klasa 1 - kaziuki.pl

Kraina sztuki
Program nauczania plastyki w gimnazjum
El˝bieta Jezierska
SPIS TREÂCI
1. Wyciàg z Rozporzàdzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r.
w sprawie podstawy programowej kszta∏cenia ogólnego – III etap edukacyjny
plastyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
2. Wst´p . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4
3. Szczegó∏owe cele kszta∏cenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
4. TreÊci nauczania. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7
5. Proponowany rozk∏ad godzin dla poszczególnych dzia∏ów . . . . . . . . . . . . . . . . .
12
6. Procedury osiàgania celów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
13
7. Ocena osiàgni´ç uczniów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14
8. Kryteria oceny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15
2
1. WYCIÑG Z ROZPORZÑDZENIA MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ Z DNIA 23
GRUDNIA 2008 R. W SPRAWIE PODSTAWY
PROGRAMOWEJ KSZTA¸CENIA OGÓLNEGO
– III ETAP EDUKACYJNY PLASTYKA
Cele kszta∏cenia
I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji – percepcja sztuki.
II. Tworzenie wypowiedzi – ekspresja poprzez sztuk´.
III. Analiza i interpretacja tekstów kultury – recepcja sztuki.
TreÊci nauczania i umiej´tnoÊci – wymagania szczegó∏owe
1. Percepcja sztuki. Uczeƒ:
1.1. okreÊla swojà to˝samoÊç, majàc poczucie zwiàzku ze Êródziemnomorskim dziedzictwem kultury i tradycjà narodowà, jednoczeÊnie szanujàc odr´bnoÊç innych kr´gów kulturowych, a tak˝e uczestniczy w ˝yciu
kulturalnym (zna wybrane krajowe placówki kultury i instytucje narodowe)
1.2. korzysta z Êrodków masowego przekazu oraz stosuje ich wytwory w swojej dzia∏alnoÊci (przestrzegajàc
podstawowych zasad prawa autorskiego dotyczàcych ochrony w∏asnoÊci intelektualnej)
2. Ekspresja poprzez sztuk´. Uczeƒ:
2.1. podejmuje dzia∏alnoÊç twórczà, pos∏ugujàc si´ srodkami wyrazu sztuk plastycznych, innych dziedzin
sztuki (fotografia, film) i elementami formy przekazów medialnych, w kompozycji na p∏aszczyênie i w przestrzeni rzeczywistej i wirtualnej (przy zastosowaniu materia∏ów, narz´dzi i technik w∏aÊciwych dla tych dziedzin sztuki i przekazów medialnych)
2.2. realizuje projekty w zakresie sztuk wizualnych, w tym s∏u˝àce przekazywaniu informacji dostosowanej
do sytuacji komunikacyjnej oraz uczestnictwu w kulturze spo∏ecznoÊci szkolnej i lokalnej (stosujàc tak˝e narz´dzia i wytwory mediów Êrodowiska cyfrowego)
3. Recepcja sztuki. Uczeƒ:
3.1. rozró˝nia style i kierunki architektury i sztuk plastycznych oraz umieszcza je w odpowiednim porzàdku
chronologicznym i w centrach kulturotwórczych, które mia∏y zasadnicze znaczenie dla ich powstania
3.2. rozpoznaje wybrane dzie∏a architektury i sztuk plastycznych nale˝àce do polskiego i europejskiego dziedzictwa kultury, postrzegajàc je w kontekÊcie miejsca tradycji we wspó∏czesnej kulturze, a tak˝e opisuje
zwiàzki zachodzàce mi´dzy nimi (pos∏ugujàc si´ terminologià z zakresu danej dziedziny sztuki)
Zadania szko∏y – uwagi o realizacji
1. Szko∏a powinna stwarzaç warunki do realizacji zadaƒ plastycznych poprzez odpowiednie wyposa˝enie
pracowni w Êrodki dydaktyczne, takie jak reprodukcje dzie∏ sztuki na ró˝nych noÊnikach oraz zestawy narz´dzi medialnych z oprogramowaniem.
2. Szko∏a powinna stwarzaç mo˝liwoÊç czynnego uczestnictwa uczniów w kulturze poprzez udzia∏ w wystawach sta∏ych i czasowych organizowanych przez muzea i instytucje kulturalne, poprzez uczestnictwo
w wa˝nych wydarzeniach artystycznych organizowanych w szkole i poza szko∏à oraz stwarzaç mo˝liwoÊç
do publicznej prezentacji umiej´tnoÊci plastycznych uczniów.
3. W realizacji programu nauczyciel powinien uwzgl´dniç potencjalne zdolnoÊci plastyczne uczniów oraz
mo˝liwoÊci kreacyjne (zale˝ne od wieku), dostosowaç do nich wymagania edukacyjne oraz, w miar´ mo˝liwoÊci, indywidualizowaç te wymagania.
4. Ocena powinna uwzgl´dniaç przede wszystkim stosunek ucznia do przedmiotu oraz wysi∏ek wk∏adany
w realizacj´ wymagaƒ; podstawowym kryterium oceniania nie mogà byç zdolnoÊci plastyczne ucznia.
5. Nauczyciel w realizacji przedmiotu powinien przede wszystkim rozwijaç twórczà ekspresj´ uczniów poprzez odpowiednio dobrane metody oraz przygotowaç ich do Êwiadomego odbioru (recepcji) dzie∏ sztuki w doros∏ym ˝yciu.
3
2. WST¢P
Przedstawiony program nauczania plastyki jest zgodny z Podstawà programowà kszta∏cenia ogólnego dla
szkó∏ podstawowych i gimnazjów. Spe∏nia równie˝ warunki zawarte w ROZPORZÑDZENIU MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ Z DNIA 23 GRUDNIA 2008 R. W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO ORAZ KSZTA¸CENIA OGÓLNEGO W POSZCZEGÓLNYCH TYPACH SZKÓ¸ (rozporzàdzenie zosta∏o opublikowane w Dzienniku Ustaw z dnia 15 stycznia 2009 r. Nr 4, poz.17).
Program edukacji plastycznej w gimnazjum oparty jest na koncepcji twórczego myÊlenia i dzia∏ania ucznia. Jest nowoczesnym spojrzeniem na nauczanie plastyki na etapie gimnazjalnym. Zawiera treÊci edukacyjne zarówno z zakresu dziejów sztuki, jak i szeroki wybór mo˝liwoÊci realizacji plastycznych w obr´bie wymaganych w tym etapie treÊci programowych.
Program zwraca tak˝e uwag´ na rozwój emocjonalno-intelektualny gimnazjalistów z uwzgl´dnieniem roli sztuki w ˝yciu cz∏owieka i jej wp∏ywu na kszta∏towanie si´ osobowoÊci. Rozwija poczucie to˝samoÊci
z kulturà w∏asnego kraju i regionu oraz tolerancj´ wobec innych obszarów kulturowych na Êwiecie. Daje
pe∏niejsze spektrum mo˝liwoÊci obcowania z dzie∏ami sztuki w ró˝norodnej formie, pomaga w szukaniu informacji oraz zach´ca do czynnego udzia∏u w ˝yciu kulturalnym. Ponadto przygotowuje do Êwiadomej percepcji i recepcji dzie∏ sztuki w ˝yciu doros∏ym. Wa˝nym elementem jest równie˝ zawartoÊç merytoryczna,
dajàca wglàd w sztuk´ dawnà i wspó∏czesnà oraz nowe spojrzenie na nià poprzez analiz´ porównawczà
dzie∏ z ró˝nych stylów w sztuce. Program zwraca uwag´ na rozwój umiej´tnoÊci manualnych i kompozycyjnych ucznia, rozszerza mo˝liwoÊci realizacji plastycznej o nowe, ciekawe techniki plastyczne oraz technologi´ cyfrowà.
TreÊci edukacyjne pozwalajà na prac´ z uczniami o ró˝nym poziomie wiedzy o sztuce, doÊwiadczeniu pracy twórczej oraz mo˝liwoÊciach intelektualnych – podaje podstawowe i rozszerzone informacje. Program
k∏adzie nacisk na rozwój indywidualnoÊci, daje szans´ rozwijania umiej´tnoÊci dziecku o uzdolnieniach plastycznych, a tak˝e adresowany jest do ucznia o przeci´tnym zainteresowaniu przedmiotem. Konstrukcja programu, podr´cznika, zeszytu çwiczeƒ i dodatkowych materia∏ów dydaktycznych daje nauczycielowi plastyki
konkretne pomys∏y na zagospodarowanie jednostki lekcyjnej, a tak˝e otwiera pole do poszukiwaƒ w∏asnych
rozwiàzaƒ.
Program zach´ca do obcowania i spotkaƒ ucznia ze sztukà bezpoÊrednio – odwo∏ujàc si´ do percepcji
dzie∏ sztuki w muzeach, galeriach, jak równie˝ poÊrednio – za pomocà technologii komputerowej, ksià˝ek
i albumów. Propaguje twórcze poszukiwania wiedzy i mo˝liwoÊci realizacji plastycznych oraz uczestniczenie
w szeroko rozumianym ˝yciu kulturalnym.
Proponowane tematy, metody realizacji plastycznych, multimedialnych i pisemnych oraz techniki wykonania prac sà podporzàdkowane procedurom osiàgania zamierzonych celów edukacyjnych, dzi´ki którym
uczeƒ zdob´dzie okreÊlonà wiedz´, umiej´tnoÊci, kompetencje i postawy ˝yciowe.
Program ukierunkowany jest na korelacj´ przedmiotowà (Êcie˝ki edukacyjne): czytelniczà, medialnà i regionalnà; w zakresie przedmiotów na: j´zyk polski, histori´, informatyk´. Odwo∏uje si´ do szerokiej wiedzy
i myÊlenia przyczynowo – skutkowego, rozwijajàcego tak˝e wyobraêni´ i osobowoÊç ucznia.
TreÊci programowe zawierajà standardy wymagaƒ b´dàce podstawà do przeprowadzenia egzaminu
w ostatnim roku nauki w gimnazjum oraz umiej´tnoÊci kluczowe.
4
3. SZCZEGÓ¸OWE CELE KSZTA¸CENIA
Percepcja sztuki
Uczeƒ:
– jest przygotowany do percepcji sztuki od prehistorii do sztuki XX wieku, a tak˝e sztuki wspó∏czesnej XXI
wieku jako nowej formy ekspresji wyrazu i realizacji plastycznej
– czynnie uczestniczy w ˝yciu kulturalnym poprzez bezpoÊredni kontakt w dzie∏ami sztuki wszystkich dziedzin i epok w muzeach, galeriach i innych oÊrodkach artystycznych, a tak˝e w bie˝àcych wydarzeniach
kulturalnych i artystycznych
– identyfikuje si´ z kulturà i tradycjà w∏asnego narodu, poznajàc jà poprzez ró˝ne obszary kultury i ich wzajemne korelacje
– posiada poczucie przynale˝noÊci i zwiàzku z dziedzictwem kultury Êródziemnomorskiej – poznajàc jej cechy, wytwory artystyczne i wp∏ywy na kultur´ Europy i w∏asnego narodu
– szanuje odr´bnoÊci innych kr´gów kulturowych oraz wykazuje ch´ç ich poznania
– korzysta z przekazów medialnych – filmów, DVD, internetu, technologii komputerowej i cyfrowej do uzyskiwania informacji i wzbogacania w∏asnej dzia∏alnoÊci twórczej w tworzeniu wypowiedzi ustnych, prezentacji multimedialnych i wypowiedzi plastycznych
– potrafi samodzielnie dotrzeç do informacji na temat sztuki i zjawisk artystycznych zawartych w ksià˝kach,
podr´cznikach, encyklopediach, s∏ownikach oraz mediach, np. internecie
– zna nazwy i zasoby wybranych, wiodàcych placówek kulturalnych – galerii, muzeów – krajowych i zagranicznych oraz potrafi odszukaç informacje na ich temat w mediach, np. w internecie
Ekspresja przez sztuk´
Uczeƒ:
– wykazuje postaw´ twórczà w opisie i interpretacji Êwiata poprzez dzia∏alnoÊç plastycznà
– pos∏uguje si´ tradycyjnymi Êrodkami wyrazu artystycznego charakterystycznymi dla sztuk plastycznych –
plama, linia, barwa, perspektywa, forma przestrzenna itp. w wyra˝aniu w∏asnych myÊli i emocji oraz realizujàc zadania plastyczne
– wzbogaca tradycyjne techniki realizacji plastycznej o inne formy takie jak: fotografia, film oraz inne elementy przekazów medialnych – internet, programy graficzne w kompozycjach na p∏aszczyênie i w przestrzeni rzeczywistej i wirtualnej
– umiej´tnie wykorzystuje okreÊlone Êrodki formalne do osiàgni´cia zamierzonego celu kompozycyjnego
w realizacji plastycznej
– realizuje projekty w zakresie sztuk wizualnych jako rodzaju komunikatu pozawerbalnego – znak, plakat, informacja wizualna – wyra˝onego w formie abstrakcyjnej, przedstawiajàcej oraz interpretacyjnej a tak˝e za
pomocà happeningu lub performance, z u˝yciem konwencjonalnych Êrodków plastycznych oraz narz´dzi
mediów i wytworów Êrodowiska cyfrowego
– poszukuje oryginalnych rozwiàzaƒ w dzia∏aniach twórczych oraz ma mo˝liwoÊç rozwoju w∏asnych umiej´tnoÊci plastycznych i eksponowania ich w postaci indywidualnych wystaw prac lub tworzeniu wydarzeƒ
o charakterze artystycznym na terenie szko∏y
– potrafi dokonaç samooceny i oceny pracy plastycznej innych ludzi – artystów, rówieÊników – pod wzgl´dem merytorycznym i estetycznym
– umie pracowaç indywidualnie oraz w grupie nad realizacjà zadania o charakterze plastycznym, twórczym
Recepcja sztuki
Uczeƒ:
– rozró˝nia dziedziny, style i kierunki w sztuce w porzàdku chronologicznym na tle kultur, w których powstawa∏y, przestrzeni geograficznej oraz w kontekÊcie wydarzeƒ historycznych, spo∏ecznych i technologicznych
5
– posiada podstawowe informacje na temat malarstwa, rzeêby, architektury oraz przedstawicieli kierunków
w sztuce od prehistorii do wspó∏czesnoÊci
– identyfikuje dzie∏a sztuki danego stylu na podstawie charakterystycznych Êrodków warsztatowych i formalnych
– potrafi wymieniç najwybitniejszych artystów w dziejach sztuki oraz ich najs∏ynniejsze dzie∏a
– analizuje dzie∏o sztuki wed∏ug jego treÊci, formy i ekspresji wyrazu
– potrafi porównaç dzie∏a sztuki, opisujàc ich wzajemne podobieƒstwa i ró˝nice
– konstruuje wypowiedê pisemnà lub ustnà na temat sztuki, pos∏ugujàc si´ terminologià plastycznà z zakresu danej dziedziny sztuki – np. barwa, perspektywa zbie˝na, powietrzna, kompozycja symetryczna, asymetryczna itp.
– wykorzystujàc formalne Êrodki wyrazu plastycznego artystów ró˝nych kierunków w sztuce, tworzy w∏asnà prac´ plastycznà, doÊwiadczajàc i poznajàc zasady danego stylu
6
4. TREÂCI NAUCZANIA
Program zawiera treÊci nauczania plastyki w gimnazjum. Obejmuje wiedz´ z zakresu dziedzin sztuk plastycznych, Êrodków artystycznego wyrazu, twórczoÊci plastycznej oraz dziejów sztuki od prehistorii do
wspó∏czesnoÊci. Wymienione treÊci zakomponowane sà jako forma wzajemnie przenikajàcych si´ i uzupe∏niajàcych informacji oraz zadaƒ plastycznych. TreÊci mo˝na wprowadzaç symultanicznie w cyklu lekcji – zaj´ç edukacyjnych z plastyki przewidzianych w gimnazjum w wymiarze 30 jednostek lekcyjnych.
Tabela 1. TreÊci nauczania z uwzgl´dnieniem hase∏ programowych
Lp.
TreÊci nauczania
Dzieje sztuki
1.
Sztuka w prehistorii –
obrazy rodzàcej si´
ÊwiadomoÊci
Epoka paleolitu, neolitu i bràzu.
Architektura, malarstwo, rzeêba, r´kodzie∏o
2.
„NieÊmiertelna” sztuka staro˝ytnego Egiptu
Epoki sztuki staro˝ytnego Egiptu – Stare,
Ârednie i Nowe Paƒstwo.
Architektura sakralna,
sepulkralna i Êwiecka,
rzeêba, relief i malarstwo.
Kanon, pismo hieroglificzne
3.
W Êwiecie staro˝ytnych Greków
Epoki sztuki staro˝ytnej Grecji.
Architektura sakralna,
i Êwiecka, rzeêba, malarstwo i ceramika.
Teatr
4.
Rzym – antyczne imperium
Architektura sakralna
i Êwiecka, rzeêba, relief, malarstwo, mozaika i in˝ynieria budownictwa
Ârodki
plastycznego
wyrazu
Szczegó∏owe cele kszta∏cenia i przewidywane osiàgni´cia ucznia
Uczeƒ wie, zna, rozumie:
Uczeƒ potrafi:
Punkt, linia, p∏aszczyzna.
Wàska gama barw –
ochra, ziemie.
Znak plastyczny, ryt,
forma przestrzenna
– cechy epok prehistorycznych, ich uwarunkowania geograficzne, historyczno-kulturowe, oÊ czasu
– Êrodki wyrazu artystycznego epok w prehistorii – plama, kontur, barwy naturalne, r´kodzie∏o, ceramika
– tematyka, przyk∏ady architektury, rzeêby,
malarstwa, rodzajów r´kodzie∏a oraz miejsca ich powstania
– wykonaç prac´ plastycznà z uwzgl´dnieniem
Êrodków wyrazu artystycznego prehistorycznego twórcy
– opisaç w formie werbalnej i pisemnej, z u˝yciem terminologii plastycznej, sztuk´ prehistorycznà
– wyszukaç dodatkowe informacje w mediach
i êród∏ach tradycyjnych oraz wykorzystaç je we
w∏asnej kreacji plastycznej, np. w ulotce
Kompozycja plastyczna, perspektywa pasowa, hieratyczna, topograficzna.
JednoÊç obrazu i pisma oraz architektury
i p∏askorzeêby
– t∏o religijno-spo∏eczne rozwoju sztuki oraz
epoki staro˝ytnego Egiptu
– oÊ czasu i uwarunkowania geograficzne
– przyk∏ady, cechy, tematyka monumentalnej architektury i rzeêby Egiptu
– zwiàzki mi´dzy obrazem i pismem hieroglificznym w reliefie i malarstwie
– kanon przedstawiania postaci
– odzwierciedliç przestrzeƒ i postaç wed∏ug zasad staro˝ytnych Egipcjan
– odszukaç geograficzne po∏o˝enie rzeêby egipskiej na mapie kreatywnej
– okreÊliç podobieƒstwa mi´dzy rzeêbà egipskà
i wspó∏czesnà
– opisaç w formie werbalnej i pisemnej cechy
i przyk∏ady dziedzin sztuki staro˝ytnego Egiptu
z u˝yciem poznanej terminologii plastycznej
– okreÊliç zasady jednoÊci obrazu i pisma oraz
architektury i reliefu
– wykonaç koncepcyjny projekt rysunkowy, np.
w formie labiryntu
Projekt urbanistyczny,
konstrukcja budowli –
harmonia, równowaga, symetria, rytm.
Konstrukcja rzeêby
– t∏o religijno-spo∏eczne, uwarunkowania historyczne i geograficzne sztuki greckiej
– oÊ czasu
– tematyk´, cechy, elementy, materia∏y, technik´, zasady tworzenia, przyk∏ady i przedstawicieli architektury, rzeêby i malarstwa
greckiego
– style architektoniczne i malarskie
– cechy teatru greckiego
– scharakteryzowaç i porównaç plany urbanistyczne, formy u˝ytkowe oraz formy teatralne
staro˝ytne i wspó∏czesne
– rozpoznaç geograficzne po∏o˝enie zabytków
sztuki greckiej – mapa kreatywna
– opisaç w formie werbalnej i pisemnej cechy
sztuki greckiej, podaç jej przyk∏ady i twórców,
z u˝yciem nowej terminologii plastycznej
– wykonaç prac´ technicznà z u˝yciem ró˝nych
materia∏ów plastycznych – mask´ teatralnà
z uwzgl´dnieniem psychologii postaci
Konstrukcja w architekturze. Rzeêba realistyczna. Kompozycja
w przestrzeni. Perspektywa linearna i malarska
– t∏o historyczno-spo∏eczne
– oÊ czasu i uwarunkowania geograficzne
sztuki staro˝ytnego Rzymu
– wynalazki in˝ynierskie i konstrukcje architektoniczne
– rodzaje budowli sakralnych i Êwieckich
– rzeêby rzymskie – rodzaje, przyk∏ady, techniki tworzenia
– cechy, tematyk´, kolorystyk´, przyk∏ady,
sposoby tworzenia przestrzeni w malarstwie i mozaice
– wykonaç rzeêb´ z gliny
– pomnik z gliny, uwzgl´dniajàc zasady sztuki
rzymskiej
– opisaç w formie werbalnej i pisemnej, z u˝yciem terminologii plastycznej sztuk´ staro˝ytnego Rzymu
– wyszukaç dodatkowych informacji w mediach i wykorzystaç je do realizacji zadania z dziejów sztuki
– dokonaç analizy malarstwa, rzeêby i architektury Rzymu w kontekÊcie sztuki wspó∏czesnej i na
tle innych kultur staro˝ytnych
– odszukaç po∏o˝enie geograficzne zabytków
rzymskich na mapie kreatywnej
7
Lp.
TreÊci nauczania
Dzieje sztuki
5.
W blasku sztuki bizantyjskiej
Architektura sakralna,
rzeêba,
malarstwo
(fresk, ikona, iluminacja), mozaika
6.
Âredniowiecze w stylu romaƒskim i gotyckim
Architektura, malarstwo, rzeêba, relief,
iluminatorstwo, witra˝
7.
Renesansowy
humanizmu
duch
Architektura, rzeêba,
malarstwo, grafika
Centralne plany budowli – willi, koÊcio∏ów, pa∏aców, zamków.
Nowe elementy – lunety, kasetony.
Inspiracja antykiem –
kopu∏a, portyk, kru˝ganki
8.
Ruch i Êwiat∏o w pe∏nym przepychu baroku
Manieryzm – sztuka
przejÊcia od renesansu do baroku.
Architektura sakralna
i Êwiecka oraz ogrodowa. Rzeêba i malarstwo
Ârodki
plastycznego
wyrazu
Szczegó∏owe cele kszta∏cenia i przewidywane osiàgni´cia ucznia
Uczeƒ wie, zna, rozumie:
Uczeƒ potrafi:
Konstrukcja
kopu∏y
i budowli bizantyjskiej,
plany centralne.
Technika mozaiki, ikony, dekoracja i ornament w iluminacjach.
Technika fresku
– t∏o historyczno-kulturowe sztuki bizantyjskiej
– oÊ czasu i jej uwarunkowania historyczne,
kulturowe i geograficzne
– konstrukcje bazyliki bizantyƒskiej, dekoracje i przyk∏ady
– tematyk´, technik´, rodzaje malarstwa
i mozaiki
– wykonaç mozaik´ z koralików nawiàzujàcà do
sztuki Bizancjum
– odszukaç po∏o˝enie geograficzne zabytków
z u˝yciem mapy kreatywnej
– opisaç w formie werbalnej i pisemnej, z u˝yciem terminologii plastycznej, cechy sztuki bizantyjskiej
– dokonaç analizy porównawczej mozaiki bizantyjskiej i wspó∏czesnej
– wyszukaç informacj´ w mediach
– wykorzystaç technologi´ cyfrowà do tworzenia
wypowiedzi i kreacji plastycznej – program graficzny, internet, zdj´cie
Konstrukcja budowli
i elementów architektonicznych – koÊció∏,
zamek, miasto.
JednoÊç rzeêby, reliefu
i architektury.
Ornament w malarstwie, reliefie, p∏askorzeêbie i piÊmie.
Malarstwo olejne i fresk
– uwarunkowania religijne, spo∏eczne, geograficzne i historyczne sztuki Êredniowiecza
– oÊ czasu
– cechy, przyk∏ady, techniki w sztuce romaƒskiej i gotyckiej
– plany, elementy, detale architektoniczne,
techniki i materia∏y malarskie i rzeêbiarskie
– formy obrazkowe i rodzaje o∏tarzy Êredniowiecznych
– wykonaç rysunkowà historyjk´ obrazkowà
w stylistyce Êredniowiecznej
– odszukaç geograficzne po∏o˝enie zabytków na
mapie kreatywnej
– dokonaç analizy porównawczej sztuki romaƒskiej i gotyckiej oraz opisaç sztuk´ Êredniowiecznà w kontekÊcie wspó∏czesnoÊci
– opisaç w formie werbalnej i pisemnej cechy
i przyk∏ady dziedzin sztuki romaƒskiej i gotyckiej
– okreÊliç zasady jednoÊci obrazu i pisma oraz
architektury i rzeêby
– wykonaç ozdobny projekt literniczy – inicja∏
– wykorzystaç technik´ komputerowà i cyfrowà
do przygotowania materia∏ów pomocniczych –
internet, zdj´cia
Akt w rzeêbie.
Perspektywa zbie˝na
i powietrzna, modelunek Êwiat∏ocieniowy.
Portret i scena rodzajowa w malarstwie
– t∏o religijno-spo∏eczne, uwarunkowania
historyczne i geograficzne sztuki renesansowej
– oÊ czasu
– dwa znaczenia terminu „odrodzenie”
w sztuce
– tematyk´, cechy, elementy, materia∏y, techniki, zasady tworzenia, przyk∏ady i przedstawicieli architektury, rzeêby, grafiki i malarstwa renesansowego
– charakterystyczne cechy renesansu w ró˝nych krajach Europy
– zasad´ z∏otego podzia∏u i kanon
– technik´ rysunku perspektywicznego
– opisaç dzie∏o renesansowe w kontekÊcie sztuki
antycznej i wspó∏czesnej
– rozpoznaç geograficzne po∏o˝enie zabytków
sztuki renesansowej – mapa kreatywna
– opisaç w formie werbalnej i pisemnej cechy
sztuki odrodzenia oraz podaç przyk∏ady i twórców, stosujàc terminologi´ plastycznà
– wyszukaç dodatkowe informacje w noÊnikach
komputerowych i êród∏ach medialnych oraz
tradycyjnych – ksià˝ki, s∏owniki
– wykonaç rysunek konstrukcyjny i projekt
w perspektywie zbie˝nej
– wykorzystaç techniki cyfrowe i programy komputerowe do dzia∏aƒ plastycznych
Nowe detale i formy
architektoniczne – elipsa, pilastry.
Malarstwo
iluzjonistyczne, anamorfoza,
g∏´boki Êwiat∏ocieƒ.
Kompozycja otwarta
statyczna i dynamiczna, kadr. Martwa natura i portret w malarstwie.
Ornament, dekoracyjnoÊç, przepych w formie
– t∏o historyczno-spo∏eczne, uwarunkowania
geograficzne i kulturowe sztuki barokowej
– oÊ czasu
– dwa rodzaje ogrodów – francuski i angielski
– typy budowli barokowych-Êwieckich (pa∏ace, rezydencje z ogrodami) i sakralnych
(koÊcio∏y) oraz najs∏ynniejszych architektów
– rzeêby barokowe – tematyk´, rodzaje, techniki tworzenia, twórców i ich dzie∏a
– cechy, tematyk´, kolorystyk´, przyk∏ady,
sposoby tworzenia przestrzeni w malarstwie oraz twórców i ich najs∏ynniejsze
dzie∏a
– nowe detale architektoniczne
– rodzaje kompozycji malarskich
– wykonaç rysunek w´glem w stylistyce barokowej oraz kompozycje statycznà i dynamicznà
w dowolnej technice
– opisaç w formie werbalnej i pisemnej, z u˝yciem nowej terminologii, plastycznej sztuk´ baroku
– wyszukaç dodatkowe informacje w mediach
i wykorzystaç je do realizacji zadania plastycznego z dziejów sztuki
– dokonaç analizy dzie∏a barokowego w kontekÊcie sztuki wspó∏czesnej
– odszukaç po∏o˝enie geograficzne zabytków barokowych na mapie kreatywnej
– dokonaç analizy dzie∏a sztuki z uwzgl´dnieniem
w∏asnego, indywidualnego odbioru
– wykonaç zadanie plastyczne w oparciu o technik´ cyfrowà – zdj´cie
8
Lp.
TreÊci nauczania
Dzieje sztuki
9.
Klasyczna równowaga i romantyczne porywy
Architektura, rzeêba,
malarstwo
10.
Kierunki drugiej po∏owy XIX wieku
Architektura, malarstwo, rzeêba.
Realizm, symbolizm,
impresjonizm, neoimpresjonizm, styl neoromaƒski, neogotycki
i neorenesansowy
11.
Bóg, honor, ojczyzna.
Malarstwo w Polsce
pod zaborami
Ârodki
plastycznego
wyrazu
Uczeƒ wie, zna, rozumie:
Uczeƒ potrafi:
Klasycyzm – kompozycja centralna, statyczna, supremacja formy,
realizm, równowaga,
styl empire, pejza˝
miejski – weduta.
Romantyzm – dynamika formy i koloru, ekspresja wyrazu, kontrast Êwiat∏a i cienia,
nastrój, alegoria.
Obraz w camera obscura
– t∏o historyczno-kulturowe sztuki klasycyzmu i romantyzmu
– oÊ czasu i jej uwarunkowania historyczne,
kulturowe i geograficzne
– antyczne elementy architektoniczne
w sztuce klasycystycznej oraz inspiracje
Êredniowieczem i barokiem w romantyzmie
– tematyk´, technik´, rodzaje malarstwa,
Êrodki wyrazu artystycznego klasycyzmu
i romantyzmu – akademizm, historyzm
– przedstawicieli kierunków i ich dzie∏a
– wykonaç eksperyment z camera obscura
– odszukaç po∏o˝enie geograficzne wybranych
zabytków korzystajàc z mapy kreatywnej
– opisaç w formie werbalnej i pisemnej, z u˝yciem terminologii plastycznej, cechy sztuki klasycystycznej i romantycznej
– dokonaç analizy porównawczej zabytków kierunków XIX w. na tle sztuki dawnej i wspó∏czesnej
– wyszukaç informacje w noÊnikach komputerowych
– wykorzystaç technologi´ cyfrowà do tworzenia
wypowiedzi i kreacji plastycznej – program graficzny, internet, zdj´cie
– dokonaç analizy problemowej
Forma realistyczna,
syntetyczna.
Interpretacja w sztuce.
Kolor lokalny i abstrakcyjny, barwa czysta
i z∏amana, barwy podstawowe, pochodne,
ciep∏e, zimne, dope∏niajàce. Powidok, puentylizm, dywizjonizm,
nasycenie barwy
– warunkowania, spo∏eczne, geograficzne
i historyczne sztuki drugiej po∏owy XIX w,
– g∏ówne pràdy kulturowe
– oÊ czasu
– style malarskie, rzeêbiarskie i architektoniczne
– techniki malarskie, rzeêbiarskie
– wiadomoÊci o barwie i jej zmianie w Êwietle
– form´ realistycznà i interpretacyjnà w sztuce
– najwa˝niejszych przedstawicieli kierunków
sztuki drugiej polowy XIX w. i ich dzie∏a
– mo˝liwoÊci u˝ycia barw w grafice komputerowej
– wykonaç prac´ malarskà z zastosowaniem
techniki dywizjonizmu
– zilustrowaç symbolicznie w pracy plastycznej
wybrane poj´cie
– odszukaç geograficzne po∏o˝enie zabytków na
mapie kreatywnej
– dokonaç analizy dzie∏ XIX w. w kontekÊcie
wspó∏czesnoÊci oraz analizy obrazu
– opisaç w formie werbalnej i pisemnej cechy
i przyk∏ady sztuki drugiej po∏owy XIX w., z u˝yciem poznanej terminologii plastycznej
– dokonywaç analizy problemowej
– wyszukaç potrzebne informacje w internecie
– stosowaç technologi´ cyfrowà
Fotografia tradycyjna,
cyfrowa, reklamowa,
dokumentalna i artystyczna
– t∏o spo∏eczne, uwarunkowania historyczne
sztuki polskiej pod zaborami
– oÊ czasu
– style malarskie
– tematyk´ i rol´ malarstwa
– przedstawicieli malarstwa polskiego oraz
ich dzie∏a
– pierwsze dzie∏o symbolizmu w Polsce
– wykonaç prac´ w technice collage’u, jako interpretacj´ dzie∏a realistycznego
– fotografie w ró˝nych stylach
– umieÊciç dzie∏a na mapie kreatywnej
– opisaç w formie werbalnej i pisemnej cechy
malarstwa, podaç jego przyk∏ady i twórców,
stosujàc terminologi´ plastycznà
– wyszukaç informacje na temat sztuki i muzeów
w internecie i tradycyjnych mediach
– stworzyç prezentacj´ multimedialnà
– dokonaç analizy malarstwa na tle wspó∏czesnej
sztuki
Forma dekoracyjna,
ornament.
P∏ynna linia i forma,
abstrakcja i kszta∏t floralny, plama p∏aska
i kontur, kompozycja
asymetryczna.
Kolorystyka pastelowa.
Mozaika i z∏ocenia.
Sztuka u˝ytkowa – r´kodzie∏o i wzornictwo
przemys∏owe
– t∏o historyczno-spo∏eczne, uwarunkowania
kulturowe
– grupy artystyczne w Polsce i Europie
– oÊ czasu
– etymologi´ nazwy kierunku
– secesje w Polsce – s∏ynnych twórców i ich
dzie∏a
– cechy, tematyk´, kolorystyk´ i form´
w malarstwie, rzeêbie, architekturze oraz
w sztuce u˝ytkowej
– znanych przedstawicieli secesji w Europie
i ich dzie∏a
– secesj´ jako sztuk´ dekoracyjnà, przeznaczonà dla wszystkich warstw spo∏ecznych
– nowe poj´cie estetyki w sztuce
– poj´cie sztuki awangardowej
– wykonaç secesyjny ornament na szkle –
Êwiecznik przy u˝yciu farb do szk∏a
– opisaç w formie werbalnej i pisemnej, z u˝yciem nowej terminologii plastycznej, sztuk´ secesji
– zastosowaç form´ wywiadu
– rozwiàzaç zadanie problemowe
– wyszukaç dodatkowe informacje w ró˝nych
noÊnikach komputerowych i wykorzystaç je do
realizacji zadania plastycznego i z dziejów sztuki
– dokonaç analizy dzie∏a secesyjnego w kontekÊcie sztuki wspó∏czesnej
– odszukaç po∏o˝enie zabytków secesyjnych na
mapie kreatywnej
– dokonaç analizy ekspresyjnej dzie∏a sztuki
z uwzgl´dnieniem w∏asnego, indywidualnego
odbioru
– wykonaç zadanie plastyczne w oparciu o technik´ cyfrowà – zdj´cie kompozycji z przedmiotów
Malarstwo historyczne.
Wp∏yw form, technik
realistycznych, symbolicznych, romantycznych i impresjonistycznych na form´
malarstwa polskiego
12.
Secesja – awangarda
XIX wieku
Malarstwo, rzeêba, architektura, r´kodzie∏o
artystyczne, wzornictwo przemys∏owe –
meble, ceramika, szk∏o,
tkanina, bi˝uteria
Szczegó∏owe cele kszta∏cenia i przewidywane osiàgni´cia ucznia
9
Lp.
TreÊci nauczania
Dzieje sztuki
13.
Nowe idee w sztuce
poczàtku XX wieku
Fowizm, ekspresjonizm, kubizm,
futuryzm.
Malarstwo, grafika,
rzeêba, rzemios∏o artystyczne
14.
Dalsze przemiany i poszukiwania w sztuce
poczàtku XX wieku
Abstrakcjonizm – geometryczny i niegeometryczny – suprematyzm, neoplastycyzm.
Rzeêba i architektura –
konstruktywizm, funkcjonalizm.
Realizm socjalistyczny
– sztuka propagandy.
Surrealizm.
Dadaizm
15.
Dwudziestolecie Mi´dzywojenne w Polsce
Malarstwo, rzeêba, architektura, grafika.
Formizm, Grupa Rytm,
Koloryzm, Konstruktywizm, Grupa Blok,
Unizm, Teatr sceny
plastycznej – Cricot.
Funkcje muzeum sztuki – przyk∏ady i adresy
najs∏ynniejszych muzeów w Europie
Ârodki
plastycznego
wyrazu
Szczegó∏owe cele kszta∏cenia i przewidywane osiàgni´cia ucznia
Uczeƒ wie, zna, rozumie:
Uczeƒ potrafi:
Kontrast barw czystych.
P∏aska plama obwiedziona konturem.
Kolor i forma ekspresyjna.
Geometryzacja, uproszczenie formy, deformacja przestrzeni.
Ruchu i szybkoÊci w malarstwie i rzeêbie.
Grafika – drzeworyt,
linoryt, gipsoryt, miedzioryt, akwaworta,
litografia.
Film jako ruchoma rejestracja obrazu oraz
dziedzina sztuki i przekaz artystyczny.
– t∏o historyczno-kulturowe
– nowe grupy artystyczne
– poczàtek XX w. w sztuce jako nowe otwarcie i nowoczesny sposób myÊlenia o formie i artyÊcie
– tematyk´, technik´, Êrodki wyrazu artystycznego
– g∏ówne kierunki sztuki: ekpresjonizm, fowizmu, kubizmu, futuryzmu
– przedstawicieli g∏ównych nurtów i ich dzie∏a
– techniki grafiki warsztatowej
– histori´ i technik´ realizacji filmu
– wykonaç prostà rejestracj´ ruchu za pomocà
techniki cyfrowej oraz plastycznych technik
animacji
– zrobiç odbitk´ graficznà w dowolnej technice
– odszukaç po∏o˝enie geograficzne dzie∏ sztuki
XX w. z u˝yciem mapy kreatywnej
– opisaç w formie werbalnej i pisemnej, z u˝yciem terminologii plastycznej, cechy kierunków w sztuce XX w.
– zastosowaç form´ wywiadu
– dokonaç analizy porównawczej dzie∏ sztuki poczàtku XX w. na tle sztuki dawnej, wschodniej
i wspó∏czesnej
– wyszukaç informacje w mediach i tradycyjnych
êród∏ach oraz wykorzystaç technologi´ cyfrowà do tworzenia wypowiedzi i kreacji plastycznej – program graficzny, internet, zdj´cie
– rozwiàzaç zadanie problemowe
Forma abstrakcyjna –
oderwanie od rzeczywistoÊci.
Horyzontalne i diagonalne uk∏ady kompozycyjne oraz formy
spontanicznej ekspresji wyrazu.
Realistyczne przedstawienia tematów w nierealnej rzeczywistoÊci.
Dadaistyczna sztuka absurdu – ready mades.
Jak oglàdaç sztuk´
wspó∏czesnà – oddzia∏ywanie formy i koloru.
Psychologia twórczoÊci – charakterystyka
i rozwój mo˝liwoÊci
twórczych
– warunkowania, spo∏eczne, historyczne kulturowe sztuki XX w.
– oÊ czasu
– najwa˝niejsze grupy artystyczne,
– style i kierunki sztuki XX w.
– funkcj´ formy i koloru abstrakcyjnego
w malarstwie, rzeêbie
– cechy architektury poczàtku XX w.
– rol´ wyobraêni i si´gania do absurdu i podÊwiadomoÊci w sztuce XX w.
– przedstawicieli kierunków XX w. i ich dzie∏a
– techniki rozwoju zdolnoÊci twórczych cz∏owieka
– rozwiàzaç çwiczenia rozwijajàce wyobraêni´
i elastycznoÊç myÊlenia
– wykonaç prac´ abstrakcyjnà w duchu neoplastycyzmu z zasadà z∏otego podzia∏u
– odszukaç po∏o˝enie dzie∏ sztuki na mapie kreatywnej
– dokonaç analizy obrazu – treÊciowej, formalnej
i ekspresyjnej
– opisaç w formie werbalnej i pisemnej cechy
i przyk∏ady sztuki XX w., z u˝yciem poznanej
terminologii plastycznej
– dokonywaç analizy problemowej
– wyszukaç potrzebne informacje w internecie
i tradycyjnych êród∏ach
– u˝ywaç technologii cyfrowej do rejestracji zadania performance
– rozpoznaç cechy sztuki nowoczesnej
Formy i konstrukcje
abstrakcyjne – geometryczne.
Supremacja koloru jako ekspresji wyrazu.
Rytm, brak kontrastów
w kompozycji. Asambla˝e
– t∏o historyczno-spo∏eczne, uwarunkowania
i kulturowe, grupy artystyczne sztuki dwudziestolecia
– oÊ czasu
– cechy kierunków sztuki
– dzie∏a i ich twórców
– analogie sztuki dwudziestolecia mi´dzywojennego w Polsce do sztuki XX w. w Europie
– nazwy najs∏ynniejszych muzeów europejskich i mo˝liwoÊci wirtualnego zwiedzania
– wykonaç kompozycj´ przestrzennà inspirowanà twórczoÊcià konstruktywistki Katarzyny Kobro oraz prac´ malarskà – martwà natur´ w stylistyce kolorystów
– opisaç w formie werbalnej i pisemnej, z u˝yciem nowej terminologii plastycznej, sztuk´
dwudziestolecia mi´dzywojennego w Polsce
– przygotowaç prezentacj´ multimedialnà
– wyszukaç dodatkowe informacje w mediach
i êród∏ach tradycyjnych
– dokonaç analizy porównawczej dzie∏ sztuki
z ró˝nych epok
– zlokalizowaç dzie∏a sztuki na mapie kreatywnej
– wyszukaç w internecie informacje dotyczàce
znanych muzeów i ich zasobów
– wykonaç zadanie plastyczne w oparciu o technik´ cyfrowà – zdj´cie
10
Lp.
TreÊci nauczania
Dzieje sztuki
16.
Kierunki sztuki drugiej po∏owy XX wieku
Informel, happening,
pop-art, optical art.
Sztuka kinetyczna,
konceptualizm, minimal-art, land-art, hiperrealizm, street-art
17.
Nowe oblicze architektury i rzeêby XX
wieku
Konstruktywizm, funkcjonalizm, modernizm,
postmodernizm.
Dekonstruktywizm,
high-tech, bloby, brutalizm.
Rzeêby abstrakcjonistyczne i geometryczne
18.
Sztuka polska drugiej
po∏owy XX wieku
Architektura – eklektyzm, socrealizm, budynki us∏ugowe, osiedla bloków.
Rzeêba, grafika u˝ytkowa, malarstwo
Ârodki
plastycznego
wyrazu
Szczegó∏owe cele kszta∏cenia i przewidywane osiàgni´cia ucznia
Uczeƒ wie, zna, rozumie:
Uczeƒ potrafi:
Reklama,
komiks,
druk. Abstrakcja geometryczna na gruncie
optyki – ruch formy,
z∏udzenie.
Forma
hipperrealistyczna, plakat, malarstwo naÊcienne – graffiti. Sztuka rozumu –
koncepcji artystycznej.
Du˝a forma przestrzenna z minimum
Êrodków wyrazu.
Sztuka dzia∏ania artystycznego
– t∏o historyczno-kulturowe sztuki i spo∏eczne sztuki drugiej polowy XX w.
– g∏ówne kierunki w sztuce drugiej po∏owy
XX w.
– wybranych twórców i ich dzie∏a
– zmian´ sposobu myÊlenia o sztuce wspó∏czesnej jako dzia∏ania artystycznego
– koncepcje sztuki XX w. w stosunku do
dawnych stylów
– wykonaç realizacj´ plastycznà w stylu land-artu, happeningu oraz ˝ywego obrazu
– odszukaç miejsca dzie∏ sztuki z u˝yciem mapy
kreatywnej
– opisaç w formie werbalnej i pisemnej, z u˝yciem terminologii plastycznej, cechy sztuki drugiej po∏owy XX w.
– zastosowaç form´ wywiadu i stworzyç dokumentacj´ zadaƒ
– dokonaç analizy porównawczej dzie∏ sztuki na
przestrzeni epok
– wyszukaç dodatkowe informacje w mediach
– wykorzystaç technologi´ cyfrowà do tworzenia
wypowiedzi i kreacji plastycznej – program graficzny, internet, zdj´cie, prezentacja
– rozwiàzaç zadanie problemowe
Kratownice przestrzenne, konstrukcje linowe
i siatkowe, ∏upiny w architekturze.
Nowe materia∏y i formy
w rzeêbie – instalacja,
tkanina, drewno, kamieƒ.
Funkcje sztuki
– uwarunkowania spo∏eczne i historyczne
rzeêby, i architektury drugiej po∏owy XX w.
– oÊ czasu
– g∏ówne pràdy kulturowe, style rzeêbiarskie
i architektoniczne
– najnowsze techniki rzeêbiarskie i materia∏y
oraz konstrukcje
– interpretacj´ w rzeêbie
– wybranych przedstawicieli kierunków i ich
dzie∏a
– funkcje sztuki w ˝yciu cz∏owieka
– wykonaç przestrzenny projekt budowli XXI w.
w grupie
– odszukaç po∏o˝enie dzie∏ sztuki na mapie kreatywnej
– dokonaç analizy formalnej i porównawczej
– opisaç w formie werbalnej i pisemnej rzeêb´
i architektur´ XX w. z u˝yciem poznanej terminologii plastycznej
– dokonywaç analizy problemowej
– wyszukaç potrzebne informacje w internecie
– u˝yç technologii cyfrowej do realizacji zadaƒ
Projekt urbanistyczny
– funkcjonalizm.
Informacja wizualna –
plakat, reklama, ksià˝ka.
Cechy i funkcje informacji wizualnej – pismo i obraz
– t∏o spo∏eczne, uwarunkowania historyczne
i kulturowe sztuki polskiej XX w.
– wybrane kierunki, artystów i ich dzie∏a
– ró˝norodnoÊç pràdów artystycznych
w sztuce polskiej
– nurty awangardowe
– Êrodki wyrazu artystycznego
– wykonaç plakat z jednoÊcià pisma i obrazu
– umieÊciç dzie∏a na mapie kreatywnej
– opisaç w formie werbalnej i pisemnej cechy
sztuki polskiej drugiej po∏owy XX w., podaç jej
przyk∏ady i twórców z u˝yciem nowej terminologii
– dokonaç analizy formalnej dzie∏a
– stworzyç kreacj´ plastycznà z u˝yciem technologii cyfrowej
– wyszukiwaç informacje w internecie
11
5. PROPONOWANY ROZK¸AD GODZIN DLA POSZCZEGÓLNYCH DZIA¸ÓW
Tabela 2. Proponowany rozk∏ad godzin
Jednostki
lekcyjne
Historia sztuki i kultury
1
SZTUKA W PREHISTORII
2
„NIEÂMIERTELNA” SZTUKA STARO˚YTNEGO EGIPTU
3
STARO˚YTNI GRECY MI¸UJÑCY PI¢KNO
4
RZYM – ANTYCZNE IMPERIUM
5
W BLASKU SZTUKI BIZANTYJSKIEJ
6, 7
ÂREDNIOWIECZE W STYLU ROMA¡SKIM I GOTYCKIM
8, 9
RENESANSOWY DUCH HUMANIZMU
10
RUCH I ÂWIAT¸O W PE¸NYM PRZEPYCHU BAROKU
11, 12
KLASYCZNA RÓWNOWAGA I ROMANTYZM PE¸EN UNIESIE¡
13
PODSUMOWANIE
14, 15, 16
KIERUNKI SZTUKI DRUGIEJ PO¸OWY XIX WIEKU
17, 18
BÓG, HONOR, OJCZYZNA – MALARSTWO W POLSCE POD ZABORAMI
19
SECESJA – AWANGRARDA XX WIEKU
20, 21, 22
NOWE IDEE W SZTUCE POCZÑTKU XX WIEKU
23, 24
DALSZE PRZEMIANY I POSZUKIWANIA W SZTUCE POCZÑTKU XX WIEKU
25
DWUDZIESTOLECIE MI¢DZYWOJENNE W POLSCE
26
KIERUNKI SZTUKI DRUGIEJ PO¸OWY XX WIEKU
27
NOWE OBLICZE ARCHITEKTURY I RZEèBY XX WIEKU
28, 29
SZTUKA POLSKA DRUGIEJ PO¸OWY XX WIEKU
30
PODSUMOWANIE
12
6. PROCEDURY OSIÑGANIA CELÓW
Podstawà do osiàgania zamierzonych przez nauczyciela celów jest:
– tworzenie przyjaznego i inspirujàcego do pracy twórczej otoczenia ucznia – klimatu wspó∏pracy, otwartoÊci oraz zapewnienia odpowiedniego miejsca do realizacji zadaƒ plastycznych, np. pracownia, stanowisko pracy, materia∏y i narz´dzia; uczeƒ powinien mieç dost´p do najnowszych technologii komputerowych i cyfrowych na terenie szko∏y
– stosowanie twórczych metod umo˝liwiajàcych i u∏atwiajàcych przyswojenie wiedzy o sztuce – wyk∏ad,
dyskusja, pytania i zadania problemowe, ciekawostki u∏atwiajàce zapami´tywanie treÊci, mapy kreatywne oÊrodków muzealnych, zestawienia przyk∏adów sztuki dawnej ze wspó∏czesnymi jako wyraz wspólnych inspiracji, idei artystycznych i dowód na ˝ywy charakter sztuki
– ∏atwy dost´p do informacji, np. plakat informacyjny, prezentacja multimedialna, praca z podr´cznikiem,
çwiczeniami, tekstem êród∏owym oraz materia∏em wizualnym – zdj´cia, reprodukcje obrazów
– inspirowanie postawy twórczej ucznia poprzez niekonwencjonalne zadania realizacji plastycznej oraz
otwartà form´ polecenia – drama, prezentacja multimedialna
– u∏atwianie zdobywania wiedzy – projekt, dyskusja, wywiad, itp.
– zach´canie do poszukiwania i stosowania w∏asnych form wyrazu artystycznego
– wykorzystanie inspiracji teatrem, filmem i literaturà w dzia∏aniach plastycznych
– podanie metod wyszukiwania informacji w tradycyjnych mediach oraz noÊnikach cyfrowych
– nauka analizy i syntezy zjawisk i form w interpretacji dzie∏ sztuki i tworzeniu w∏asnych kompozycji plastycznych
– motywowanie do wyboru okreÊlonych Êrodków formalnych jako elementu osiàgni´cia zamierzonego celu realizacji plastycznej
– wykorzystywanie komputera (programów graficznych) oraz innych noÊników cyfrowych – fotografia, film
– do tworzenia wypowiedzi plastycznej
– percepcja i recepcja dzie∏a sztuki przez ucznia poprzez kontakt z materia∏em wizualnym – reprodukcje obrazów, zdj´cia, filmy DVD oraz wyjÊcia do muzeów, galerii, placówek kultury
– nauka analizy i rozumienia dzie∏a sztuki oraz formu∏owania ustnych i pisemnych wypowiedzi
– tworzenie warunków poprzez kontakt z szeroko rozumianà sztukà do budowania poczucia zwiàzku z kulturà regionu, kraju oraz cywilizacjà Êródziemnomorskà
– inspirowanie do zdobywania wiedzy z zakresu dziejów sztuki, jako elementu budowania w∏asnej osobowoÊci, inteligencji i kultury
– pobudzanie do kreatywnoÊci i wyra˝ania indywidualnoÊci poprzez organizowanie wystaw twórczoÊci
uczniów, projektowanie scenografii, oprawy plastycznej imprez, uroczystoÊci szkolnych oraz informacji
wizualnej
– stymulowanie prze˝yç wewn´trznych – emocjonalnych, intelektualnych i duchowych, kontemplacji pi´kna i natury poprzez organizowanie plenerów malarskich, rysunkowych
– odkrywanie pi´kna sztuki – architektury sakralnej i Êwieckiej, rzeêby, malarstwa poprzez udzia∏ w wyjÊciach, wyjazdach jako formy zwiedzania i poznawania zabytków sztuki
13
7. OCENA OSIÑGNI¢å UCZNIÓW
Nauczyciel plastyki powinien kierowaç si´ kryteriami ocen stworzonymi w oparciu o specyfik´ spo∏ecznà, kulturowà i osobowoÊciowà zespo∏u uczniowskiego z jakim prowadzi zaj´cia. Indywidualizacja procesu
nauczania powinna uwzgl´dniaç tak˝e rodzaj i charakter szko∏y, co determinuje kierunek i metody oceniania
ucznia. Nauczyciel powinien dostosowaç równie˝ swoje wymagania i kryteria ocen do pracy z dzieckiem s∏abym, przeci´tnym oraz uzdolnionym kierunkowo.
Przedstawione poni˝ej kryteria dajà nauczycielowi ogólne wskazówki do tworzenia w∏asnego systemu
oceniania – wyznaczania w∏asnych standardów wymagaƒ i ocen oraz kierunku i tempa dzia∏aƒ.
Specyfika oceny z plastyki polega na wypadkowej oceny ze sprawnoÊci humanistycznej w zakresie dziejów sztuki oraz postawy i dzia∏alnoÊci twórczej – plastycznej ucznia. Nauczyciel powinien wi´c uwzgl´dniç
oba te elementy we w∏asnych kryteriach ocen. Nale˝y pami´taç, ˝e uczeƒ ma∏o sprawny manualnie mo˝e
osiàgaç bardzo dobre oceny z zakresu dziejów sztuki, wypowiedzi pisemnych i ustnych lub odwrotnie –
uczeƒ sprawny twórczo i manualnie mo˝e mieç k∏opoty z osiàganiem bardzo dobrych ocen z zakresu dziejów sztuki. Dlatego celowym i sprawiedliwym wydaje si´ byç zwrócenie uwagi na ten aspekt i rozwa˝enie
go na korzyÊç ucznia.
W procesie oceny dzia∏aƒ i osiàgni´ç ucznia na lekcjach plastyki nale˝y uwzgl´dniç:
– zaanga˝owanie twórcze ucznia, dojrzewanie do samodzielnoÊci, przekraczania samego siebie, pokonywanie
s∏aboÊci oraz rozwój intelektualny i emocjonalny, jako element budowania poczucia w∏asnej wartoÊci ucznia
– ustalenie szczegó∏owych kryteriów oceny dzia∏alnoÊci twórczej – plastycznej oraz realizacji zadaƒ o charakterze humanistycznym ucznia; nauczyciel zobowiàzany jest do podania uczniom ogólnych wymagaƒ
i kryteriów ocen na poczàtku roku szkolnego oraz szczegó∏owych wymagaƒ i kryteriów ocen przed realizacjà ka˝dego zadania na lekcji plastyki
Ocena z plastyki jest informacjà dla ucznia o jego pracy na zaj´ciach, zaanga˝owaniu twórczym, post´pach w nauce – procesie poznawczym oraz jest zwróceniem uwagi na jego s∏abe strony wymagajàce çwiczeƒ i koniecznoÊç utrwalenia materia∏u.
Ocenianie na plastyce powinna byç komplementarne do ca∏ego systemu motywacyjnego stosowanego
przez nauczyciela – stymulowania do twórczoÊci i rozwoju dziecka poprzez dobór ciekawych zadaƒ plastycznych, tworzenie adekwatnych do poziomu ucznia sprawdzianów wiadomoÊci, wzmacniania poczucia wartoÊci dziecka i inspirowanie do w∏asnych poszukiwaƒ twórczych rozwiàzaƒ. Nauczyciel jest przewodnikiem,
twórczym towarzyszem tych poszukiwaƒ oraz wychowuje ucznia do uczestnictwa w kulturze.
Uczeƒ powinien równie˝ dokonywaç samooceny oraz oceny osiàgni´ç innych uczniów zgodnie z wyznaczonymi przez nauczyciela kryteriami.
W zakresie dziejów sztuki oraz zadaƒ o charakterze humanistycznych ocenie z plastyki podlega:
– wypowiedê ustna – odpowiedê na pytanie, prezentacja
– wypowiedê pisemna – opis, analiza dzie∏a sztuki, esej, wypowiedê w sprawdzianie wiadomoÊci, konspekt
tematyczny, referat, quiz, mapa myÊli, opracowanie projektu, praca w çwiczeniach.
W zakresie aktywnoÊci twórczej ocenie podlega:
– wykonanie çwiczeƒ rysunkowych, malarskich, rzeêbiarskich, kompozycyjnych
– tworzenie prac plastycznych – szkiców rysunkowych, rysunków studyjnych, prac malarskich, rzeêb, reliefów, kompozycji przestrzennych, prac graficznych, informacji wizualnych, technik mieszanych – collage
– wypowiedê plastyczna w formie niekonwencjonalnej – ruch, instalacja plastyczna, drama, happening
– wypowiedê plastyczna tworzona w technologii komputerowej i cyfrowej – programy graficzne, fotografia, film
– twórcza postawa w pracy nad zadaniem, w∏asnym rozwojem oraz na rzecz grupy, zespo∏u
– estetyka wykonania prac plastycznych
– udzia∏ w ˝yciu kulturalnym szko∏y, Êrodowiska, regionu, miasta.
14
8. KRYTERIA OCENY
Ogólne kryteria oceny
11. GotowoÊç ucznia do indywidualnego rozwoju w zakresie twórczym, poznawczym, komunikacyjnym
i organizacyjnym.
12. Zaanga˝owanie w prac´ twórczà – przygotowanie materia∏ów dydaktycznych, plastycznych, aktywnoÊç
na zaj´ciach, koncentracja i staranne oraz estetyczne wykonywanie zadaƒ.
13. Ch´ç i stopieƒ przyswojenia wiedzy z zakresu dziejów sztuki i problematyki plastycznej.
14. AktywnoÊç i samodzielnoÊç ucznia w rozwiàzywaniu problemów i zadaƒ plastycznych.
15. Poziom zainteresowania sztukà – aktywne uczestnictwo w lekcji, w dyskusjach, wyra˝anie w∏asnych poglàdów i formu∏owanie wniosków.
16. Wykonywanie obligatoryjnych zadaƒ, çwiczeƒ i poleceƒ.
17. Organizacja w∏asnego warsztatu pracy, porzàdkowanie wiedzy.
18. Dba∏oÊç o efekt koƒcowy wykonanej pracy oraz zgodnoÊç z tematem i poleceniem nauczyciela.
19. Umiej´tnoÊç korzystania z informacji i materia∏ów êród∏owych oraz mediów.
10. Oryginalne rozwiàzania problemów i zadaƒ plastycznych oraz humanistycznych z zakresu percepcji sztuki.
11. Zainteresowanie i posiadanie wiedzy z zakresu innych dziedzin sztuki i nauki oraz umiej´tnoÊç myÊlenia
przyczynowo-skutkowego i kojarzenia faktów.
12. Umiej´tnoÊç pracy w grupie oraz poczucie odpowiedzialnoÊci za w∏asne i grupowe dzia∏anie.
13. Adekwatne wykorzystywanie zdobywanej wiedzy z zakresu dziejów sztuki i Êrodków artystycznego wyrazu do ekspresji w∏asnej.
14. Indywidualna dodatkowa twórczoÊç plastyczna lub dzia∏alnoÊç kulturalna w Êrodowisku szkolnym i pozaszkolnym.
Szczegó∏owe kryteria oceny
Podstawà wystawienia oceny pozytywnej z plastyki jest regularna obecnoÊç ucznia na lekcjach lub nieregularna, usprawiedliwiona.
Ocena niedostateczna
Uczeƒ:
– jest z regu∏y nieobecny na lekcjach bez usprawiedliwienia lub nie wykazuje postawy twórczej w dzia∏aniu
na zaj´ciach
– jest stale nieprzygotowany do lekcji – nie posiada wymaganych materia∏ów edukacyjnych i plastycznych
– nie wykazuje ch´ci zdobywania wiedzy i nie posiada minimalnych wiadomoÊci obj´tych programem z zakresu wiedzy o sztuce i problemach plastycznych
– uzyskuje oceny niedostateczne z wypowiedzi ustnych i pisemnych oraz ze sprawdzianów wiedzy
– nie wykonuje poleceƒ nauczyciela, çwiczeƒ i prac plastycznych
– nie wykazuje woli zmiany postawy i poprawy
Ocena dopuszczajàca
Uczeƒ:
– bywa nieobecny na lekcji bez usprawiedliwienia
– jest cz´sto nieprzygotowany do lekcji – nie posiada wymaganych materia∏ów edukacyjnych i plastycznych
– wykazuje minimalnà postaw´ twórczà w dzia∏aniu na zaj´ciach
– wykazuje si´ ma∏à ch´cià w zdobywaniu wiedzy i posiada fragmentarycznà wiedz´ z dziejów sztuki i problematyki plastycznej – potrafi wymieniç niektóre kierunki w sztuce oraz pojedyncze przyk∏ady dzie∏ i ich
autorów, posiada Êladowà wiedz´ z dziedzin sztuk plastycznych
– çwiczenia, prace plastyczne, zadania, polecenia nauczyciela wykonuje rzadko, cz´sto nie na temat i niestarannie
– wykazuje ma∏a wol´ zmiany postawy i poprawy
15
–
–
–
–
nie posiada umiej´tnoÊci analizy i syntezy
bardzo rzadko u˝ywa nomenklatury plastycznej
cz´sto nie odrabia prac domowych
pos∏uguje si´ niektórymi mediami w zakresie technologii komputerowej i cyfrowej
Ocena dostateczna
Uczeƒ:
– z regu∏y jest przygotowany do lekcji – posiada wymagane materia∏y plastyczne i edukacyjne wykazuje postaw´ twórczà w dzia∏aniu na lekcji
– wykazuje si´ ch´cià w zdobywaniu wiedzy, ale jego zasób informacji jest podstawowy z zakresu problemów plastycznych i dziejów sztuki – potrafi wymieniç cz´Êç kierunków w sztuce oraz dzie∏ sztuki i ich
twórców, dokonuje fragmentarycznej analizy dzie∏a sztuki
– posiada niepe∏nà wiedz´ z zakresu obj´tego programem nauczania
– posiada ma∏à zdolnoÊç analizy i syntezy, rzadko w∏àcza si´ w dyskusj´ i odpowiada poprawnie na pytania
– zna tylko niektóre okreÊlenia plastyczne i rzadko ich u˝ywa w wypowiedzi s∏ownej i pisemnej
– poprawnie wykonuje çwiczenia plastyczne, zadania lekcyjne
– odrabia prace domowe, choç nie zawsze poprawnie
– rzadko anga˝uje si´ w ˝ycie kulturalne klasy i szko∏y
– nie zawsze dba o estetyk´ wykonanych prac oraz ich zgodnoÊç z zadanym tematem
– pos∏uguje si´ cz´Êciowo technologià komputerowà i cyfrowà
Ocena dobra
Uczeƒ:
– wykazuje postaw´ twórczà na lekcji i ch´ç do dzia∏ania
– jest zawsze przygotowany – posiada wymagane materia∏y edukacyjne i plastyczne
– posiada wymaganà wiedz´ programowà na poziomie dobrym, ch´tnie si´ uczy; w zakresie dziejów sztuki
i problematyki plastycznej wymienia nazwy kierunków w sztuce – potrafi je krótko charakteryzowaç, zna
g∏ównych przedstawicieli i ich dzie∏a oraz cz´Êciowo chronologi´, dokonuje cz´Êciowej analizy dzie∏a sztuki
– pos∏uguje si´ podstawowà terminologià plastycznà w wypowiedzi ustnej i pisemnej, czasem bierze udzia∏
w dyskusji
– starannie i estetycznie wykonuje çwiczenia plastyczne
– posiada zdolnoÊç analizy i syntezy
– odrabia poprawnie prace domowe
– nie zawsze poprawnie i zgodnie z tematem wykonuje zadanie lekcyjne
– czasem uczestniczy w ˝yciu kulturalnym klasy i szko∏y
– pos∏uguje si´ technologià komputerowà w stopniu podstawowym
Ocena bardzo dobra
Uczeƒ:
– wykazuje postaw´ twórczà i du˝à ch´ç do dzia∏ania na lekcji
– jest zawsze przygotowany – posiada wymagane, czasem nadprogramowe, materia∏y edukacyjne i plastyczne
– posiada pe∏nà wiedz´ programowà i du˝à ch´ç do nauki i rozwoju osobistego; z zakresu dziejów sztuki
i problematyki plastycznej swobodnie operuje nazwami epok i ich chronologià, potrafi wymieniç wielu
przedstawicieli kierunków w sztuce i ich dzie∏a, dokonuje analizy dzie∏a sztuki
– celowo i prawid∏owo u˝ywa terminologii plastycznej w wypowiedzi ustnej i pisemnej
– posiada zdolnoÊç analizy i syntezy oraz bierze udzia∏ w dyskusjach wyra˝ajàc swoje poglàdy i formu∏uje wnioski
– starannie wykonuje çwiczenia plastyczne i zadania lekcyjne, poszukujàc oryginalnych rozwiàzaƒ problemów plastycznych
– efekt koƒcowy pracy jest zawsze zgodny z tematem
– bierze czynny udzia∏ w ˝yciu kulturalnym klasy i szko∏y, konkursach plastycznych i pozaszkolnych wydarzeniach kulturalnych
– pos∏uguje si´ technologià komputerowà i cyfrowà w stopniu rozszerzonym
16
Ocena celujàca
Uczeƒ:
– wykazuje postaw´ twórczà i du˝à ch´ç dzia∏ania na lekcjach
– jest zawsze przygotowany – posiada materia∏y edukacyjne i plastyczne wymagane, i nadprogramowe
– swobodnie operuje pe∏nà wiedzà programowà i ponadprogramowà z zakresu dziejów sztuki i problemów
plastycznych – zna kierunki w sztuce, chronologi´, wielu przedstawicieli i ich dzie∏a oraz potrafi charakteryzowaç style w sztuce na tle spo∏eczno – historycznym, w kontekÊcie innych dziedzin sztuki
– dokonuje swobodnie syntezy i analizy problemów i zdarzeƒ, analizy dzie∏a sztuki
– formu∏uje w∏asne oryginalne poglàdy i wnioski
– czynnie bierze udzia∏ w dyskusji
– jest zainteresowany sztukà w sposób szczególny – uczestniczy w wielu konkursach plastycznych oraz
w ˝yciu kulturalnym klasy, szko∏y, miasta, zna placówki muzealne i galerie w Polsce i w Europie
– prace plastyczne i zadania lekcyjne wykonuje zgodnie z tematem, a ich rozwiàzania sà ciekawe i oryginalne
– celowo stosuje wiedz´ z zakresu dziejów sztuki i Êrodków formalnych do w∏asnej ekspresji plastycznej
– potrafi wyszukiwaç informacje we wszystkich noÊnikach i mediach, pos∏uguje si´ biegle technikà komputerowà i cyfrowà
– zawsze odrabia prace domowe i podejmuje si´ dodatkowych zadaƒ
17