Analiza mo¿liwoœci zakładania i rozwoju przedsiębiorstw spin off i

CZ£OWIEK – NAJLEPSZA INWESTYCJA
ŒWIÊTOKRZYSKIE BIURO
ROZWOJU REGIONALNEGO
Projekt „Przedsiêbiorczoœæ akademicka – innowacyjny region” wspó³finansowany ze œrodków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Spo³ecznego
Analiza mo¿liwoœci zak³adania i rozwoju przedsiêbiorstw spin off i spin out
Autor: Anna Sabat
innowacyjne firmy wol¹ wspó³pracowaæ z firmami – bardziej racjonalny ich zdaniem jest zakup nowej technologii na
rynku ni¿ zamawianie jej opracowania w jednostce naukowej.
Z punktu widzenia firmy ³atwiej, szybciej i taniej jest wspó³pracowaæ z profesjonaln¹ firm¹ œwiatow¹ ni¿ z
5
krajow¹ uczelni¹.
Przede wszystkim nie nale¿y oczekiwaæ, ¿e naukowcy stan¹ siê ludŸmi biznesu. Jedynie nieliczni bêd¹
zdolni do efektywnego prowadzenia dzia³alnoœci gospodarczej w warunkach rynkowej konkurencji. Jak wskazuje
by³y rektor Akademii Górniczo - Hutniczej w Krakowie, prof. R. Tadeusiewicz: „istnieje luka pomiêdzy potrzebami
przemys³u a badawcz¹ praktyk¹ uczelni. Badacz ma odpowiedzieæ na pytanie, jak osi¹gn¹æ zamierzony efekt, ale
6
wyniki jego badañ nie s¹ to¿same z technologi¹ produkcji”.
Dziêki mo¿liwoœci realizacji projektu pn: „Przedsiêbiorczoœæ akademicka – innowacyjny region”
realizowanego w ramach Programu Operacyjnego Kapita³ Ludzki 2007-2013, Priorytet VIII Regionalne kadry
gospodarki, Dzia³anie 8.2 Transfer wiedzy, Poddzia³anie 8.2.1 Wsparcie dla wspó³pracy sfery nauki i
przedsiêbiorstw przedstawiamy Pañstwu analizê mo¿liwoœci zak³adania i rozwoju przedsiêbiorstw spin off i spin
out. W ramach projektu powsta³ równie¿ poradnik „Przedsiêbiorczoœæ akademicka” poruszaj¹cy zagadnienia
zwi¹zane z przedsiêbiorczoœci¹ akademick¹ oraz zak³adaniem spó³ek spin off i spin out. Projekt jest realizowany na
podstawie umowy ze Œwiêtokrzyskim Biurem Rozwoju Regionalnego w Kielcach. Projekt wspó³finansowany ze
œrodków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spo³ecznego.
Fenomen rozwoju spó³ek typu spin-off – stanowi¹cych g³ówny nurt tzw. Przedsiêbiorczoœci
akademickiej i jeden z aktywnych mechanizmów komercjalizacji i transferu technologii – od kilku lat wzbudza coraz
wiêksze zainteresowanie wœród polityków, w³adz wy¿szych uczelni i mediów . Powsta³ na ten temat szereg raportów
i publikacji. Problematykê tê podjê³a Organizacja Wspó³pracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) oraz Komisja
Europejska. Chocia¿ pocz¹tków tego zjawiska historycy doszukali siê u schy³ku XIX wieku, intensywniejsze
powstawanie tego typu spó³ek odnotowano dopiero w drugiej po³owie ubieg³ego stulecia w USA, a kilkanaœcie lat
póŸniej tak¿e i na kontynencie Europejskim.
Z uwagi na fakt, i¿ podstawowe informacje o zak³adaniu przedsiêbiorstw spin off/out zawarte zosta³y w
poradniku dostêpnym na stronie internetowej projektu „Przedsiêbiorczoœæ akademicka – innowacyjny region” oraz
na spotkaniach informacyjnych organizowanych przez biuro projektu, na potrzeby artyku³u przypominamy jedynie,
i¿ przedsiêbiorczoœci¹ akademick¹ okreœla siê potocznie w Polsce zarówno zjawisko podejmowania dzia³alnoœci
gospodarczej przez osoby zwi¹zane z uczelniami wy¿szymi – studentami, absolwentami, pracownikami
naukowymi, jak równie¿ jako zjawisko tworzenia przez osoby zwi¹zane ze œrodowiskiem akademickim spó³ek lub
1
firm odpryskowych (spin - off) lub oddzielnych (spin – out) w celu komercjalizacji wyników badan naukowych.
Niezaprzeczalnie warunkiem koniecznym dla rozwoju przedsiêbiorczoœci akademickiej jest dbanie o
ochronê pomys³ów i technologii oraz wsparcie w zakresie komercjalizacji.
Do przedsiêbiorców akademickich zaliczamy zainteresowane komercyjnymi sposobami wykorzystania
zdobytej wiedzy osoby zwi¹zane ze szko³ami wy¿szymi i innymi Instytucjami Otoczenia Biznesu aktywnymi w
obszarze nauki i prac badawczo – rozwojowych. Ponadto istnieje zestaw cech wyró¿niaj¹cych osoby odnosz¹ce
sukces w interesach. Mo¿na wyró¿niæ predyspozycje osobowe do prowadzenia dzia³alnoœci gospodarczej takie jak
jakoœæ kontaktów z otoczeniem, nastawienie na s³u¿enie i dawanie innym ludziom, obowi¹zkowy stosunek do
pracy, sposób organizacji pracy, otwarty stosunek do nowoœci. Wed³ug opracowania firmy Human Factor
International mo¿na wskazaæ cechy wyodrêbniaj¹ce osoby - przedsiêbiorców od osób preferuj¹cych pracê na
etacie takie jak: gotowoœæ do ryzykowania wszystkim – udzia³ami i reputacj¹ – aby odnieœæ sukces, przeznaczanie
czasu na pracê kosztem ¿ycia prywatnego, preferowanie szybkich i odwa¿nych decyzji, czy umiejêtnoœæ
wyprzedzania zdarzeñ, szczególnie tych gospodarczych oraz bardzo charakterystyczna cecha aktywnego
2
przedsiêbiorcy odnosz¹cego sukces: sk³onnoœæ do pracy bardziej w oparciu o zaufanie ni¿ o formalne umowy.
Ze wzglêdu na du¿¹ ró¿norodnoœæ zjawiska powstawania spó³ek odpryskowych tworzonych w celu
komercjalizacji osi¹gniêæ naukowych, nie istnieje jedna i powszechnie uznawana definicja precyzyjnie okreœlaj¹ca
pojêcie „spó³ki spin-off”. „Spin-off” (ang. „rozpinanie”) - jest pojêciem z dziedziny zarz¹dzania i oznacza proces
zmian struktury firmy w celu jej uproszczenia, poprzez pozbywanie siê zbêdnych elementów struktury. Wydzielone
z przedsiêbiorstwa jednostki staj¹ siê zacz¹tkiem nowych firm, wci¹¿ powi¹zanych jednak z macierzyst¹
organizacj¹.
Spin-out - pocz¹tkuj¹ca firma, utworzona na bazie w³asnoœci intelektualnej uczelni wy¿szej lub innych
3
placówek naukowo-badawczych, w której instytucja macierzysta ma swoje udzia³y.
Przestrzenne zró¿nicowanie poziomu rozwoju gospodarczego rzutuje na funkcje, jakie pe³niæ mog¹
parki technologiczne w lokalnej gospodarce. Z tej perspektywy mo¿na oczekiwaæ, ¿e parki technologiczne w
7
Polsce wspieraj¹ innowacyjnoœæ dzia³aj¹cych w ich obrêbie przedsiêbiorstw w ró¿nym zakresie. Jednoczeœnie
ró¿ne s¹ oczekiwania firm w stosunku do parków. W rezultacie konieczne jest przeprowadzenia wielowymiarowej
analizy zale¿noœci miêdzy parkiem technologicznym, a zlokalizowanymi w nim firmami. Parki technologiczne mog¹
pe³niæ, w stosunku do zlokalizowanych w nich przedsiêbiorstw, dwie funkcje: inkubacyjn¹ i klastrow¹. Jednoczeœnie
rodzaj wsparcia uzyskiwanego przez firmy zale¿eæ bêdzie, w du¿ej mierze, od etapu rozwoju firmy oraz otoczenia,
w jakim park funkcjonuje. Przewa¿aj¹ca czêœæ (blisko 70 proc.) firm – lokatorów parków technologicznych
funkcjonuje w regionach stanowi¹cych centra rozwoju. Najs³abiej reprezentowane, pod wzglêdem liczby firm, które
wziê³y udzia³ w badaniu, s¹ suburbia, zlokalizowana jest tam bowiem tylko jedna instytucja pe³ni¹ca wy³¹cznie
funkcje inkubacyjne (Rybnicki Inkubator Technologiczny). Taka struktura przedsiêbiorstw w próbie nie odbiega
istotnie od struktury wszystkich firm w parkach technologicznych. W firmach znajduj¹cych siê w parkach
technologicznych dominuj¹ niewielkie przedsiêbiorstwa. Po³owa firm zatrudnia 3 lub mniej pracowników, 20 proc. –
wiêcej ni¿ 10, w tym, w przypadku 4 firm, zatrudnienie przekracza 100 osób. Struktura zatrudnienia znajduje
odzwierciedlenie w wielkoœci przychodów firm. 39 przedsiêbiorstw spoœród 62, które poda³y tê wielkoœæ, 28
wykazuje roczne przychody poni¿ej 500 tys. PLN, a 4 najwiêksze pod wzglêdem liczby zatrudnianych pracowników
firmy zanotowa³y przychody wiêksze ni¿ 10 mln z³.
Wykres1. WielkoϾ zatrudnienia w firmach zlokalizowanych w parkach technologicznych
50%
40%
Udzia³ firm w próbie
Publikacja wspó³finansowana ze œrodków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spo³ecznego
Rola parków naukowo-technologicznych w rozwoju przedsiêbiorczoœci akademickiej
0%
<3
3-5
6-10
11-25
Liczba pracowników
26-100
>100
�ród³o: Parki technologiczne jako instrument polityki wspierania innowacji i dyfuzji wiedzy, Instytut Badañ Strukturalnych, Warszawa
2008, s. 44
Profil dzia³alnoœci przedsiêbiorstw dzia³aj¹cych w parkach
Poœród przedsiêbiorstw zlokalizowanych w parkach dominuj¹ przedsiêbiorstwa us³ugowe nad
produkcyjnymi. W sektorze us³ugowym blisko po³owê stanowi¹ przedsiêbiorstwa prowadz¹ce dzia³alnoœæ w
zakresie informacji i komunikacji (sekcja J), w szczególnoœci dzia³aj¹ce w obszarze wysokich technologii i
dostarczaj¹ce oprogramowanie komputerowe. Du¿y udzia³ maj¹ tak¿e firmy doradcze i badawcze (sekcja M),
spoœród których s¹ takie, które prowadz¹ prace badawczo-rozwojowe w dziedzinie nauk przyrodniczych i
technicznych. W sektorze produkcyjnym du¿y jest udzia³ firm produkuj¹cych maszyny i urz¹dzenia, z których dwie
trzecie wykorzystuje zaawansowane technologie (sekcja C). W sumie, firmy prowadz¹ce dzia³alnoœæ w obszarze
zaawansowanych technologii stanowi¹ po³owê przedsiêbiorstw parków. Strukturê firm wed³ug rodzaju dzia³alnoœci
przedstawiono na Wykresie 2. Wskazuje ona na znaczn¹ heterogenicznoœæ firm zlokalizowanych w parkach. Na tej
podstawie mo¿na wysun¹æ tezê, ¿e tylko czêœæ przedsiêbiorstw zosta³a przyjêta do parku ze wzglêdu na swój
wyraŸny profil technologiczny, a czêœæ bardziej po to, ¿eby finansowaæ deficytowe aspekty dzia³alnoœci parku i
zape³niæ woln¹ powierzchniê.
Wykres 2. Struktura próby firm z parków wed³ug sekcji PKD wzglêdem pozosta³ych firm.
40%
Aby firma spin – off odnios³a sukces na rynku bezwzglêdnie musi przeprowadziæ analizê trzech
czynników: technologicznego, ludzkiego i zewnêtrznego. Czynnikami ryzyka w obszarze technologicznym bêd¹
zagadnienia takie jak: technologia nie odpowiada na zapotrzebowanie rynkowe, technologia jest zbyt
skomplikowana, produkt jest nieefektywny ekonomicznie, produkt narusza prawa innych osób. Czynnik ludzki
zawiera ryzyka zwi¹zane z brakiem zainteresowania komercjalizacj¹ wœród twórców, brak umiejêtnoœci
mened¿erskich, motywacji, wspó³pracy, zawiœæ, konflikt interesów, luki kompetencyjne w zespole. Uwarunkowania
zewnêtrzne nios¹ za sob¹ ryzyko braku regulacji dotycz¹cych w³asnoœci intelektualnej, braku wsparcia ze strony
uczelni, problemy z finansowaniem, kryzys gospodarczy, konkurencja, zmiany prawne.
pozosta³e
zaawansowane technologicznie
30%
20%
Wzajemne postrzeganie miêdzy sektorem biznesu i oœrodkami naukowymi
10%
0%
C
D
E
F
G
J
L
M
P
Q
�ród³o: Parki technologiczne jako instrument polityki wspierania innowacji i dyfuzji wiedzy, Instytut Badañ Strukturalnych, Warszawa
2008, s. 45
Zgodnie z klasyfikacj¹ PKD, przyjêto nastêpuj¹ce oznaczenia sekcji: C - przetwórstwo przemys³owe, D wytwarzanie i zaopatrywanie w energiê elektryczn¹, E - dostawa i gospodarowanie œciekami i odpadami oraz
dzia³alnoœæ zwi¹zana z rekultywacj¹, F - budownictwo, G - handel hurtowy i detaliczny, J - informacja i komunikacja,
L - dzia³alnoœæ zwi¹zana z obs³ug¹ rynku nieruchomoœci, M - dzia³alnoœæ profesjonalna, naukowa i techniczna, P edukacja, Q - opieka zdrowotna.
1
5
2
6
3
7
http://www.parp.gov.pl/files/74/81/106/przed_akademicka.pdf
Technostarterzy. Dlaczego i jak? J.G. Wissema, PARP, Warszawa, 2005, Str. 13
Innowacyjna przedsiêbiorczoœæ akademicka - œwiatowe doœwiadczenia, PARP, Warszawa 2005.
4
Raport nt. barier komercjalizacji wyników badañ naukowych w dziedzinie life science w Ma³opolsce, Jagielloñskie centrum Innowacji Sp.z o.o., Kraków 2007
20%
10%
Czynniki ryzyka firmy typu spin-off
Pracownicy naukowi z wy¿szych uczelni napotykaj¹ wiele przeszkód utrudniaj¹cych proces
komercjalizacji wyników badañ naukowych i zniechêcaj¹cych do podejmowania tego typu starañ. Badanie barier
komercjalizacji przeprowadzone przez Ma³opolskie Jagielloñskie Centrum Innowacji Sp. z o.o. w 2007 roku
wykaza³o, i¿ wielu naukowców nie ma pojêcia o mo¿liwoœciach otrzymania pomocy w procesie komercjalizacji od
stworzonych w tym celu instytucji. Jednak wielu pracowników naukowych chêtnie podjê³oby siê wspó³pracy z
komercyjnym inwestorem, tak wiêc u³atwienie im tego oraz stworzenie odpowiednich warunków do wspó³pracy
naukowców z inwestorami mo¿e zaowocowaæ wzrostem komercjalizacji wyników badañ naukowych, a co za tym
idzie i innowacyjnoœci. Rolê budowy platformy wspó³pracy biznesu z nauk¹ nale¿y powierzyæ Instytucjom Otoczenia
4
Biznesu.
Badania Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiêbiorczoœci dotycz¹ce przedsiêbiorczoœci akademickiej
wskazuj¹ na wysoki wœród studentów i naukowców poziom samooceny posiadanej wiedzy w zakresie prowadzenia
dzia³alnoœci gospodarczej, jednak niewielki procent z nich wspó³pracuje faktycznie z biznesem lub prowadzi w³asn¹
dzia³alnoœæ zajmuj¹c¹ siê wdra¿aniem do praktyki gospodarczej wyników swoich badañ.
Firmy komercyjne pracuj¹ szybciej – opracowanie tej samej technologii zajmuje im mniej czasu. Dlatego
30%
Wspó³praca przedsiêbiorstw i nauki na Mazowszu. Poradnik naukowca. EORYS Polska, Sp. z o.o., Warszawa, s. 44
Wspó³praca przedsiêbiorstw …, s. 24
Parki technologiczne jako instrument polityki wspierania innowacji i dyfuzji wiedzy, Instytut Badañ Strukturalnych, Warszawa 2008
Projekt realizowany na podstawie umowy ze Œwiêtokrzyskim Biurem Rozwoju Regionalnego w Kielcach.
Projekt realizowany w ramach Programu Operacyjnego Kapita³ Ludzki 2007-2013, Priorytet VIII Regionalne kadry gospodarki, Dzia³anie 8.2 Transfer wiedzy, Poddzia³anie 8.2.1 Wsparcie dla wspó³pracy sfery nauki i przedsiêbiorstw.
Projekt realizowany na podstawie umowy ze Œwiêtokrzyskim Biurem Rozwoju Regionalnego w Kielcach.
Publikacja wspó³finansowana ze œrodków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spo³ecznego
Projekt realizowany w ramach Programu Operacyjnego Kapita³ Ludzki 2007-2013, Priorytet VIII Regionalne kadry gospodarki, Dzia³anie 8.2 Transfer wiedzy, Poddzia³anie 8.2.1 Wsparcie dla wspó³pracy sfery nauki i przedsiêbiorstw.
Powi¹zania miêdzy przedsiêbiorstwami a oœrodkami badawczorozwojowymi
Phillimore (1999) podkreœla znaczenie wiêzów tworzonych przez firmy miêdzy sob¹ oraz
miêdzy nimi a jednostkami badawczymi. Wnioski z artyku³u s¹ raczej jakoœciowe i potwierdzaj¹
powstawanie takich wiêzów. Równie¿ Vadovello (1997), na podstawie studium przypadków, stwierdza,
¿e parki technologiczne indukuj¹ wiêzy miêdzy firmami i instytucjami edukacyjnymi. Wa¿ne jest jednak
zastrze¿enie, ¿e sprawcza rola parków dotyczy czêœciej budowy wiêzów nieformalnych, ni¿ formalnych.
Podobne obserwacje przedstawiaj¹ Bakuros et al. (2002) w stosunku do parków technologicznych w
Grecji. Twierdz¹ oni, ¿e istnienie parków w niewielkim stopniu przek³ada siê na powstawanie
formalnych wiêzów miêdzy firmami a uniwersytetami. Wniosek ten wzmacniaj¹ Braun i McHone (1992),
którzy stwierdzaj¹ brak wiêzów miêdzy firmami z, i spoza parku. Mo¿e to oznaczaæ, ¿e parki staj¹ siê
odizolowanymi od zewnêtrznego otoczenia przedsiêbiorstw wyspami rozwoju, a nie jego
katalizatorami. W podobnym duchu wypowiada siê Felsenstein (1994), który Ÿróde³ popularnoœci
parków wœród firm upatruje raczej w wygodnej i presti¿owej lokalizacji ni¿ w zyskach z wiêkszego
transferu technologii i obiegu informacji. Negatywna ocena parków zosta³a te¿ dokonana przez Quintas
et al. (1992), którzy na podstawie analizy badañ empirycznych z Wielkiej Brytanii oraz przegl¹du
teoretycznego konkluduj¹, ¿e model parku nie znajduje uzasadnienia ani w rozumieniu innowacji, ani w
badaniach empirycznych. Podsumowuj¹c ten obszar literatury mo¿na stwierdziæ, ¿e parki
technologiczne przyczyniaj¹ siê do o¿ywiania kontaktów miêdzy firmami a uczelniami, jednak rzadko
wspó³praca ta przybiera postaæ formaln¹. Czêsto kwestionuje siê istotnoœæ bliskoœci geograficznej dla
kooperacji miêdzy firmami i instytucjami badawczymi.
Region Œwiêtokrzyski
Dotychczas nie powsta³o precyzyjne opracowanie, które obrazowa³o by zarówno liczbê, jak i
strukturê firm odpryskowych w województwie œwiêtokrzyskim. Biuro Innowacji Urzêdu
Marsza³kowskiego organizuje szereg spotkañ na temat: „Firmy spin-off w rozwoju innowacyjnym
województwa œwiêtokrzyskiego”, których celem jest
zwrócenie uwagi na kluczowe aspekty
warunkuj¹ce rozwój tego typu firm w regionie. W spotkaniu wziêli udzia³ przedstawiciele instytucji
otoczenia biznesu, jak równie¿ firmy realizuj¹ce w naszym regionie projekty w ramach Programu
Operacyjnego Kapita³ Ludzki, Dzia³anie 8.2, Poddzia³anie 8.2.1 „Wsparcie dla wspó³pracy sfer nauki i
przedsiêbiorstw”. Jednym z efektów jest stworzenie „drzewa celów” ukazuj¹cego w formie graficznej
zdiagnozowane obszary problemowe hamuj¹ce rozwój form spin off, spin out w regionie
œwiêtokrzyskim. Prosimy zapoznaæ siê z poni¿sz¹ wizualizacj¹.
Kampaniê informacyjn¹ „Przedsiêbiorczoœæ akademicka –
innowacyjny region” prowadzi: Fundacja „Fundusz
Inicjatyw” www.ffi.org.pl,
Biuro projektu:
ul. Piotrkowska 12, pok. 806, 25-510 Kielce,
Czynne: Pn.-Pt.: 8:00-16:00,
tel./fax: 41 336 11 06,
tel. kom.: +48 519 144 742,
e-mail: [email protected]
Schemat 1. Zdiagnozowane obszary problemowe hamuj¹ce rozwój form spin off, spin out w regionie
œwiêtokrzyskim
Niski poziom innowacyjnoœci
województwa
Brak firm spin-off
w województwie Œwiêtokrzyskim
Ograniczona aktywnoϾ
przedsiêbiorcza kadry naukowej
uczelni wy¿szych
Brak kultury przedsiêbiorczoœci
w spo³eczeñstwie
“U³omnoœæ” systemu kariery
naukowej zorientowany
na zdobywanie “punktów”
Brak zachêt dla pracowników
naukowych w zakresie
zak³adania w³asnych firm
Brak instrumentów wsparcia
finansowego firm spin-off
Brak dobrych praktyk mog¹cych
s³u¿yæ jako materia³ promocyjny
Niski poziom
zaufania spo³ecznego
Ograniczona aktywnoϾ kadry
naukowej w zakresie
komercjalizacji
Brak zasad komercjalizacji
Mentalnoœæ pracowników
naukowych i studentów
Brak efektów wzmacniania inicjatyw
zwi¹zanych z animowaniem firm
odpryskowych w regione
Ograniczona aktywnoϾ
przedsiêbiorcza studentów
Brak instrumentów wsparcia
finansowego firm spin-off
S³aby system kszta³cenia
przedsiêbiorczoœci w procesie
edukacji
Zbyt du¿o teorii zamiast
praktyki w ramach
procesu edukacji
Du¿e ryzyko rynkowe i techniczne
zwi¹zane z prowadzeniem
nowej firmy
Brak troski
o przysz³oœæ
studentów
w procesie edukacji
Ograniczony dostêp do wiedzy
naukowej przez studentów
Niesprzyjaj¹ce postawy instytucji
kontrolnych wobec nowych firm
�ród³o: http://www.spinno.eu/innowacje-w-swietokrzyskiem/spin-off-i-spin-out
Rekomendacje do dzia³añ w obszarze wspierania aktywnoœci typu „spin-off” w województwie œwiêtokrzyskim:
�
Pog³êbianie dzia³alnoœci promuj¹cych przedsiêbiorczoœæ akademick¹ na œwiêtokrzyskich uczelniach, s³u¿¹cych
zwiêkszeniu œwiadomoœci i otwartoœci pracowników naukowych i studentów w obszarze komercjalizacji wiedzy
naukowej oraz prowadzenia firm w oparciu o w³asne pomys³y.
�
Podejmowanie dzia³añ praktycznych zwi¹zanych z animowaniem firm spin-off wœród osób uczestnicz¹cych
dotychczas w projektach szkoleniowych organizowanych w województwie w ramach Poddzia³ania 8.2.1 POKL.
�
Animacja i pog³êbianie wspó³pracy podmiotów realizuj¹cych inicjatywy i projekty zwi¹zane z pobudzaniem i
wspieraniem przedsiêbiorczoœci akademickiej, w tym organizowanie cyklicznych spotkañ.
�
Poszukiwanie szans nowych obszarów aktywnoœci dedykowanej pobudzaniu przedsiêbiorczoœci akademickiej, w
tym rozwi¹zañ systemowych w systemie kszta³cenia, z wykorzystaniem doœwiadczeñ i planowanych dzia³añ
œwiêtokrzyskich uczelni.
�
Poszukiwanie punktów wspólnych inicjatyw w obszarze animowania firm spin-off oraz innych form wspierania
innowacyjnoœci i przedsiêbiorczoœci objêtych wsparciem w ramach statutowych i projektowych przedsiêwziêæ
instytucji województwa œwiêtokrzyskiego.
CZ£OWIEK – NAJLEPSZA INWESTYCJA
ŒWIÊTOKRZYSKIE BIURO
ROZWOJU REGIONALNEGO
Projekt „Przedsiêbiorczoœæ akademicka – innowacyjny region” wspó³finansowany ze œrodków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spo³ecznego