18. Geriatria

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO
NA WYDZIALE LEKARSKIM I
ROK AKADEMICKI 2015/2016
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW IV ROKU STUDIÓW
1. NAZWA PRZEDMIOTU : Geriatria
2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot:
Pracownia Geriatrii, Katedra i Klinika Medycyny Paliatywnej
3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę:
Adres: os. Rusa 55; 61-245 Poznań
Tel. /Fax: 61 8738 - 303
Strona WWW: www.kmp.ump.edu.pl
www.hospicjum-palium.pl
E-mail: [email protected]
[email protected]
4. Kierownik jednostki:
Prof. dr hab. n. med. Katarzyna Wieczorowska - Tobis
5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS
Prof. dr hab. n. med. Katarzyna Wieczorowska - Tobis
6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I z dostępem do
platformy WISUS ( listy studentów) ( koordynator przedmiotu) :
Nazwisko: Deskur – Śmielecka Ewa
Tel. kontaktowy: 61 8738 – 325, 61 8738 – 327
Możliwość kontaktu - konsultacje (dni, godz., miejsce)
poniedziałki, środy 12:00-14:00; Hospicjum Palium os. Rusa 55 Poznań
E-mail: [email protected]
Osoba zastępująca: Wieczorowska-Tobis Katarzyna
Kontakt: : Środa: 12.00-14.00; Hospicjum Palium os. Rusa 55 Poznań
7. Miejsce przedmiotu w programie studiów:
Rok: IV
Semestr: VIII
8. Liczba godzin ogółem :
30
liczba pkt.ECTS: 2
Jednostki uczestniczące w nauczaniu
przedmiotu
Semestr zimowy liczba godzin
W
Ć
Ćwiczenia
kategoria
S
Razem:
Jednostki uczestniczące w nauczaniu
przedmiotu
Katedra i Klinika Medycyny Paliatywnej
Semestr letni liczba godzin
W
Ć
Ćwiczenia
kategoria
S
20
C
10
Razem: 30
9. Zakres wiedzy (zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa
Wyższego z dnia 9 maja 2012 r. w sprawie standardów kształcenia dla kierunków
Studiów: lekarskiego
B.W28.
zna mechanizmy starzenia się organizmu
C.W35.
zna główne mechanizmy działania leków oraz ich przemiany w ustroju zależne od wieku
C.W37.
zna podstawowe zasady farmakoterapii
C.W38.
zna ważniejsze działania niepożądane leków, w tym wynikające z ich interakcji
D.W3.
rozumie znaczenie zdrowia, choroby, niepełnosprawności i starości w relacji do postaw
społecznych, konsekwencje społeczne choroby i niepełnosprawności oraz bariery społecznokulturowe oraz zna aktualną koncepcję jakości życia uwarunkowaną stanem zdrowia
D.W4.
rozumie znaczenie komunikacji werbalnej i niewerbalnej w procesie komunikowania się
z pacjentami oraz pojęcie zaufania w interakcji z pacjentem
D.W14.
zna zasady altruizmu i odpowiedzialności klinicznej i ma świadomość zasad funkcjonowania
zespołu terapeutycznego
D.W15.
zna zasady pracy w grupie
E.W7.
zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego
w odniesieniu do najczęstszych chorób wewnętrznych występujących u osób dorosłych oraz ich
powikłań
E.W8.
zna i rozumie przebieg oraz objawy procesu starzenia się, a także zasady całościowej oceny
geriatrycznej i opieki interdyscyplinarnej w odniesieniu do pacjenta w podeszłym wieku
E.W9.
rozumie przyczyny i zna podstawowe odrębności w najczęstszych chorobach występujących
u osób starszych oraz zasady postępowania w podstawowych zespołach geriatrycznych
E.W10.
zna i rozumie podstawowe zasady farmakoterapii chorób ludzi w podeszłym wieku
E.W11.
zna i rozumie zagrożenia związane z hospitalizacją ludzi w podeszłym wieku
E.W12.
zna i rozumie podstawowe zasady organizacji opieki nad osobą starszą i obciążenia opiekuna
osoby starszej
E.W19.
zna specyfikę zaburzeń psychicznych i ich leczenia w okresie starości
E.W20.
zna objawy zaburzeń psychicznych w przebiegu chorób somatycznych, ich wpływ na przebieg
choroby podstawowej i rokowanie oraz zasady ich leczenia
E.W30.
zna i rozumie pojęcie kalectwa, inwalidztwa i niepełnosprawności
10. Umiejętności (zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa
Wyższego z dnia 9 maja 2012 r. w sprawie standardów kształcenia dla kierunków
Studiów: lekarskiego
B.U7.
opisuje zmiany w funkcjonowaniu organizmu w sytuacji zaburzenia homeostazy
B.U8.
wykonuje proste testy czynnościowe oceniające organizm człowieka jako układ regulacji stabilnej
(testy obciążeniowe, wysiłkowe); interpretuje dane liczbowe dotyczące podstawowych zmiennych
fizjologicznych
C.U11.
powiązuje obrazy uszkodzeń tkankowych i narządowych z objawami klinicznymi choroby,
wywiadem i wynikami oznaczeń laboratoryjnych
C.U14.
dobiera leki w odpowiednich dawkach w celu korygowania zjawisk patologicznych w ustroju
i w poszczególnych narządach
C.U17.
posługuje się informatorami farmaceutycznymi i bazami danych o produktach leczniczych
D.U1.
uwzględnia w procesie postępowania terapeutycznego subiektywne potrzeby i oczekiwania
pacjenta wynikające z uwarunkowań społeczno-kulturowych
D.U3.
wybiera takie leczenie, które minimalizuje konsekwencje społeczne dla chorego
D.U11.
komunikuje się ze współpracownikami zespołu, udzielając konstruktywnej informacji zwrotnej
i wsparcia
D.U12.
przestrzega wzorców etycznych w działaniach zawodowych
D.U13.
D.U14.
posiada zdolność rozpoznawania etycznych wymiarów decyzji medycznych i odróżniania
aspektów faktualnych od normatywnych
przestrzega praw pacjenta, w tym: prawa do ochrony danych osobowych, prawa
do intymności, prawa do informacji o stanie zdrowia, prawa do wyrażenia świadomej zgody na
leczenie lub odstąpienie od niego oraz prawa do godnej śmierci
D.U15.
wykazuje odpowiedzialność za podnoszenie swoich kwalifikacji i przekazywanie wiedzy innym
D.U16.
rozpoznaje własne ograniczenia, dokonuje samooceny deficytów i potrzeb edukacyjnych, planuje
własną aktywność edukacyjną
D.U17.
krytycznie analizuje piśmiennictwo medyczne, w tym w języku angielskim, oraz wyciąga wnioski
w oparciu o dostępną literaturę
E.U13.
ocenia i opisuje stan somatyczny i psychiczny pacjenta
E.U16.
planuje postępowanie diagnostyczne, terapeutyczne i profilaktyczne
E.U17.
przeprowadza analizę ewentualnych działań niepożądanych poszczególnych leków oraz interakcji
między nimi
E.U18.
proponuje indywidualizację obowiązujących wytycznych terapeutycznych oraz inne metody
leczenia wobec nieskuteczności albo przeciwwskazań do terapii standardowej
E.U22.
dokonuje oceny funkcjonalnej pacjenta niepełnosprawnego
E.U24.
interpretuje badania laboratoryjne i identyfikuje przyczyny odchyleń
E.U29.
wykonuje podstawowe procedury i zabiegi lekarskie
E.U31.
interpretuje charakterystyki farmaceutyczne produktów leczniczych oraz krytycznie ocenia
materiały reklamowe dotyczące leków
E.U35.
ocenia odleżyny i stosuje odpowiednie opatrunki
E.U38.
prowadzi dokumentację medyczną pacjenta
11. SYLABUS
Sylabus w załączeniu
12.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów
Wykłady - Semestr zimowy
Tematyka wykładów
Imię i nazwisko osoby
prowadzącej zajęcia
Wykład 1.
Wykłady - Semestr letni
Tematyka wykładów
Imię i nazwisko osoby
prowadzącej zajęcia
Wykład 1.
Ćwiczenia - Semestr zimowy
Tematyka ćwiczeń
Osoba odpowiedzialna
Ćwiczenie 1.
Ćwiczenia - Semestr letni
Tematyka ćwiczeń
Ćwiczenie 1.
Ćwiczenie 2.
Osoba odpowiedzialna
Specyfika przebiegu chorób u pacjentów starszych
• przygotowanie rekomendacji dla lekarza rodzinnego
Prof. Katarzyna
Wieczorowska-Tobis /
dr Ewa Deskur –
Śmielecka / adiunkt do
zatrudnienia
Analiza poprawności farmakoterapii osób starszych
• przygotowanie rekomendacji dla lekarza rodzinnego
Prof. Katarzyna
Wieczorowska-Tobis /
dr Ewa Deskur –
Śmielecka / adiunkt do
zatrudnienia
Ćwiczenie 3.
Ćwiczenie 4.
Geriatryczna opieka paliatywna/ Zasady postępowania
u chorych z ranami przewlekłymi
Prof. Katarzyna
Wieczorowska-Tobis /
dr Ewa Deskur –
Śmielecka / Dr hab.
Maciej Sopata / adiunkt
do zatrudnienia
Analiza sprawności funkcjonalnej - zasady całościowej
oceny geriatryczne i współpracy w ramach zespołu
geriatrycznego
Dr Roma Krzymińska –
Siemaszko / Prof.
Katarzyna Wieczorowska
– Tobis / Ewa Deskur –
Śmielecka / adiunkt do
zatrudnienia
Seminaria - Semestr zimowy
Tematyka seminariów
Imię i nazwisko osoby
prowadzącej zajęcia
Seminarium 1.
Seminaria - Semestr letni
Tematyka seminariów
Imię i nazwisko osoby
prowadzącej zajęcia
Seminarium 1.
Specyfika pacjenta geriatrycznego
a. wielochorobowość i wielolekowość,
b. kaskady i cykle geriatryczne
c. nietypowa symptomatologia przebiegu schorzeń
d. „efekt domino”
Prof. Katarzyna
Wieczorowska-Tobis /
dr Ewa Deskur – Śmielecka /
adiunkt do zatrudnienia
Seminarium 2.
Całościowa ocena geriatryczna jako narzędzie
do oceny chorego w wieku podeszłym
a. testy oceny sprawności funkcjonalnej
(ADL i IADL)
b. testy oceny sprawności poznawczej - badanie
przesiewowe w kierunku otępienia
c. skale przesiewowe w kierunku depresji
d. skale oceny stanu odżywienia
e. skale i testy oceny ryzyka upadków
Prof. Katarzyna
Wieczorowska-Tobis /
dr Ewa Deskur – Śmielecka /
adiunkt do zatrudnienia
Seminarium 3.
Podstawowe problemy psychogeriatrii - zespół
DDD
a. otępienie
b. depresja
c. objawy psychiczne w przebiegu chorób
somatycznych (delirium)
Seminarium 4.
Odleżyny jako wielki zespół geriatryczny
a. patofizjologia odleżyn
b. epidemiologia, przyczyny i czynniki ryzyka
rozwoju odleżyn
c. profilaktyka i leczenie odleżyn
d. powikłania
Prof. Katarzyna
Wieczorowska-Tobis /
dr Ewa Deskur – Śmielecka /
adiunkt do zatrudnienia
Dr hab. Maciej Sopata /
dr Ewa Deskur – Śmielecka /
adiunkt do zatrudnienia
Seminarium 5.
Wybrane wielkie zespoły geriatryczne i ich związek
z niesprawnością funkcjonalną
- dyskusja wiedzy zdobytej w ramach
samokształcenia
Dr Roma Krzymińska –
Siemaszko / Prof. Katarzyna
Wieczorowska – Tobis /
adiunkt do zatrudnienia
13. Organizacja zajęć:
Poniedziałek
08:00 – 09:30 Seminarium
09:30 – 10:00 Przerwa
10:00 – 13:45 Ćwiczenia
Wtorek
08:00 – 09:30 Seminarium
09:30 – 10:00 Przerwa
10:00 – 13:45 Ćwiczenia
Środa
08:00 – 09:30 Seminarium
09:30 – 10:00 Przerwa
10:00 – 13:45 Ćwiczenia
Czwartek
08:00 – 09:30 Seminarium
09:30 – 10:00 Przerwa
10:00 – 13:45 Ćwiczenia
Piątek
08:00 – 09:30 Seminarium
Aktualny podział grupy studenckiej odbywa się w pierwszym dniu zajęć.
REGULAMIN ZAJĘĆ:
Studenci są zobowiązani do odbywania zajęć ze swoją grupą. Zamiana terminu zajęć
jest możliwa wyłącznie w przypadkach uzasadnionych (wyjazd w celach naukowych
i edukacyjnych na inną uczelnię lub sytuacje losowe) po wcześniejszym uzgodnieniu
aktualnego terminu z Kierownikiem Katedry oraz z Dziekanatem. W trakcie zajęć
seminaryjnych oraz klinicznych każdy student jest zobowiązany do posiadania własnego
identyfikatora z wypisanym nazwiskiem, wydziałem.
Zaliczenie odbywa się na podstawie obecności oraz aktywności Studenta podczas
wszystkich zajęć. Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest przeprowadzenie analizy
przypadku
klinicznego
pacjenta,
przygotowanie
prezentacji
i
zaliczenie
testu
podsumowującego.
Przypadki
nieobecności
na
zajęciach
będą
rozpatrywane
indywidualnie.
W przypadku gdy w tygodniu, w którym odbywa się cykl seminariów i ćwiczeń dla
danej grupy, przypada dzień wolny od zajęć dydaktycznych, harmonogram zajęć
w pozostałe dni może ulec zmianie z uwagi na konieczność przekazania w skróconym
czasie najważniejszych treści nauczania.
W przypadku jednorazowej, usprawiedliwionej nieobecności student jest zobowiązany
do odrobienia zajęć w uzgodnieniu z koordynatorem przedmiotu.
PROGRAM ZAJĘĆ:
DZIEŃ I
SEMINARIUM
08:00 – 09:30
Specyfika pacjenta geriatrycznego
a. Wielochorobowość i wielolekowość,
b. Kaskady i cykle geriatryczne
c. Nietypowa symptomatologia przebiegu schorzeń
d. „Efekt domino”
09:30 – 10:00 Przerwa
ĆWICZENIA (kolejność ćwiczeń dla poszczególnych podgrup może być inna)***
10:00 – 13:45
DZIEŃ II
SEMINARIUM
08:00 – 09:30
Całościowa ocena geriatryczna jako narzędzie do oceny chorego w wieku podeszłym (2
godziny)
a. Testy oceny sprawności funkcjonalnej (ADL i IADL)
b. Testy oceny sprawności poznawczej - badanie przesiewowe w kierunku otępienia
c. Skale przesiewowe w kierunku depresji
d. Skale oceny stanu odżywienia
e. Skale i testy oceny ryzyka upadków
09:30 – 10:00 Przerwa
ĆWICZENIA (kolejność ćwiczeń dla poszczególnych podgrup może być inna)***
10:00 – 13:45
DZIEŃ III
SEMINARIUM
08:00 –09:30
Podstawowe problemy psychogeriatrii - zespół DDD
a. otępienie
b. depresja
c. objawy psychiczne w przebiegu chorób somatycznych (delirium)
09:30 – 10:00 Przerwa
ĆWICZENIA (kolejność ćwiczeń dla poszczególnych podgrup może być inna)***
10:00 – 13:45
DZIEŃ IV
SEMINARIUM
08:00 – 09:30
Odleżyny jako wielki zespół geriatryczny
a. Patofizjologia odleżyn
b. Epidemiologia, przyczyny i czynniki ryzyka rozwoju odleżyn
c. Profilaktyka i leczenie odleżyn
d. Powikłania
ĆWICZENIA (kolejność ćwiczeń dla poszczególnych podgrup może być inna)***
10:00 – 13:45
DZIEŃ V
SEMINARIUM
08:00 – 09:30
Wybrane wielkie zespoły geriatryczne i ich związek z niesprawnością funkcjonalną
Dyskusja wiedzy zdobytej w ramach samokształcenia.
Test
*** Ćwiczenia od poniedziałku do piątku odbywają się w systemie zmianowym. Każda
podgrupa ma inny tygodniowy harmonogram.
Zajęcia będą odbywały się w:
- Katedrze i Klinice Medycyny Paliatywnej,
- Domu Pomocy Społecznej; ul. Konopnicka w Poznaniu,
- Domu Pomocy Społecznej; os. Piastowskie w Poznaniu,
- Poradni Geriatrycznej; ul. Bednarska w Poznaniu.
PROGRAM NAUCZANIA
Wymagania wstępne: wiedza z zakresu chorób wewnętrznych, psychiatrii, neurologii,
rehabilitacji i farmakologii.
Przygotowanie do zajęć: powtórzenie materiału z zakresu wymienionego powyżej.
Wymagania końcowe: zaliczenie przedmiotu zgodnie z regulaminem.
14.Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny
Egzamin teoretyczny – kryterium zaliczenia: forma egzaminu (ustny, pisemny,
testowy)
Egzamin praktyczny – kryterium zaliczenia:
Zaliczenie – kryterium zaliczenia
Zaliczenie odbywa się na podstawie obecności oraz aktywności Studenta podczas wszystkich zajęć.
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest przeprowadzenie analizy przypadku klinicznego pacjenta,
przygotowanie prezentacji i zaliczenie testu podsumowującego.
15.Literatura:
Zalecana literatura:
1. Rosenthal T, Naughton B, Williams M (red). Geriatria, Czelej 2009
2. Grodzicki T, Kocemba J, Skalska A. Geriatria z elementami gerontologii ogólnej. Via
Medica, Gdańsk 2006.
3. Wieczorowska-Tobis K, Jóźwiak A, Grześkowiak E. Farmakoterapia geriatryczna.
Akademia Medycyny, Warszawa 2008.
4. Galus K. (red): Geriatria - wybrane zagadnienia. Elsevier Urban & Partner, Wrocław
2007
5. Czasopismo Geriatria - dostępne w Bibliotece UM oraz na stronie internetowej
http://www.akademiamedycyny.pl/geriatria
16.Studenckie koło naukowe
Opiekun koła: Prof. Katarzyna Wieczorowska-Tobis
Tematyka: geriatria i medycyna paliatywna
Miejsce spotkań: Pracownia Geriatrii, Katedra i Klinika Medycyny
paliatywnej; Os. Rusa 55
17. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora
18. Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu ( w przypadku
przedmiotów koordynowanych)