Teraz my - Dzienny Ośrodek Adaptacyjny Nr 1 w Poznaniu

WYDAJE
DZIENNY OŚRODEK ADAPTACYJNY NR 1
61-494 POZNAŃ
TEL/FAX 833-10-84
TEL. 839-22-82
E-MAIL: [email protected]
UL. SAPERSKA 15
www.doa.poznan.pl
DZIEŃ ZA DNIEM
OD REDAKCJI
To juŜ po raz dwudziesty dziewiąty
w Dziennym Ośrodku Adaptacyjnym nr 1
przeŜywać będziemy radosną atmosferę nadchodzących Świąt BoŜego Narodzenia i oczekiwania na nadejście kolejnego Nowego Roku.
Tradycyjnie, w ośrodku, przygotowania
do świętowania rozpoczynamy juŜ w pierwszych dniach listopada. U nas termin Imprezy
Świątecznej wyznacza pierwszy etap na
drodze do Wigilijnego spotkania w naszych
domach z bliskimi przy choince i Ŝłóbku
z opłatkiem w dłoni.
Tylko waŜne sprawy mogą
zmobilizować do tak długich i intensywnych
przygotowań. Ufam, Ŝe ta organizacyjna
gorączka nie przesłoni nam tego, co w tych
Świętach istotne…
Wszystkim naszym Czytelnikom,
podopiecznym i ich Rodzinom, pracownikom
DOA i ich bliskim ślę Ŝyczenia pogody ducha
przy Wigilijnym stole, szczęścia i ciepła
płynącego z serc najbliŜszych.
Niech się nam wszystkim szczęści
w Nowym 2010 Roku!
24.09.2009 - piknik wędkarski nad Jeziorem Dymaczewskim,
wyjazd zorganizowany przez fakultet sportowy
19.10. 2009 - wyjazd na basen w Koziegłowach w ramach fakultetu
sportowego (uczestnicy: S.Sołtysiak, J.Lubczyńska, Z.Łakomy,
B.Dryjański)
28.10.2009 - wystawa „Złudzenia” w Plazie, grupa A.FiedlerRaweckiej i M.Kwitowska
październik—grudzień 2009 - warsztaty plastyczno-graficzne w
DOA prowadzone przez K.A. Kręcicką dla 20 osób z ośrodka
2.11.2009 - wyjście na cmentarz związane z Dniem Zadusznym oraz
„Szukaniem historii” (grupa A.Fiedler-Raweckiej)
2.11.2009—Basen Koziegłowy, wyjazd fakultetu sportowego
(S.Skonieczny, S.Sołtysiak, T.Zielonka, Z.Łakomy)
3.11.2009 - prezentacja „Bajki o uczuciach” , uczestnicy zajęć z
uspołecznienia (I.Gałdyńska, S.Sołtysiak, P.Schroeder, T.Zielonka,
M.Szambelan oraz J.Lubczyńska i M.Wawrzyniak)
6.11.2009 - renowacja ławki ogrodowej przez grupę warsztatową,
fakultet techniczny
18.11.2009 - zawody pływackie w Szamotułach (uczestnicy:
J.Kandulski, M.Włodarczak, P.Bartoszewski, A.KrzyŜanowska,
K.Jendras)
20.11.2009 - pokaz filmów „Nie poddaj się” oraz „Magiczne słowo”
fakultetu Foto-film, przedstawienie „Tajemnica dobrego człowieka”
zrealizowane przez Scenę Saperską i uczniów I LO, Marcinek
23.11.2009 - wycieczka do Radia Merkury, w której uczestniczyli
wychowankowie i wychowawcy DOA
25.11.2009 - wysłanie prac plastycznych na przegląd twórczości do
Włocławka
28.11.2009—Wielkopolski Turniej Tenisa Stołowego (Z.Łakomy,
P.Witczak, P.Szynka, J.Lubczyńska, A.Idziaszek, B.Maksimczyk - z
P.Rozmarynem i A.Burko)
30.11.2009 - „Andrzejkowy Dobry Rzut” - zawody kręglarskie w
Fantasy Park Plaza (M.Szambelan, G.Brodziszewski,
A.KrzyŜanowska, B.Maksimczyk)
30.11.2009 - Andrzejki w DOA
Listopad 2009 - Państwo Jendrasowie podarowali komputer dla
pracowni plastycznej. DZIĘKUJEMY!
2.12.2009 - Scena Saperska zaprezentowała „Tajemnicę dobrego
człowieka” dla uczniów I LO im.K.Marcinkowskiego
3.12.2009 - próba Puszki Band z publicznością, DOA
7.12.2009 - Świąteczne kulanie” w czarnej kuli” (M.Szambelan,
A.KrzyŜanowska, J.Lubczyńska, G.Brodziszewski, A.Kurtiak,
B.Maksimczyk - z P.Michałowiczem i A.Burko)
NAD AKTUALNYM WYDANIEM PRACOWALI:
Piotr Bartoszewski, Rafał Bartoszewski, Adrian Borucki, Grzegorz
Brodziszewski, Anna Fiedler-Rawecka, Agnieszka Idziaszek, Patrycja
Janowicz, Krzysztof Jendras, Jacek Kandulski, Joanna Kaniewska,
Michał Kien, Paulina Kostecka, Anna Karolina KrzyŜanowska, Tomasz
Kruszona, Agata Kurtiak, Marlena Kwitowska, Krzysztof
Lewandowski, Julia Lubczyńska, Zdzisław Łakomy, Bartosz
Maksimczyk, Patryk Michałowicz, Dzidka Radomska, Piotr Rozmaryn,
Paweł Schroeder, Mikołaj Skibiński, Sebastian Sołtysiak, Marek Stelting,
Marcin Szambelan, Konrad P. Szymański, Paulina Szynka, Marta
Wawrzyniak, Paweł Witczak, Magda Włodarczak, Tomasz Zielonka
SPRAWA NR 1
DOTYK PSIEJ ŁAPY…
czyli co nieco o dogoterapii
W dzisiejszej rzeczywistości, przy osiągnięciach medycyny, nauk
pedagogicznych i psychologicznych proces rehabilitacyjny dziecka
niepełnosprawnego wymaga stosowania róŜnorodnych, alternatywnych metod pracy. Jedną z takich metod jest właśnie dogoterapia.
Najprościej rzecz ujmując dogoterapia, inaczej zwana równieŜ kynoterapią lub canisterapią, to zajęcia rehabilitacyjne realizowane we współpracy z psem. W ćwiczeniach wykorzystuje się naturalną spontaniczność, radość i spokojny charakter psa. Specyficzne usposobienie psa sprawia, Ŝe dziecko czuje w jego otoczeniu
bezpiecznie, a same ćwiczenia dostarczają mu wiele satysfakcji.
Radość i zadowolenie uzyskiwane w czasie kontaktu z psem motywują dziecko do dalszych działań. Nieoceniająca postawa zwierzęcia psa buduje u dziecka poczucie sukcesu, co przyczynia się do
podnoszenia wartości własnej osoby. Są to niezwykle istotne elementy będące gwarantem sukcesu w pracy rehabilitacyjnej.
Zajęcia z psem dostarczają róŜnorakich bodźców specyficznych dla tej formy terapii. Ćwiczenia dogoterapeutyczne aktywizują niemalŜe wszystkie zmysły, poprzez które dziecko moŜe poznawać otaczające je rzeczywistość. Kontakt z Ŝywym zwierzęciem
oraz z najbliŜszym otoczeniem, gdzie odbywa się dogoterapia sprawia, Ŝe dla osoby niepełnosprawnej jest to niezwykle atrakcyjna
forma rehabilitacji.
Ćwiczenia z udziałem psa dają wiele satysfakcji i przyjemności, ale jednocześnie w znaczący sposób wpływają na rozwój
emocji, budowanie więzi społecznych, zaspokajanie potrzeb oraz
nabywanie umiejętności dawania czegoś od siebie i opiekowania
się kimś. MoŜna zatem stwierdzić, iŜ dogoterapia oddziałuje na
kaŜdą ze sfer rozwoju człowieka: fizyczną, emocjonalną, społeczną
oraz poznawczą.
Efektywność dogoterapii tkwi w jej podstawowym narzędziu terapeutycznym, a mianowicie psie. Janina Filozof (2005,
s.37) podkreśla, iŜ „pies przewyŜsza inne zwierzęta umiejętnościami dostosowania się do wszelkich warunków, w jakich przebywa
człowiek. Jest bardzo plastycznym zwierzęciem, dostosowującym
się do róŜnych warunków zarówno pod względem biologicznym,
jak i psychicznym, dlatego odgrywa największą rolę w terapii
z udziałem zwierząt”.
Obecność psa, kontakt z nim wywołuje u człowieka same
pozytywne doznania. Dotyk sierści, jej miękkość i ciepło uspokaja
i relaksuje. Janina Filozof (2005) dodaje, iŜ właśnie spokój psa,
ciepło oraz chęć pracy z człowiekiem to cechy, które są niezbędne
w rehabilitacji i leczeniu osób niepełnosprawnych intelektualnie i
ruchowo. Obecność psa działa relaksująco i rozluźniająco, dając
zarazem poczucie bezpieczeństwa osobie niepełnosprawnej. Jest to
niezwykle istotne w leczeniu i rewalidacji osób niepełnosprawnych.
Beata Kulisiewicz (2007, s.13) zwraca szczególną uwagę
na terapeutyczne oddziaływanie psa. Autorka zaznacza, iŜ „pies ma
temperaturę ciała wyŜszą o około 1OC od temperatury człowieka.
Czynnik termiczny, obok wraŜenia przyjemnej miękkości sierści
psa, ma dla człowieka duŜe znacznie, poniewaŜ w subtelny sposób
łączy się ze wspomnieniami z okresu niemowlęctwa, gdy doświadczaliśmy ciepła”. Przypomnienie tychŜe obrazów jest gwarancją
poczucia bezpieczeństwa dla niepełnosprawnej intelektualnie osoby, co powoduje jej otwarcie się na świat zewnętrzny zwiększając
zarazem efektywność procesu rewalidacyjnego.
Zajęcia dogoterapii pomagają osobom niepełnosprawnym
intelektualnie otworzyć się na świat zewnętrzny, przełamać wszelkiego rodzaju lęki wypływające z zaburzeń nawiązywania kontaktu
z innymi osobami. Dogoterapia wpływa na rozwój zmysłów: wzroku, słuchu, dotyku i węchu. Kontakt z psem wpływa zatem na
8
integrację polisensoryczną, a to z kolei przyczynia się do
efektywniejszego rozwoju niepełnosprawnej intelektualnie osoby.
Dogoterapia naleŜy do najbardziej naturalnych metod pracy z osobami niepełnosprawnymi intelektualnie. Wychodząc poza
mury sal gimnastycznych, przyrządów do ćwiczeń, sprzętów rehabilitacyjnych, stwarza okazję pacjentowi do wyzwolenia jego naturalnej aktywności. Zajęcia z udziałem zwierząt, a szczególnie
psów, stwarzają niesamowitą okazję do zabaw i aktywności fizycznej. Pies zmniejsza lęk przed kontaktem ze zwierzętami, a w dalszej konsekwencji takŜe i z innymi ludźmi, ucząc zarazem prawidłowego wyraŜania własnych emocji. Zabawa z psem to nabieranie
dla niepełnosprawnej osoby nowych doświadczeń, a co za tym
idzie przełamywanie lęku.
Hanna Olechnowicz w ksiąŜce Jaskiniowcy XXI wieku
zwraca uwagę, iŜ współczesność zatraca to, co naturalne. Dziecko
ma ograniczaną swobodę ruchów, kontaktów z przyrodą. Jest
świadkiem ogromnej ilość zdarzeń, ale widzianych na ekranie telewizora czy komputera, nie mających dla dziecka sensu. W efekcie
takiego wychowania częstokroć wzrok i słuch poprzez róŜnego
rodzaju media są przestymulowywane, a brakuje bodźców stymulujących tzw. „zmysły bliskie”, czyli dotyk, węch, odczuwanie własnego ruchu i doznawania zmysłu równowagi.
Częstokroć mamy do czynienia z sytuacją, w której zapracowani rodzice, w pogoni za pieniądzem, karierą, za światem, nie
mają czasu na nawiązanie kontaktów ze swym dzieckiem. Zdarza
się, Ŝe dziecko nie potrafi, bądź nie chce nawiązać kontaktu z innymi. Wówczas pies staje się, jak stwierdziła Beata Kulisewicz, swego rodzaju „pierwszą pomocą emocjonalną”.
W dogoterapii juŜ sam pies pełni znakomitą rolę przyjaciela-partnera-terapeuty. Pies akceptuje, nie wyznacza Ŝadnych
reguł i granic, nie oczekuje a daje, nie zabrania a pozwala, czy
wreszcie nie stawia Ŝadnych warunków a swe uczucie okazuje w
sposób bezwarunkowy.
SPRAWA NR 1
Nie da się ukryć, Ŝe kaŜdy z nas szuka w psie
bliskości, przywiązania i akceptacji. Ma to szczególny
wymiar w przypadku dzieci czy teŜ osób niepełnosprawnych. Pies jest zwierzęciem autentycznym w eksponowaniu uczuć. Są one wyraŜane spontaniczne, całym ciałem.
Usposobienie psa przystosowanego do dogoterapii daje osobie niepełnosprawnej pełną swobodę w kontakcie ze zwierzęciem. Pojęcie ów kontaktu jest bardzo
szerokie, albowiem dotyczy głaskania, przytulania, ciągnięcia, tarmoszenia, itp. Łagodny temperament kynoterapeutycznego psa, jego spokojna i nie okazująca zniecierpliwienia postawa umacnia w niepełnosprawnej osobie
jego własne „ja”.
Dzieci czują się potrzebne. Poprzez pielęgnację
psa, karmienie, wydawanie komend psu, czy teŜ prowadzanie go na smyczy, dzieci czują, Ŝe mają określoną rolę,
zadanie do spełnienia. Takie zajęcia wpływają na podnoszenie własnej samooceny ukazując dziecku jaka wielka
siła sprawcza w nim tkwi, jak wielkie ma moŜliwości i jak
wiele od niego zaleŜy.
W ten sposób realizowane jest podstawowe załoŜenie dogoterapii, a mianowicie poprzez nawiązanie komunikacji klienta z psem, przezwycięŜa się u niepełnosprawnych osób nieśmiałość i zamknięcie w sobie wspierając zarazem spontaniczne próby nawiązywania relacji z
innymi osobami.
Plusy płynące z dogoterapii, czy nawet w zwykłym kontakcie osoby niepełnosprawnej z psem – bez ram
terapeutycznych – są niezliczone. Celem rozwinięcia wątków niniejszego artykułu i poszerzenia wiedzy na temat
dogoterapii odsyłam do literatury…:
Filozof J., Dogoterapia (zajęcia z dziećmi o głębokiej niepełnosprawności intelektualnej w OREW
Jarosław), „Rewalidacja”, nr 2, 2005.
Gut J., Dotyk psiej łapy, [w:] Olechnowicz H., Drugie opowieści terapeutów, Warszawa 2000.
Kulisewicz B., Witaj, piesku! Dogoterapia we wspomaganiu rozwoju dzieci o specjalnych potrzebach
edukacyjnych, Kraków 2007.
…oraz portali internetowych: www.czeneka.org, http://
www.nowofundland.pl, www.dogoterapia.prv.pl, http://
www.pzd.free.ngo.pl, http://www.kynoterapia.eu/
Tekst: Patryk Michałowicz
9