LAS ŁĘGOWY W GLINIE

Użytek ekologiczny
LAS ŁĘGOWY W GLINIE
Użytek został utworzony w 2003 roku z inicjatywy Zespołu Szkół w Nebrowie Wielkim. Potocznie został
nazwany „Małpim Gajem”. Nazwa ta od dawna funkcjonowała w lokalnej społeczności, a skojarzenia
z egzotycznym zbiorowiskiem wynikają z istniejącej tu bujnej roślinności, miejscami trudno dostępnej
dla ludzi, z jeżynami, pokrzywami, głogami, dereniami. Występują tu tzw. zbiorowiska welonowe, czyli
zbiorowiska roślin i pnączy obrastające drzewa i krzewy, które często tworzą rodzaj ażurowego „welonu”.
Na zdjęciach roślinność welonowa: psianka słodkogórz Solanum dulcamara w czasie kwitnienia i owocująca
(zdjęcie 2 i 3); chmiel zwyczajny Humulus lupulus (zdjęcie 4).
Teren obejmuje obszar 4,1777 ha, jest własnością Gminy Sadlinki. W celu ochrony ustanowiono zakaz
prowadzenia prac odwadniających, wycinania drzew a także uprzątania drzew naturalnie obumarłych
oraz zakaz zalesiania łąki.
1
Warto sobie wyobrazić, że w przeszłości, kiedy dolina Wisły nie była uregulowana, lasy łęgowe występowały
tutaj powszechnie . Obecnie ten niewielki fragment „Małpiego Gaju” jest jednym z nielicznie zachowanych
obszarów w województwie pomorskim o relatywnie niewiele zmienionej strukturze florystycznej.
Lasy łęgowe występują w zasięgu wód powodziowych, które podczas zalewu nanoszą i osadzają żyzny
muł. Dlatego najbardziej typową glebą dla łęgów są żyzne mady rzeczne. Siedliska niemal wszystkich
łęgów związane są z wodami płynącymi. W „Małpim gaju” sytuacja jest nietypowa: Ograniczeniem dla
wody wezbraniowej jest wał przeciwpowodziowy. Woda zasilająca użytek ekologiczny to głównie woda
przesiąkająca pod wałem. Po uszczelnieniu wałów reżim wodny się pogłębił, co przyspieszyło proces
zmian w kierunku grądu.
Wśród drzew występują tu typowi reprezentanci lasów łęgowych: topola biała (zdjęcie 1), wiąz polny,
olcha czarna, wierzba biała i krucha.
2
3
4
Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Za jego treść odpowiada wyłącznie Stowarzyszenie Eko-Inicjatywa.
Użytek ekologiczny
LAS ŁĘGOWY W GLINIE
1
Poza lasem łęgowym Ficario Ulmetum, którego zachowanie jest głównym celem ochrony, na terenie użytku
występują fragmenty zbiorowisk okrajkowych i welonowych, fragment zbiorowiska łąkowego z związku
Calithion, fragmenty zbiorowisk szuwarowych. Mozaika różnych siedlisk i ekosystemów tworzy dynamiczny
układ ekologiczny, w którym można zaobserwować różnorodność gatunków, charakterystycznych nie tylko dla
lasów łęgowych. Łąka i okrajek lasu, szczególnie w letnie słoneczne dni, są doskonałym miejscem do obserwacji
owadów, np. motyli, jak na zdjęciu 1 (modraszek ikar Polyommatus icarus) i zdjęciu 2 (kraśnik pięciolamek
Zygaena trifolii). Jesienią uwagę zwracają owoce krzewów, w tym trzmieliny pospolitej Euonymus europaeus
(zdjęcie 3). Przez cały rok obserwować można skrzyp zimowy Equisetum hyemale występujący w centralnej części
użytku (zdjęcie 4). Szczególną uwagę zwracją majestatyczne topole białe Populus alba. Na korze niektórych
z nich wyróżnia się złociszek jaskrawy Chrysotrix candelaris, porost
objęty ochroną ścisłą znajduje się także na Czerwonej liście roślin
i grzybów w Polsce (zdjęcie 5).
Naturalnie obumierające drzewa ustępują miejsca nowym (zdjęcie 7
– młode samosiewy topoli białej). Warto przyjrzeć się bogactwu
życia martwych drzew, w tym grzybom wielkoowocnikowym.
2
Trudno dostępny dla ludzi teren jest świetnym miejscem
bytowania dla zwierząt kręgowych, w tym ssaków, m.in.: borsuka,
ryjówek, rzęsorka rzeczka, karczownika ziemnowodnego. Licznie
reprezentowana jest awifauna, zarówno przez ptaki lęgowe na
tym terenie, czy też wędrujące podczas wiosennych i jesiennych
przelotów doliną Wisły.
7
3
4
5
6
Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Za jego treść odpowiada wyłącznie Stowarzyszenie Eko-Inicjatywa.