Zagadnienia omawiane podczas spotkania Poniedzia³ki

Zagadnienia omawiane podczas spotkania Poniedziałki pod Królami w dniu 09.01.2017 Początki
Stowarzyszenia Autorów ZAiKS na arenie międzynarodowej sięgają XXXV Kongresu ALAI (Międzynarodowe
Zrzeszenie Literacko-Artystyczne) z roku 1926. Na tym, zorganizowanym w Warszawie, wydarzeniu ZAiKS
reprezentowali: Kazimierz Wroczyński, Jan Stanisław Mar, Stanisław Ossorya-Brochocki, Nina Niovilla,
Gustaw Beylin - byli to jednocześnie pierwsi delegaci ZAiKS-u na spotkaniu międzynarodowym. Kongres
zapoczątkował ułożenie przez ZAiKS stosunków bilateralnych z innymi, światowymi organizacjami
zbiorowego zarządzania. Pierwszą umowę ZAiKS podpisał z francuskim SACEM - 1 października 1926 r.,
kolejną z brytyjskim PRS - 31 stycznia 1927 r. Przed II wojną światową nawiązaliśmy relacje z: AKM
(Austria), SGAE (Hiszpania), OSA (Czechy), STIM (Szwecja), TONO (Norwegia), KODA (Dania), TEOSTO
(Finlandia), SIAE (Hiszpania), BUMA (Holandia), SADAIC (Argentyna), ASCAP (Stany Zjednoczone). Umowy
te, oczywiście ze stosownymi zmianami, obowiązują do dnia dzisiejszego.
Warto przy tej okazji wspomnieć, że na XXXV Kongresie ALAI, referat na temat metod tworzenia w RP
ustawy o ochronie praw autorskich, w tym w szczególności o czasie ochrony autorskich praw majątkowych
wygłosił profesor Fryderyk Zoll.
W tym samym roku (1926) w Paryżu zwołany został międzynarodowy zjazd autorskich i kompozytorskich
związków i stowarzyszeń. Już w pierwszym dniu spotkania okazało się, że przerosło one oczekiwania
organizatorów. Liczna reprezentacja związków i stowarzyszeń spowodowała, że spotkanie to przekształciło
się w Pierwszy Inauguracyjny Kongres Międzynarodowej Konfederacji Stowarzyszeń Autorów i
Kompozytorów. Confédération internationale des sociétés d'auteurs et compositeurs (CISAC) odróżniała się
od ALAI przede wszystkim koncentracją na realizacji praw majątkowych twórców w wymiarze operacyjnym
(ALAI skupia się na aspektach prawnych, ideologicznych i dogmatycznych). Kazimierz Wroczyński zgłosił
akces Stowarzyszenia do CISAC-u na zjeździe w Rzymie w 1927r.
CISAC współcześnie to 239 organizacji z 123 państw. Ponad 8 miliardów Euro inkasa, i jego wzrost o 8,9% w
roku 2015. Struktura organizacji przedstawia się następująco:
Region
Europa
Ameryka Płn.
Azja/Pacyfik
Ameryka Płd./Karaiby
Afryka
Liczba organizacji
103
18
27
49
33
Liczba państw
47
2
18
25
29
% inkasa
61,3%
16,7%
14,6%
6,7%
0,7%
Dzięki umowom bilateralnym, zaangażowaniu w struktury CISAC i w konsekwencji obecności ZAiKS-u w
globalnym systemie zarządzania prawami autorskimi Stowarzyszenie Autorów ZAiKS reprezentuje aktualnie
ponad 4 miliony autorów zagranicznych na podstawie 129 umów ze światowymi organizacjami zbiorowego
zarządzania, a w naszym zarządzie znajduje się około 50 milionów utworów. CISAC umożliwia nam
inkasowanie wynagrodzeń autorskich dla twórców zagranicznych na terenie Polski i polskich za granicą.
1/3
Jednocześnie utwory oddane pod ochronę do ZAiKS-u są wpisywane do bazy danych CISAC, przez co
otrzymują natychmiastową ochronę również za granicą.
CISAC jest instytucją rządzoną kolegialnie. Jego pracami kieruje Prezydium, składające się z twórców.
Aktualnie Prezydentem organizacji jest Jean Michel Jarre. W pracy towarzyszy mu czterech
wiceprezydentów (Jia Zhang-ke, Angélique Kidjo, Marcelo Pińeyro, Ousmane Sow (+)). W wymiarze
operacyjnym Prezydium wspomagane jest przez Zarząd - 20 osoby organ, do którego wybierani są
przedstawiciele zrzeszonych organizacji zbiorowego zarządzania. Aktualnie Przewodniczącym Zarządu
CISAC jest Eric Baptise (dyrektor generalny kanadyjskiego SOCAN). Należy wspomnieć, że Europę
Środkowo - Wchodnią reprezentuje jeden przedstawiciel, w kadencji 2016 2019 jest to węgierski
ARTISJUS.
Bieżącą administracją zajmuje się Sekretariat Generalny, na którego czele stoi Dyrektor Generalny - Gadi
Oron.
Najważniejsze decyzje podejmowane są na Zgromadzeniu Generalnym, które odbywa się raz do roku,
zwyczajowo w czerwcu. W zgromadzaniu udział biorą przedstawiciele wszystkich organizacji zbiorowego
zarządzania. Ze względu na rodzaj członkostwa wyróżnić możemy: członków zwyczajnych (z prawem głosu liczba głosów ważona jest w zależności od wielkości danej organizacji/składki członkowskiej), członków
prowizorycznych (status przed nabyciem pełnego członkostwa), członków stowarzyszonych (organizacje,
które chcą angażować się w sprawy CISAC, ale nie są zainteresowane członkostwem).
W strukturze CISAC działają również Rady Autorskie (w skład, których wchodzą twórcy) oraz Komitety
Techniczne (obsadzane głównie przez wyspecjalizowanych pracowników organizacji zbiorowego
zarządzania stowarzyszonych w CISAC).
Rady Autorskie:
1. CIAM rada muzyczna. W zarządzie (Executive Committee) zasiada p. Marek Hojda, wiceprezes
Stowarzyszenia Autorów ZAiKS.
2. CIAGP rada grupująca twórców sztuk wizualnych (fotografia, plastyka, rzeźba).
3. Writers&Directors Worldwide rada twórców słowa (pisarzy, dramatopisarzy, filmowców). W
zarządzie (Executive Committee) zasiada p. Małgorzata Semil, członek Zarządu Stowarzyszenia
Autorów ZAiKS.
Przewodniczący rad biorą udział w obradach Zarządu CISAC-u.
Komitety techniczne:
1. Business Technical Committee (BTC) zajmujący się sprawami dokumentacji i repartycji.
2. Media Technical Committee (MTC) zajmujący się kwestiami licencji, w tym licencjonowaniem
wieloterytorialnym.
3. Dramatic , Literary & Audiovisual (DLV).
4. Information Services (ISC) komitet wyspecjalizowany w kwestiach informatycznych i
gromadzenia/przetwarzania danych.
Poza nimi w strukturze CISAC znajdziemy Komitet Prawny i Global Policy Committee, którego rolą jest
opiniowanie możliwości prawnych i z zakresu public affairs, angażowania się CISAC w problemy o zasięgu
regionalnym i bilateralnym.
W ostatnim 80-leciu ZAiKS był bardzo aktywny i zaangażowany w sprawy CISAC-u. W Warszawie i Krakowie
2/3
odbyły się m. in.: kongres CISAC (1934 r.), Komitet Prawny (1958 i 1987), Komitet Europejski (1993) i ponad
10 spotkań rad autorkskich i komitetów technicznych.
Należy wspomnieć również o ludziach ZAiKS-u w strukturach CISAC:
Prezesami CISAC byli: Karol Małcużyński w latach 1980-1982 i Andrzej Szczypiorski w latach
1998-2000.
Stowarzyszenie Autorów ZAiKS było członkiem Zarządu CISAC w latach 2001-2004.
W Komitecie Prawnym zasiadali: Jan Brzechwa w latach 1936-1939 (jako Przewodniczący) i prof. Jan
Błeszyński w latach 1998-2007.
W obradach CIAM, w którego zarządzie aktualnie zasiada p. Marek Hojda, wcześniej w latach
2003-2007 uczestniczył prof. Henryk Kuźniak.
W obradach Writers & Directors Worldwide (W&DW) wcześniej CIADLV aktualnie ZAiKS
reprezentuje p. Małgorzata Semil, w latach 2005-2011 p. Bogusław Olewicz.
W najbliższej przyszłości CISAC zaplanował dwa spotkania w Warszawie: Komitet Prawny w czerwcu 2017 r.
i Zgromadzenie Generalne w czerwcu 2018, czyli w roku w którym Stowarzyszenie obchodzić będzie swoje
100-lecie!
Wszelkie prawa zastrzeżone 2017 ZAiKS / data wygenerowania strony 07.03.2017 20:52:55
PDF ze strony:
http://www.zaiks.org.pl/1279,191,zagadnienia_omawiane_podczas_spotkania_poniedzialki_pod_krolami_w_dniu_09
3/3