D - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 lutego 2015 r.
Sąd Okręgowy w Poznaniu IV Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący SSO Dariusz Śliwiński /spr./
Sędziowie SSO Ewa Taberska
SSO Sławomir Jęksa
Protokolant: apl. radc. M. K.
przy udziale A. H. Prokuratora Prokuratury Wojskowej del. do Prokuratury Okręgowej w Poznaniu
po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2015 roku
sprawy M. C. (1)
oskarżonego z art. 264 a § 12 k.k.
na skutek apelacji, wniesionej przez obrońcę oskarżonego
od wyroku Sądu Rejonowego w Wągrowcu
z dnia 22.10.2014 r. sygn. akt II K 830/13
1. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że na podstawie art. 264 a § 2 k.k., odstępuje od wymierzenia oskarżonemu
kary,
2. w pozostałym zakresie utrzymuje zaskarżony wyrok w mocy,
3. zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu za postępowanie odwoławcze i wymierza mu
jedną opłatę za obie instancje w kwocie 30 zł.
S. J. D. E. T.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 22 października 2014 r. Sąd Rejonowy w Wągrowcu w sprawie o sygn. akt II K 830/13 uznał
oskarżonego M. C. (1) za winnego tego, że w okresie od 18.09.2010 r. do 04.08.2011 r. w W. i W., umożliwił
obywatelowi Senegalu M. F., pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wbrew przepisom, w ten sposób, że
będąc świadomym faktu, iż termin ważności wizy w/w cudzoziemca upływa 17.09.2010 r., nakłonił go w tym dniu
w W. do nieopuszczania terytorium Polski, a następnie zawarł z nim 04.10.2010 r. w W. umowę o reprezentowanie
i na jej podstawie, jako menadżer piłkarza poszukiwał mu zatrudnienia w polskich klubach piłkarskich ostatecznie
doprowadzając do podpisania przez niego kontraktu z Miejskim Klubem Sportowym (...) w W., działając w celu
osiągnięcia korzyści majątkowej w postaci prowizji w wysokości 1% rocznego wynagrodzenia brutto piłkarza, jaką za
transfer piłkarza do klubu sportowego gwarantowała mu umowa o reprezentowanie zawarta z M. F., a także prowizji w
wysokości 12.000 zł netto, jaką za ten sam transfer gwarantowała mu umowa zawarta w dniu 01.12.2010 r. z Miejskim
Klubem Sportowym (...) w W., ostatecznie ww. korzyści majątkowej nie osiągając,
tj. przestępstwa z art. 264a § 1 kk i za to przestępstwo na podstawie art. 264a § 1 kk w zw. z art. 58 § 3 kk wymierzył
mu karę 100 stawek dziennych grzywny po 200 zł każda.
O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 627 kpk oraz art. 3 ust. 1 ustawy z 23 czerwca 1973 r. o opłatach w
sprawach karnych (Dz. U. t. jedn. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 ze zm.) zasądzając od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa
zwrot kosztów sądowych w wysokości 2205,20 zł, w tym opłatę w kwocie 2000 zł.
Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego zaskarżając go w całości i zarzucając:
1) obrazę przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a mianowicie art. 7 kpk,
poprzez dokonanie dowolnej i sprzecznej z zasadami prawidłowego rozumowania i doświadczenia życiowego oceny
dowodu:
- z wyjaśnień oskarżonego M. C. (1), poprzez nieuprawnione i niezasadne odmówienie wyjaśnieniom oskarżonego
waloru wiarygodności w części, w jakiej oskarżony twierdził, że motywem jego działania w stosunku do M. F.
była wywołana prośbami M. F. chęć pomocy nie warunkowana interesem gospodarczym oskarżonego, podczas gdy
wyjaśnienia oskarżonego są w tym zakresie spójne, logiczne i wiarygodne, a nadto znajdują poparcie w zgromadzonym
w sprawie materiale dowodowym,
- z zeznań świadka M.F.poprzez nieuprawnione i niezasadne przyznanie tym zeznaniom waloru wiarygodności,
w sytuacji gdy świadek w chwili składania zeznań w placówce Straży Granicznej zdawał sobie sprawę z grożącej
mu odpowiedzialności w związku z nielegalnym pobytem na terytorium RP, w związku z czym miał interes w
przedstawieniu zdarzeń w sposób obciążający oskarżonego, w tym zeznając, że oskarżony w dniu 21 września 2010 r. na
lotnisku O.zabrał mu bilet i nakłonił do pozostania na terytorium RP, a nadto zeznania te nie znajdują potwierdzenia
w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie, w tym w szczególności w dowodzie z wyjaśnień
oskarżonego, zeznań świadka P.S. B.oraz M. S.,
- z zeznań świadka M. C. (2) poprzez nieuprawnione i niezasadne odmówienie tym zeznaniom waloru wiarygodności
w części dotyczącej udziału oskarżonego w przedmiotowych zdarzeniach w wersji przedstawionej w trakcie rozprawy,
w sytuacji gdy świadek brał udział w sprowadzeniu zawodnika M. F. do Klubu (...), a zeznania świadka na etapie
postępowania przygotowawczego składane były w czasie, gdy świadek był stałym współpracownikiem Klubu (...) i
przedstawicieli tego Klubu (...) oraz A. R., którym tak jak świadkowi groziła odpowiedzialność wykroczeniowa i karna
w związku z nielegalnym pobytem M. F. na terytorium RP, w związku z czym świadek miał interes przedstawiania
zdarzeń w sposób obciążający oskarżonego, w tym w zakresie udziału oskarżonego oraz M. S. w sprowadzeniu M. F.
do Klubu (...) a przez to oddalenie odpowiedzialności od siebie oraz swoich zleceniodawców, który to interes w chwili
składania zeznań na rozprawie już nie istniał z uwagi na brak wszczęcia postępowania wobec świadka oraz zakończenie
postępowania wykroczeniowego i karnego wobec R. K. i A. R., jak też zaprzestanie ww. współpracy,
2) rażącą niewspółmierność kary orzeczonej wobec oskarżonego, polegająca na wymierzeniu oskarżonemu kary
grzywny w wysokości 100 stawek dziennych, przy ustaleniu wysokości jednej stawki dziennej na kwotę 200 zł, podczas
gdy prawidłowa ocena właściwości i warunków osobistych oskarżonego przemawia za wymierzeniem oskarżonemu
kary znacznie łagodniejszej, a ustalenie wysokości rzeczywistych dochodów oskarżonego, jak też prawidłowa ocena
warunków osobistych i rodzinnych oraz stosunków majątkowych oskarżonego, przemawia za ustaleniem znacznie
niższej stawki dziennej grzywny.
W konkluzji obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od
przypisanego mu czynu, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do
ponownego rozpoznania.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja obrońcy oskarżonego okazała się zasadna jedynie w części dotyczącej orzeczenia o karze. W tym zakresie
zaskarżony wyrok podlegał zmianie.
Przed przystąpieniem do analizy zarzutów apelacji Sąd Okręgowy pragnie zauważyć, iż orzeczenie wydane w
przedmiotowej sprawie jest oparte na całokształcie materiału dowodowego zebranego w sprawie, który został poddany
wnikliwej analizie bez przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów. Analiza ustaleń poczynionych przez Sąd
Rejonowy znajduje pełne odzwierciedlenie we wnioskach zawartych w uzasadnieniu wyroku, które czyni zadość
wymogom art. 424 § 1 i 2 kpk, co w pełni pozwala na przeprowadzenie kontroli instancyjnej.
Odnosząc się do zarzutów apelacji obrońcy oskarżonego nie sposób zgodzić się z jego twierdzeniem, iż Sąd Rejonowy
błędnie ustalił motywację oskarżonego, którą miał on się kierować się umożliwiając pobyt na terytorium RP
cudzoziemcowi M. F. wbrew obowiązującym przepisom.
Sąd I instancji zgodnie z zasadami doświadczenia życiowego prawidłowo przyjął, iż zaangażowanie oskarżonego w
umożliwienie pobytu na terytorium R. M. F. było na tyle intensywne oraz kosztowne, że nie sposób postrzegać go
jedynie jako gestu zwykłej ludzkiej pomocy, będącej wynikiem współczucia dla obcokrajowca, który znalazł się w
trudnym położeniu. Jak trafnie zauważył Sąd Rejonowy, oskarżony nie spotkał się z M. F. przypadkowo, aby mógł mu
spontanicznie pomóc. Oskarżony aktywnie działał w stowarzyszeniu, którego celem statutowym było poszukiwanie
talentów piłkarskich z kontynentu afrykańskiego i następnie w ramach działalności menadżerskiej poszukiwanie
dla nich miejsca zatrudnienia w polskich klubach piłkarskich. M. C. (1) nawiązał z M. F. kontakt na płaszczyźnie
zawodowej, co potwierdza późniejsze podpisanie z nim umowy na wyłączną reprezentację zawodnika, która określała
jego honorarium z tytułu tej reprezentacji i w tym kontekście postrzegać należy jego starania o zapewnienie
cudzoziemcowi mieszkania i wyżywienia oraz poszukiwanie klubów piłkarskich zainteresowanych jego pozyskaniem.
Nie sposób zgodzić się ze skarżącym, iż podpisanie między oskarżonym a M. F. umowy na wyłączną reprezentację
miało na celu jedynie zabezpieczenie sobie możliwości wyegzekwowania zwrotu kosztów, jakie oskarżony z tytułu
pomocy temu piłkarzowi rzeczywiście poniósł. W tym celu oskarżonemu wystarczyło zwykłe pisemne pokwitowanie ze
strony zawodnika przyjęcia określonych środków wraz jego zobowiązaniem do ich zwrotu. Podpisanie przedmiotowej
umowy jednoznacznie przemawiało za tym, iż oskarżony dążył nie tylko do zrekompensowania sobie kosztów
poniesionych na utrzymanie M. F., lecz jego zaangażowanie było motywowane przede wszystkim spodziewanymi
zyskami po znalezieniu klubu piłkarskiego dla tego zawodnika.
Poza tym nie przekonuje również argumentacja skarżącego, zgodnie z którą M. F. oraz M. C. (2) na określonym
etapie postępowania mieli interes procesowy, aby bezpodstawnie pomawiać oskarżonego w celu uniknięcia bądź
zminimalizowanie własnej odpowiedzialności karnej. Obrońca skarżącego w tym kontekście nie uwzględnia w
ogóle oczywistego interesu samego oskarżonego do przedstawienia swojego zaangażowania w ułatwienie pobytu na
terytorium R. M. F. w jak najkorzystniejszym dla siebie świetle. Z tego powodu jego wywód traci walor obiektywizmu.
Warto również dodać, że ani P.S. B., ani M. S.nie mogli potwierdzić zeznań M.F.co do faktu zatrzymania przez
oskarżonego (...)na lot w dniu 21 września 2010 r., gdyż nie byli obecni w tym dniu na lotnisku. Stąd też okoliczność
braku potwierdzenia przez ww. świadków tego faktu sama w sobie nie mogła przemawiać za odmową przyznania
waloru wiarygodności zeznaniom M.F.w tym zakresie.
Reasumując, Sąd Okręgowy nie dopatrzył się przesłanek wskazujących na to, iż Sąd I instancji ustalając okoliczności
zdarzenia w niniejszej sprawie, dopuścił się przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów. Przedstawiony w
uzasadnieniu zaskarżonego wyroku tok rozumowania Sądu I instancji był logiczny i uwzględniał zasady doświadczenia
życiowego. Argumentacja obrońcy skarżącego miała natomiast charakter polemiczny. Sąd Okręgowy pragnie
zaznaczyć, iż z utrwalonego orzecznictwa wynika, że możliwość skonstruowania odmiennego stanu faktycznego
opartego na tym samym materiale dowodowym nie jest równoznaczna ze stwierdzeniem, iż Sąd Rejonowy błędnie
ocenił zgromadzony materiał. Taki zarzut jest uprawniony dopiero wówczas, gdy ocena Sądu I instancji jest
wewnętrznie niespójna, nieobiektywna, czy też kłóci się z powszechnie znanymi zasadami doświadczenia życiowego.
Przechodząc do kwestii wymiaru kary podkreślenia wymaga, iż podstawą apelacji w przedmiocie kary może być
tylko zarzut jej rażącej niewspółmierności. O „rażącej niewspółmierności kary” w rozumieniu art. 438 pkt 4
kpk nie można mówić w sytuacji, gdy Sąd wymierzając karę, uwzględnił wszystkie okoliczności wiążące się z
poszczególnymi ustawowymi dyrektywami i wskaźnikami jej wymiaru, czyli wówczas, kiedy granice swobodnego
uznania sędziowskiego, stanowiącego ustawową, wynikającą z reguł zawartych w art. 53 § 1 kk, zasadę sądowego
wymiaru kary, nie zostały przekroczone w rozmiarach nie dających się utrzymać w kontekście wymagań wynikających
z ustawowych dyrektyw determinujących wymiar kary.
Należy podkreślić, iż niewspółmierność kary zachodzi wtedy, gdy suma zastosowanych kar i innych środków,
wymierzonych za przypisane przestępstwo, nie odzwierciedla należycie całego bezprawia popełnionych czynów i nie
spełnia celów kary. Należy mieć na uwadze, że nie chodzi tu o każdą ewentualną różnicę, co do wymiaru kary, ale
o różnicę ocen tak zasadniczą, że kara wymierzona jawi się jako kara rażąco niewspółmierna, a więc nie dającą się
zaakceptować.
Sąd Okręgowy generalnie podzielił stanowisko obrońcy oskarżonego, iż orzeczona wobec M. C. (1) kara była rażąco
niewspółmierna do stopnia społecznej szkodliwości jego czynu. Co więcej, zdaniem Sądu Okręgowego, okoliczności
czynu oskarżonego pozwalały na odstąpienia od wymierzenia oskarżonemu kary.
Zgodnie z treścią art. 264a § 2 kk w wyjątkowych wypadkach, gdy sprawca nie osiągnął korzyści majątkowej, sąd może
zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
W przedmiotowej sprawie bezspornie ustalono, iż oskarżony M. C. (1) nie osiągnął żadnej korzyści majątkowej z faktu
umożliwienia M. F. pobytu na terytorium RP wbrew przepisom. Poniósł jedynie koszty związane z jego utrzymaniem
oraz zapewnieniem mu lokum, a także koszty podróży na testy do kilku klubów piłkarskich w Polsce.
Poza tym uwzględnić należało również, iż choć oskarżony namówił M. F. do pozostania na terytorium RP, mimo
iż miał świadomość, że upłynął już termin ważności jego wizy to podjął z pomocą M. S. określone starania w celu
zalegalizowania pobytu tegoż zawodnika na terenie RP. Mianowicie zabrał M. F. 21 września 2010 r. do (...) Urzędu
Wojewódzkiego, gdzie opłacił przygotowany przez M. S. wniosek o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas
oznaczony.
Uwzględniając powyższe Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, iż w niniejszej sprawie zachodził wyjątkowy wypadek
uzasadniający odstąpienie od wymierzenia oskarżonemu kary za przypisane mu przestępstwo.
Wobec powyższego Sąd Okręgowy na podstawie art. 437 § 1 kpk zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że na
podstawie art. 264a § 2 kk odstąpił od wymierzenia oskarżonemu kary. W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok
należało utrzymać w mocy, albowiem nie zachodziły żadne przesłanki do jego uchylenia, bądź zmiany.
O kosztach procesu za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawie art. 636 § 1 kpk zasądzając od oskarżonego
na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe a na podstawie art. 5 ustawy z 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach
karnych (Dz. U. t. jedn. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 ze zm.) wymierzył mu opłatę za obie instancje w kwocie 30 zł.
/S. J./ /D. Ś./ /E. T./