kamieniarskiego, dostępny budulec. Pałace renesansowe weFrancji: pałac Blois,
Chambord, Luwr skrzydło Pierre Lescot’a, Salomon de Brosse: pałac Luksemburski. Pałac Tuilleries. Typ
francuskiej renesansowej rezydencji podmiejskiej i miejskiego „hotel”. Kościoły: St.-Sulpice i St.-Gervais –
trudne rozstanie z kościołem gotyckim. Renesans w Hiszpanii wpływy gotyku, architektury arabskiej oraz
włoskie - katedra w Salamance i Eskurial. Renesans w Anglii – Inigo Jones: pałac Whitehall. Renesansowe
rezydencje. Queen’s House w Greenwich. Teatr Globe w Londynie. Niemcy: kościół św. Michała w
Monachium. Kamienica miejska i zamek - Heidelberg. Freudenstadt, kościół ewangelicki. Niemieckie ratusze
(Gorlitz) i zbrojownie. Niderlandy: manieryzm - ratusze, kościoły „renesans gotycki” - jatki w Haarlem, Brugia.
Bruksela; kamienice przy rynku. Niderlandzkie fortyfikacje. Kaplice i kościoły.
13. Fazy rozwoju architektury i sztuki renesansu w Polsce. Specyfika renesansu polskiego. Przebudowa
Wawelu. Kraków: Kaplica Zygmuntowska. Lwów: Kaplica Boimów. Kształtowanie się rezydencji magnackiej:
Szydłów, Pieskowa Skała, Sucha Beskidzka, Żywiec Baranów, Krasiczyn, Podhorce. Rezydencje: Willa
Decjusza w Woli Justowskiej, Pałac Górków w Poznaniu. Wpływy włoskie, niderlandzkie i orientalne.
Kamienica mieszczańska: domy ormiańskie w Zamościu Orsettich w Jarosławiu, kamienica Anczowskiego
(Czarna) i Królewska we Lwowie. Budowle municypalne: sukiennice w Krakowie, ratusze w Poznaniu,
Zamościu, Sandomierzu i Tarnowie. Spichlerze w Kazimierzu Dolnym.Kolegiata w Zamościu, kamienice w
rynku. Wpływ kontaktów z Niderlandami na architekturę Gdańska (Zbrojownia, Bramy) i Pomorza. Kazimierz
Dolny – kamienice manierystyczne.
Literatura podstawowa:
1. Benevolo Leonardo; Die Geschichte der Stadt; Campus Verlag; Frankfurt/New York; 2000
2. Broniewski Tadeusz; Historia architektury dla wszystkich; Ossolineum; Wrocław 1990
3. d`Alfonso Ernesto, Samss Danilo; Historia Architektury; Arkady; Warszawa 1997
4. Dzieje architektury w Polsce; red. Marcinek J.; Kluszczyński, Kraków 2008
5. Fletcher Bannister Sir; Key Monuments of Architecture; Phaidon; London 2000
6. Koch Wilfried; Style w architekturze; Geo Center Świat Książki; Warszawa 1996 (rysunki)
7. Krassowski W.; Dzieje budownictwa i architektury na ziemiach polskich, Tom II i III; Arkady 1990
8. Miłobędzki Adam; Zarys dziejów architektury w Polsce; Arkady; Warszawa 1968r
9. Murray Peter; Architektura włoskiego renesansu; Wydawnictwo Via; 1999
10. Norberg-Schultz Christian; Znaczenie w architekturze Zachodu; Wydawnictwo Murator; W-wa 1999
11. Pevsner Nikolaus; Historia architektury europejskiej; Arkady; Warszawa 1980; Tom I i II
12. Salvatori Mario; Dlaczego budynki stoją; Wydawnictwo Murator; Warszawa 2001
13. Watkin David; Historia architektury zachodniej; Arkady; Warszawa 2001
Wyróżnione pozycje to książki najważniejsze
Literatura uzupełniająca:
1. Pevsner, Fleming, Honour; Encyklopedia architektury; Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe; Warszawa
1992
2. Praca zbiorowa; Słownik terminologiczny sztuk pięknych; PWN; Warszawa 1996
3. Bogdanowski Janusz; Architektura obronna w krajobrazie Polski; PWN; Warszawa–Kraków 1996
4. Mączeński Zdzisław; Elementy i detale architektoniczne w rozwoju historycznym; Arkady; Warszawa
1997 (reprint wydania z 1956 Wydawnictwa Budownictwa i Architektury)
5. Knothe Jan; Sztuka budowania; Nasza Księgarnia; W-wa 1968
6. Herbert Z.; Barbarzyńca w ogrodzie; wiele wydań
7. Herbert Z.; Krajobraz nad morzem; jw.
8. Herbert Z.; Martwa natura z wędzidłem jw.
9.
Basista A.; Opowieści budynków; Arkady; Warszawa
Obciążenie pracą studenta
forma aktywności
godzin
ECTS
Łączny nakład pracy
125
5
Zajęcia wymagające indywidualnego kontaktu z
nauczycielem
66
3
60
2
Zajęcia o charakterze praktycznym
Bilans nakładu pracy przeciętnego studenta
forma aktywności
liczba godzin
udział w wykładach
30 h
udział w ćwiczeniach/ laboratoriach (projektach)
30 h
przygotowanie do ćwiczeń/ laboratoriów
26 x 0,5 h = 13 h
przygotowanie do kolokwium/przeglądu zaliczeniowego
udział w konsultacjach związanych z realizacją procesu kształcenia
przygotowanie do egzaminu

3h
5 punktów ECTS
W ramach tak określonego nakładu pracy studenta:
zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
30 h + 30 h + 3 h + 3 h = 66 h
3x1h= 3h
36 h = 36 h
obecność na egzaminie
Łączny nakład pracy studenta:
10 h
125 h