Tematyka „Ludzi bezdomnych”

Pobrano z http://magda.of.pl
„LUDZIE BEZDOMNI”
Koncepcja intelektualna utworu moŜe być zawarta w motcie („Romantyczność”), w
przedmowie od autorskiej („Dziady”) lub tytule („Ludzie bezdomni”). W niektórych
utworach tytuł moŜe być sugestią skierowaną do czytelnika dotyczącą przesłania
intelektualnego utworu. Uogólnienie o charakterze poznawczym.
Bezdomność to bark oparcia, poszukiwania domu (w sensie emocjonalnym, rodziny),
samotność, brak swojego miejsca w świecie.
Bezdomny to samotny, ubogi, bez pomocy, nieszczęśliwy, bez miejsca do mieszkania,
odrzucony i wyobcowany.
Ludzie bezdomni w utworze to mogą być ludzie ubodzy, biedota, mieszkańcy ulicy Ciepłej i
Krochmalnej np. Ciotka Pelagia mieszkająca w domu brata będąc na jego łasce.
Przeludnienie mieszkań robotniczych, robotnicy mieszkają wraz z krewnymi. Brak
odrębności i swobody Ŝycia. Bogaci się nimi brzydzą. Odrzuceni przez społeczeństwo.
Wyobcowani. Wykorzystywani są poprzez pracę fizyczną, ale nikt nie zapewnia im
warunków do Ŝycia. Brak ciepła rodzinnego.
Bezdomność to brak domu, bezdomność społeczna, duchowa - pragnień, marzeń.
Bezdomność materialna (ubóstwo, opisy drastyczne, opis brzydoty świadomie i celowo).
Tłumy, zbiorowiska budzą niechęć. OdraŜają. Jednak indywidualne postacie budzą litość.
Tomasz Judym
Nie miał prawdziwego ogniska domowego. Sierota bo rodzice zmarli. Wychowywany przez
bogatą ciotkę. Tam nie zaznał szczęścia rodzinnego. Był słuŜącym, chłopcem na posyłki,
lekcewaŜyli go wszyscy. Miał teŜ szansę opieki. Środowisko z którego się wywodził odtrąciło
go, stracił przynaleŜność do tej klasy. Inteligencja (lekarze) odrzucili go takŜe, brak zgody z
jego poglądami, nie akceptowano jego pochodzenia. Tak teŜ postąpiła arystokracja z którą się
kontaktował. Judym wywodził się z biedoty, ale się jej brzydził. Nie znajduje teŜ miejsca
wśród lekarzy i arystokracji. Nie przynaleŜał do Ŝadnego środowiska. Inna forma
bezdomności to samotność - z wyboru. Tomasz świadomie rezygnuje z rodziny i małŜeństwa
z Joanną. Jest on bezdomny bo nie moŜe wrócić do rodzinnego domu bo po prostu on nie
istnieje. Tuła się. Po pobycie w Warszawie jedzie do Cisów, a potem do Zagłębia
Dąbrowskiego, ale nigdzie nie znalazł oparcia. Był samotny w propagowaniu idei. Z
poglądami jego nikt się nie solidaryzował. Bezdomność duchowa - nie miał bratniej duszy,
przyjaciela.
Joanna Podborska
Bezdomna. Sierota, po stracie rodziców mieszkała u ciotki w Kielcach. Tam się uczyła, ale
nie mogła liczyć na uczucia. Po skończeniu gimnazjum pojechała do Warszawy. Pani
Niewadzka zatrudniła ją jako guwernantkę. Bezdomnością jest strata majątku, domu
rodzinnegio. Tuła się ona po innych domach. Joanna nie czuje przynaleŜności do Ŝadnej klasy
społecznej. Stara majątku, brak akceptacji ze strony ziemiaństwa. Wyobcowana. Jest ona
samotna, nikt nie akceptuje jej poglądów (prócz Judyma, który ma poodobne). Widzi ona na
świecie zło i stara się z nim walczyć, ale jej zapał jest lekcewaŜony lub traktowany z
pobłaŜliwością. Nie znajduje poplecznika, który by wraz z nią działalność tą kontynuował.
Jest bezdomna bo zostaje odtrącona przez Tomasza i traci nadzieję na dom rodzinny. Jej
bezdomnością jest emancypacja. Jest to uznawane za niecodzienny przejaw kobiecości.
Pobrano z http://magda.of.pl
Wiktor Judym
TeŜ jest bezdomny. śyje w nędzy, ubóstwie (elemennty bezdomności biedoty). Sierota bez
domu rodzinnego. Judymowie za granicą czują się obco i nie mogą się odnaleźć w innej
rzeczywistości. Bezdomność polega na braku przywiązania się do domu. Wiktor traci
ojczyznę (emigracja zarobkowa) - teŜ bezdomność.
Leszczykowski
Wywodził się ze szlacheckiej rodziny spod Cisów. W wyniku represji stracił majątek.
Wyjechał za granicę. Tęskni do ojczyzny. Pracowity kupiec wspomagający utalentowanych
Polaków i rodzinne Zagłębie. Powstaniec i demokrata.
KoŜecki
Dekadent, myśli o śmierci. Nie jest rozumiany przez ludzi. Człowiek zagubiony w
zdegenerowanym świecie. Jego poglądy są przyczyną odrzucenia. Nieprzystosowany do
Ŝycia, popełnia samobójstwo.
Daszkowska
Samotna, nieszczęśliwa widzi kres swojego Ŝycia. Pozbawiona serdeczności i ciepła
rodzinnego. Umarła.
Wieloznaczność bezdomności
1. brak domu, dachu nad głową
2. ubóstwo, nędza materialna, brak opieki
3. sieroctwo
4. wyobcowanie społeczne
5. osamotnienie wobec zła i egoizmu na świecie
6. dobrowolne staranie się o bezdomność (Judym)
7. samotność - brak poparcia dla swoich poglądów
8. metafizyczna wobec idei świata
9. pozbawienie ojczyzny
Dom dla Joanny to miejsce wypełnione szczęściem, radością i stabilizacją rodzinną. Dom to
ukoronowanie pragnień dla wszystkich, którzy cierpią, są skrzywdzeni. Dom moŜe uwięzić
Judyma, pozbawić swobody ruchu. Obawia się swojej słabości, dom byłby balastem,
przeszkodą w pracy społecznej, w urzeczywistnieniu ideałów. Chce być sam by nikt ani nic
nie przeszkodziło mu w realizacji misji.
Dzieje Tomasza Judyma
Urodził się w biednej rodzinie szewca, wcześnie został sierotą. Zaopiekowała się nim ciotka,
pomiatała nim, ale dała moŜliwość nauki. Wstąpił do gimnazjum. Ukończył studia medyczne.
Wyjechał do ParyŜa na roczne stypendium medyczne. Zwiedza ParyŜ z częścią dla biednych i
bogatych. Widzi dwoistość świata: pięknego, świata sztuki oraz brzydkiego i biednego.
Powrócił do Warszawy gdzie odwiedził rodzinę mieszkającą na ulicy Ciepłej. PrzeraŜa go to,
Ŝe bratowa pracuje w fabryce cygar w cięŜkich warunkach. Widzi biedę w swojej rodzinie.
Czuje odrazę do biedy i biedaków. Czuje się skrępowany tymi ludźmi, ale lituje się nad nimi.
Czuje z nimi więź z poczucia obowiązku. Jego stosunek do nich jest ambiwalentny bo:
1. współczuje im z obrzydzeniem
2. chce im pomóc wyrwać z tej nędzy.
To jest rodzaj długu, rodzina go wychowała więc czuje za swój obowiązek pomóc jej. Nie jest
to więź emocjonalna. Chce tępić zło, które doprowadziło ich na skraj nędzy. Poczuwa się
Pobrano z http://magda.of.pl
odpowiedzialny za nich. Przeklęty dług zaciągnięty przez przypadek. Świadomie narzuca
sobie misję tępienia zła. Zwiedza Warszawę, zbiera notatki i obserwuje. Odczytał teŜ swoją
pracę na spotkaniu lekarzy u doktora Czernisza. Opisał im biedę w ParyŜu i Warszawie.
UwaŜał, Ŝe lekarze powinni zapobiegać chorobom, a nie tylko je leczyć. Lekarze zaczęli
protestować. Judym nazwał ich lekarzami bogatych. Ze względu na swoje przekonania nie
jest on akceptowany. Pragnie by inni porzucili majątki. To ich oskarŜa o szerzenie zła.
Pracował w szpitalu i w prywatnej klinice, ale po wygłoszonym wykładzie nikt tam nie
przychodził oprócz kobiet proszących o datek. Ludzie biedni nie przychodzili bo mu nie ufali,
dziwiło go to. Doktor Węglikowski proponuje mu wyjazd do Cisów. Utopijne poglądy
porzucenia leczenia bogatych na rzecz biednych. Chce im zapewnić ulgowe warunki. W
sposób obraźliwy prosi o pomoc innych lekarzy. Przyczynia się on do rozwoju szpitala.
Pragnie wysuszyć sztuczne sadzawki, które są przyczyną malarii w czworakach.
Administrator i kierownik nie zgadzają się na to przedsięwzięcie z powodu kosztów. Judym
boryka się z przeciwnościami losu, walczy ze światem zewnętrznym. Ma wątpliwości czy
walczyć skoro gardzi tym, i o których walczy.
Zalety Tomasza
Człowiek ofiarny, obowiązkowy, konsekwentny, wierny sobie.Mimo osamotnienia realizuje
swoje idee.
Wady Tomasza
Brak taktu i dobrego zachowania. Brak obycia i ogłady. Dzięki tym wadom jest on postacią
realną.
Tomasz podejmuje walkę wiedząc, Ŝe jest uwaŜany za odmieńca i skrajnego utopistę.
Szokujący dla innych. Treści sztuczne - błędne realizacje.
Związek Judyma i Joanny
Ona widziała go wcześniej w warszawskim tramwaju. On ją poznał w Luwrze. Oprowadził ją
po dworze i zaproponował wycieczkę do Wersalu. Ponownie spotkali się w Cisach.
Początkowo zauroczony jest Natalią, ale ona ucieka z Karbowskim. Zaczyna się interesować
Joanną. Dostrzega w niej pełną uczuć kobietę do której się on przywiązuje. Fascynuje go
zrozumienie dla niego i piękno zewnętrzne. Miała podobne dąŜenia, chciała pomagać
biednym. Delikatna, uczciwa, samodzielna, umiała walczyć. Joanna uwaŜa go za bardzo
atrakcyjnego, zakochała się w nim co przysłania jej wszystko. Oświadczyny są dla nich
czymś oczywistym.
MOTYWY DECYZJI JUDYMA
1. obawa, Ŝe będąc szczęśliwym nie wypełni swej misji
2. idealista, ślepow dąŜy do wypełnienia misji
3. pasmo cierpień dla rodziny, przenoszenie się itp.
4. zaślepiony ideą nie dostrzega tych, którzy mogli by mu pomóc (lekarze).
5. nie robi tego z potrzeby serca czuje, Ŝe musi spłacić dług własnego sumienia.
6. Odtrącając Joannę składa ofiarę. Widzi potrzebę pomocy, ale nie potrafi sobie zjednać
sojuszników.
UNIWERSALNOŚĆ
1. stały niepokój pozwala mu godzić się na zło świata
2. znalezienie celu i sensu Ŝycia, uparcie dąŜy do niego walcząc z przeciwnościami losu.
3. konsekwencja, ustawiczne ścieranie się z przeciwnościami losu.
4. postawa pełna pasji, altruistycznego społeczeństwa, chciał ją spełnić za wszelką cenę.
Pobrano z http://magda.of.pl
IDEE JUDYMA
1. Jego zawód jest szczególny i wymaga poświęcenia
2. chce zapewnić biedocie odpowiednie warunki Ŝycia.
3. higienizacja
4. bezpłatne leczenie
5. lepsze warunki bytu poprzez opiekoweanie się nimi i ich leczenie
6. traktowanie ich na równi z innymi
Język klasy robotniczej
Grupy nie formalne to te co oficjalnie nie istnieją
śargon to język charakterystyczny dla danego środowiska
1. Gwara fleksyjna - zmiany w końcówkach (dzieciami - dziećmi)
2. Gwara leksykalna - odmienne znaczenie specyficznego słownictwa (Bryndza = bieda, facet
= męŜczyzna, drynda=doroŜka, tachać=włóczyć, zrugać=skrzyczeć, granda=osoba
skupiająca uwagę na sobie)
3. Gwara semantyczna - nauka o znaczeniu wyrazu (urŜnąć=upić-odciąć,
wylać=wyprowadzić-rozlać).
4. Gwara fonetyczna - o wymowie wyrazu (mogię, tera, letka, przyńdzie)
Nieprawidłowości polegają na zwiększeniu spółgłosek g i k. Wprowadzani skróconych form
wyrazu. Nie uŜywanie pierwszej osoby w czasie przeszłym, ale trzeciej. Gwara słuŜy:
1. charakterystyce bohaterów bez wykształcenia
2. oŜywia dialogi i wzbogaca zasób leksykalny
3. uprawdopodobnia postacie
4. nadają kolor otoczeniu