Rekultywacja gleb i gruntów

KARTA KURSU
Rekultywacja gleb i gruntów
Nazwa
Nazwa w j. ang.
Kod
Punktacja ECTS*
2
Zespół dydaktyczny
Dr inż. Stanisław Kowalik
Koordynator
Dr inż. Stanisław Kowalik
Opis kursu (cele kształcenia)
Zapoznanie studentów z rodzajami przekształceń gleb i gruntów oraz uwarunkowaniami,
metodami i efektami ich rekultywacji.
Warunki wstępne
Wiedza
Umiejętności
Podstawowa wiedza z zakresu gleboznawstwa i chemii rolnej
Wykonywanie obliczeń stechiometrycznych
Kursy
Efekty kształcenia
Wiedza
Efekt kształcenia dla kursu
Odniesienie do efektów
kierunkowych
1
W01. Zna podstawowe pojęcia dotyczące gleb
zdegradowanych i zdewastowanych oraz
ochrony i rekultywacji gleb.
W02. Zna możliwe przyczyny toksyczności gleb
i gruntów.
W03. Zna metody naprawcze w odniesieniu do
różnych rodzajów toksyczności bądź wadliwości
gruntów.
W04. Zna kierunki rekultywacji i
uwarunkowania racjonalnego ich wyboru.
W05. Zna uwarunkowania, metody i efekty
rekultywacji gruntów na terenach
przekształconych w wyniku działalności
różnych gałęzi przemysłu w Polsce.
U01. Umie ocenić przydatność gruntu do pełnienia
funkcji skały macierzystej gleby.
U02. Umie określić predyspozycje przekształconego
terenu do rekultywacji w określonym kierunku
U03. Dysponując odpowiednimi oznaczeniami
laboratoryjnymi potrafi określić aktualne, bądź
potencjalne czynniki toksyczności gruntu oraz
zaproponować metody naprawcze.
U04. Umie wyliczyć dawki neutralizatora dla gleb i
gruntów nadmiernie zakwaszonych i zasiarczonych
K_W19.
K_W28.
K_W01, K_W28.
K_U06, K_U22.
K_U12.
K_U06, K_U22.
K_U22.
Odniesienie do efektów
kierunkowych
Efekt kształcenia dla kursu
K01. Posiada świadomość możliwości
przekształcenia w procesie rekultywacji terenów
zdewastowanych bądź silnie zdegradowanych w
obszary użyteczne gospodarczo, przyrodniczo lub
społecznie.
K02. Posiada przekonanie, że w wielu przypadkach
tereny prawidłowo zrekultywowane uzyskują wyższe
walory ekologiczne bądź użytkowe niż miało to
miejsce przed ich przekształceniem.
Kompetencje
społeczne
K_W07, K_W16.
Odniesienie do efektów
kierunkowych
Efekt kształcenia dla kursu
Umiejętności
K_W01, K_W31.
K_K01, K_K07, K_K08.
K_K01, K_K03.
Organizacja
Forma zajęć
Ćwiczenia w grupach
Wykład
(W)
A
Liczba godzin
15
K
L
S
P
E
15
2
Opis metod prowadzenia zajęć
Wykłady:
1. Omówienie zagadnień związanych z rekultywacją gleb i gruntów oraz opracowana w
programie Power Point prezentacja schematów, wykresów, wzorów, danych
tabelarycznych i ilustracji fotograficznych.
2. Ilustrowany fotografiami przegląd przekształceń terenu oraz uwarunkowań, metod i
efektów rekultywacji w różnych gałęziach przemysłu (opracowanie w programie Power
Point).
Ćwiczenia:
1. Studenci, w oparciu o otrzymane zadanie zawierające wyniki oznaczeń laboratoryjnych
próbek, dokonują oceny właściwości gruntów, w aspekcie ich przydatności do pełnienia
roli skały macierzystej gleby.
2. W celu określenia zabiegów naprawczych, studenci w zespołach 2-osobowych wykonują
obliczenia stechiometryczne w odniesieniu do gruntów nadmiernie zakwaszonych i
zasiarczonych bądź wykazujących podwyższoną zawartość rozpuszczalnych soli.
W01
W02
W03
W04
W05
U01
U02
U03
U04
K01
K02
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Inne
Egzamin
pisemny
Egzamin ustny
Praca pisemna
(esej)
Referat
Udział w
dyskusji
Projekt
grupowy
Projekt
indywidualny
Praca
laboratoryjna
Zajęcia
terenowe
Ćwiczenia w
szkole
Gry
dydaktyczne
E – learning
Formy sprawdzania efektów kształcenia
x
x
x
x
x
x
x
Kolokwium z materiału wykładowego – 40%
Kryteria oceny
Obecność na wykładach
- 10%
Wykonanie zadań na ćwiczeniach
- 50%
3
Uwagi
Treści merytoryczne (wykaz tematów)
Wykłady:
1. Definicje pojęć oraz przepisy prawne dotyczące ochrony gleb i rekultywacji terenów
przekształconych.
2. Rodzaje przekształceń i podział terenów wymagających rekultywacji.
3. Ocena jakości gruntów dla potrzeb biologicznej ich rekultywacji:
- ocena gruntów w aspekcie możliwej ich toksyczności,
- ocena potencjalnej produktywności gruntów.
4. Kierunki rekultywacji i uwarunkowania ich wyboru.
5. Metody rekultywacji (zabiegi naprawcze) i etapy jej realizacji.
6. Przegląd uwarunkowań, metod i efektów rekultywacji terenów przekształconych (ilustracja
fotograficzna):
- w górnictwie węgla brunatnego,
- w górnictwie surowców skalnych na przykładzie kopalni piasku,
- w górnictwie miedzi,
- w górnictwie odkrywkowym i otworowym siarki
- w energetyce (składowiska odpadów paleniskowych)
Ćwiczenia:
1. Gleboznawcza ocena 5 utworów na podstawie dostarczonych studentom tabel z
oznaczeniami laboratoryjnymi ich właściwości.
2. Wyliczanie dawki neutralizatora niezbędnej do naprawy kwaśnego odczynu gleb i gruntów
niezasiarczonych (różnymi metodami),
3. Wyliczenie dawki neutralizatora dla gruntów zasiarczonych (bilans kwasów i zasad).
4. Ocena stopnia zasolenia gruntu i wyliczenie wskaźnika sołoncowatości (SAR).
5. Wyliczenia dla potrzeb zastosowania metody dekoncentracji w gruntach
zanieczyszczonych metalami ciężkimi.
6. Analiza i ocena właściwości gruntów różnych terenów przekształconych (na podstawie
dostarczonych wyników oznaczeń laboratoryjnych,
Wykaz literatury podstawowej
1. Gołda T.: Rekultywacja. Skrypt Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, 2005 r.
2. Krzaklewski W.: Leśna rekultywacja i biologiczne zagospodarowanie nieużytków
poprzemysłowych. Skrypt Akademii Rolniczej w Krakowie, 1998 r.
Wykaz literatury uzupełniającej
1. Kasztelewicz Z.: Rekultywacja terenów pogórniczych w polskich kopalniach
odkrywkowych. Monografia, Art.-Tekst, Kraków 2010.
3. Kowalik S.: Zagadnienia z gleboznawstwa. Skrypt Akademii Górniczo-Hutniczej w
Krakowie, 2007 r.
4. Krzaklewski W., Kowalik S., Wójcik J.: Rekultywacja utworów toksycznie kwaśnych w
górnictwie węgla brunatnego. Monografia, wyd. Monos, Kraków 1997.
4
Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta)
Ilość godzin w kontakcie z
prowadzącymi
Ilość godzin pracy studenta
bez kontaktu z
prowadzącymi
Wykład
15
Konwersatorium (ćwiczenia, laboratorium itd.)
15
Pozostałe godziny kontaktu studenta z prowadzącym
2
Lektura w ramach przygotowania do zajęć
7
Przygotowanie krótkiej pracy pisemnej lub referatu po
zapoznaniu się z niezbędną literaturą przedmiotu
6
Przygotowanie projektu lub prezentacji na podany temat
(praca w grupie)
Przygotowanie do egzaminu
Ogółem bilans czasu pracy
45
Ilość punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika
2
5