KTO NIE CHCE STANDARDÓW?

KTO NIE CHCE STANDARDÓW?
Witold Ziñczuk
Od kilku lat toczy siê w bran¿y dyskusja na temat standardów,
które powinny obowi¹zywaæ
przedsiêbiorców dzia³aj¹cych na
rynku wywozu œmieci. S¹ one potrzebne, aby – mówi¹c wprost –
wyeliminowaæ nieuczciw¹ konkurencjê tych, którzy “nie trzymaj¹c standardów” s¹ w stanie
sztucznie zani¿aæ ceny. Z regu³y
s¹ to firmy, których strategia od
pocz¹tku nie zak³ada inwestycji,
a zatem jest niepo¿¹dana z punktu widzenia rozwoju gospodarczego i ochrony œrodowiska. Najlepszym instrumentem jest instytucja zezwolenia, które przedsiêbiorcom wydaje organ gminy w
trybie ustawy o utrzymaniu czystoœci i porz¹dku w gminach. W
konceptualizacjê standardów
du¿y wk³ad pracy w³o¿y³y w minionych latach izby gospodarcze
(PIGO, KIGO). Wydawa³o siê
wreszcie, ¿e jest to do przepchniêcia w wyniku zapisu art. 7, ust. 7
znowelizowanej 29 lipca ub.r.
ustawy, tj. delegacji dla Ministerstwa Œrodowiska, aby w drodze
rozporz¹dzenia ustanowi³ kanon
zachowañ przedsiêbiorców dopuszczonych do obrotu gospodarczego w zakresie odbioru odpadów komunalnych od w³aœcicieli
nieruchomoœci – w³aœnie na mocy
zezwoleñ. Niestety, wskutek odmowy wspó³pracy w celu wypracowania jednolitego stanowiska
przez KIGO, nie powsta³ projekt
wspólny. Zwi¹zek Pracodawców
Gospodarki Odpadami (ZPGO)
przedstawi³ Ministerstwu autorski
projekt Rozporz¹dzenia w sprawie szczegó³owego sposobu okreœlenia wymagañ, jakie powinien
spe³niaæ przedsiêbiorca ubiegaj¹cy siê o uzyskanie zezwolenia w
Dziennikarska Agencja Wydawnicza
trybie ustawy o utrzymaniu czystoœci i porz¹dku w gminach, który zamieszczamy poni¿ej:
W celu ujednolicenia kryteriów wydawania zezwoleñ wprowadza siê nastêpuj¹ce grupy kryteriów.
1. Kryteria wykluczaj¹ce
Organ gminny odmawia wydania zezwolenia, jeœli podmiot
sk³adaj¹cy wniosek:
1.1. jest w stanie likwidacji lub
w stosunku do którego og³oszono upad³oœæ;
1.2. zosta³ w rozumieniu art. 24
ust. 1 pkt 1 Prawa zamówieñ
publicznych (PZP) prawomocnie wykluczony z mo¿liwoœci starania siê o uzyskanie zamówienia publicznego;
1.3. w stosunku do którego prawomocnie orzeczono, ¿e stosowa³ praktyki zmierzaj¹ce
do ograniczenia konkurencji;
1.4. w stosunku do którego lub
do cz³onka jego organów
orzeczono w ci¹gu ostatnich
5 lat prawomocny zakaz
dzia³alnoœci gospodarczej;
1.5. w stosunko do którego lub
cz³onka jego organów w ci¹gu ostatnich 5 lat orzeczono
prawomocnie skazanie (dotyczy to sytuacji, gdy w centralnym rejestrze skazanych
widnieje by³y cz³onek organu lub pe³nomocnik osoby
zarz¹dzaj¹cej, który zosta³
skazany za przestêpstwa
zwi¹zane z prowadzeniem
dzia³alnoœci gospodarczej
podmiotu);
1.6. zalega ze sk³adkami ZUS
lub podatkami (w brzmieniu
PZP art. 24, ust.1).
2. Kryteria dopuszczaj¹ce
Organ gminny odmawia wydania zezwolenia, jeœli podmiot
sk³adaj¹cy wniosek:
2.1. nie posiada co najmniej 2
w³asnych lub leasingowanych pojazdów dopuszczonych do ruchu w rozumieniu
ustawy prawo o ruchu drogowym dla ka¿dej z nastêpuj¹cych kategorii:
– pojazdów do zbiórki selektywnej
– pojazdów do odbioru odpadów niesegregowanych
– pojazdów z urz¹dzeniem
hydraulicznym typu hak
lub brama do odbioru odpadów budowlanych.
Uzasadnienie
Niniejszy przepis jest niezbêdny ze wzglêdu na ustawowy
wymóg œwiadczenia us³ug odbioru odpadów w sposób ca³oœciowy, tj. nie tylko odpadów niesegregowanych, ale tak¿e segregowanych, jak te¿ gruzu (hakowiec,
bramowiec). Us³uga musi byæ
wykonana tak¿e w sposób ci¹g³y,
st¹d te¿ koniecznoœæ zapewnienia
przynajmniej minimalnego zabezpieczenia bezawaryjnego trybu
wykonywania us³ug. Wymóg w³asnoœci lub leasingu, którego stron¹
jest podmiot, podyktowany jest
zapewnieniem niefikcyjnoœci oraz
rzeczywistego potencja³u podmiotu aplikuj¹cego.
2.2. nie posiada tytu³u prawnego do u¿ytkowania jednofunkcyjnego specjalnego pojazdu do mycia i dezynfekcji pojemników typoszeregu
0,12–1,10 m 3 (zapewniaj¹cego zamkniêty obieg p³ynów do mycia i dezynfekcji);
2.3 . nie posiada tytu³u prawnego do bazy sprzêtowo-zajez-
ŒRODOWISKO 2 (314)/2006
37
odpady
31 stycznia 2006 r.
odpady
31 stycznia 2006 r.
dniowej odleg³ej nie wiêcej
ni¿ 50 km z czêœci¹ utwardzon¹, ogrodzonej, wyposa¿onej w zaplecze socjalne i
naprawcze umo¿liwiaj¹ce
gara¿owanie i naprawê pojazdów, zlokalizowanej
zgodnie z mpzp lub kierunkowymi za³o¿eniami (jeœli
lokalizacja nie ma jeszcze
swojego mpzp);
2.4 . nie zatrudnia minimum
jednego cz³onka organu zarz¹dzaj¹cego, który posiada
kwalifikacje z zakresu dzia³alnoœci objêtej zezwoleniem, potwierdzonego ukoñczeniem studiów, studiów
podyplomowych, licencjatu,
co najmniej 5 szkoleñ lub
posiadaj¹cego co najmniej 5letni sta¿ pracy w zakresie
dzia³alnoœci objêtej zezwoleniem;
3. Kryteria dotycz¹ce prawid³owoœci wykonywania us³ug objêtych obowi¹zkiem ubiegania
siê o zezwolenie (stanowi¹ce
podstawê do jego cofniêcia bez
odszkodowania)
W przypadku jednostkowego
naruszenia obowi¹zków ujêtych w ust. 3.1–3.13 organ jest
zobowi¹zany do pisemnego
powiadomienia podmiotu, któremu udzieli³ zezwolenia o
przypadku takiego naruszenia.
Organ gminny cofa zezwolenie
bez odszkodowania w sytuacjach opisanych poni¿ej:
3.1. gdy ju¿ po uzyskaniu zezwolenia nast¹pi zdarzenie
skutkuj¹ce jedn¹ z sytuacji
opisanych w ust. 1.1.–1.6;
3.2. gdy ju¿ w trakcie realizacji us³ug objêtych zezwoleniem podmiot nie spe³nia –
chocia¿by czasowo – warunków dopuszczaj¹cych
opisanych w ust. 2.1–2.4;
3.3. gdy co najmniej 3-krotnie
nast¹pi sytuacja polegaj¹ca
38
na œwiadczeniu us³ug za pomoc¹ pojazdów nie posiadaj¹cych œwiadectwa dopuszczenia do ruchu – zgodnie z
ustaw¹ prawo o ruchu drogowym lub w przypadku
pojazdów o obowi¹zkowym
dozorze – braku œwiadectwa
uprawnionych organów;
3.4. gdy co najmniej 5-krotnie
nast¹pi sytuacja polegaj¹ca
na œwiadczeniu us³ug pojazdami bez wyraŸnego i trwa³ego oznakowania (firmy
podmiotu, adresu, telefonu
kontaktowego oraz numeru
zezwolenia);
3.5. gdy w ci¹gu roku od uzyskania zezwolenia podmiot
nie bêdzie posiada³ decyzji
w sprawie wytwarzania odpadów we w³asnym zak³adzie, w tym niebezpiecznych powstaj¹cych w wyniku eksploatacji i napraw pojazdów (bazy sprzêtowo-zajezdniowej);
3.6. gdy do 01.01.2010 roku
podmiot nie bêdzie posiada³
certyfikatu (podcertyfikatu)
klasy 9000 i 14000;
3.7. gdy co najmniej 3-krotnie
odmówi w³aœcicielowi nieruchomoœci œwiadczenia us³ug
w sposób ca³oœciowy (w rozumieniu art. 8 ust. 2b uouc);
3.8. gdy co najmniej 3-krotnie
przerwie œwiadczenie us³ug
objêtych zezwoleniem na
wiêcej ni¿ 2 doby, chyba, ¿e
bêdzie to skutkiem tzw. sytuacji nadzwyczajnych (klêski ¿ywio³owe, rozruchy lub
blokady uliczne itp.);
3.9. gdy nie prowadzi selektywnej zbiórki, tj. nie obs³uguje
kubatury pojemników do selektywnej zbiórki nie mniejszej ni¿ 25% kubatury pojemników dla odpadów niesegregowanych i nie s¹ one
rozstawione w miejscach dys-
ŒRODOWISKO 2 (314)/2006
lokacji pojemników do odpadów niesegregowanych;
3.10. gdy nie wywi¹zuje siê z
zadania redukcji odpadów
biodegradowalnych sk³adowanych na sk³adowiskach;
3.11. gdy nie prowadzi na bie¿¹co ewidencji tj. raz na miesi¹c rejestru umów, oraz – raz
na rok ewidencji odzysku
oraz redukcji biodegradowalnych sk³adowanych na sk³adowiskach, o których mowa
w uouc i gdy nie archiwizuje tej ewidencji pod wskazanym adresem (obowi¹zek
aktualizacji zakresu spoczywa na podmiocie, a brak aktualizacji skutkuje tak jak w
procedurze dorêczenia s¹dowego);
3.12. gdy pod wskazanym adresem nie jest w stanie udostêpniæ oprócz ewidencji, o
których mowa w 3.11, tak¿e
nastêpuj¹cych dokumentów:
– zezwoleñ na odbiór (w trybie uouc) oraz transport (w
trybie uoo) odpadów komunalnych,
– umów zawartych z odbiorcami odpadów, tj. w³aœcicielami lub u¿ytkownikami instalacji odzysku lub
unieszkodliwiania,
– ewidencji kart przekazania
odpadów,
– ewidencji sprzeda¿y,
– akt osobowych personelu
ze œwiadectwami dotycz¹cymi przeszkoleñ i uzyskanych certyfikatów;
3.13. gdy co najmniej 3-krotnie oka¿e siê, ¿e podmiot
d³u¿ej ni¿ 3-miesi¹ce kontynuowa³ umowy, w ramach
których nie przestrzega³ (tj.
zani¿a³) normy minimalnej
pojemnoœci pojemnika oraz
minimalnej czêstotliwoœci
ich opró¿niania, zamiast odst¹piæ “z mocy prawa” od ich
Dziennikarska Agencja Wydawnicza
wykonywania i renegocjowaæ warunki zgodnie z normatywem lub “oddaæ” w³aœciciela nieruchomoœci do
systemu wykonawstwa “zastêpczego” gminy (zgodnie
z art. 6 ust. 6-12).
Uzasadnienie
To bardzo wa¿ny element
sprzê¿enia regulaminów z praktyk¹ swobody zawierania umów
cywilnoprawnych. Co wiêcej, jest
to zbie¿noœæ racji œrodowiskowych
z ekonomicznymi, gdy¿ daje to
przedsiêbiorcom nie tylko pewnoœæ, ale koniecznoœæ stosowania
norm (nawet w przypadku, gdy
rzeczywisty wskaŸnik mo¿e byæ
wyj¹tkowo ni¿szy; w du¿ej skali
jednak¿e zlikwiduje to podrzucanie odpadów itp. patologiczne zjawiska).
Dziennikarska Agencja Wydawnicza
Ministerstwo wybra³o wariant ogólnikowy (zrazu dotycz¹cy sposobu obwieszczania tych
wymagañ), ale w konsekwencji
wprowadzi³o zapisy o niedyskryminowaniu przedsiêbiorców i nieograniczaniu konkurencji w wyniku swobody kszta³towania
przez organ gminy tych wymagañ. To bardzo dobrze, bo jest i
druga strona medalu. Ciemniejsza. Gminy bowiem ju¿ teraz nadu¿ywaj¹ tej swobody próbuj¹c
hermetyzowaæ rynki. Dlatego nadal obstajemy, ¿e lista kryteriów
(wymagañ) winna byæ pe³na (enumeratywna) i zamkniêta (kompletna), aby organ gminy nie móg³
tymi elementami ¿onglowaæ w
sposób dowolny, tak aby w spo-
sób uznaniowy dopuszczaæ (lub
nie dopuszczaæ) przedsiêbiorców
do rynku. Standardy winny byæ
dla wszystkich podmiotów gospodarczych jednakowe, a jednoczeœnie egzekwowalne, co jest w interesie i uczciwych przedsiêbiorców, i reprezentuj¹cych interes
publiczny gmin.
Witold Ziñczuk,
przewodnicz¹cy ZPGO
ŒRODOWISKO 2 (314)/2006
39
zamyœlenia
31 stycznia 2006 r.