Interpretacja wymogów dyrektyw

Interpretacja wymogów dyrektyw
środowiskowych podczas realizacji
inwestycji wodnych
Dział ENV A.2 –Wspieranie Przestrzegania Prawa, Ład
Administracyjno-Legislacyjny i Aspekty Prawne
DG Środowisko
Komisja Europejska
Alicja Kozłowska
8 lutego 2011
1
Prezentacja
UNIT A.2
•
Dyrektywy środowiskowe istotne z punktu widzenia inwestycji wodnych i
osiągnięcia celów wyznaczonych w ramowej dyrektywie wodnej
•
Ramowa Dyrektywa Wodna:
– Art. 4 ust. 3
– Art. 4 ust. 7
•
Dyrektywa siedliskowa (i ptasia)
• Art. 6 ust. 3 i ust. 4 dyrektywy siedliskowej
• Art. 12 dyrektywy siedliskowej, art. 5 dyrektywy ptasiej
•
Prace utrzymaniowe:
– Zgodność z prawem polskim
– Zgodność z prawem europejskim
2
Dyrektywy środowiskowe
UNIT A.2
• Prawo środowiskowe – szeroki zakres
• Dyrektywy istotne dla inwestycji wodnych:
– Ramowa Dyrektywa Wodna (RDW) – 2000/60/WE ustanawiająca ramy
wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej
– Dyrektywy ‘córki’ RDW:
• 2006/118 w sprawie ochrony wód podziemnych i pogorszenia ich stanu
(termin transpozycji – 16 stycznia 2009)
• 2008/105 w sprawie środowiskowych norm jakości w dziedzinie polityki
wodnej (termin transpozycji – 13 lipca 2010)
– Dyrektywa 2008/56 ustanawiająca ramy działań w dziedzinie polityki
środowiska morskiego (termin transpozycji 15 lipca 2010) – dyrektywa
morska
– Dyrektywa powodziowa – 2007/60/WE
3
Dyrektywy środowiskowe
UNIT A.2
• Dyrektywy istotne dla inwestycji wodnych (cd):
– Dyrektywy ‘Naturowe’:
• 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i
flory (dyrektywa siedliskowa)
• 2009/147/WE w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (dyrektywa ptasia)
– Dyrektywy ocenowe:
• 2001/42/WE w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na
środowisko (dyrektywa o ocenach strategicznych)
• 1985/337/EWG w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre
przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne (dyrektywa
ocenowa)
4
Dyrektywy środowiskowe
UNIT A.2
• Dyrektywy istotne dla inwestycji wodnych (cd):
– Dyrektywa 91/271 dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych
(dyrektywa ściekowa);
– Dyrektywa 91/676 dotycząca ochrony wód przed
zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia
rolniczego (dyrektywa azotanowa);
– Dyrektywa 98/83 w sprawie jakości wody przeznaczonej do
spoŜycia przez ludzi (dyrektywa pitna);
– Dyrektywa 2006/7/WE dotycząca zarządzania jakością wody w
kąpieliskach (dyrektywa kąpieliskowa).
5
UNIT A.2
•
•
•
•
•
•
•
•
Dyrektywy środowiskowe - stan wdraŜania
do prawa polskiego
Ramowa Dyrektywa Wodna: uzasadniona opinia w sprawie nieprawidłowej
transpozycji – czerwiec 2010 r.;
Dyrektywa w sprawie norm jakości 2008/105 – wezwanie do usunięcia
uchybienia (20 września 2010) – brak pełnej notyfikacji;
Dyrektywa morska 2008/56 – wezwanie do usunięcia uchybienia (20 września
2010) – brak pełnej notyfikacji;
Dyrektywa powodziowa 2007/60 – sprawa przed ETS (brak notyfikacji);
Dyrektywa siedliskowa – decyzja o odesłaniu spraw do ETS w sprawie
błędnej transpozycji podjęta przez Komisję (listopad 2010);
Dyrektywa ściekowa – nieprawidłowa transpozycja;
Dyrektywa azotanowa – wezwanie do usunięcia uchybienia 1 października
2010 – nieprawidłowa transpozycja i stosowanie;
Dyrektywa kąpieliskowa – nieprawidłowa transpozycja.
6
UNIT A.2
Ramowa Dyrektywa Wodna i dyrektywy
Natura 2000
(dyrektywa siedliskowa i ptasia)
7
UNIT A.2
Ramowa Dyrektywa Wodna – przegląd
problemów transpozycji
• Termin transpozycji dyrektywy: 22/12/2003 - dla Polski 1/05/2004
• 2010: nadal znaczące braki w transpozycji wymogów RDW
• Lista artykułów, w przypadku których stwierdzono brak lub
nieprawidłową transpozycję:
Artykuły: 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13
Załączniki: II, III, V, VI, VII
8
UNIT A.2
Ramowa Dyrektywa Wodna – przegląd
problemów transpozycji
• Znaczące zidentyfikowane problemy:
– Nieodpowiednia ocena statusu wód
– Brak transpozycji wielu definicji określonych w dyrektywie
– Brak naleŜytej transpozycji artykułu 11 (program środków)
– NienaleŜyta transpozycja artykułu 4 do polskiego systemu
prawnego, włączając w to Artykuł 4 ust. 7 dyrektywy
– Związki z innymi dyrektywami unijnymi (dyrektywa siedliskowa i
ptasia - 92/43/EEC & 2009/147/EC)
9
UNIT A.2
•
Ramowa Dyrektywa Wodna – ocena
statusu wód
Podstawowy obowiązek ustanowiony na podstawie dyrektywy, by:
– Chronić, poprawiać, przywracać wszystkie części wód powierzchniowych i
podziemnych – cel – osiągnięcie dobrego stanu wód do 2015 (Art. 4 ust. 1 lit. a)
ppkt (ii) i art. 4 ust. 1 lit. b) ppkt (ii))
– Chronić i poprawiać wszystkie sztuczne i silnie zmienione części wód – cel –
osiągnięcie dobrego ekologicznego potencjału (Art. 4 ust. 1 lit. a) ppkt (iii))
•
•
Cele – nierozerwalnie związane ze stanem wód
Wiarygodne informacje na temat stanu wód są zatem kluczowe nie tylko
celem zapewnienia zgodności z art. 8 w połączeniu z załącznikiem V
dyrektywy, ale przede wszystkim, by nie uniemoŜliwiać zrealizowania
podstawowych celów ustanowionych na mocy dyrektywy
10
UNIT A.2
•
Ramowa Dyrektywa Wodna – ocena
statusu wód
Polska transpozycja dotycząca oceny stanu wód powoduje ryzyko
zafałszowania stanu wód:
– Brakuje metod i/lub metodologii dla monitorowania elementów jakości (parametry
biologiczne, elementy fizykochemiczne, elementy chemiczne)
– Brak metod monitorowania elementów hydromorfologicznych!! – w sposób
nieunikniony wpłynie to na ogólną informację o stanie wód i spowodować moŜe
niepełną ocenę stanu wód
– Niezgodne z dyrektywą wykluczenie elementów hydromorfologicznych z oceny
stanu ekologicznego czy potencjału ekologicznego (Rozporządzenie z dnia 20
sierpnia 2008 w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód
powierzchniowych)
– System monitorowania, który nie zapewnia Ŝe monitoring operacyjny jest
uruchamiany na podstawie oceny wpływu wykonanej zgodnie z załącznikiem II
czy w wyniku rezultatów monitoringu diagnostycznego
– W odniesieniu do obszarów ochrony siedlisk i ptaków – brak powiązania by
rozpocząć monitoring operacyjny w sytuacji gdy pojawia się ryzyko niespełnienia
celów środowiskowych ustalonych na podstawie Art. 4 ust. 1 lit. c) i art. 4 ust. 9
11
UNIT A.2
•
•
Transpozycja do prawa polskiego
wymogów RDW
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy Prawo wodne oraz
niektórych innych ustaw, podpisana przez prezydenta 31 stycznia 2011 r.
usunie szereg nieprawidłowości w zakresie transpozycji wielu definicji
ustanowionych w RDW;
Ustawa transponuje teŜ wiele wymogów art. 4 dyrektywy – w zakresie celów i
i wyjątków ustanowionych na mocy dyrektywy:
– Wprowadza Art. 4 ust. 3 – wyznaczenie sztucznie lub silnie zmienionych części
wód;
– Art. 4 ust. 4 – przedłuŜenie terminów osiągnięcia celów – zmieniając warunki
przedłuŜenia (transpozycja litery a) b) i d));
– Art. 4 ust. 5 – moŜliwość osiągnięcia mniej restrykcyjnych celów środowiskowych
– usunięto niezgodne (szersze niŜ dopuszczone w dyrektywie) warunki;
– Art. 4 ust. 6 – tymczasowe pogorszenie stanu wód – przetransponowano warunki;
– Wprowadzono Art. 4 ust. 7 – nowe modyfikacje i nowa zrównowaŜona działalność
gospodarcza człowieka
– Art. 4 ust. 8 i ust. 9 - zapewnienie tego samego poziomu bezpieczeństwa jak
istniejące prawodawstwo wspólnotowe;
12
UNIT A.2
Ramowa Dyrektywa Wodna
– artykuł 4 ust. 3
Artykuł 4 ust. 3 ramowej dyrektywy wodnej
MoŜna wyznaczyć sztucznie lub silnie zmienioną część wód, gdy:
Zmiany charakterystyk hydromorfologicznych tej części wód, które byłby
konieczne dla osiągnięcia dobrego stanu ekologicznego mogłyby wywrzeć
znaczący niekorzystny wpływ na:
Środowisko w szerszym znaczeniu
śeglugę, włączając w to urządzenia portowe, lub rekreację;
Działalności, do której celów woda jest magazynowana, takie jak zaopatrzenie w wodę do
spoŜycia, wytwarzanie prądu lub nawadnianie;
Regulację wód, zapobieganie powodzi, odwadnianie ziemi, lub
Inna jednakowo waŜną działalność człowieka związaną ze zrównowaŜonym rozwojem;
Korzystne cele, do których się dąŜy za pomocą charakterystyki sztucznej lub silnie
zmienionej części wód nie mogą ze względu na moŜliwości techniczne lub
nieproporcjonalne koszty być racjonalnie osiągnięte za pomocą innych środków,
które stanowią opcję znacznie korzystniejszą środowiskowo.
Takie przeznaczenie (i przyczyny) są szczegółowo określone w planach
gospodarowania wodami w dorzeczach
13
UNIT A.2
Ramowa Dyrektywa Wodna
– artykuł 4 ust. 3
Artykuł 4 ust. 3 ramowej dyrektywy wodnej
Przetransponowany do prawa polskiego poprzez art. 38h ustawy z dnia 5
stycznia 2011 r.
Wyznaczenie wód jako sztucznie lub silnie zmienionych nie zwalnia z
obowiązków nałoŜonych przez RDW:
Zapobiegania pogorszeniu stanu (Art. 4 ust. 1 lit. a) pkt i));
Ochrony i poprawy stanu wód (osiągnięcie dobrego potencjału ekologicznego i
dobrego stanu chemicznego) (Art. 4 ust. 1 lit. a) pkt iii))
Wykonania oceny na podstawie art. 4 ust. 7 w odniesieniu do nowych modyfikacji
Tym samym istotne są nie tylko elementy fizykochemiczne, ale równieŜ
elementy hydromorfologiczne i biologiczne
Obowiązują teŜ wymogi art. 4 ust. 7 dyrektywy
14
UNIT A.2
Ramowa Dyrektywa Wodna
– artykuł 4 ust. 7
Artykuł 4 ust. 7 ramowej dyrektywy wodnej
Stosuje się, kiedy przedsięwzięcie lub działalność moŜe spowodować
pogorszenie stanu ekologicznego/ potencjału ekologicznego części wód.
Przedsięwzięcie takie moŜe zostać zatwierdzone tylko pod warunkiem
spełnienia warunków określonych w lit. (a)- (d).
Podjęto wszystkie praktyczne środki, by ograniczyć niekorzystny wpływ
Przyczyny modyfikacji są określone i wyjaśnione w planach gospodarowania
wodami w dorzeczach
Z powodów nadrzędnego interesu społecznego
Korzystne cele przedsięwzięcia nie mogą zostać osiągnięte z przyczyn
technicznych/ lub nieproporcjonalnie wysokich kosztów w porównaniu z innymi
opcjami, które są znacznie lepsze dla środowiska
15
UNIT A.2
Ramowa Dyrektywa Wodna
– artykuł 4 ust. 7
Artykuł 4 ust. 7 ramowej dyrektywy wodnej – przetransponowany do prawa
polskiego za pomocą art. 38j ustawy Prawo wodne (z dnia 5 stycznia 2011r.)
Artykuł 38j ust. 2 stanowi, iŜ aby móc skorzystać z derogacji określonej w ust. 1
konieczne jest łączne spełnienie wymienionych warunków:
- łagodzenie skutków negatywnych oddziaływań na stan wód;
- przyczyny zmian przedstawione w PGWD
- nadrzędny cel publiczny
- utracone korzyści przewaŜane są przez pozytywne efekty dla środowiska i
społeczeństwa (uwzględniając zasadę zrównowaŜonego rozwoju);
- rozpatrzenie alternatyw i wybór najlepszej (zakładanych korzyści nie moŜna
osiągnąć w inny sposób, lepszy dla środowiska ze względu na wykonalność
techniczną lub nieproporcjonalnie wysokie koszty* w stosunku do
zakładanych korzyści)
16
UNIT A.2
Ramowa Dyrektywa Wodna
– artykuł 4 ust. 7
Artykuł 81 ustawy OOŚ z 3 października 2008 r. (zmiana wprowadzona zmianą
ustawy Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw z dnia 5 stycznia 2011 r.)
- jeŜeli z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wynika, Ŝe
przedsięwzięcie moŜe spowodować nieosiągnięcie celów środowiskowych
zawartych w planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza organ
właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach odmawia
zgody na realizację przedsięwzięcia, o ile nie zachodzą przesłanki o których
mowa w art. 38 j ustawy z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne
17
UNIT A.2
RDW - dyrektywa siedliskowa i
ptasia
Status obszarów Natura 2000 w ramowej dyrektywie wodnej
Artykuł 6 RDW – wymaga ustanowienia rejestru «obszarów chronionych »
Obszary chronione wymienione w załączniku IV do dyrektywy. Wymagane włączenie
do rejestru odpowiednich obszarów Natura 2000 gdzie status wody i jej utrzymanie czy
polepszenie jest istotne dla gatunków i siedlisk zaleŜnych od wody
Artykuł 4 ust. 1 lit. c) RDW – państwa członkowskie osiągają zgodność ze wszystkimi
normami i celami (..) określonymi w prawodawstwie wspólnotowym w ramach którego
zostały ustalone poszczególne obszary chronione.
Artykuł 4 ust. 2 RDW - Tam gdzie więcej niŜ jeden z celów odnosi się do danej części
wód, stosuje się ten najbardziej restrykcyjny
Artykuł 4 ust. 8 RDW - stosowanie wyjątków na podstawie artykułu 4 (czyli takŜe w
odniesieniu do art. 4 ust. 7) musi być zgodne prawodawstwem wspólnotowym
18
UNIT A.2
RDW – obszary chronione:
status transpozycji
• Nowa ustawa z 5 stycznia 2011 r. transponuje wymóg surowszego celu
wymaganego na podstawie art. 4 ust. 2 RDW - vide art. 38g ustawy.
• NienaleŜyta jest natomiast transpozycja 4 ust. 1 lit. c) o zapewnieniu
zgodności z celami ustanowionymi na podstawie innych dyrektyw
(art. 38f odnosi się do „osiągnięcie norm i celów ustanowionych dla
tych obszarów, zawartych w planie gospodarowania wodami na
obszarze dorzecza”) co nie jest toŜsame.
• Artykuł 38l ustawy transponuje wymóg art. 4 ust. 8 i 9 dyrektywy (o
stosowaniu wyjątków tak, by nie zagraŜać osiągnięciu celów
ustanowionych przez dyrektywę oraz zgodnie z innym
prawodawstwem wspólnotowym).
19
UNIT A.2
Wymogi dyrektyw naturowych
(dyrektywa siedliskowa i ptasia)
Obowiązek wyznaczenia sieci Natura 2000 – na podstawie obu ww. dyrektyw
Stan wyznaczenia obszarów Natura 2000 – niemal kompletne (jednak nadal
sieć jest niepełna!) – szczególnie uwagę trzeba zwrócić na obszary, które na
seminarium biogeograficznym w marcu 2010 r. wskazano jako te, które
powinny być wyznaczone;
Wymogi art. 6 ust. 2-4 dyrektywy siedliskowej – stosuje się do całej sieci
Natura 2000 (obszary ptasie oraz obszary siedliskowe)
20
UNIT A.2
Wymogi dyrektyw naturowych
(dyrektywa siedliskowa i ptasia)
Ocena i zatwierdzanie przedsięwzięć oraz planów – sieć Natura 2000
Artykuł 6 ust. 3 – odpowiednia ocena planów i przedsięwzięć
Plany i przedsięwzięcia mogące mieć znaczący negatywny wpływ na
obszar Natura 2000.
Zgoda tylko w sytuacji gdy nie wpłynie niekorzystnie na integralność
obszaru.
Artykuł 6 ust. 4 – moŜna zrealizować przedsięwzięcie mimo negatywnej oceny
skutków jeśli:
Brak alternatyw – C-239/04 Castro Verde
Nadrzędny interes publiczny o charakterze zasadniczym (róŜnica
sformułowań w stosunku do RDW)!
Odpowiednie środki kompensujące by zapewnić spójność sieci Natura
2000; w przypadku gatunków/ typów siedlisk o znaczeniu priorytetowym
– wymagana jest opinia Komisji.
21
UNIT A.2
Wymogi dyrektyw naturowych
(dyrektywa siedliskowa i ptasia)
UWAGA! Przepisy dotyczące niepogarszania stanu siedlisk –
wykraczają poza zatwierdzanie przedsięwzięć
Artykuł 6 ust. 2 – wymaga by państwa członkowskie podejmowały
odpowiednie środki celem uniknięcia pogorszenia stanu siedlisk i
znaczącego niepokojenia gatunków na obszarach SOOS i OSO
22
UNIT A.2
Wymogi dyrektyw naturowych
(dyrektywa siedliskowa i ptasia)
Dyrektywa siedliskowa – ochrona gatunkowa
Art. 12 – wymaga, by gatunki zwierząt wymienione w załączniku IV(a) były
przedmiotem ścisłej ochrony – włączając w to gatunki wodne
Art. 13 – wymaga, by gatunki roślin wymienione w załączniku IV(b) były
przedmiotem ścisłej ochrony – włączając w to gatunki wodne
Art. 16 – zezwala na indywidualne derogacje ale pod ścisłymi i ograniczonymi
warunkami.
Dyrektywa ptasia – ogólna ochrona
Art. 5 – Państwa członkowskie ustanawiają ogólny system ochrony dla
wszystkich gatunków ptaków dziko występujących
Art. 9 – zezwala na indywidualne derogacje, ale takŜe pod ścisłymi warunkami
Tym samym podejmując decyzje o inwestycjach wodnych - naleŜy uwzględniać
takŜe potencjalny wpływ na przedmiot ochrony na podstawie dyrektywy
siedliskowej i ptasiej.
23
UNIT A.2
RDW - dyrektywa siedliskowa i
ptasia
• Gdzie przedsięwzięcie moŜe mieć znaczący negatywny wpływ na
obszar Natura 2000
– Odpowiednie warunki artykułu 4 ust. 7 RDW muszą być spełnione
– Odpowiednie warunki jak określone w artykule 6 dyrektywy
siedliskowej muszą być takŜe spełnione
• Artykuł 4 ust. 7 nie moŜe być wykorzystywany jako derogacja od
wypełnienia obowiązków wynikających z innych dyrektyw
24
UNIT A.2
Prace utrzymaniowe
25
Prace utrzymaniowe
UNIT A.2
• Prace utrzymaniowe – zdefiniowane w art. 22 ust. 1 ustawy Prawo
wodne – w większości wykonywane na zgłoszenie
– Z wyjątkiem gdy wykonywane są urządzenia wodne, kiedy wymagane jest
uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego (art. 9 ust. 19 oraz art. 122 ust. 3
Prawo wodne);
• Roboty regulacyjne – zdefiniowane w art. 67 ust. 2 ustawy –
wymagające często szeregu decyzji administracyjnych:
– decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych, pozwolenie wodnoprawne,
pozwolenie na budowę, decyzji na podstawie art. 118 ustawy o ochronie
przyrody (o ustaleniu warunków prowadzenia robót naruszających
stosunki wodne na obszarach cennych przyrodniczo)
26
Prace utrzymaniowe
UNIT A.2
• Prace utrzymaniowe – wg. 22 ust. 1 ustawy Prawo wodne:
– Zachowanie i odtworzenie dna (śródlądowych dróg wodnych) lub
brzegów oraz na konserwacji lub remoncie istniejących budowli
regulacyjnych w celu zapewnienia swobodnego spływu wód oraz
lodów, a takŜe właściwych warunków korzystania z wód
• Roboty regulacyjne – wg. 67 ust. 2 ustawy:
– Regulacja wód polega na podejmowaniu przedsięwzięć, których
zakres wykracza poza działania związane z utrzymaniem wód, a w
szczególności na kształtowaniu przekroju podłuŜnego i
poprzecznego oraz układu poziomego korytka cieku naturalnego
27
Prace utrzymaniowe
UNIT A.2
• Jakie zadania kwalifikowane są (przykładowo) jako prace
utrzymaniowe:
– Dwukrotne poszerzenie koryta cieku, modyfikacja nachylenia skarp
brzegowych, gabiony i narzuty kamienne w miejscach gdzie ich wcześniej
nie było, wykonywanie dodatkowych budowli, modyfikacja koryta;
odmulanie rowów melioracyjnych;
– Często: kształtowanie na nowo przekroju poprzecznego oraz podłuŜnego
cieku;
– Często nie uwzględnia się równieŜ wpływu wykonywanych prac na
obszary Natura 2000
28
Prace utrzymaniowe
UNIT A.2
Problem (1):
Praktyka niezgodna z obowiązującym polskim prawem:
–
Zgodnie z art. 67 ust. 2 PW – kształtowanie przekroju podłuŜnego i poprzecznego oraz układu
poziomego koryta cieku klasyfikowane powinno być jako roboty regulacyjne i poddane
wymogom uzyskania odpowiednich decyzji administracyjnych;
–
Zgodnie z art. 59 ust. 2 ustawy OOŚ – wymagana jest ocena wpływu na obszar Natura 2000
nawet gdy przedsięwzięcia nie są zaliczane do grupy mogących znacząco oddziaływać na
środowisko (dla których ustawa przewiduje obowiązkową ocenę lub screening)
–
Zgodnie z art. 118 ustawy o ochronie przyrody tam gdzie wykonuje się roboty polegające na
regulacji wód oraz budowie wałów przeciwpowodziowych, a takŜe roboty melioracyjne,
odwodnienia budowlane oraz inne roboty ziemne zmieniające stosunki wodne na terenach o
szczególnych wartościach przyrodniczych – wymagana jest decyzja z tytułu art. 118 ww.
ustawy:
• Wykładnię robót zmieniających warunki wodne przedstawił GDOŚ w piśmie z dnia 16
września 2009 r.
• Wyrok WSA z dnia 4 maja 2009 r. (dot. pogłębianie rowów melioracyjnych na terenie
oraz w bezpośrednim sąsiedztwie obszarów Natura 2000) – ocena wpływu niezaleŜna od
obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę
29
Prace utrzymaniowe
UNIT A.2
Problem (1):
– Praktyka ta jest równieŜ niezgodna z prawem unijnym (dyrektywa
siedliskowa, ocenowa, RDW) oraz orzecznictwem ETS;
– W zaleŜności od rodzaju prac – mogą one powodować pogorszenie stanu
wód (sprzeczne z celem dyrektywy), lub wymagać przeprowadzenia
procedury z tytułu art. 4 ust. 7 RDW
– Istnieje utrwalone i jednoznaczne orzecznictwo w odniesieniu do wymogu
przeprowadzania oceny wpływu prac konserwacyjnych na obszary Natura
2000 (C-226/08 Stadt Papenburg, C-418/04 Comm vs. Ireland):
• Konserwacja rowów odwadniających wymaga oceny
oddziaływania na obszar Natura 2000 (C-418/04, pkt. 257)
• BieŜące prace konserwacyjne w kanale Ŝeglugowym
estuariów, muszą zostać poddane ocenie oddziaływania na
obszar Natura 2000.
30
Prace utrzymaniowe
UNIT A.2
Problem (2):
– Zapisy art. 22 ust. 1 ustawy PW wykazują takŜe niezgodność z dyrektywą
ocenową (załącznik II, pkt. 10(f) dyrektywy):
• Zgodnie z art. 22 ust. 1 PW – utrzymanie to: zachowanie i odtworzenie stanu
dna śródlądowych wód powierzchniowych lub brzegów oraz konserwacja lub
remont istniejących budowli regulacyjnych w celu zapewnienia swobodnego
spływu wód oraz lodów a takŜe właściwych warunków korzystania z wód;
• Zgodnie z art. 23 PW – w odniesieniu do wód morskich wewnętrznych
utrzymanie to: budowa, utrzymywanie i ochrona umocnień brzegowych oraz
utrzymywanie zabudowy ochronnej w obrębie pasa technicznego
ustanowionego przepisami o obszarach morskich (…)
– Wg utrwalonego orzecznictwa ETS kryterium wykonania oceny
oddziaływania na środowisko jest fakt znaczącego wpływu na środowisko
a nie rodzaj prac (C-72/95; C-392/96).
31
Prace utrzymaniowe
UNIT A.2
Problem (2):
– W sprawie C-72/95 Kraaijeveld ETS stwierdził, iŜ:
• „WyraŜenie «prace kanalizacyjne i przeciwpowodziowe»
zawarte w pkt 10 lit. f) załącznika II do dyrektywy 85/337
naleŜy interpretować jako obejmujące prace związane z
retencją wody i prace zapobiegające powodziom, a zatem
równieŜ budowę wałów wzdłuŜ dróg Ŝeglownych. Jeśli prace
te związane są ze stałym naruszeniem składu gleby, fauny i
flory lub krajobrazu, będą one prawdopodobnie znacząco
oddziaływać na środowisko w rozumieniu dyrektywy.”
32
Prace utrzymaniowe
UNIT A.2
Problem (2):
– W sprawie C-72/95 Kraaijeveld ETS stwierdził takŜe, iŜ:
• „WyraŜenie to («prace kanalizacyjne i przeciwpowodziowe»)
powinno być takŜe interpretowane jako obejmujące nie tylko
budowę nowych wałów ale takŜe modyfikacje istniejących
wałów, włączając w to utwardzenie, poszerzenie, zmianę
miejsca, wybudowanie nowych wałów w miejscu starych (…)
niezaleŜnie od tego, czy nowe wały będą mocniejsze czy
szersze od starych, czy teŜ kombinację takich prac.”
33
Prace utrzymaniowe
UNIT A.2
Problem (2):
– Wniosek?
– NiezaleŜnie od istniejącej praktyki traktowania prac regulacyjnych jako
prace utrzymaniowe polskie prawo poprzez wyłączenie z obowiązku
screeningu wszystkich prac utrzymaniowych jak zdefiniowane w art. 22
PW zdaje się być niezgodne z wymogami dyrektyw OOŚ (85/337/EWG):
• Część z prac utrzymaniowych powinna podlegać screeningowi (tj.
obowiązkowi uzyskania decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych);
• Kryterium: znaczący wpływ na środowisko
34
Co dalej?
UNIT A.2
•
Najlepszą, najbardziej odpowiednią i jedyną drogą zapewnienia zgodności
projektów i działań współfinansowanych z prawem unijnym jest
– Szybka i naleŜyta transpozycja wymogów dyrektyw do prawa polskiego
– Stosowanie obowiązującego prawa
•
•
Brak transpozycji nie zwalnia z obowiązku przestrzegania prawa unijnego
W sytuacji realizacji inwestycji i podejmowania działań niezgodnych z
prawem unijnym:
– Ryzyko negatywnej opinii o finansowaniu
– Ryzyko korekt finansowych (przykład: zalesienia).
35