procedura zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia

PROCEDURA ZAPEWNIENIA I DOSKONALENIA JAKOŚCI KSZTAŁCENIA
na WYDZIALE BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKA SGGW w Warszawie
1. Cele
Celem procedury jest:
 stymulowanie ciągłego doskonalenia jakości kształcenia na Wydziale,
 podnoszenie rangi pracy dydaktycznej oraz budowanie etosu nauczyciela akademickiego,
 podnoszenie poziomu wykształcenia absolwentów Wydziału,
 szerokie informowanie o jakości kształcenia na Wydziale.
2. Odpowiedzialność
Osobą odpowiedzialną za formułowanie oraz realizację i doskonalenie Procedury Zapewnienia i
Doskonalenia Jakości Kształcenia na Wydziale jest Dziekan. Dziekan może delegować
odpowiedzialność na inne osoby.
3. Zakres obowiązywania
Procedura obowiązuje na wszystkich rodzajach, kierunkach i formach studiów I, II i III stopnia
oraz podyplomowych realizowanych na Wydziale.
4. Opis działania
a) Rekrutacja
Rekrutacja na studia I i II stopnia przebiega zgodnie z aktualnymi regulacjami uczelnianymi, na
podstawie Uchwały Senatu SGGW przyjmowanej corocznie na rok przed danym rokiem
akademickim, a także Uchwały Senatu w sprawie uprawnień laureatów olimpiad i konkursów.
Opiera się na centralnym, elektronicznym systemie rejestracji i komunikacji z kandydatami,
nadzorowanym przez Uczelnianą Komisję Rekrutacyjną i obsługiwanym przez Centrum
Informatyczne SGGW.
Wymagania wstępne dla kandydatów na studia I i II stopnia stawiane kandydatom w kolejnych
latach, po zatwierdzeniu przez Radę Wydziału, a następnie Senat, ogłaszane są w publikowanym
Informatorze dla kandydatów na studia oraz na stronie internetowej uczelni. Organem
odpowiedzialnym za proces rekrutacji na Wydziale jest Wydziałowa Komisja Rekrutacyjna (WKR)
zatwierdzana przez Radę Wydziału.
Rekrutacja na studia III stopnia przebiega na podstawie Uchwały Senatu w sprawie zasad
rekrutacji na studia trzeciego stopnia w SGGW oraz Uchwały Rady Wydziału Budownictwa i
Inżynierii Środowiska i jest nadzorowana przez Kierowników Studiów Doktoranckich.
Rekrutacja na studia podyplomowe przebiega na podstawie Uchwały Senatu w sprawie zasad
rekrutacji na studia podyplomowe w SGGW i jest nadzorowana przez Kierownika Studiów
Podyplomowych.
1
b) Organizacja procesu kształcenia
Organizacja procesu kształcenia na wszystkich formach, stopniach i trybach oferowanych na
Wydziale jest oparta na aktualnych aktach prawnych: ustawie Prawo o Szkolnictwie Wyższym i
aktach wykonawczych Ministra właściwego ds. Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a także aktualnie
obowiązujących w SGGW przepisach (Statut Uczelni, Regulamin Studiów, Zarządzenia Rektora
itp.).
Nadzór nad organizacją procesu kształcenia na Wydziale prowadzi Dziekan, który oddelegowuje
swoje uprawnienia Prodziekanom, Koordynatorowi, kierownikom studiów doktoranckich i
podyplomowych.
c) Uruchamianie kierunków i specjalności
Decyzję o rozpoczęciu prac nad utworzeniem nowego kierunku studiów podejmuje Dziekan po
uzyskaniu akceptacji Rady Wydziału. Uruchomianie kierunków studiów odbywa się na podstawie
aktualnie obowiązujących aktów prawnych.
Decyzję o uruchomieniu nowej specjalności na istniejącym kierunku studiów podejmuje
Dziekan po akceptacji Rady Wydziału.
Decyzję o otwarciu i uruchomieniu studiów doktoranckich i podyplomowych podejmuje Rektor
po uzyskaniu opinii Rady Wydziału.
d) Opracowywanie programów kształcenia
Opracowanie nowych oraz doskonalenie istniejących programów kształcenia prowadzi Komisja
ds. Dydaktyki przy współudziale prodziekana ds. dydaktyki, prodziekana ds. studiów oraz
koordynatora ds. studiów niestacjonarnych.
Zmiany w programie kształcenia mogą wynikać między innymi z:
 zmieniających się potrzeb rynku pracy,
 postępu nauki w ramach kierunku kształcenia.
Uwagi w sprawie doskonalenia programu kształcenia zgłaszają w szczególności:
 studenci kierunku (badania ankietowe),
 absolwenci kierunku (badania ankietowe),
 nauczyciele akademiccy prowadzący zajęcia, za pośrednictwem Komisji ds. Dydaktyki,
 interesariusze zewnętrzni, za pośrednictwem Pełnomocnika dziekana ds. współpracy z
gospodarką.
e) Opracowywanie programów przedmiotów
Opracowanie programów przedmiotów jest powierzane przez Dziekana kierownikom katedr,
którzy delegują w tym celu kompetentnych nauczycieli akademickich. Dziekan może zlecić
opracowanie programu przedmiotu pracownikowi spoza Wydziału. Osoba opracowująca program
przedmiotu przygotowuje jego sylabus wg ogólnouczelnianego wzoru, uwzględniającego wymogi
KRK i kierunkowe efekty kształcenia. Nowe lub skorygowane sylabusy przedmiotów powinny być
zaopiniowane przez Komisję ds. Dydaktyki i zatwierdzone przez Dziekana Wydziału. Sylabusy
przedmiotów są upubliczniane na internetowej stronie Wydziału.
f) Przeglądy programów kształcenia
 Programy kształcenia na kierunkach realizowanych na Wydziale podlegają przeglądowi przez
Wydziałową Komisję ds. Dydaktyki z częstotliwością raz na dwa lata, lub w miarę potrzeb.
2
Zmiany w programach uwzględniają opinie i sugestie interesariuszy wewnętrznych i
zewnętrznych oraz zmieniające się uregulowania prawne.
 Weryfikacja efektów kształcenia
Po zakończeniu każdego roku akademickiego koordynator przedmiotu dokonuje oceny
osiągnięcia efektów kształcenia podejmując, w miarę potrzeby, odpowiednie działania
korygujące i doskonalące. Pełnomocnik ds. Jakości Kształcenia analizuje raporty ocen
przedmiotów przeprowadzonych w trakcie poprzedniego roku akademickiego. W przypadku
stwierdzenia problemów z osiągnięciem założonych efektów kształcenia lub w innych
przypadkach uznanych za krytyczne Dziekan na wniosek Pełnomocnika ds. Jakości
Kształcenia wszczyna działania mające na celu podniesienie jakości kształcenia w ramach
danego przedmiotu. Procedury weryfikacyjne są realizowane według Załącznika 2,
Załącznika 3 i Załącznika 4
g) Warunki wyboru przedmiotów fakultatywnych
Zajęcia do wyboru (fakultety), proponowane są w ramach obowiązujących programów studiów i
efektów kształcenia na danym kierunku przez pracowników dydaktycznych Wydziału, pracowników
spoza Wydziału, w tym nauczycieli zagranicznych, interesariuszy zewnętrznych.
Przedmioty fakultatywne wybierane są przez studentów w trakcie semestru poprzedzającego ich
realizację. Studenci zapisują się na listę w Dziekanacie, która jest zatwierdzana przez właściwego
Prodziekana lub Koordynatora.
W ramach przedmiotów do wyboru student może również realizować przedmioty spoza oferty
Wydziału, w tym przedmioty ogólnouczelniane oraz przedmioty realizowane poza uczelnią, za
zgodą właściwego Prodziekana lub Kierownika Studiów.
h) Plan zajęć
Kalendarz roku akademickiego jest corocznie określany zarządzeniem Rektora w sprawie
organizacji roku akademickiego. Ogólne zasady organizacji studiów określa Regulamin studiów w
SGGW. Semestralny plan zajęć tworzony jest przez wyznaczonego pracownika Wydziału w
porozumieniu z pracownikami Wydziału. Plany zajęć po konsultacjach z Wydziałowym
Samorządem Studentów lub Wydziałowym Samorządem Doktorantów zatwierdza Prodziekan
najpóźniej na dwa tygodnie przed rozpoczęciem zajęć.
i) Organizacja zajęć dydaktycznych
Zajęcia prowadzone na Wydziale odbywają się w formie wykładów, ćwiczeń audytoryjnych,
ćwiczeń laboratoryjnych, projektowych, terenowych i seminariów. Część zajęć może być
prowadzona w formie e-learningowej. Formy zajęć poszczególnych przedmiotów są określone w
sylabusach.
j) Prowadzenie zajęć dydaktycznych
Zajęcia w trakcie semestru prowadzone są zgodnie z ustalonym planem zajęć. W przypadku
uzasadnionej potrzeby zmiany terminu zajęć, prowadzący w porozumieniu z przedstawicielem
studentów ustala nowy termin zajęć i informuje o w/w fakcie dziekanat. Odwołanie zajęć reguluje
Regulamin studiów SGGW. Przedstawiciel studentów informuje zainteresowanych studentów oraz
informacja jest podawana na tablicy ogłoszeń i w Internecie,
3
k) Warunki zaliczania zajęć
Warunki zaliczania zajęć są zgodne z obowiązującym Regulaminem studiów, a w odniesieniu do
poszczególnych przedmiotów opisane są w sylabusie. Oceny cząstkowe oraz końcowe uzyskane
podczas zajęć przechowywane są przez prowadzących przedmiot przez okres 3 lat. Końcowe prace
zaliczające przechowywane są przez prowadzących przedmiot przez okres 1 roku – Załącznik 5.
Oceny końcowe archiwizowane są w ogólnouczelnianym systemie eHMS. Właściwy Prodziekan
wydaje decyzje w sprawie obiegu dokumentacji związanej z ewidencją egzaminów i zaliczeń.
l) Warunki przechodzenia na kolejne okresy rozliczeniowe
Warunki przechodzenia na kolejne okresy rozliczeniowe określone są w Regulaminie studiów.
Decyzję w tym zakresie podejmuje Prodziekan ds. dydaktyki.
m) Warunki przenoszenia z innych uczelni i kierunków
Warunki przechodzenia z innych uczelni i kierunków ustalane są indywidualnie przez
właściwego Prodziekana, na podstawie analizy zrealizowanego dotychczas przez studenta programu
kształcenia i osiągniętych efektów kształcenia. Prodziekan właściwy dla danego kierunku wyznacza
na drodze decyzji przedmioty lub efekty kształcenia, które student ubiegający się o przeniesienie
musi dodatkowo zrealizować.
n) Praktyki i staże studenckie
Praktyki i staże studenckie zarówno krajowe, jak i zagraniczne koordynowane są przez
Pełnomocnika Dziekana ds. Praktyk. Tryb realizacji oraz zaliczania praktyk, określony jest w
Regulaminie praktyk – Załącznik 6.
o) Prace dyplomowe
Tematy prac dyplomowych proponowane są przez pracowników dydaktycznych Uczelni oraz
interesariuszy zewnętrznych. Inicjatywę w podejmowaniu określonej tematyki mogą mieć również
studenci. Prace dyplomowe realizowane są w katedrach. Zgłaszane przez Kierowników katedr
tematy prac dyplomowych są zatwierdzane przez właściwego Prodziekana po zasięgnięciu opinii
właściwego dla danego kierunku zespołu Komisji ds. Dydaktyki. Student powinien mieć
zatwierdzony temat pracy dyplomowej nie później niż na rok przed ukończeniem studiów.
Ostateczny temat realizowanej pracy dyplomowej może być w końcowej fazie opracowywania
uściślony przez promotora w porozumieniu z dyplomantem.
Ocena jakości zrealizowanych prac dyplomowych przeprowadzana jest okresowo przez Komisję
ds. Jakości Kształcenia. Dwa razy do roku, tj. po semestrze zimowym i letnim wybierane są losowo
przynajmniej po 4 prace dyplomowe z każdego kierunku, stopnia i rodzaju studiów i przekazywane
do odpowiedniego dla danego kierunku zespołu podlegającego Komisji ds. Dydaktyki, celem
dokonania oceny, która będzie dotyczyła: zgodności tematu z kierunkiem studiów, poziomu pracy i
zgodności recenzji z poziomem pracy. Ocena w formie protokołu podpisanego przez
przewodniczącego odpowiedniego zespołu powinna być przekazana Pełnomocnikowi Dziekana ds.
Jakości kształcenia, który w porozumieniu z Prodziekanem ds. Dydaktyki podejmuje stosowne
działania. W przypadku stwierdzenia nie spełnienia kryteriów oceny Dziekan podejmuje działania
mające na celu podniesienie jakości prac dyplomowych – Załącznik 7.
Wnioski z przeprowadzonych działań przekazywane są Radzie Wydziału. Weryfikacja
oryginalności prac dyplomowych przeprowadzana jest przez system „Antyplagiat” zgodnie z
obowiązującymi aktami wewnętrznymi SGGW.
4
p) Egzamin dyplomowy
Warunki przystąpienia do egzaminu dyplomowego określa Regulamin studiów w SGGW.
Organizację i zasady prowadzenia egzaminów dyplomowych określa Zarządzenie Rektora SGGW –
Załącznik 8, Załącznik 9 i Załącznik 10.
Komisja ds. Dydaktyki okresowo, tj. nie rzadziej niż 2 razy w kadencji ocenia zgodność
przebiegu egzaminów z obowiązującymi regulaminami.
q) Stypendia i pomoc materialna
W ramach środków ogólnouczelnianego funduszu pomocy materialnej (FPM) każdy student
Wydziału może ubiegać się o pomoc materialną w formie różnego rodzaju stypendiów i zapomóg.
Stypendia uwzględniają także potrzeby osób niepełnosprawnych oraz promują studentów
wyróżniających się w różnych aktywnościach związanych z kształceniem. Zasady udzielania
pomocy materialnej reguluje Regulamin pomocy materialnej w SGGW. Wszelkie szczegółowe
informacje odnośnie pomocy materialnej, jej form i terminów składania podań znajdują się na
internetowej stronie głównej SGGW oraz Wydziałowej stronie internetowej.Za proces przydzielania
stypendiów i pomocy materialnej odpowiedzialna jest właściwa Wydziałowa Komisja Stypendialna.
Organem odwoławczym i kontrolnym jest Uczelniana Komisja Stypendialna.
r) Polityka informacyjna
Za politykę informacyjną Wydziału względem interesariuszy wewnętrznych i zewnętrznych
odpowiada Dziekan, który może delegować swoje uprawnienia innym osobom. W celu właściwego
przepływu informacji Dziekan powołuje Pełnomocnika ds. promocji i kontaktu ze szkołami
średnimi, Pełnomocnika ds. promocji Wydziału, Pełnomocnika ds. współpracy z gospodarką oraz
Pełnomocnika ds. monitorowania losów zawodowych absolwentów.
Głównymi elementami polityki informacyjnej Wydziału jest przekazywanie informacji na temat:
 prowadzonych kierunków i programów studiów,
 prowadzonych tematów badawczych,
 oferty dla podmiotów gospodarczych,
 współpracy międzynarodowej,
 upublicznienia informacji o strategii rozwojowej Wydziału i jakości kształcenia.
Podstawowym kanałem informacji dla pracowników jest poczta internetowa, poprzez którą
przesyłane są informacje według kompetencji. Podstawowym kanałem informacyjnym dla studentów
jest system eHMS. Wydział posiada stronę internetową zawierającą najważniejsze informacje o
organizacji, strukturze i działalności jednostki. Za funkcjonowanie wydziałowej strony internetowej
odpowiada Prodziekan ds. rozwoju wspólnie z wyznaczonym przez niego operatorem systemu.
s) Monitorowanie losów absolwentów
Monitorowanie losów absolwentów podlega Pełnomocnikowi Dziekana ds. monitorowania
losów zawodowych absolwentów i prowadzone jest przy współpracy z Pełnomocnikiem Rektora ds.
monitorowania losów absolwentów zgodnie z obowiązującymi zasadami na uczelni. Dane uzyskane
z monitoringu wykorzystywane są, przede wszystkim do doskonalenia programów kształcenia oraz
procesu kształcenia, a także w innych wykazanych badaniami przypadkach.
5
t) Ocena nauczycieli
Nauczyciele akademiccy podlegają ocenie zgodnie z ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym
oraz Statutem SGGW. Okresowe oceny prowadzi Komisja ds. Oceny Kadry Naukowej w
porozumieniu z Prodziekanem ds. nauki.
Ocenę spełnienia wymogów, jakim powinni odpowiadać nauczyciele akademiccy zaliczani do
minimum kadrowego dokonują na Wydziale corocznie Prodziekan ds. nauki i Prodziekan ds.
dydaktyki.
Ważnym narzędziem oceny pracy nauczyciela akademickiego jest hospitacja zajęć. Celem
hospitacji zajęć dydaktycznych jest dążenie do systematycznej oceny i poprawy jakości kształcenia
na Wydziale oraz dbałość o rozwój kadry dydaktycznej. Hospitacje przeprowadzane są przez
Komisję ds. Hospitacji na zlecenie Dziekana w szczególności w celu oceny:
 umiejętności dydaktycznych doktorantów i pracowników, na wniosek kierowników katedr,
 umiejętności dydaktycznych przy awansowaniu pracownika,
 w przypadku niskiej oceny wynikającej z badań ankietowych lub zastrzeżeń zgłaszanym
przez Samorząd Studencki.
Na początku każdego roku akademickiego Przewodniczący Komisji Hospitacyjnej w konsultacji z
Kolegium Dziekańskim sporządza harmonogram hospitacji. Hospitacje przeprowadza się zgodnie z
procedurą - Załącznik 11 i Załącznik 12. Studenci oceniają jakość procesu edukacyjnego poprzez
ankiety oceny przedmiotów zamieszczone w systemie eHMS przez Biuro Spraw Studenckich w
porozumieniu z Dziekanem Wydziału.
Za badanie oceny jakości procesu edukacyjnego przez absolwentów jest odpowiedzialny
Pełnomocnik dziekana ds. monitorowania losów absolwentów, który współpracuje z odpowiednim
pełnomocnikiem Rektora.
u. Prowadzenie badań naukowych
Prace badawcze prowadzone na Wydziale realizowane są zgodnie z reprezentowanymi
dyscyplinami naukowymi i prowadzonymi kierunkami studiów. Pracownicy wchodzący w skład
minimum kadrowego poszczególnych kierunków powinni prowadzić w szczególności badania
naukowe powiązane z tematyką prowadzonych zajęć.
v. Zasoby wykorzystywane w procesie kształcenia
Potrzeby w zakresie zatrudniania pracowników dydaktycznych i kształcenia przyszłej kadry
akademickiej powinny być analizowane na bieżąco stosownie do zmieniających się programów
nauczania, programu rozwoju Wydziału oraz planowanej liczby studentów. Analiza taka
prowadzona jest na wszystkich poziomach organizacyjnych Wydziału a zidentyfikowane potrzeby
przekazywane do Dziekana Wydziału. Potrzeby w zakresie zasobów materialnych związanych z
prowadzeniem procesu dydaktycznego powinny być identyfikowane co najmniej raz w roku przez
kierowników katedr z określeniem perspektywy czasowej ich realizacji (Załącznik 13).
w. Umiędzynarodowienie procesu kształcenia
Studenci, doktoranci oraz pracownicy Wydziału mają możliwość wyjazdów zagranicznych w
ramach programów wymiany i programów stypendialnych. Zasady uczestnictwa w poszczególnych
programach określają odpowiednie rozporządzenia i regulaminy obowiązujące w SGGW.
Ważnym elementem umiędzynarodowienia procesu dydaktycznego jest prowadzenie przez
Wydział angielskojęzycznych studiów II stopnia, w których biorą udział studenci z różnych krajów.
6
Studenci Wydziału Budownictwa i Inżynierii Środowiska na podstawie podpisanych umów
dwustronnych biorą udział w programie podwójnego dyplomowania z innymi uczelniami. Program
międzynarodowej wymiany studentów prowadzony przez Pełnomocnika Dziekana d/s Współpracy z
Zagranicą i Badawczych Programów Europejskich zatwierdzany jest przez Prodziekana ds.
dydaktyki w porozumieniu z Biurem Współpracy Międzynarodowej SGGW.
x. Budowanie relacji w środowisku społeczno-gospodarczym
Wydział otwarty jest na współpracę ze wszystkimi grupami interesariuszy, którzy wyrażają wolę
uczestniczenia w doskonaleniu jakości kształcenia poprzez zasięganie opinii m.in. o programach
studiów, programach poszczególnych przedmiotów, opinii na temat wiedzy i umiejętności studentów
oraz ich przygotowania do pracy zawodowej. Wydział organizuje seminarium z pracodawcami
absolwentów poświęcone jakości kształcenia nie rzadziej niż raz w ciągu trwania kadencji.
Szczególną wagę Wydział przykłada do podejmowania prac usługowo-badawczych na rzecz
podmiotów gospodarczych, w realizacji których uczestniczą studenci realizując prace inżynierskie i
magisterskie.
y. Etyka w kształceniu
Przestrzeganie norm etycznych jest głównym przesłaniem w realizacji celów edukacyjnych i
naukowych. Każdy pracownik Wydziału biorący udział w procesie edukacyjnym i badaniach
naukowych zna Kodeks etyki pracownika SGGW i jest zobowiązany do jego przestrzegania.
Studenci zobowiązani są do postępowania zgodnie z Kodeksem etyki studenta i Regulaminem
Studiów w SGGW, a doktoranci zgodnie z Kodeksem etyki doktoranta. W przypadku wystąpienia
sytuacji łamania zasad etyki zgłoszonych przez pracowników lub studentów Wydziału, Dziekan
podejmuje decyzję o ewentualnym skierowaniu sprawy do odpowiedniej Komisji Dyscyplinarnej.
Instrumentem oceny oryginalności i przestrzegania praw autorskich w pracach dyplomowych
studentów jest wdrożony przez SGGW ogólnouczelniany system „Antyplagiat”. Każda praca
dyplomowa wykonywana na Wydziale Budownictwa i Inżynierii Środowiska poddawana jest
procedurze oceny oryginalności i przestrzegania praw autorskich.
z. Innowacje i porównania
Wydział rozwija proces edukacji ze szczególnym uwzględnieniem kryterium innowacyjności.
Spełnienie tego kryterium odbywa się w szczególności poprzez realizację części edukacji w
nowoczesnych laboratoriach, udział w edukacyjnych programach zagranicznych, współpracę z
organizacjami gospodarczymi.
Ważnym elementem w kształtowaniu procesu edukacyjnego jest wymiana doświadczeń w ramach
konferencji i seminariów jednoimiennych wydziałów. Przy opracowaniu programów nauczania
brane są pod uwagę doświadczenia i wzorce uczelni zrzeszonych w organizacji Euroliga oraz
uczelni, z którymi Wydział prowadzi dwustronną współpracę.
5. Przeglądy procedury
Procedura podlega okresowemu przeglądowi w miarę potrzeb przez Komisję ds. Jakości
Kształcenia, jednak nie rzadziej niż raz w trakcie trwania kadencji. Wyniki przeglądu stanowią
załącznik w dokumentacji jakości kształcenia.
7
6. Działania naprawcze i doskonalące
Działania naprawcze podejmowane są niezwłocznie według ustalonego, w miarę zaistniałych
potrzeb harmonogramu przez odpowiednie jednostki organizacyjne, stosownie do
zidentyfikowanego aspektu edukacyjnego. Prace zleca Dziekan odpowiednim osobom. Każde
działanie naprawcze powinno być opisane i podejmowane jest w porozumieniu z Pełnomocnikiem
dziekana d/s jakości kształcenia.
8