PDF - ORPEG

Transkrypt

PDF - ORPEG
II Rzeczpospolita cz. 2
Historia Polski
Klasa III Gim
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Centrolew. Wybory brzeskie.
•
•
•
•
W wyniku coraz ostrzejszych rządów partie centrowe i lewicowe stworzyły blok – Centrolew. Blok ten
zorganizował własny kongres i manifestację w Krakowie w roku 1930.
W wyborach, zwanych brzeskimi (1930) zwyciężył Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem, a Piłsudski objął
stanowisko premiera.
Pod koniec sierpnia prezydent rozwiązał parlament.
Przywódców Centrolewu aresztowano i osadzono w twierdzy w Brześciu, a rok później zostali oni oskarżeni
i wymierzono im kary od 1,5 do 3 lat więzienia.
Z lewej: członkowie BBWZR
Z prawej: ulotka wyborcza
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Konstytucja kwietniowa.
•
23 kwietnia 1935 roku, wykorzystując nieobecność opozycji prezydent uchwalił konstytucję, zwaną
kwietniową.
Postanowienia:
•
•
•
•
•
zwiększenie uprawnień prezydenta (mianowanie i odwoływanie premiera oraz prezesów: Sądu Najwyższego, Najwyższej Izby
Kontroli, Naczelnego Wodza, Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych; mianowanie 1/3 senatorów; możliwość odwołania obu
izb parlamentu);
zwiększenie uprawnień premiera i rządu; rząd może być odwołany przez prezydenta niezależnie od stanowiska parlamentu;
zmniejszenie kompetencji parlamentu;
ograniczenie immunitetu;
ograniczenie praw i wolności obywatelskich.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wybrane artykuły z Konstytucji kwietniowej
z 23 kwietnia 1935 r.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Art.2
1. Na czele Państwa stoi Prezydent Rzeczypospolitej.
2. Na nim spoczywa odpowiedzialność wobec Boga i historii za losy Państwa.
3. jego obowiązkiem naczelnym jest troska o dobro Państwa, gotowość obronna i
stanowisko wśród narodów świata.
4. W jego osobie skupia się jednolita i niepodzielna władza państwowa.
Art.5
2. Państwo zapewnia obywatelom możność rozwoju ich wartości osobistych oraz
wolność sumienia, słowa i zrzeszeń.
3. Granicą tych wolności jest dobro powszechne.
Art.6
Obywatele winni są Państwu wierność oraz rzetelne spełnianie nakładanych przez
nie obowiązków.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Zadania:
1)
2)
Wymień obowiązki, które według konstytucji spoczywały na
społeczeństwie, państwie
i prezydencie.
Udowodnij, przywołując odpowiednie fragmenty tekstu, że
konstytucja kwietniowa nie miała demokratycznego charakteru.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Polityka po śmierci Piłsudskiego
•
•
•
•
12 maja 1935 Józef Piłsudski umarł na raka. To zapoczątkowało walkę o władzę.
Edward Rydz-Śmigły został w 1936 Głównym Inspektorem Sił Zbrojnych.
Walery Sławek nie został prezydentem, pomimo takiej decyzji wydanej przez marszałka.
Powstały dwie grupy:
„Zamek” – skupiająca się wokół prezydenta Mościckiego i wicepremiera Kwiatkowskiego.
„GISZ” – skupiająca się wokół marszałka Rydza-Śmigłego.
•
•
W 1936 roku Mościcki i Rydz-Śmigły doszli do porozumienia i formalnie Rydz-Śmigły został uznany za drugą
osobę w kraju. Powołano rząd generała Felicjana Sławoja Składkowskiego, który utrzymał się najdłużej z
rządów II RP.
W 1937 powstał Obóz Zjednoczenia Narodowego (Ozon) skupiający siły, którym zależy na dobru państwa.
Z prawej: Edward Rydz Śmigły
Z lewej: Ignacy Mościcki
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Gospodarka w latach 1926-1939
•
•
•
W latach 1926-1928 wzrasta produkcja przemysłowa, spada bezrobocie, rozpoczyna się budowa magistrali
kolejowej łączącej Gdynię ze Śląskiem oraz fabryki ciągników „Ursus”.
Rok 1929 – następuje wielki kryzys. Produkcja przemysłowa spada o 46%, a bezrobocie rośnie aż o 30%,
maleje obrót handlu zagranicznego.
Kryzys udaje się zakończyć w 1937 roku, wzrasta poziom produkcji, rozpoczyna się budowa Centralnego
Okręgu Przemysłowego (przemysł zbrojeniowy, lotniczy, maszynowy, ciężki). Rozpoczyna się także budowa
elektrowni wodnych w Porąbce i Rożnowie.
Elektrownia wodna w Rożnowie.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Próby ożywienia gospodarki
• Wielki kryzys gospodarczy na Zachodzie trwał w latach 1929 –
1933.
• Polska ze względu na zacofanie gospodarcze i słabe
uprzemysłowienie, zaczęła wychodzić z kryzysu później.
• Sanacja w latach30. osiągnęła jednak duże sukcesy gospodarcze.
• Ich głównym inicjatorem był wicepremier Eugeniusz Kwiatkowski.
• Największą inwestycją była budowa Centralnego Okręgu
Przemysłowego (COP) w widłach Wisły i Sanu.
• Nadal rozbudowywano Gdynię.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Plan 15-letni
•
W 1939 roku Eugeniusz Kwiatkowski przedstawił plan 15-letni rozbudowy Polski:
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Polska polityka zagraniczna
• Koncepcje polskiej polityki zagranicznej były kształtowane przez
uwarunkowania międzynarodowe i koncepcje dominujące
w poszczególnych okresach sił politycznych: endecji – do roku 1926
i sanacji – po przewrocie majowym.
• W pierwszym okresie polska polityka zagraniczna była nastawiona
na sojusz z Francją – w 1921 r. została zawarta konwencja
wojskowa mająca chronić Polskę przed zagrożeniem niemieckim.
W polityce wschodniej miał nas wspomagać układ sojuszniczy
z Rumunią.
• Konferencja w Locarno (Niemcy zagwarantowały niezmienność
tylko swych granic zachodnich) okazała się porażką polityki opartej
na sojuszu z Francją.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Polska polityka zagraniczna c.d.
• Zmiana polityki zagranicznej po przewrocie majowym.
• Piłsudski, dość nieufny wobec Francji, wypracował koncepcję
polityki równowagi w stosunkach z coraz silniejszymi sąsiadami.
• Wykonawcą tej koncepcji był minister spraw zagranicznych – Józef
Beck.
• W 1932 roku został zawarty pakt o nieagresji ze Związkiem
Radzieckim
• W 1934 Polska podpisała z hitlerowskimi Niemcami deklarację
o niestosowaniu przemocy.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Podział administracyjny
•
Polska dzieliła się na 17 województw. Powierzchnia wynosiła 388 634 km2, a od 1938 - 389 720 km2.
Całkowita długość granic – 5529 km
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Ludność i religia
• W 1939 roku w Polsce przebywało ok. 34 849 000 ludzi.
Gęstość zaludnienia wynosiła 89,7 osób/km2.
• Wielonarodowość spowodowała obecność różnych
religii w Polsce.
II Rzeczpospolita - Ludność
Wyznawcy religii
10
Polacy
66
15
Ukraińcy i Rusini
4
rzymsko-katolicy
11
greko-katolicy
Żydzi
prawosławni
Białorusini
8,5
4,5 2
4
Niemcy
11
Inni
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
64
judaiści
protestanci
Kultura
W okresie międzywojennym prężnie rozwijały się dziedziny oświaty i sztuki. Do najwybitniejszych postaci
należą:
•
matematyka – Stefan Banach;
•
filozofia – Roman Ingarden, Władysław Tatarkiewicz;
•
historia – Władysław Konopczyński, Wacław Tokarz;
•
literatura – Stefan Żeromski, Władysław Reymont, Witold Gombrowicz, Zofia Nałkowska, Maria
Dąbrowska, Zofia Kossak-Szczucka;
•
poezja – Leopold Staff, Julian Tuwim, Bolesław Leśmian, Konstanty Ildefons Gałczyński;
•
muzyka – Ignacy Jan Paderewski, Jan Kiepura;
•
malarstwo – Jerzy Kossak, Jacek Malczewski, Leon Wyczółkowski.
W czasach zaborów literatura i poezja miała za zadanie nakłaniać Polaków do walki o niepodległość i napawać
nadzieją, w latach 1918-1939 zaś autorzy zajmowali się sprawami codziennymi. W dodatku coraz częściej
pojawiały się nowe kierunki, nurty, np. ekspresjonizm, surrealizm, kubizm.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Osiągnięcia
•
•
•
•
•
•
1924 – Literacka Nagroda Nobla dla Władysława Reymonta za czterotomową powieść „Chłopi”;
1928 – pierwszy złoty medal olimpijski w historii dla Haliny Konopackiej za rzut dyskiem;
1933 – rekordowy przelot nad Atlantykiem Stanisława Skarżyńskiego samolotem RWD-5;
1934 – rozpoczęcie produkcji polskich motocykli „Sokół”;
1935 – skonstruowanie najnowocześniejszego polskiego samolotu tego okresu – dwusilnikowego bombowca
„Łosia”;
1936 – budowa wagonu „luxtorpeda” (nazwa pochodzi od dużej prędkości i aerodynamicznego kształtu).
Z lewej: samolot RWD
Z prawej: wagon
luxtorpeda
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Dziękuję za uwagę
Małgorzata Soczewicz
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego