Porozmawiajmy o ……… czyli kilka słów o zaburzeniach mowy

Porozmawiajmy o ……… czyli kilka słów o zaburzeniach mowy
Zaburzenia rozwoju mowy w znacznym stopniu utrudniają osiąganie sukcesów w szkole.
Mają wpływ na kształtowanie się osobowości dziecka i poznawanie świata.
Dlatego ważna jest wczesna diagnoza problemów i systematyczna praca korygująca.
Pod koniec wieku przedszkolnego dziecko powinno wymawiać poprawnie wszystkie dźwięki
oraz swobodnie posługiwać się mową.
Ale jak ocenić, czy mowa dziecka rozwija się dobrze?
Mowa jest jedną z tych sprawności człowieka, które musi się ono nauczyć w dzieciństwie,
podobnie jak w wielu innych czynności (siadanie, stanie, chodzenie).
Od czego zależy rozwój mowy dziecka?
W dużej mierze jest to uwarunkowane genetycznie i zależy od wrodzonych cech człowieka.
Podstawą rozwoju mowy jest przebywanie dziecka w środowisku ludzi posługujących się
mową.
Dziecko uczy się naśladując innych ludzi, dlatego tak ważna jest m.in. rozmowa rodziców
z dziećmi. Tylko opowiadania ilości ćwiczeń słownych może zapewnić prawidłowy rozwój
mowy, a co za tym idzie- prawidłowy rozwój myślenia oraz umiejętności czytania i pisania.
A bez tego niemożliwa jest pełna edukacja Waszych pociech.
Co możesz zrobić dla poprawy rozwoju mowy swojego dziecka?
Przede wszystkim należy pamiętać, że łatwiej jest zapobiegać niż usuwać błędy i wady
wymowy.
Co warto wiedzieć o rozwoju mowy Państwa pociech?
TRZYLATEK
•
Rozumie to, co do niego mówimy i spełnia proste polecenia.
•
Pytane podaje swoje imię.
•
Próbuje wykonywać codzienne czynności według podanych instrukcji.
•
Wypowiada kilkuwyrazowe zdania, mówi chętnie i dużo.
•
Zadaje pytania, nie zawsze jasno sprecyzowane.
•
Powinien wymawiać prawidłowo: wszystkie samogłoski (nosowe ą może brzmieć
jak - om), spółgłoski p, b ,m ,f ,w ,t ,d ,n ,l ,ś ,ź ,ć ,dź ,ń ,ch ,j ,ł. Głoski sz, ż, cz, dż,
oraz s, z, c, dz mogą być wymawiane jako ś, ź, ć, dź, a głoska r jako l.
CZTEROLATEK
•
Rozumie i wykonuje nasze polecenia (zawierające wyrażenia przyimkowe na, pod,
obok, za itp.)
•
Rozpoznaje i nazywa podstawowe kolory.
•
Pytany odpowiada, co robi.
•
Odpowiada na pytania (dlaczego?)
•
Potrafi mówić o przeszłości, teraźniejszości i przyszłości, chociaż czasem myli
określenia czasu.
•
Jest zaciekawiony poprawnością językową, choć w jego mowie zdarzają się
niepoprawne konstrukcje gramatyczne.
•
Zadaje bardzo dużo pytań (po co?, jakie?, dlaczego? )
•
Stosuje neologizmy dziecięce, gdy nie pamięta lub nie zna nazwy przedmiotu czy
zjawiska np. uszolog (lekarz od uszu). Nie należy utrwalać neologizmów i zawsze
podawać prawidłową nazwę.
•
Powinien wymawiać: s, z, c, dz, (twardo, z zamkniętymi zębami), głoski sz, ż, cz, dz,
a głoska r jako l.
•
Nie powinniśmy zmuszać dziecka do wymowy głoski r, gdyż aparat mowy nie jest
jeszcze na to przygotowany i może dojść do wytworzenia nieprawidłowego dźwięku
(np. r - tylnojęzykowe).
PIĘCIOLATEK
•
Stosuje wypowiedzi wielozadaniowe, opowiada zdarzenia, opisuje przedmioty i ich
zastosowanie, używa różnych przyimków.
•
Uwzględnia kolejność zdarzeń i zależności przyczynowo- skutkowe.
•
Potrafi wyjaśnić znaczenie słów.
•
Dokonuje autokorekty mowy, znikają n nieprawidłowości gramatyczne.
•
Może wymawiać jeszcze r jako l, a sz, ż, cz, dż jako s, z, c, dz, ale często pojawia się
prawidłowe lub hiperpoprawne brzmienie np. ,,rarka” zamiast ,,lalka”, albo ,,szok”
zamiast sok.
SZEŚCIOLATEK
•
Ma opanowane podstawy systemu językowego.
•
Powinien wymawiać prawidłowo wszystkie głoski.
Co to znaczy prawidłowy rozwój mowy?
O prawidłowym rozwoju mowy dziecka możemy mówić wtedy, gdy:
•
Mówi dużo i wyraźnie, wypowiadając wszystkie głoski poprawnie.
•
Wypowiedzi są poprawne gramatycznie.
•
Rozumie co się do niego mówi.
•
Mówi melodyjnie i swobodnie tzw. czystym głosem (nie nosowo), z zachowaniem
intonacji, nie jąka się.
•
Język w czasie wypowiedzi układa się prawidłowo w jamie ustnej, czyli przeważnie
centralnie (nie na boki) i nie wchodzi między zęby.
Warunkiem skuteczności terapii logopedycznej jest współpraca na linii
LOGOPEDA –DZIECKO-RODZIC
Rodzice powinni kontynuować ćwiczenia rozpoczęte na zajęciach logopedycznych.
RODZICU!
•
Jak najczęściej rozmawiaj ze swoim dzieckiem. Pozwól mu mówić i słuchać .
•
Zawsze mów poprawnie, nie spieszczaj i nie zdrabniaj słów.
•
Mów do dziecka o tym, co w danym momencie jest ważne.
•
Zawsze cierpliwie odpowiadaj na pytania dziecka.
•
Podawaj do jedzenia pokarmy wymagające gryzienia (naturalne ćwiczenia mięśni
odpowiedzialnych za prawidłową wymowę).
•
Zwróć uwagę, czy dziecko nie obgryza paznokci i nie ssie palca (może to
doprowadzić do powstawania wad zgryzu).
•
Koniecznie dbaj o wyleczenie infekcji górnych dróg oddechowych, szczególnie
długich katarów i chrypek.
•
Zwróć uwagę, jako dziecko oddycha (powinno przez nos), odgryza, żuje i połyka
pokarmy.
•
Zwróć uwagę, czy dziecko dobrze słyszy i nie mówi podniesionym głosem lub nie
pogłaśnia TV i radia.
A oto kilka prostych ćwiczeń logopedycznych, które możecie Państwo prowadzić w domu ze
swoimi dziećmi. Efektywność takich ćwiczeń logopedycznych, które możecie Państwo
prowadzić w domu ze swoimi dziećmi. Efektywność takich ćwiczeń zależy od
systematyczności i dokładności ich wykonywania.
Codziennie bawmy się z naszymi dziećmi przed lustrem w robienie
dziwnych min!
1. Bocian kłapie dziobem, bo myśli, że zaraz złapie żabę. Próbuj i Ty otwierać i zamykać
wargi wyciągnięte do przodu.
2. Małe pisklątko otwiera szeroko dziób, gdy mama je karmi. Otwórz szeroko buzię jak
głodne pisklątko.
3. Wycieraczki szyb w samochodzie przesuwają się raz na lewo, raz na prawo. Wysuń
język z buzi i przesuwaj go raz do lewego, raz do prawego kącika ust.